ΕΑΒ: Μπορεί να αναγεννηθεί μέσω ιδιωτικοποίησης και συμμετοχής στην παραγωγή των F-35;

Του Γιώργου Αντωναρά, Αεροναυπηγού Μηχανικού, πρώην διευθυντή Εκτιμήσεων, Συμβάσεων & Διοίκησης Προγραμμάτων της ΕΑΒ (1978-1997)

Σήμερα, μετά από 47 χρόνια λειτουργίας, η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ) βρίσκεται αντιμέτωπη με την ίδια την ύπαρξη και βιωσιμότητά της εντός της νέας παγκόσμιας Αεροδιαστημικής & Αμυντικής Βιομηχανίας (Α&ΑΒΙ) του 21^ου αιώνα, γεγονός που καθιστά επιτακτική την ανάγκη ανάπτυξής της σε μίαν ισχυρή βιομηχανική βάση υψηλής τεχνολογίας, η οποία να συνδέεται με την ύψιστης προτεραιότητας αμυντική αυτοδυναμία και αυτονομία της Ελλάδας (μείωση εξωτερικών εξαρτήσεων), στο πλαίσιο μίας διορατικής, ρεαλιστικής και προσεκτικά σχεδιασμένης συνολικής αμυντικής στρατηγικής.

Η οικονομική κατάσταση της ΕΑΒ δεν αφήνει πλέον κανένα απολύτως περιθώριο συνέχισης της κρατικής κακοδιαχείρισης από τις κομματικές διοικήσεις και τους συνδικαλιστές. Τα τελευταία 21 χρόνια (1992-2022) οι ισολογισμοί της ΕΑΒ παρουσίασαν πωλήσεις €3610 εκατ. και ζημιά προ φόρων πέραν των €560 εκατ. (δηλαδή το κόστος αγοράς κάποιων F-35) την οποία πλήρωσαν οι Έλληνες φορολογούμενοι.

Το F-35 είναι ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα που έχουν αναληφθεί στην παγκόσμια ιστορία της αεροναυπηγικής. Mε προβλεπόμενες πωλήσεις 3.000+ (2.456 από ΗΠΑ), το πρόγραμμα έχει εισαγάγει πρωτοφανείς επιχειρηματικές πρακτικές στην παγκόσμια Α&ΑΒΙ, με την παραγωγή του να έχει δομηθεί πάνω σε συνεταιρισμούς και συνεργασίες, που “δένουν” μεταξύ τους τις χώρες και τις αμυντικές βιομηχανίες που συμμετέχουν, δημιουργώντας έτσι μίαν “ελίτ” ομάδα κατασκευαστών, έτοιμη να εμπλακεί στην παραγωγή αεροσκαφών 6^ης γενιάς και καθιστώντας σαφές ότι το μέλλον της Α&ΑΒΙ μίας χώρας βρίσκεται πλέον εντός των εφοδιαστικών αλυσίδων των ηγέτιδων κατασκευαστών του κλάδου. Μέχρι το τέλος Μαρτίου 2024 αγόρασαν το F-35 18 χώρες και παραδόθηκαν 990+ σε 10 από αυτές, με άλλα 70+ σε “αποθήκευση” λόγω της αναβάθμισης TR-3 (Technology Refresh), που αναμένεται να πιστοποιηθεί στα μέσα του τρέχοντος έτους.

 Με την πίτα της συντήρησης του F-35 να έχει ήδη μοιραστεί μεταξύ των αναδόχων και εταίρων του προγράμματος (παράρτημα Α), οι πιθανότητες ανάθεσης έργου στην ΕΑΒ είναι περιορισμένες, αν όχι μηδαμινές. Συνεπώς, είναι προφανές ότι το μέλλον της ΕΑΒ ευρίσκεται στις αεροκατασκευές υψηλής τεχνολογίας και προστιθέμενης αξίας.

Η αγορά από την Ελλάδα 40 F-35 σε συνδυασμό με την εκδήλωση ενδιαφέροντος συμμετοχής της Lοckheed Martin (LM) στην ΕΑΒ (ομιλία Πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη στο Κογκρέσο των ΗΠΑ) αποτελούν το εφαλτήριο για ένα άλμα δυναμικής ανάπτυξης της ΕΑΒ σε ένα ψηφιακό “Έξυπνο Εργοστάσιο” του μέλλοντος, και συνάμα το όχημα – τον “Δούρειο Ίππο” – συμμετοχής της στο πρόγραμμα παραγωγής του F-35.

A. Ιδιωτικοποίηση της ΕΑΒ

Είναι η ώρα η κυβέρνηση να τολμήσει την ιδιωτικοποίηση της ΕΑΒ. Η κλεψύδρα του χρόνου αδειάζει, αν δεν έχει ήδη αδειάσει. Η εκδήλωση ενδιαφέροντος της LM για συμμετοχή στην ΕΑΒ θα συμβάλει, ως προαναφέρθηκε, στην ενίσχυση της αυτονομίας και αυτοδυναμίας της χώρας μέσα από την εμπλοκή της τόσο στην παραγωγή του F-35 όσο και σε αναπτυξιακά προγράμματα αμυντικών συστημάτων υψηλής τεχνολογίας ενδιαφέροντος του ΥΠΕΘΑ. Αυτό θα γίνει με το “σπάσιμο” της ΕΑΒ σε:

• “ΕΑΒ Επιχειρήσεων” με παραχώρηση του 51-65% στη LM και διατήρηση του 35-49% από το Δημόσιο και
• “ΕΑΒ Παγίων” με διατήρηση του 100% από το Δημόσιο και παραχώρηση έναντι ενοικίου στη LM της χρήσης των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού, με την τελευταία να αναλαμβάνει την υποχρέωση συντήρησής των και χρέωση του κόστους στις υπό υλοποίηση συμβάσεις έργου, ώστε να έχει την πλήρη και αποκλειστική ευθύνη των έγκαιρων παραδόσεων προς στους πελάτες, θα μπορούσε να εξασφαλίσει:
• την έγκριση από το F-35 Joint Program Office (JPO) της συμμετοχής της “νέας“ EAB στην παραγωγή του F-35, και
• τον έλεγχο από το Δημόσιο της καλής συντήρησης και λειτουργίας των Παγίων για αντιμετώπιση των συμβατικών υποχρεώσεων της “ΕΑΒ Επιχειρήσεων” έναντι προγραμμάτων των Ενόπλων Δυνάμεων.

Η κυβέρνηση γνωρίζει πολύ καλά ότι κανένας ξένος ή εγχώριος επενδυτής δεν θα έβαζε ούτε ένα ευρώ σε μία ασφυκτικά “κρατοκρατούμενη” ΕΑΒ, και καμία άλλη ηγέτιδα εταιρεία του κλάδου δεν διαθέτει και δεν μπορεί να προσφέρει έργα μεγάλου φόρτου εργασιών υψηλής τεχνολογίας, που έχει ανάγκη η ΕΑΒ για την ανάπτυξη και επιβίωσή της εντός της νέας εποχής.

Η σύμβαση συμμετοχής της LM στη “νέα” ΕΑΒ, πέραν από την “εκ των ων ουκ άνευ” ανάθεση της παραγωγής ενός μείζονος δομικού συγκροτήματος του F-35, διάρκειας 15ετίας, θα πρέπει επίσης να προνοεί την:

• ανάπτυξη δυνατότητας συντήρησης, επισκευής και αναβάθμισης αεροσκάφους και κινητήρα, με έγκριση του JPO, χωρίς εξάρτηση από Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ολλανδία [βλ. παράρτημα Α],
• παροχή προγραμμάτων μαθητείας-πρακτικής εξάσκησης και μεταφοράς τεχνογνωσίας (προσφορά της LM), σε συνεργασία με ΟΑΕΔ, ΑΕΙ και λοιπές εγχώριες αμυντικές βιομηχανίες, που να στοχεύουν στην τροφοδότηση και συνεχή ενίσχυση του αγωγού εργατικού δυναμικού της χώρας με νέες δεξιότητες, όπως:

1. προγράμματα μαθητείας στις εγκαταστάσεις της “νέας ΕΑΒ”, 2-3 μηνών, σε μηχανική και κατάρτιση σε κατασκευαστικές τεχνολογίες και διεργασίες, που εφαρμόζονται στην παραγωγή του F-35, και
2. ετήσιο πρόγραμμα μεταφοράς τεχνολογίας στις εγκαταστάσεις της LM, 3-4 μηνών, που να δίνει την ευκαιρία “hands-on” εργασιών στο πρόγραμμα F-35 σε φοιτητές ΑΕΙ για απόκτηση εξειδικευμένων γνώσεων στη μηχανική δομικών μερών και συστημάτων, σε κατασκευαστικές τεχνολογίες αιχμής, στη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας, και σε προηγμένες διεργασίες-τεχνικές διασφάλισης ποιότητας, και

• ανάπτυξη της νέας” ΕΑΒ σε περιφερειακό κέντρο αναβάθμισης των F-16 σε διαμόρφωση Viper.

B. Επενδύσεις

Οι υφιστάμενες υποδομές της ΕΑΒ σε εγκαταστάσεις, εξοπλισμό παραγωγής είναι παλαιάς συμβατικής τεχνολογίας, 35+ ετών, και συνεπώς δεν ανταποκρίνονται στις αυξημένες απαιτήσεις της νέας πρωτοποριακής διάστασης παραγωγής του F-35, η οποία έχει ήδη καθιερώσει το “πως” θα κατασκευάζονται στο εξής τα αεροσκάφη.

 Τώρα είναι η ώρα των επενδύσεων. Το επενδυτικό πρόγραμμα θα αποτελέσει τη βάση επανεκκίνησης και περαιτέρω δυναμικής ανάπτυξης και σταθερής βιώσιμης πορείας της “νέας” ΕΑΒ, με το ύψος και το εύρος του να καθορίζει (α) το τεχνολογικό επίπεδο συμμετοχής της “νέας” ΕΑΒ στην παραγωγή του F-35, και (β) τον βαθμό ανταγωνιστικότητάς της – δύο παράγοντες που θα συμβάλουν στην καθιέρωσή της ως έναν αξιόπιστο κρίκο της εφοδιαστικής αλυσίδας του F-35.  Η “νέα” ΕΑΒ έχει ανάγκη ενός μεγάλου επενδυτικού άλματος της τάξης των €200 εκατ. σε:

• σύγχρονες εγκαταστάσεις κατασκευής δομικών μερών από τιτάνιο και σύνθετα υλικά,
• διεργασίες επικαλύψεων και βαφής προηγμένης τεχνολογίας,
• εξοπλισμό προηγμένης “ψηφιακής” τεχνολογίας,
• ρομπότ και αυτοματισμούς,
• κατασκευαστικές διεργασίες αιχμής, και
• ανθρώπινο δυναμικό υψηλής εξειδίκευσης,

για παραγωγή ενός μείζονος δομικού τμήματος του αεροπλαισίου του F-35, όπως το κεντρικό συγκρότημα πτερύγων (Center Wing Assembly – CWA), ευθύνη της LM Georgia.

Η ανάθεση στη “νέα” ΕΑΒ της παραγωγής κατ’ ελάχιστον 400 CWA (4500± ωρών παραγωγής ανά μονάδα και απασχόλησης 350 έως 400 τεχνικών) θα διασφαλίσει την πλήρη απόσβεση της επένδυσης και θα αφήσει ένα λογικό κέρδος.

Το παράρτημα Β παρουσιάζει σχηματικά:

• τις αναγκαίες επενδύσεις σε τεχνολογίες αιχμής,
• τα οφέλη που θα αποκομίσει η “νέα“ ΕΑΒ και η εθνική οικονομία τις δεκαετίες που έρχονται (αύξηση εξαγωγών και ΑΕΠ), όπως ακριβώς συμβαίνει στις χώρες που ήδη συμμετέχουν στο πρόγραμμα παραγωγής του F-35, και
• τους μελλοντικούς στόχους της “νέας“ ΕΑΒ, όπως η συμμετοχή της σε διεθνή προγράμματα παραγωγής αεροσκαφών και η εγχώρια ανάπτυξη-παραγωγή αμυντικών συστημάτων, όπως UAVs, προς κάλυψη των επιχειρησιακών αναγκών των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας.

Γ. Συμμετοχή της “νέας” ΕΑΒ στο πρόγραμμα του F-35

Οι συζητήσεις με τη LM για συμμετοχή της στη “νέα” ΕΑΒ και κατ’ επέκταση η συμμετοχή αυτής στην παραγωγή του F-35, αν δεν έχουν ήδη αρχίσει, πρέπει να αρχίσουν τάχιστα, ώστε οι σχετικές συμβάσεις και το LOA – συμπεριλαμβανομένων όποιων προγραμμάτων SSI ή ESI ή ΑΩ – να υπογραφούν εντός του 2024. Υπό την ανωτέρω προϋπόθεση, εκτιμάται ότι η παραγωγή του F-35 στη “νέα” ΕΑΒ θα αρχίσει μετά από 2,5-3 χρόνια (2027-28), διάστημα που απαιτείται για την κατασκευή των εγκαταστάσεων.

 Δεδομένου ότι η οικονομική απόδοση συμμετοχής της “νέας” ΕΑΒ στην παραγωγή του F-35 εξαρτάται από το:

• πότε και σε ποιο σημείο της γραμμής παραγωγής (break-in point) θα μπει η “νέα” ΕΑΒ, και
• ποιο δομικό συγκρότημα και την ποσότητα που θα αναθέσει η LM στη “νέα” ΕΑΒ (μέχρι τον Δεκ 2023 η LM Georgia παράδωσε στο Fort Worth 1000+ CWA),
• ύψος της επένδυσης σε κτηριακές εγκαταστάσεις, εξοπλισμό και μεταφορά τεχνογνωσίας,

στόχος της κυβέρνησης θα πρέπει να είναι η όσο το δυνατό μεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση της συμμετοχής της LM στη “νέα” ΕΑΒ στη βάση αγοράς 40 F-35, με τη σχετική σύμβαση να περιλαμβάνει ρητή δέσμευση της LM για ανάθεση συμβάσεων έργου 2-3 δις δολαρίων καθ’ όλη τη διάρκεια παραγωγής του F-35.

Το παράρτημα Γ, πέραν της κατάρριψης επίσημων δηλώσεων, προφανώς βασισμένων σε ελλιπή πληροφόρηση, όπως: “είναι λίγες οι χώρες που συμμετέχουν σε αυτό” και “πήραν κάποιο μικρό υποκατασκεαυστικό έργο”, μπορεί να αποτελέσει ένα αξιόπιστο σημείο αναφοράς για τη διαμόρφωση μίας ρεαλιστικής και τεκμηριωμένης θέσης διεκδίκησης έργου συμμετοχής της “νέας” ΕΑΒ στην παραγωγή του F-35, σε σύγκριση με τις συμμετοχές άλλων Ευρωπαϊκών χωρών (βλ. Γερμανία-Rheinmetall).

Το παρακάτω γράφημα παρουσιάζει μία πρόβλεψη των πωλήσεων της “νέας” ΕΑΒ βασισμένη στο F-35.

Δ. “Έξυπνο” εργοστάσιο

 To “Έξυπνο” Εργοστάσιο είναι η νέα κανονικότητα της αεροναυπηγικής βιομηχανίας του 21^ου αιώνα, η πλέον επαναστατική προσέγγιση της όλης διαδικασίας παραγωγής προς ενίσχυση της αποδοτικότητας μέσα από την αξιοποίηση όλων των σύγχρονων τεχνολογιών και κατασκευαστικών διεργασιών (βλ. παράρτημα Δ).

To “Έξυπνο” Εργοστάσιο είναι ένα “game changer” του τρόπου λειτουργίας της αεροναυπηγικής βιομηχανίας μέσα από βελτιώσεις σε 3 άξονες:

• Δομή Εργοστασίου: Εργονομικές χωροταξικές διατάξεις παραγωγής, αυτοματοποιημένες γραμμές συναρμολόγησης, ευφυείς σταθμοί εργασίας και ψηφιακοί πάγκοι εργασίας.
• Ψηφιοποίηση: Εγκατάσταση αυτοματισμών και ρομπότ, εφαρμογή κατασκευαστικών διεργασιών αιχμής, αξιοποίηση τεχνητής νοημοσύνης και χρήση ΑΜΟΔ σε πραγματικό χρόνο, που συνθέτουν τη νέα προσέγγιση της παραγωγικής διαδικασίας, γνωστή ως “cobotics” (συνεργασία ανθρώπων με ρομπότ).
• Διεργασίες: Χρήση νέων ψηφιακών τεχνολογιών και εισαγωγή των πρακτικών λιτής διαχείρισης, με στόχο την απ’ άκρη σε άκρη βελτίωση όλων των διεργασιών.

Και συμβάλλει στην απόκτηση επιχειρηματικής αξίας μέσα από αύξηση του όγκου παραγωγής, καλύτερη εκμετάλλευση της χωρητικότητας του εργοστασίου, και αύξηση της παραγωγικότητας του εργατικού δυναμικού – τριών κύριων δεικτών απόδοσης (KPIs).

Δ1. Ψηφιακός Μετασχηματισμός (ΨΜ)

 Η 4^η βιομηχανική επανάσταση, που έχει μπει στη ζωή μας εδώ και 20 χρόνια, έχει εκσυγχρονίσει σε σημαντικό βαθμό τον παγκόσμιο κατασκευαστικό τομέα μέσα από την εισαγωγή της ψηφιακής τεχνολογίας σε όλες τις διεργασίες, καθιερώνοντάς την ως το πλέον βασικό συστατικό ανάπτυξης, ανταγωνιστικότητας και μίας βιώσιμης πορείας εντός της νέας εποχής.

Οι κατασκευάστριες εταιρείες της παγκόσμιας Α&ΑΒΙ είναι οι πρώτες που έχουν κάνει τις στρατηγικές εκείνες κινήσεις απόκτησης ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος μέσα από μία ολοκληρωμένη προσέγγιση υιοθέτησης της ψηφιακής τεχνολογίας για μετασχηματισμό των λειτουργιών τους.

Σήμερα, η ψηφιακή τεχνολογία είναι το θεμέλιο όλων των πρωτοβουλιών βελτίωσης των επιχειρήσεων, εστιασμένη σε 5 παράγοντες-κλειδιά:

1. Ενίσχυση εμπειριών και συνεργασιών με Original Equipment Manufacturers (OEMs): Ευθυγράμμιση των επιχειρηματικών αποφάσεων με τις κύριες στρατηγικές της επιχείρησης, και σύναψη συνεργασιών μακράς διάρκειας και μεγάλου όγκου παραγωγής.
2. Επαναπροσδιορισμός προϊόντων (Ώθηση καινοτομίας-αύξηση πωλήσεων): Αύξηση πωλήσεων μέσα από ανάπτυξη νέων καινοτόμων συστημάτων προς κάλυψη των αμυντικών αναγκών της χώρας, ακολουθώντας, βεβαίως, τις τάσεις της αγοράς.
3. Ψηφιοποίηση επιχειρηματικών λειτουργιών: Η ψηφιοποίηση και συνεχής υποστήριξη όλων των λειτουργιών αποτελεί τον πυρήνα ανάπτυξης του επιχειρείν.
4. Ανάπτυξη εργατικού δυναμικού: Συνεχής ανάπτυξη εργατικού δυναμικού υψηλής εξειδίκευσης, ικανού να αφομοιώνει τις αναδυόμενες ψηφιακές τεχνολογίες, με στόχο την απόκτηση και διατήρηση κρίσιμων δεξιοτήτων του μέλλοντος.
5. Δημιουργία αλυσίδας αξίας: Δημιουργία αλυσίδας αξίας σε εταιρικό επίπεδο και ενσωμάτωσή της στην παγκόσμια αλυσίδα αξίας του F-35. Η ψηφιακή κατασκευή επιτρέπει αλλαγές σχεδίασης σε πραγματικό χρόνο, συμβάλλοντας έτσι στην επίτευξη ενός ταχύτερου χρόνου παράδοσης και μείωση του κόστους παραγωγής.

Με δεδομένο ότι το μέλλον της αεροναυπηγικής είναι ψηφιακό, η “νέα” ΕΑΒ δεν μπορεί να μένει εκτός των ψηφιακών εξελίξεων που έχουν ήδη διαμορφώσει την πορεία της παγκόσμιας Α&ΑΒΙ. Η LM έχει τις λύσεις για το τέλειο ταίριασμα των απαιτήσεων του F-35 με το πού θέλει να πάει τη “νέα” ΕΑΒ.

Δ2. Ανασχεδιασμός Λειτουργιών

Η LM, μετά από λεπτομερή ανάλυση της παρούσας κατάστασης της ΕΑΒ και αξιοποίηση όλης της διαθέσιμης ψηφιακής τεχνολογίας, θα προχωρήσει σε ένα ριζικό ανασχεδιασμό του επιχειρηματικού μοντέλου της ΕΑΒ, βελτιώνοντας όλες τις πιο κάτω κεντρικές λειτουργίες, μέσα από τη μετατροπή τους σε αποδοτικότερα ψηφιακά συστήματα που να ικανοποιούν τους επιχειρηματικούς στόχους και τις απαιτήσεις παραγωγής του F-35, να ανταποκρίνονται στις ανάγκες, και να αντέχουν στις προκλήσεις της νέας εποχής:

• Διοίκηση Προγραμμάτων: Χρήση ΑΜΟΔ για αποδοτικότερη οργάνωση.
• Σχεδίαση & Ανάπτυξη: Βασισμένη σε προσομοίωση με χρήση 3D μοντέλων CAD για εξαρχής υποστήριξη της Ε&Α, τεχνολογίας και κατασκευής πρωτοτύπων.
• Παραγωγή: Εφαρμογή προηγμένης τεχνολογίας μηχανών, κατασκευαστικών διεργασιών και εργαλείων για μεγαλύτερη ευκινησία, αύξηση του όγκου παραγωγής και μείωση του κόστους.
• Εφοδιαστική Αλυσίδα: Η αποτελεσματική διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας επιτυγχάνεται από ένα σύστημα παρακολούθησης της προόδου εκτέλεσης παραγγελιών Vs απόθεμα για ταχεία λήψη αποφάσεων μείωσης του χρόνου παράδοσης, και πρόβλεψη (με χρήση ΑΜΟΔ) νέων ευκαιριών βελτίωσης του κύκλου ζωής και μείωσης του κόστους αποθέματος.

Δ3. Οι προκλήσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού

Η συνεχής διαχείριση αλλαγών και η αντιμετώπιση εσωτερικών αντιδράσεων κατά τον ΨΜ συνιστούν δύο από τις κορυφαίες προκλήσεις ριζικής αλλαγής κουλτούρας. Μία τρίτη πρόκληση, ίσως η πλέον σημαντική, είναι η προσέλκυση, πρόσληψη και συγκράτηση προσωπικού με δεξιότητες και εμπειρίες σε ψηφιακές τεχνολογίες. Η εισαγωγή ψηφιακών τεχνολογιών στη “νέα” ΕΑΒ σίγουρα θα συμβάλει στην προσέλκυση και πρόσληψη ατόμων υψηλής εξειδίκευσης, τα οποία η εταιρεία θα πρέπει να συγκρατήσει με κάθε τρόπο, και παράλληλα να μεριμνήσει για την περαιτέρω ανάπτυξή τους, για διατήρηση των κρίσιμων δεξιοτήτων του μέλλοντος.

Δ4. Πλεονεκτήματα-οφέλη της ψηφιακής τεχνολογίας και κατασκευής

Η ψηφιακή τεχνολογία επιτρέπει την εικονική παρουσίαση μίας ενοποιημένης κατασκευαστικής διεργασίας που διαπερνά οριζόντια όλες τις φάσεις, εξαλείφοντας λάθη που κοστίζουν ακριβά λόγω απώλειας ή παρερμηνείας δεδομένων, κάτι που συχνά παρατηρείται κατά τη χρήση έντυπης βιβλιογραφίας, ώστε οι σχεδιαστές να έχουν τη δυνατότητα δοκιμής και “αποδοχής-πιστοποίησης” της όλης διεργασίας πριν την επένδυση χρόνου και χρημάτων στην πρακτική εφαρμογή της.

Η ορατότητα αυτή της κατασκευαστικής διεργασίας σε πραγματικό χρόνο παρέχει χρήσιμες πληροφορίες σε κρίσιμα στάδια της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, όπως αλλαγές διεργασιών, εξοπλισμού και συστημάτων, ωθώντας την καινοτομία με ένα ταχύτερο ρυθμό και συμβάλλοντας συνάμα στην αύξηση της αποδοτικότητας μίας επιχείρησης

Η ψηφιακή κατασκευή συμβάλλει επίσης στη(ν):

• εξάλειψη συνωστισμών και εμποδίων από την παραγωγική διαδικασία,
• βελτίωση της ποιότητας,
• τάχιστη προσαρμογή στις ανάγκες πελατών,
• διεύρυνση αριθμού και γκάμας προϊόντων,
• μείωση του χρόνου διάθεσης προϊόντων στην αγορά και παράδοσης στους πελάτες, και
• μείωση του αποθέματος.

Ε. Κατασκευαστικές τεχνολογίες

Αυτή η ενότητα περιορίζεται σε μίαν απλή αναφορά των τεχνολογιών αιχμής που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή του αεροπλαισίου του F-35, όπως:

• Προηγμένες Κατασκευαστικές Διεργασίες: 3D Εκτύπωση, Πρόσμικτη Κατασκευή, Συγκόλληση Τιτανίου με Δέσμη Ηλεκτρονίων, Κατασκευαστικές Τεχνολογίες Σύνθετων Υλικών
• Μηχανές Προηγμένης Τεχνολογίας: Τεχνολογίες Κατεργασίας & Διάτρησης Επιφανειών, Κρυογονική Μηχανουργική Κατεργασία, Αυτόματη Διάτρηση Οπών, Μηχανουργική Κατεργασία Τιτανίου.
• Ρομπότ: Ρομποτική Διάτρηση Οπών, Ρομποτική Επικάλυψη, Συναρμολόγηση υποβοηθούμενη από Ρομπότ.
• Οπτικές Προβολές: 3D σύστημα εισαγωγής μπουλονιών ζωντανής σύνδεσης (Fastener Insertion Live Link System).
• Βοηθήματα Παραγωγής: Μηχανή Μέτρησης Συντεταγμένων, Ανέπαφη Μετρολογία, Λείανση με Δομημένο Φως, Μέτρηση Μπουλονιών με Ανιχνευτή Λέιζερ.

ΣΤ. Επισημάνσεις – συμπεράσματα

Σήμερα παίζεται, ίσως, η τελευταία πράξη για την ΕΑΒ. Είναι η ώρα των μεγάλων αποφάσεων και πράξεων, όχι των λόγων. Τώρα είναι η ώρα που η κυβέρνηση θα πρέπει να επιδείξει διορατικότητα, αποφασιστικότητα και ταχύτητα, να “σπάσει αυγά” για το μέλλον της ΕΑΒ, αν, βεβαίως, η ανάταξή της σε ένα “Έξυπνο” Εργοστάσιο του μέλλοντος αποτελεί υψίστης σημασίας εθνικό στόχο για την κυβέρνηση.

H ιδιωτικοποίηση της ΕΑΒ και η συμμετοχή της στην παραγωγή του F-35 αποτελούν την τελευταία ευκαιρία επανεκκίνησης και βιώσιμης ανάπτυξής της εντός της νέας κανονικότητας της αεροναυπηγικής βιομηχανίας. Δύο κινήσεις που θα αυξήσουν το κατασκευαστικό κεφάλαιο και την επιχειρηματική αξία της “νέας” ΕΑΒ, και θα συμβάλουν στην είσοδο, ενσωμάτωση και εδραίωσή της εντός της “ελίτ” ομάδας OEMs του F-35, και στην καθιέρωσή της ως ένα αξιόπιστο συνεργάτη, ένα πραγματικό στρατηγικό εταίρο, ώστε να αφήσει ένα θετικό αποτύπωμα στην παγκόσμια Α&ΑΒΙ, κυρίως όμως θα ξαναζωντανέψουν το όραμα και την αποστολή της ΕΑΒ, δύο έννοιες συνυφασμένες με την υποστήριξη της εθνικής άμυνας και ασφάλειας, και θα ενισχύσουν την αυτονομία και αυτοδυναμία της χώρας μέσα από την Ε&Α και παραγωγή αμυντικών συστημάτων υψηλής τεχνολογίας.

Καθοριστικό ρόλο στην επίτευξη των ανωτέρω θα παίξει η εκ μέρους κυβέρνησης-LM ταχεία λήψη αποφάσεων και εκδήλωση δράσεων, κυρίως σ’ ό,τι αφορά το επενδυτικό πρόγραμμα, ώστε τις επόμενες δεκαετίες η “νέα ΕΑΒ” να διαδραματίσει ένα σημαντικό και αξιοζήλευτο ρόλο στο πρόγραμμα παραγωγής του F-35, που θα την θέσει σε τροχιά συνεχούς αναβάθμισης των τεχνολογικών της δυνατοτήτων. Και παράλληλα θα της ανοίξει νέες ανταγωνιστικές ευκαιρίες συμμετοχής σε διεθνή προγράμματα αεροσκαφών, με σημαντικά τεχνολογικά και οικονομικά οφέλη για τη χώρα.

Κλείνοντας, ένα είναι σίγουρο. Δεν πρόκειται να υπάρξει στο μέλλον άλλο πρόγραμμα του μεγέθους του F-35 παγκοσμίως, που θα μπορούσε να δώσει στην ΕΑΒ μία τέτοια “χρυσή” ευκαιρία ανάπτυξης και καθιέρωσής της εντός της παγκόσμιας αεροναυπηγικής βιομηχανίας. Τη δεκαετία του 1980 χάθηκε η ανάληψη της τελικής συναρμολόγησης του F-16 (απορρίφθηκε ως οικονομικά ασύμφορο από την Ελλάδα και τελικά την ανέλαβε η Τουρκία). Ας μη χαθεί και αυτή η ευκαιρία.

Σήμερα, 49 χρόνια από την ίδρυση της ΕΑΒ, η κυβέρνηση επιβάλλεται να “αναστηλώσει” την ΕΑΒ σε μία “Από τις τελειότερες της Δύσεως η αεροπορική μας βιομηχανία”, όπως ανέφερε σε άρθρο της “Η Καθημερινή” της 27^ης Νοεμβρίου 1975. Σε διαφορετική περίπτωση, η ΕΑΒ, βεβαίως, θα συνεχίσει τις υφιστάμενες παραγωγικές της δραστηριότητες, και παρά τις όποιες αναθέσεις ανάπτυξης και παραγωγής σύγχρονων αμυντικών συστημάτων ενδιαφέροντος του ΥΠΕΘΑ (εποπτεύων-πελάτης), θα παραμένει καθηλωμένη τεχνολογικά, εκτός της κανονικότητας της παγκόσμιας αεροναυπηγικής βιομηχανίας, και αγκιστρωμένη στην εδώ και 50 χρόνια εξάρτησή της από το αποτυχημένο κράτος-επιχειρηματία, ή αλλιώς στη μέγγενη του “vertical squeeze” με τα ελλείμματά της να τα πληρώνει ο Έλληνας φορολογούμενος.

 Το άρθρο εκφράζει προσωπικές απόψεις του συγγραφέα, βασισμένες στην 35ετή εμπειρία του στην αεροπορική και αμυντική βιομηχανία και σε πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία των αεροναυπηγικών βιομηχανιών που συμμετέχουν στην παραγωγή του F-35. Ο ίδιος δεν έχει οποιαδήποτε είδους σχέση με τη Lockheed Martin.