Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ ελπίζουν να ανοίξουν ένα νέο κεφάλαιο στις διατλαντικές σχέσεις στη σημερινή σύνοδο των ηγετών, την πρώτη μετά την εκλογή στην προεδρία των ΗΠΑ του Τζο Μπάιντεν, συμφωνώντας για πρώτη φορά να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή και να αντισταθούν στη στρατιωτική άνοδο της Κίνας.
Η σημερινή σύνοδος, την οποία ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ χαρακτήρισε «κρίσιμη στιγμή», έχει στόχο να γυρίσει σελίδα έπειτα από τέσσερα χρόνια έντασης με τον τέως πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος επέφερε πλήγμα στην εμπιστοσύνη στην Ατλαντική Συμμαχία, την οποία είχε χαρακτηρίσει «ξεπερασμένη».
Δύο ζητήματα τριβής προκύπτουν: η χρηματοδότηση της άμυνας και η Κίνα. «Υπάρχουν θέματα στα οποία συμφωνούμε και θέματα στα οποία διαφωνούμε», παραδέχθηκε ο Στόλτενμπεργκ.
Ο ίδιος μετέβη την προηγούμενη Δευτέρα στην Ουάσινγκτον για να οριστικοποιήσει την τελική ανακοίνωση της συνόδου. Στη διάρκεια της επίσκεψης αυτής συμφώνησε με τις ΗΠΑ για την πρόκληση που αποτελεί η Κίνα.
«Παρατηρούμε ότι η Ρωσία και η Κίνα συνεργάζονται ολοένα και περισσότερο τον τελευταίο καιρό, τόσο σε πολιτικό όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο. Πρόκειται για μια νέα διάσταση και μια σοβαρή πρόκληση για το ΝΑΤΟ», εξήγησε ο Στόλτενμπεργκ σε συνέντευξη που παραχώρησε στη γερμανική εφημερίδα Die Welt.
Ο Μπάιντεν επιθυμεί «οι προκλήσεις σε θέματα ασφαλείας που θέτει η Κίνα να περιληφθούν στην ανακοίνωση» της συνόδου, επεσήμανε ο Λευκός Οίκος.
Κάποιοι όμως άλλοι ηγέτες διαφωνούν. «Η καρδιά του ΝΑΤΟ είναι η ασφάλεια του ευρωατλαντικού χώρου. Δεν είναι ώρα να διασπάσουμε τις προσπάθειές μας», εκτίμησε το Παρίσι.
«Η φρασεολογία που θα χρησιμοποιηθεί αναφορικά με την Κίνα δεν θα είναι προκλητική. Θα είναι ξεκάθαρη, άμεση και χωρίς περιστροφές», διαβεβαίωσε χθες Κυριακή ο Αμερικανός σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Τζακ Σάλιβαν.
Να κλείσουν οι πληγές
Η σύνοδος ξεκινά σήμερα στις 13:00 στις Βρυξέλλες (14:00 ώρα Ελλάδας) και θα διαρκέσει τρεις ώρες. Στη διάρκειά της οι ηγέτες των χωρών μελών του ΝΑΤΟ θα υπογράψουν ένα σχέδιο μεταρρύθμισης με ορίζοντα το 2030 και θα αποφασίσουν επισήμως να ξεκινήσουν την αναδιαμόρφωση των βασικών, κεντρικών τους αρχών, που ενημερώθηκαν για τελευταία φορά το 2010, προκειμένου η Συμμαχία να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις νέες απειλές στο διάστημα και τον κυβερνοχώρο.
Όμως στη σύνοδο πρέπει να κλείσουν και οι πληγές που παραμένουν ανοικτές από τον Τραμπ. Η απόσυρση από το Αφγανιστάν, την οποία αποφάσισαν οι ΗΠΑ χωρίς να συνεννοηθούν πρώτα με τους συμμάχους τους, έπληξε την αξιοπιστία των επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ.
Εξάλλου η Ευρώπη κατέστη πιο ευάλωτη μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από πολλές συμφωνίες που είχαν συνάψει με τη Μόσχα για τον περιορισμό των πυρηνικών όπλων.
Τέλος, η περιφρόνηση που είχε επιδείξει ο Τραμπ απέναντι στους Ευρωπαίους ενόχλησε τους ηγέτες της γηραιάς ηπείρου, ενώ η άρνησή του να υπενθυμίσει στην Τουρκία τις υποχρεώσεις της όξυναν την ένταση με την ΕΕ.
Κινέζικος Δούρειος Ίππος
Η Ρωσία θα παραμείνει «πρώτη προτεραιότητα». Όμως τα μέλη του ΝΑΤΟ καλούνται επίσης να αντιμετωπίσουν «τον κινεζικό Δούρειο Ίππο», επισημαίνει ο Αλεσάντρο Μαρόνε σε ανάλυσή του που δημοσιεύθηκε από το Instituto Affari Internazionali.
«Στόχος δεν είναι να μετατοπιστεί το ενδιαφέρον του ΝΑΤΟ προς την Ασία, αλλά να λάβει υπόψη του ότι η Κίνα μας πλησιάζει και προσπαθεί να ελέγξει τις στρατηγικές μας υποδομές», εξήγησε ο Στόλτενμπεργκ. «Η Συμμαχία πρέπει να βελτιώσει τη συνεργασία μεταξύ των μελών της και να επενδύσει περισσότερα», τόνισε.
Οι Ευρωπαίοι δηλώνουν έτοιμοι να το πράξουν. Όμως επιθυμούν «να αναγνωριστεί πλήρως» η συμβολή τους στην κοινή ασφάλεια και ζητούν να συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις για τον περιορισμό των εξοπλισμών, προειδοποίησε το Παρίσι.
«Ο Μπάιντεν εμφανίζεται πιο ανοικτός στη βελτίωση των αμυντικών ικανοτήτων της Ευρώπης, αλλά αυτό δεν θα είναι δωρεάν. Οι Αμερικανοί θα έχουν περισσότερες απαιτήσεις, όταν έρθει η ώρα, σε ό,τι αφορά τη σύνταξη των Ευρωπαίων στο πλευρό τους σε θέματα που αφορούν την Ασία και τον Ειρηνικό», εκτίμησε ο ευρωβουλευτής Αρνό Ντανζάν, ειδικός σε αμυντικά ζητήματα.
Επιπλέον πρέπει οι Ευρωπαίοι να θεωρηθούν πιο «αξιόπιστοι». Είκοσι μία χώρες της ΕΕ είναι μέλη του ΝΑΤΟ, όμως μόνο οκτώ τηρούν τη δέσμευσή τους να αφιερώνουν το 2% του ΑΕΠ τους στον αμυντικό τομέα.
