Υπό την πίεση των οικογενειών των ισραηλινών ομήρων για την επίτευξη συμφωνίας με την Χαμάς και υπό την απειλή της ρήξης με τους ακροδεξιούς κυβερνητικούς του συμμάχους, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου βρίσκεται και πάλι με την πλάτη στον τοίχο και η πολιτική του επιβίωση, και κύριο μέλημά του, βρίσκεται σε κίνδυνο. Αλλά τίποτε δεν έχει παιχτεί για τον πολιτικό που έχει επιζήσει σειράς κρίσεων, προειδοποιούν οι αναλυτές.
Υπό πίεση για συμφωνία
Το Σάββατο, χιλιάδες Ισραηλινοί διαδήλωσαν για να απαιτήσουν από την κυβέρνηση Νετανιάχου συμφωνία που θα επιτρέψει την απελευθέρωση των ομήρων.
Μία ημέρα πριν, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είχε προσθέσει στην εσωτερική πίεση ανακοινώνοντας ότι το Ισραήλ έχει προτείνει σχέδιο τριών σταδίων για την επίτευξη καθολικής κατάπαυσης του πυρός, σχέδιο που περιλαμβάνει την σταδιακή απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται στην Γάζα.
Η Χαμάς ανακοίνωσε ότι διάκειται ευνοϊκά απέναντι στο ισραηλινό σχέδιο, χωρίς να δώσει επίσημη απάντηση.
Αιφνιδιασμένο από την Ουάσινγκτον, ο Νετανιάχου έσπευσε να τονίσει ότι οι «όροι» για την επίτευξη συμφωνίας εκεχειρίας δεν έχουν μεταβληθεί και περιλαμβάνουν την «καταστροφή» της Χαμάς.
Σύμφωνα με τον Gideon Rahat, καθηγητή Πολιτικών Επιστημών στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου είναι πιθανόν να μην δώσει συνέχεια «διότι δεν ενδιαφέρεται παρά για την πολιτική του επιβίωση».
Ο 74χρονος υπόδικος πρωθυπουργός δεν οφείλει την παραμονή του στην εξουσία παρά στην στήριξη τριών παρατάξεων της ισραηλινής άκρας δεξιάς που απειλούν να αποχωρήσουν από την κυβέρνηση σε περίπτωση που υπάρξει συμφωνία για το σχέδιο που παρουσίασε ο Μπάιντεν.
Όμως, η ακροδεξιά θα εγκαταλείψει τον Νετανιάχου;
Ο Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ και ο Μπεζαλέλ Σμότριχ, οι δύο βασικοί ακροδεξιοί υπουργοί, θα βάλουν σε εφαρμογή τις απειλές τους;
Όλα εξαρτώνται από το περιεχόμενο της συμφωνίας που θα υιοθετηθεί από το Ισραήλ και την Χαμάς, σύμφωνα με τον πολιτικό επιστήμονα Ilan Greilsammer.
«Αν η “συμφωνία” είναι να σταματήσει αμέσως ο πόλεμος και η απόσυρση του στρατού, θα είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς ότι θα παραμείνουν στην κυβέρνηση. Αλλά αν υπάρξει ενδιάμεση συμφωνία, ίσως μείνουν», λέει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Bar-Ilan στο Τελ Αβίβ.
Για τον Denis Charbit, πολιτικό επιστήμονα του Ανοικτού Πανεπιστημίου του Ισραήλ, υπάρχουν «ισχυρές πιθανότητες» οι ακροδεξιοί να εγκαταλείψουν το πλοίο.
Χωρίς την ακροδεξιά, ποιο θα είναι το μέλλον της κυβέρνησης Νετανιάχου;
Αν η άκρα δεξιά αποχωρήσει από τον συνασπισμό με τον Νετανιάχου, «η κυβέρνηση καταρρέει», λέει ο Ilan Greilsammer.
«Εκτός και αν υπάρξει διαπραγμάτευση αστραπή ανάμεσα στο Νετανιάχου και τους κεντρώους Γιαΐρ Λαπίντ και Μπένι Γκαντς για τον σχηματισμό νέου συνασπισμού», λέει.
Ο Γιαΐρ Λαπίντ, ηγέτης της αντιπολίτευσης, ανακοίνωσε ότι είναι έτοιμος να συμμετάσχει σε κυβέρνηση υπό τον Νετανιάχου σε περίπτωση αποχώρηση των ακροδεξιών, αν αυτό επέτρεπε την επίτευξη συμφωνίας για την απελευθέρωση των ομήρων.
Ο Νετανιάχου προτιμά να μείνει με τους ακροδεξιούς εταίρους του
«Δεν το φαντάζομαι, διότι ο Νετανιάχου προτιμά να παραμείνει με τους συμμάχους του της δεξιάς. Άρα είναι απίθανο. Λέω απλώς ότι είναι εφικτό», δηλώνει ο Gideon Rahat.
Ακόμη ένας παράγοντας κλειδί της ισραηλινής πολιτικής που προσπαθεί να επηρεάσει την κατάσταση, ο Μπένι Γκαντς, ηγέτης του κεντρώου κόμματος της Εθνικής Ενότητας, ο οποίος συμμετέχει, μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, ως υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου στην κυβέρνηση Νετανιάχου και στο πολεμικό συμβούλιο του Ισραήλ.
Ο Μπένι Γκαντς απείλησε πρόσφατα να αποχωρήσει από την κυβέρνηση αν δεν υπάρξει «σχέδιο δράσης», κυρίως για την μεταπολεμική Γάζα. Το κόμμα του κατέθεσε την περασμένη εβδομάδα πρόταση νόμου για την διάλυση της Βουλής.
Όμως, όσο η άκρα δεξιά στηρίζει τον Νετανιάχου, η πρόταση αυτή θα παραμείνει νεκρό γράμμα, υπενθυμίζουν οι καθηγητές Rahat και Greilsammer.
Και το πιο πιθανό είναι ότι «ο Νετανιάχου θα διατηρήσει την εξουσία», λέει ο Rahat, ενδεχομένως επικεφαλής κυβέρνησης μειοψηφίας σε περίπτωση αποχώρησης των ακροδεξιών.
Ποια η πολιτική συνέχεια
Σε περίπτωση πρόωρων εκλογών, η κυβέρνηση συνασπισμού θα σχηματισθεί από τις κεντρώες δυνάμεις και ο Μπένι Γκαντς θα είναι ο πλέον κατάλληλος για να ηγηθεί της κυβέρνησης, λένε οι πολιτικοί αναλυτές βασιζόμενοι στα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων.
«Ο Γκαντς έχει μεγάλες απώλειες τον τελευταίο καιρό στις δημοσκοπήσεις, διότι θεωρείται υπερβολικά ήπιος, υπερβολικά διστακτικός, υπερβολικά συμφιλιωτικός απέναντι στον Νετανιάχου», λέει ο Ilan Greilsammer.
Σε δημοσκόπηση που μεταδόθηκε από το κρατικό κανάλι Καν, 38% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι ο Μπένι Γκαντς, πρώην αρχηγός του γενικού επιτελείου του ισραηλινού στρατού, πρώην υπουργός Άμυνας, είναι ο πιο κατάλληλος για πρωθυπουργός, έναντι 30% που θεωρούν τον Νετανιάχου κατάλληλο για πρωθυπουργό. Ωστόσο, η διαφορά μεταξύ των δύο ανδρών από 21 ποσοστιαίες μονάδες τον Ιανουάριο έχει περάσει στις 8.
Ο Νετανιάχου παίζει το χαρτί που λέει «είναι εκείνος που μπορεί να εμποδίσει την δημιουργία παλαιστινιακού κράτους, διότι ένα παλαιστινιακό κράτος στην πόρτα μας σημαίνει 7 Οκτωβρίου κάθε μέρα», προβλέπει ο Denis Charbit. «Για το θέμα αυτό, πολλοί ψηφοφόροι που απεχθάνονται τον Νετανιάχου είναι ικανοί να τον ψηφίσουν».
