Το συγκεκριμένο άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στις 19 Φεβρουαρίου 2019. Μάλλον όμως παραμένει επίκαιρο.
Οι πυραυλάκατοι κλάσης Ρουσσέν ή Super Vita, θεωρούνται από τα πλέον ολοκληρωμένα, και σίγουρα πιο προηγμένα πλοία του Πολεμικού μας Ναυτικού. Πως να μην είναι άλλωστε, αφού είναι οι πιο σύγχρονες μονάδες επιφανείας που διαθέτει και σχεδιάστηκαν και εξοπλίστηκαν από το ίδιο το ΠΝ, σύμφωνα με τις ανάγκες του.
Τι ακριβώς χρειαζόμασταν, και συνεχίζουμε να χρειαζόμαστε τις Super Vita; Οι Ρουσσέν είναι ξεκάθαρα αυτό που λέμε, πυραυλάκατοι. Μια κατηγορία πλοίων που όρισαν κάποτε οι πρωτοπόρες Combattante, OSA και Komar. Πλοία μικρά σε μέγεθος, που λόγω των αντιπλοϊκών πυραύλων που μεταφέρουν μπορούν να βυθίσουν πλοία μεγαλύτερου εκτοπίσματος. Άλλωστε, είτε φρεγάτα, είτε κορβέτα, είτε πυραυλάκατος, σε κάθε περίπτωση μεταφέρονται 8 antiship πύραυλοι (εντάξει, σε κάποιες μεταφέρονται πλέον 16).
Το Ελληνικό ΠΝ ήταν ανάμεσα στα πρώτα παγκοσμίως που κατάλαβαν την αξία των αντιπλοϊκών πυραύλων, παραγγέλνοντας τις Combattante II με πυραύλους ΜΜ38. Τα πλοία αυτά, αγκιστρωμένα πίσω από νησιά και βραχονησίδες μπορούν να προκαλέσουν την μέγιστη ζημιά στον εχθρικό στόλο. Καθώς όμως οι εποχές που οι Styx βύθιζαν το Εϊλάτ χωρίς τιμωρία έχουν περάσει, τα πράγματα δεν ήταν πάντα εύκολα για τις πυραυλακάτους. Όσο βελτιώνονται τα μέσα επιτήρησης, έγκαιρης προειδοποίησης, αλλά και πολλαπλασιάζονται τα έξυπνα όπλα, οι πυραυλάκατοι μπορούν να μετατραπούν από θύτες σε εύκολα θύματα.
Αυτός είναι και ο λόγος ύπαρξης των Super Vita. Προφανώς είχε γίνει κατανοητό πως τα OtoMelara των Combattante II/IIIA/IIIB και ο λοιπός ελαφρύς εξοπλισμός, δεν επαρκούσαν για την αντιμετώπιση των σύγχρονων απειλών. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, το ΠΝ κατέληξε σε ένα εξαιρετικά προηγμένο σχέδιο, με βαρύ οπλισμό. Αυτό που “ξεχωρίζει” είναι ο εκτοξευτής Mk31 με τους 21 πυραύλους RAM Block I, που επιτρέπει στο πλοίο να αντιμετωπίζει όχι μόνο αντιπλοϊκούς πυραύλους, αλλά και επιθέσεις κορεσμού από την εχθρική αεροπορία. Με 3D radar MW08, ΚΠΜ Tacticos και ολοκληρωμένο σύστημα ESM, οι Ρουσσέν είναι πραγματικά σχεδόν μια μικρή κορβέτα σε επίπεδο δυνατοτήτων.
Το πρόβλημα είναι πως το ΠΝ, με την ένδεια σύγχρονων μέσων που το χαρακτηρίζει, αντιμετωπίζει τις Ρουσσέν, σε επίπεδο αποστολών, σαν κορβέτες κι όχι σαν πυραυλακάτους. Συχνά-πυκνά τους ανατίθενται αποστολές που υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να ανατεθούν σε μεγαλύτερα πλοία. Για παράδειγμα, βλέπουμε Ρουσσέν στην Ανατολική Μεσόγειο, ή σε αποστολές του ΠΝ στην Μαύρη Θάλασσα, ενώ ρόλος των πλοίων αυτών είναι αυστηρά οι αποστολές που πρέπει να αναλαμβάνει μια πυραυλάκατος.
Ως τέτοια μια Ρουσσέν μπορεί να επιτελέσει σχετικά επιτυχώς τα καθήκοντά της. Στήνοντας “καρτέρι” στα ίδια σημεία που εδώ και δεκαετίες κρύβονται οι Combattante, μπορούν να εξαπολύσουν τους φονικούς Exocet σε μεγάλες αποστάσεις, δημιουργώντας χάος στον εχθρικό στόλο, πριν αυτός έρθει σε επαφή με τις μεγάλες μονάδες του ΠΝ. Μερικοί αναγνώστες θα έχουν ήδη μείνει στο “σχετικά επιτυχώς” και προφανώς θα αναμένουν εξηγήσεις.
Όταν σχεδιάστηκαν οι Ρουσσέν, οι απειλές ήταν συγκεκριμένες. Η ΤΗΚ είχε περιορισμένα μέσα προκειμένου να καταφέρει να τις καταστρέψει, ακόμη κι αν κατάφερνε να τις εντοπίσει. Η απειλή τότε ήταν κατά κύριο λόγο ή αεροσκάφη που από μικρές αποστάσεις θα έριχναν κάποιο κατευθυνόμενο πύραυλο (π.χ. Maverick) ή θα προσπαθούσαν με strafing ή βόμβες βομβιδίων να τις βγάλουν εκτός μάχης. Φυσικά η τελευταία απειλή ήταν άλλοι πύραυλοι από πλοία, δηλαδή Harpoon στην περίπτωσή μας.
Τα πάντα θα τα λύσει η ύπαρξη του MW08 σε συνδυασμό με το RAM BlockI. Οι 21 πύραυλοι ήταν υπεράρκετοι για την αντιμετώπιση της απειλής. Ακόμη και τορπίλες υποβρυχίων θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν, αρκεί να είχαν εντοπιστεί εγκαίρως, ώστε να μπορούσαν να κάνουν ελιγμούς με μέγιστη ταχύτητα (προσοχή, μιλάμε πολύ “γενικά”). Γενικά οι Ρουσσέν ήταν ότι ήταν και οι ΜΕΚΟ200ΗΝ στην εποχή τους, τα καλύτερα εξοπλισμένα πλοία της κατηγορίας τους. Ξέρουμε, μείνατε κάποιοι στο “ήταν”. Δυστυχώς, εξηγούμαστε.
Η πρώτη Ρουσσέν παραδόθηκε το 2005, τότε ίσχυαν όλα όσα είπαμε. Οι τελευταίες δυο Ρουσσέν (από τις 7 συνολικά) είναι άγνωστο πότε θα παραδοθούν, αν και θεωρητικά την 6η πρέπει να την έχουμε μέσα στο καλοκαίρι του 2019. Τα Ναυπηγεία Ελευσίνας έχουν όλα τα υποσυστήματα που απαιτούνται, για να παραδώσουν, εν έτει 2019, ένα πλοίο με τεχνολογία του 2005. Δεν φταίνε τα Ναυπηγεία, ή μόνο τα Ναυπηγεία, αλλά μάλλον ο ανύπαρκτος προγραμματισμός μας. Χαιρόμαστε δηλαδή, που μάλλον, θα παραλάβουμε το 2019 ένα πλοίο, που έχει μια τεχνολογία 15 ετών -ή και περισσότερο- παλιά;
Ας εξηγηθούμε. Το TACTICOS (του 2005) και το MW08 δεν έχουν και πολύ σχέση με τα TACTICOS της Thales σήμερα (ίσως μόνο στο interface, αλλά στο hardware έχουμε πλέον την μέρα με την νύχτα), ούτε και το MW08 με πιο σύγχρονα 3D ραντάρ όπως το SMART-S Mk2. Μπορεί να έχουν πλέον μια -ας πούμε- ομοιογενοποίηση με τα ραντάρ των προηγούμενων Ρουσσέν, αλλά και των ΜΕΚΟ200ΗΝ, αλλά (α) οι ΜΕΚΟ θα αλλάξουν ραντάρ (hopefully) και (β) το MW08 είναι πλέον αρκετά πίσω τεχνολογικά.
Αυτό όμως που δεν έχουν σκεφτεί κάποιοι, ακόμη κι αν ξεπεράσουμε αυτά που αναφέρουμε σαν μειονεκτήματα, είναι πως οι Ρουσσέν δεν είναι επαρκώς εξοπλισμένες για να ανταπεξέλθουν στις παρούσες αλλά και μελλοντικές συνθήκες μια πολεμικής αναμέτρησης της περιοχής μας. Οι απειλές έχουν πολλαπλασιαστεί και η ύπαρξη ενός Mk31 με κάποιους RAM δεν επαρκεί για να φέρει σε πέρας την αποστολή της μια πυραυλάκατος.
Ξέρουμε ότι σοκάρουμε πολλούς, αλλά οι Super Vita, είναι το πιο εξελιγμένο πλοίο επιφανείας του ΠΝ, αλλά σίγουρα απέχει πολύ από το να το χαρακτηρίσουμε προηγμένο. Ας σταματήσουμε να κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας. Καλές οι Super Vita, αλλά λίγες (από όλες τις απόψεις).
Πλέον, τα μέσα της ΤΗΚ έχουν πολλαπλασιαστεί, καθώς οι Τούρκοι έχουν στην διάθεσή τους ένα πλήθος πυραυλικών μέσων που μπορούν να πλήξουν στόχους κρίσιμους όπως οι Ρουσσέν. Οι AGM-65 είναι ίσως παρελθόν, καθώς η ΤΗΚ έχει να διαλέξει ανάμεσα από πολύ περισσότερα όπλα, που μάλιστα τα κατασκευάζει και εγχώρια η Τουρκία.
Το χειρότερο όμως δεν είναι τόσο τα μαχητικά F-16, όσο τα UCAV ANKA και Bayraktar. Τα UCAV αυτά μπορούν όχι απλά να προδώσουν πολύ εύκολα και γρήγορα τις θέσεις των ΤΠΚ του ΠΝ, αλλά και να τις πλήξουν καίρια με πυραύλους όπως ο UMTAS.
Σε όσους σπεύσουν να πουν πως η ακτίνα δράσης του είναι μικρότερη του RAM, θα πούμε πως -για παράδειγμα- ο UMTAS έχει μεγαλύτερη ακτίνα αν εκτοξευτεί από μεγάλο ύψος, ενώ είναι πρακτικά μη ανασχέσιμος. Σημειώνουμε πως σύντομα UMTAS θα δούμε και σε ελαφρά σκάφη του Τουρκικού Ναυτικού, που δεν μπορούν να χτυπηθούν με Harpoon ή Exocet. Φυσικά το τουρκικό ρεπερτόριο δεν εξαντλείται στον UMTAS.
Και όλα αυτά, ενώ ακόμη δεν έχουμε εξετάσει τις απειλές που θα αντιμετωπίσουν σε περιοχές όπως η Ανατολική Μεσόγειος, το νησιωτικό σύμπλεγμα της Μεγίστης και τα παράλια της Κύπρου, που πιθανότατα να πρέπει να δράσουν. Εκεί οι απειλές είναι τόσες πολλές, που ακόμη και σύγχρονη φρεγάτα πολλαπλών ρόλων θα έχει θέμα.
Η φίλη και σύμμαχος Αίγυπτος, που έχει χάσει ουκ ολίγες πυραυλακάτους σε ναυμαχίες, και “έχοντας πάθει και μάθει” εξόπλισε όσο μπορούσε καλύτερα τις πυραυλακάτους Ambassador MK III, προσθέτοντας στο Mk31 και ένα Phalanx Block1B.
Οι Ambassador MK III είναι εντυπωσιακής ισχύος πλοία, και σίγουρα με υψηλότερη επιβιωσιμότητα από τις Ρουσσέν. Αλλά και πάλι, η προσθήκη όπλων σαν το Phalanx δεν θα λυθούν τα επιχειρησιακά προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν οι ελληνικές ΤΠΚ σε ένα φλεγόμενο Αιγαίο (αν και θα έλυνε πολλά προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν οι Ρουσσέν σε καιρί επιχειρήσεων).
Το ιδανικότερο λοιπόν θα ήταν να προστεθεί ένα όπλο με μεγαλύτερη εμβέλεια που θα μπορούσε να προσφέρει έναν επιπλέον βαθμό προστασίας σε μια Super Vita Upgraded (διαλέξαμε τυχαία τον τίτλο, προφανώς και μιλάμε για οποιοδήποτε τύπο). Ο πύραυλος αυτός υπάρχει ήδη στο ΠΝ, και δεν είναι άλλος από τον ESSM. Αντιλαμβανόμαστε την αρχική σας έκπληξη, καθώς δεν συνηθίζεται πλοία αυτού του μεγέθους να μην φέρουν τόσο “βαρύ” οπλισμό αλλά υπάρχει και αντίλογος.
Η κλάση που θα πρέπει να δούμε, σαν ιδέα κυρίως, και μετά σαν υλοποίηση, είναι όχι πια μια “μεγάλη πυραυλάκατο” αλλά μάλλον ως μια μικρή κορβέτα κλάσης Baynunah των ΗΑΕ. Το πλοίο, σχεδίασης CMN, φυσικά φέρει πυροβόλο OtoMelara 76mm, 2 Rheinmetall MLG 27 27mm, 8 πυραύλους Exocet BlockIII, Mk49 με 21 RAM, 4πλό Mk56 με 8 (!) ESSM, έχει ελικοδρόμιο για ελικόπτερο επιπέδου Dauphin και μπορεί να εκτελεί επιχειρήσεις ναρκοπολέμου! Ακόμη, φέρει προηγμένο ραντάρ Sea Giraffe, κι όλα αυτά με μόλις 37 άτομα πλήρωμα και εκτόπισμα κάτω των 1.000 τόνων (μόλις 930, όταν η Super Vita πλησιάζει τους 680 έμφορτη). Σε όλα αυτά, προσθέστε κι ένα μικρό sonar που εντοπίζει νάρκες και άλλα εμπόδια.
Πλοία με οπλισμό αυτού του επιπέδου, μπορούν άνετα να “παίξουν” το ρόλο που ζητά το ΠΝ από τις Ρουσσέν σήμερα. Φυσικά το κόστος ανά ημέρα επιχειρήσεων είναι πολύ χαμηλότερο από αυτό μιας φρεγάτας, ενώ το συνολικό κόστος του προγράμματος των 6 συνολικά πλοίων ήταν κάτω από 1 δις δολάρια το 2009. Θεωρούμε πως σε σημερινές τιμές, μαζί με τα όπλα, ένα αντίστοιχο πρόγραμμα, που θα μπορούσε να υλοποιηθεί 100% σε ελληνικό ναυπηγείο θα κόστιζε μαζί με τον οπλισμό πολύ λιγότερο από 1,5 δισ. ευρώ. Δηλαδή, το ΠΝ θα μπορούσε να εξοικονομεί πολλά χρήματα από το να κινεί τις κοστοβόρες φρεγάτες του.
ΣΥΖΗΤΗΣΗ: Αν επιθυμούμε ΠΝ με οροφή 12 κύριων μονάδων, πρέπει υποχρεωτικά να πάμε σε κορβέτες
Δηλαδή, με κάτι παραπάνω από 1 δις ευρώ (ας πούμε 1,2 δις ευρώ), το ΠΝ θα αποκτούσε 6 πλοία “νέας φιλοσοφίας”, με πολύ μικρό κόστος χρήσης, που θα απαιτούσαν όλα μαζί μόλις πλήρωμα 1,5 φρεγάτας, θα έφεραν 48 αντιπλοϊκούς πυραύλους Exocet BlkIII, 48 ESSM, σχεδόν 130 RAM, και θα είχε μια τεράστια ισχύ πυρός σκορπισμένη σε όλο το Αιγαίο, και θα μπορούσε να φιλοξενεί μικρά ελικόπτερα.
Μήπως είναι μια λύση που θα πρέπει να δούμε; Και φυσικά, μιας και δεν μιλάμε για πανάκριβες λύσεις, αλλά και έχουμε μια ικανή “ποσότητα”, μεγάλο μέρος της επένδυσης θα είχε υψηλή προστιθέμενη αξία αν κατασκευάζονταν σε ελληνικό ναυπηγείο. Και ας κάνουμε απλά μαθηματικά. Ας κάνουμε τα πλοία αυτά 12, τα οποία θα πλαισιώσουν τις 4 εκσυγχρονισμένες ΜΕΚΟ200ΗΝ (και τις δυο φρεγάτες AAW που θα αγοράσουμε ίσως στο μέλλον). Τι παραπάνω χρειαζόμαστε;
Το Τουρκικό Ναυτικό θέλει να εξοπλίσει κορβέτες με L-UMTAS και Cirit
Κλείνοντας την σημερινή άποψη, θα πούμε πως δεν θέλουμε να επαναφέρουμε το δίλημμα κορβέτα ή φρεγάτα, ούτε να μιλήσουμε για κορβετοφρεγάτες ή φρεγατοκορβέτες. Θέλουμε να δείξουμε πως με απλό τρόπο, μπορούμε να επανακτήσουμε την πρωτοκαθεδρία στο Αιγαίο, και να πάψουμε να ακολουθούμε τις εξελίξεις. Θέλουμε να “σπάσουμε” μερικά στερεότυπα, ειδικά αυτά που κάποιοι θεωρούν πως συνεχίζουμε να έχουμε πολεμική ναυπηγική βιομηχανία επειδή μάλλον θα καταφέρουμε να πάρουμε δυο ΤΠΚ με καθυστέρηση τόσο πολλών ετών.
Και επίσης, πως επειδή έχουμε, ή ΘΑ έχουμε 7 ΤΠΚ Ρουσσέν, κατέχουμε έναν ανίκητο στόλο επιφανείας. Οι αυταπάτες κάνουν κακό. Επίσης, θα τονίσουμε πως αυτό είναι το πρώτο άρθρο THINK OUT OF THE BOX για τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Δεν γράψαμε το άρθρο γιατί απαντά σε κάποιες ανάγκες του ΠΝ, αλλά γιατί πρέπει ίσως να ξαναδούμε ποιες είναι τελικά αυτές οι ανάγκες…
