Για δεκαετίες, η συζήτηση γύρω από την ισχύ ενός υποβρυχίου επικεντρώνεται σχεδόν αποκλειστικά στις τορπίλες, στα βλήματα cruise και στα συστήματα αισθητήρων. Στη σύγχρονη ναυτική πραγματικότητα, όμως, το υποβρύχιο εξελίσσεται σε μια πολυδιάστατη πλατφόρμα επιχειρήσεων, όπου ρόλο παίζει και η ικανότητα μεταφοράς, εξαπόλυσης και υποστήριξης ειδικών δυνάμεων. Οι ομάδες αυτές είναι σε θέση να επιφέρουν ασύμμετρα και στρατηγικά πλήγματα υψηλής αξίας, σε στόχους από κρίσιμες θαλάσσιες υποδομές και λιμένες μέχρι καλώδια, αγωγούς και εγκαταστάσεις ναυτικής υποστήριξης. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ειδικές δυνάμεις λειτουργούν ως πραγματικός πολλαπλασιαστής ισχύος, συμπληρώνοντας τον κλασικό ρόλο του υποβρυχίου.
Το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό και η Διοίκηση Υποβρυχίων Καταστροφών έχουν ήδη αναγνωρίσει έμπρακτα αυτή τη διάσταση. Διαθέτουν τα μικρά υποβρύχια “σκούτερ”, Rotinor Divejet, τα οποία αξιοποιούνται τόσο για αποστολές διείσδυσης δυτών όσο και για επιχειρήσεις επιτήρησης και προστασίας θαλάσσιων υποδομών. Τα συστήματα αυτά αποτελούν πλέον οργανικό τμήμα των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ), με πλήρη εξοικείωση του προσωπικού, κάτι που αποτυπώθηκε και συμβολικά με την παρουσία τους στην πρόσφατη στρατιωτική παρέλαση στη Θεσσαλονίκη.
Σε διεθνές επίπεδο, το υποβρύχιο Saab A26 Blekinge αποτελεί σήμερα το μοναδικό της κατηγορίας του, που ενσωματώνει εξαρχής εκτεταμένες δυνατότητες εξαπόλυσης και περισυλλογής ειδικών δυνάμεων από κατάδυση. Στην πλώρη του διαθέτει το Multi Mission Portal, ως “θύρα” εξαπόλυσης δυτών και του εξοπλισμού τους, προσδίδοντας στο υποβρύχιο ρόλο κόμβου ειδικών επιχειρήσεων. Η σημασία αυτής της δυνατότητας θεωρείται πως διαδραμάτισε σοβαρό ρόλο στην απόφαση της Πολωνίας να επιλέξει τη συγκεριμένη σχέδιαση.
Την ίδια στιγμή, το δικό μας Πολεμικό Ναυτικό διαθέτει ήδη πέντε υποβρύχια AIP, γερμανικής τεχνολογίας και φιλοσοφίας, ενώ τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν πως και το μέλλον του υποβρυχιακού στόλου θα κινηθεί σε παρόμοιο πλαίσιο, είτε με αμιγώς γερμανικές λύσεις είτε με γερμανο-νορβηγικά, γερμανοϊταλικά ή γερμανοκορεατικά σχέδια. Η ανάγκη, λοιπόν, για μια εξωτερική, συμπληρωματική λύση, η οποία θα γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ υποβρυχίου και ομάδας ειδικών δυνάμεων, καθίσταται κομβική.
A26 Blekinge, η πρόταση από τη Σουηδία για νέο ελληνικό υποβρύχιο
Σε αυτό το σημείο αναδεικνύεται η αξία μιας νέας γενιάς μέσου, ικανού να συνεργαστεί πλήρως με τα υπάρχοντα Rotinor Divejet και να μεταφέρει στην πράξη δυνατότητες αντίστοιχες με αυτές του A26 σε κάθε υποβρύχιο του ΠΝ.
Rotinor Black Shadow
Το Rotinor Black Shadow αποτελεί ένα υποβρύχιο όχημα εξαιρετικά υψηλών επιδόσεων, σχεδιασμένο εξαρχής και για στρατιωτική χρήση. Πρόκειται για μια πλατφόρμα που γεφυρώνει επιχειρησιακά το υποβρύχιο με τα ατομικά σκούτερ κατάδυσης, προσφέροντας δυνατότητες μεταφοράς, καθοδήγησης και υποστήριξης ομάδων ειδικών δυνάμεων σε μεγάλες αποστάσεις.
Στην καρδιά του βρίσκεται το πατενταρισμένο E-Jet propulsion system, ένα ηλεκτρικό σύστημα υδροπροώθησης. Ένας ισχυρός στρόβιλος απορροφά νερό και το εκτοξεύει με υψηλή πίεση παράγοντας ώση, χωρίς εκπομπές καυσαερίων και με εξαιρετικά χαμηλό ακουστικό ίχνος, χαρακτηριστικό κρίσιμης σημασίας για αποστολές ειδικών επιχειρήσεων.
Η ισχύς του κινητήρα φτάνει τους 8 ίππους (5,9 kW) και ρυθμίζεται σε 10 επίπεδα ανάλογα με το επιχειρησιακό σενάριο. Η ώση αγγίζει τα 735 Newton, παρέχοντας τη δυνατότητα μεταφοράς περισσότερων του ενός δυτών, είτε επάνω στο ίδιο το όχημα είτε μέσω συστημάτων ρυμούλκησης. Η μέγιστη ταχύτητα φτάνει τα 12,5 χιλιόμετρα/ώρα, ενώ η επιχειρησιακή εμβέλεια ξεπερνά τα 20 χιλιόμετρα, με δυνατότητα άνω των 30 σε συγκεκριμένα προφίλ χρήσης.
Το ενεργειακό σύστημα βασίζεται σε High-Energy Li-Ion συσσωρευτές, συνολικής χωρητικότητας 4,5 kWh, με τάση 60 V. Οι συσσωρευτές αυτοί, με τεχνολογίας από διαστημικές εφαρμογές, προσφέρουν μεγάλο κύκλο ζωής, απουσία φαινομένου memory effect και υψηλή αξιοπιστία. Σε πρακτικές συνθήκες, το Black Shadow μπορεί να επιχειρεί για πάνω από 6 ώρες, επιτρέποντας αποστολές μεγάλης διάρκειας χωρίς καταπόνηση του προσωπικού .
Η υδροδυναμική σχεδίαση και το ειδικό σύστημα ανάρτησης επιτρέπουν έλεγχο του οχήματος με απλές μετατοπίσεις βάρους.
Ενσωματωμένο σόναρ
Το χαρακτηριστικό που διαφοροποιεί ριζικά το Rotinor Black Shadow από κάθε άλλο σκούτερ κατάδυσης είναι η παρουσία ενσωματωμένου συστήματος σόναρ πλοήγησης και αποφυγής εμποδίων. Αυτό προβάλλει σε πραγματικό χρόνο εικόνα του υποθαλάσσιου περιβάλλοντος, επιτρέποντας στον χειριστή να αντιλαμβάνεται τη μορφολογία του βυθού, εμπόδια, ναυάγια και φυσικούς σχηματισμούς, ακόμη και σε συνθήκες μηδενικής ορατότητας.
Το σύστημα συνοδεύεται από ψηφιακή πυξίδα, αισθητήρα βάθους, σύστημα πλοήγησης με ένδειξη πορείας και στόχου, καθώς και οθόνη TFT που προβάλλει κρίσιμα δεδομένα όπως ισχύ, υπολειπόμενη ενέργεια, βάθος, θερμοκρασία νερού και χρόνο αποστολής. Προαιρετικά, μπορούν να ενεργοποιηθούν ισχυροί προβολείς LED τριών επιπέδων φωτεινότητας, για ειδικά σενάρια χρήσης.
Η ύπαρξη του σόναρ επιτρέπει στο Black Shadow να λειτουργεί ως όχημα καθοδήγησης. Πίσω του μπορούν να κινούνται σε διάταξη έως και πέντε Rotinor Divejet, σχηματίζοντας μια αθόρυβη, χαμηλού ίχνους υποβρύχια φάλαγγα. Με αυτόν τον τρόπο, ολόκληρη η ομάδα δυτών/υποβρύχιων καταστροφέων ακολουθεί ασφαλή πορεία κοντά στον βυθό, αποφεύγοντας εμπόδια και κινδύνους, ολοκληρώνοντας την αποστολή με ακρίβεια και διακριτικότητα.
Ένα ακόμη στοιχείο με ιδιαίτερη επιχειρησιακή αξία αφορά τη διαφορετική μεταφορική ικανότητα μεταξύ των μικρότερων Rotinor Divejet και του Rotinor Black Shadow. Τα μικρά Divejet μπορούν να επιχειρούν με έναν χειριστή και έναν ρυμουλκούμενο δύτη, καλύπτοντας αποτελεσματικά αποστολές ατομικής ή διμελούς κίνησης. Το Black Shadow, από την άλλη πλευρά, είναι σε θέση να μεταφέρει έναν χειριστή και έως τρεις ρυμουλκούμενους δύτες, λειτουργώντας ως μέσο ομαδικής υποστήριξης και καθοδήγησης.
Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι ένας σχηματισμός αποτελούμενος από ένα Rotinor Black Shadow και έως πέντε Rotinor Divejet RD2 μπορεί να υποστηρίξει και να μεταφέρει με ασφάλεια ομάδα έως και 14 βατραχανθρώπων, διατηρώντας χαμηλό ίχνος, συνοχή κίνησης και υψηλό επίπεδο ελέγχου. Η συγκεκριμένη διάταξη προσφέρει στο Πολεμικό Ναυτικό μια ρεαλιστική και ευέλικτη λύση μαζικής υποβρύχιας μετακίνησης ειδικών δυνάμεων, προσαρμοσμένη στις απαιτήσεις του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου.
Ομοιοτυπία, εξοικείωση και άμεση επιχειρησιακή ένταξη
Ένα καθοριστικό στοιχείο για το Πολεμικό Ναυτικό και τη ΔΕΠ είναι η πλήρης συμβατότητα φιλοσοφίας και χρήσης στην χρήση των Rotinor. Το προσωπικό έχει ήδη εκπαιδευτεί και επιχειρεί με τέτοια, γνωρίζοντας σε βάθος τη λογική λειτουργίας, τα συστήματα ελέγχου και τη συντήρησή τους. Οπότε το μεγαλύτερου μεγέθους και ικανοτήτων, Rotinor Black Shadow εντάσσεται εύκολα σε αυτό το περιβάλλον, επιτρέποντας άμεση επιχειρησιακή αξιοποίηση χωρίς μακρά περίοδο προσαρμογής.
Το όχημα είναι σχεδιασμένο για εξαπόλυση από υποβρύχια, με πλήρη συμβατότητα με τορπιλοσωλήνες, ενώ μπορεί να αναπτυχθεί και από την επιφάνεια, από αεροσκάφη ή μέσω ρίψης με αλεξίπτωτο. Με αυτόν τον τρόπο, ανεξάρτητα από τον τύπο του υποβρυχίου, το Πολεμικό Ναυτικό μπορεί να αποκτήσει στην πράξη δυνατότητες αντίστοιχες με αυτές του A26 Blekinge, χωρίς αλλαγή στόλου.
Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειος
Το γεωγραφικό και επιχειρησιακό περιβάλλον του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου διαφοροποιείται ουσιαστικά από αυτό του Βορείου Ατλαντικού ή της Βαλτικής. Πρόκειται για περιοχές με πολύπλοκη υποθαλάσσια γεωμορφολογία, έντονες μεταβολές βάθους, μεγάλο αριθμό νησιών, βραχονησίδων και παράκτιων εγκαταστάσεων, καθώς και αυξημένη παρουσία εμπορικής/επιβατηγής ναυτιλίας. Σε αυτό το περιβάλλον, οι επιχειρήσεις ειδικών δυνάμεων από υποβρύχια αποκτούν ιδιαίτερη σημασία, καθώς απαιτούν ακρίβεια, διακριτικότητα και υψηλό επίπεδο επίγνωσης της κατάστασης.
Στο Αιγαίο, αποστολές όπως η κρυφή διείσδυση σε νησιωτικό χώρο, η επιτήρηση ή η προστασία κρίσιμων θαλάσσιων υποδομών, καθώς και η προετοιμασία του πεδίου για ευρύτερες επιχειρήσεις, προϋποθέτουν κίνηση κοντά στον βυθό, συχνά σε περιοχές με περιορισμένη ή μηδενική ορατότητα. Αντίστοιχα, στην Ανατολική Μεσόγειο, η ύπαρξη ενεργειακών εγκαταστάσεων, αγωγών και καλωδίων αυξάνει τη σημασία της αθόρυβης και ασφαλούς προσέγγισης ομάδων ειδικών δυνάμεων σε μεγάλες αποστάσεις από το σημείο εξαπόλυσης.
Σε τέτοιες συνθήκες, το υποβρύχιο λειτουργεί ως φορέας και πλατφόρμα υποστήριξης, ενώ το κρίσιμο τμήμα της αποστολής μεταφέρεται στα μέσα που γεφυρώνουν την απόσταση μέχρι τον στόχο. Το Rotinor Black Shadow εντάσσεται ακριβώς σε αυτό το επιχειρησιακό κενό.
Η δυνατότητα μεταφοράς ομάδας δυτών…
Η συνέχεια στο Naval Defence
