του Andrew Ryvkin, δημοσιογράφου που καλύπτει τη Ρωσία και την παγκόσμια επιρροή της
Από τις αρχές Σεπτεμβρίου, η Ρωσία έχει στείλει δεκάδες drones στον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο. Οι κυβερνήσεις του ΝΑΤΟ έχουν απαντήσει κλείνοντας αεροδρόμια και επικαλούμενες το άρθρο 4 του ΝΑΤΟ. Οι παρεμβάσεις αυτές του Βλαντίμιρ Πούτιν αποτελούν την πιο εξόφθαλμη προσπάθειά του να δείξει ότι το ΝΑΤΟ είναι ανίκανο να υπερασπιστεί το έδαφός του. Πιο αξιοσημείωτη όμως κι από την ίδια την πρόκληση είναι η άνεση με την οποία οι παρατηρητές στη Δύση τη χαρακτήρισαν νίκη του Πούτιν, αγνοώντας τις απώλειές του στο μέτωπο, τις δυσμενείς γεωπολιτικές αλλαγές και την αναταραχή στη Ρωσία.
Μετά την ανάληψη της εξουσίας, ο Πούτιν άρχισε να καλλιεργεί τον μύθο του ανίκητου ηγέτη. Κανείς όμως στο Κρεμλίνο δεν μπορούσε να φανταστεί σε ποιο βαθμό η Δύση θα υιοθετούσε και θα ενίσχυε αυτό το αφήγημα. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι αποτελεί σήμερα το πρόσωπο της αντίστασης στον ρωσικό ιμπεριαλισμό, η εκλογή του όμως το 2019 είχε ερμηνευτεί κι αυτή ως νίκη για τον Πούτιν. Για τους επικριτές του Τραμπ, η ανάδειξη της ισχύος του Πούτιν αποτελεί έναν άλλον τρόπο απαξίωσης του Αμερικανού Προέδρου. Όμως η πραγματικότητα δεν συμφωνεί.
Στην αρχή της σταδιοδρομίας μου, εργάστηκα σε πολλά προπαγανδιστικά μέσα της Ρωσίας. Όλα ακολουθούσαν έναν άγραφο κανόνα: ανεξαρτήτως κρίσης, ο Πούτιν δεν μπορεί να χάσει. Τον κανόνα αυτόν τον ακολουθούν και πολλοί Δυτικοί σχολιαστές. Η διόγκωση όμως της ισχύος του Πούτιν τα δικά του συμφέροντα εξυπηρετεί. Ο Ρώσος Πρόεδρος μπορεί να έχει κάποιες επιτυχίες -όπως την προσάρτηση της Κριμαίας-, το μεγαλύτερό του κατόρθωμα όμως είναι ότι έχει πείσει τον κόσμο πως κερδίζει, ακόμη κι αν δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Πριν ακόμη προσγειωθεί το αεροπλάνο του Πούτιν στην Αλάσκα για τη συνάντησή του με τον Τραμπ, πολλοί έλεγαν ότι η συνάντηση αυτή ήταν μια νίκη του Ρώσου Προέδρου. Όμως η συνάντηση δεν εξελίχθηκε έτσι. Αμερικανικά όπλα εξακολουθούν να παραδίδονται στην Ουκρανία, η Ινδία πληρώνει υψηλότερους δασμούς στις ΗΠΑ επειδή αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο, ο Τραμπ πιέζει την Ευρώπη να σταματήσει να αγοράζει ρωσικούς υδρογονάνθρακες και οι δηλώσεις του Λευκού Οίκου δεν είναι ευνοϊκές για τη Μόσχα. Η τελευταία δεν σημειώνει κέρδη στο πεδίο των μαχών και δεν έχει καν υπεροπλία στον αέρα.
Ο Πούτιν έχει χάσει επιρροή όμως και στην αυλή του. Οι Ρώσοι στρατιώτες που σταθμεύουν στην Αρμενία, δεν επενέβησαν το 2023 όταν η χώρα δέχθηκε επίθεση από το Αζερμπαϊτζάν. Και η συμφωνία ανάμεσα στις δύο χώρες προετοιμάστηκε από τις ΗΠΑ, όχι τη Ρωσία. Το Αζερμπαϊτζάν εξετάζει μάλιστα το ενδεχόμενο να χορηγήσει βοήθεια στην Ουκρανία.
Και η ρωσική οικονομία όμως παρουσιάζει ενδείξεις κόπωσης. Το Reuters μετέδωσε ότι οι Ρωσικοί Σιδηρόδρομοι, που απασχολούν 700.000 ανθρώπους, ζήτησαν από το προσωπικό να παίρνει τρεις ημερήσιες άδειες άνευ αποδοχών τον μήνα. Οι Ρώσοι βλέπουν και αλλαγές στην καθημερινή τους ζωή, από εκτεταμένες διακοπές ρεύματος μέχρι κλείσιμο αεροδρομίων και ελλείψεις βενζίνης.
Η υποτίμηση του Πούτιν είναι επικίνδυνη, αλλά η απόδοση σκοτεινών δυνάμεων σε αυτόν τον κάνει ισχυρότερο απ’ ό,τι είναι. Αν οι Αμερικανοί είχαν μια καθαρότερη εικόνα για τον Πούτιν, θα έβλεπαν έναν δικτάτορα που επένδυσε τα πάντα σε μια αποτυχημένη εισβολή, σε μια χώρα που χάνει την επιρροή της και σε μια οικονομία που επιβραδύνεται με ταχείς ρυθμούς. Όχι, ο Πούτιν δεν είναι ανίκητος.
Πηγή: The Atlantic
