Οι Ιάπωνες αεροναυπηγοί δημιούργησαν αναμφισβήτητα μια σειρά αξιόλογων και δυναμικών αεροσκαφών τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Όπως όμως κάθε αναπτυσσόμενο κράτος που εντρυφεί σε νέους τεχνολογικούς πειραματισμούς, έτσι και εκείνοι απέτυχαν κάποιες φορές στην υλοποίηση μερικών φιλοδόξων προγραμμάτων. Ένα από αυτά ήταν και το χαμηλoπτέρυγο αναχαιτιστικό J5N Tenrai που κατασκευάστηκε από τη Nakajima Hikōki κατά τη δεκαετία του 1940, το οποίο όμως δεν προχώρησε ποτέ πέραν του σταδίου των πρωτοτύπων.
Προς αναζήτηση ενός καινούριου αναχαιτιστικού
Το 1943, με την εμφάνιση των νέων βαρέων αμερικανικών βομβαρδιστικών B-24 Liberators στο θέατρο του Ειρηνικού που άλλαζαν τις ισορροπίες του πολέμου, το επιτελείο του Αυτοκρατορικού Ιαπωνικού Ναυτικού εξέδωσε τις προδιαγραφές για ένα μονοθέσιο, δικινητήριο βαρύ αναχαιτιστικό μακράς εμβελείας και ισχυρού οπλισμού. Η αναζητούμενη μέγιστη ταχύτητα ήταν τα 665 χλμ. την ώρα σε ύψος 6.000 μέτρων. Εν αντιθέσει με προγενέστερα αεροσκάφη του είδους, το καινούριο έπρεπε να διαθέτει κατάλληλη θωράκιση ώστε να είναι ιδιαιτέρως ανθεκτικό σε εχθρικά πυρά. Η δυνατότητα μεταφοράς βομβών, εάν αυτή μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς τη μείωση των επιθυμουμένων επιδόσεων, θα ήταν ένα επιπλέον πλεονέκτημα.
Για να μπορέσουν οι εταιρείες του διαγωνισμού να ανταπεξέλθουν στις απαιτούμενες προδιαγραφές, το Αυτοκρατορικό Ναυτικό τους άφησε ένα ευρύτερο περιθώριο σχεδιαστικής ευελιξίας. Προς τα τέλη του 1943, το τεχνικό γραφείο της Nakajima υπέβαλε ένα σχέδιο των μηχανικών Kazuo Ohno και Katsuji Nakamura που βασιζόταν στο τριθέσιο J1Ν1-s «Gekko». Αυτό είχε την κωδική ονομασία J5N. Ήταν ένα μικρότερο σε διαστάσεις δικινητήριο αεροπλάνο με κόκπιτ τοποθετημένο ακόμη πιο μπροστά και με κοντό ρύγχος που προσέφερε στον πιλότο εξαιρετική θέα κατά την προσγείωση και την απογείωση. Το προτεινόμενο project αξιολογήθηκε θετικά από τους τεχνικούς του Πολεμικού Ναυτικού, όπου έδωσαν την έγκρισή τους για τη δημιουργία έξι πρωτοτύπων.
Τεχνικά χαρακτηριστικά
Το νέο αναχαιτιστικό ήταν εξολοκλήρου μεταλλικό με ευθείες πτέρυγες διέδρου 5° και στρογγυλεμένες άκρες. Η άτρακτος είχε ωοειδές σχήμα που γινόταν λεπτότερο προς τα πίσω, καταλήγοντας σε μονό κάθετο ουραίο. Το υδραυλικό σύστημα προσγείωσης ανασυρόταν μέσα στα ατρακτίδια των κινητήρων. Για την τροφοδοσία του, επιλέχτηκαν οι δεκαοκτακύλινδροι αερόψυκτοι αστεροειδείς Nakajima Nk9h Homare 21, των 1990 ίππων, που περιέστρεφαν τετράφυλλες έλικες σταθερού βήματος και διαμέτρου 3,10 μέτρων. Η χωρητικότητα καυσίμου έφτανε τα 1.150 λίτρα.
Το πλήρωμα ήταν μόνο ο πιλότος, που στεγαζόταν σε θάλαμο με κλειστή καλύπτρα. Ο στάνταρ εξοπλισμός περιελάμβανε συσκευή παροχής οξυγόνου, πομποδέκτη ασυρμάτου και συστήματα νυχτερινής πτήσης. Για οπλισμό είχαν προταθεί τέσσερα ρυγχαία πυροβόλα (δύο των 30 χιλ. τύπου 5 και δύο ακόμη των 20 χιλ. τύπου 99), ενώ θα μπορούσε να μεταφέρει είτε βόμβες συνολικού βάρους 550 λιβρών είτε μία μονή, ακριβώς κάτω από την κοιλιά της ατράκτου. Ως προς τις διαστάσεις, το μήκος του ήταν 11,45 μέτρα, το ύψος 2,38 και το άνοιγμα πτερύγων 14,40.
Τα έξι πρωτότυπα
Το πρώτο ονομάστηκε Nakajima 18 Shi / J5Ν1 Tenrai (ουράνια βροντή) και ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 1944, με τους μηχανικούς να έχουν καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για να περιορίσουν το βάρος του. Πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση στις 13 Ιουλίου του ιδίου έτους αλλά χωρίς οπλισμό. Κατά τις δοκιμές, οι πιλότοι κατέγραψαν την ανεπαρκή ισχύ των κινητήρων που έδιναν μια μέγιστη ταχύτητα 597 χλμ. την ώρα στα 5.600 μέτρα, η οποία ήταν πολύ χαμηλότερη από τις δεδηλωμένες προδιαγραφές. Προέκυψαν επιπλέον και ποικίλα άλλα προβλήματα τεχνικής φύσεως.
Τα υπόλοιπα πέντε πρωτότυπα κατασκευάστηκαν την ίδια χρονιά, ενώ τα δύο τελευταία μετατράπηκαν σε διθέσια (με επιπρόσθετη καμπίνα), ώστε να χρησιμοποιηθούν πειραματικώς για τη διόρθωση των προβλημάτων που παρουσίασε το πρώτο αεροσκάφος. Μετά το τέλος των προγραμματισμένων δοκιμών, και με βάση την έως τότε εμπειρία των Γερμανών συμμάχων στην αναχαίτιση βαρέων βομβαρδιστικών στην Ευρώπη, αποφασίστηκαν αρκετές βελτιώσεις. Το πρώτο J5N1 τροποποιήθηκε, με τον οπλισμό να εγκαθίσταται σύμφωνα με τη διάταξη «Schräge Musik» και τα δύο πυροβόλα των 30 χιλ. να βάλλουν πολλαπλά βλήματα από λοξή θέση. Το αεροσκάφος αυτό ονομάστηκε J5N1-Kai.
Τα επόμενα τρία πρωτότυπα έφεραν ρυγχαίο οπλισμό, όπως και τα δύο διθέσια. Αφού κάποια καταστράφηκαν σε ατυχήματα, το Αυτοκρατορικό Ναυτικό αποφάσισε τον Φεβρουάριο του 1945 να αποσυρθεί οριστικώς από όποιες βλέψεις μαζικής παραγωγής του αεροσκάφους. Υπολογίστηκε πως ο χρόνος επιδιορθώσεων και εκτεταμένων αλλαγών θα ήταν λίαν επιζήμιος σε εκείνη τη στιγμή που πολέμου, που ήδη εξελισσόταν αρνητικά για τους Ιάπωνες. Το αποτέλεσμα ήταν κανένα εξ αυτών να μην λάβει μέρος σε επιχειρήσεις. Σύμφωνα όμως με κάποιες πηγές, τον Αύγουστο του 1945, κατά τη διάρκεια μιας πειραματικής αποστολής, ένα από τα πρωτότυπα J5N1 πέτυχε να καταρρίψει ένα απομονωμένο βομβαρδιστικό Boeing B-29 Superfortress που επέστρεφε στη βάση του.
Στο τέλος του πολέμου, ένα από τα Nakajima J5Ν1 αιχμαλωτίστηκε και μεταφέρθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες για αξιολόγηση. Κάποια τμήματά του – συμπεριλαμβανομένης της ατράκτου, της μισής πτέρυγας και των δεξαμενών καυσίμου – αποκτήθηκαν από το Εθνικό Μουσείο Αεροπορίας και Διαστήματος Smithsonian στη Washington D.C. και φυλάσσεται στις αποθηκευτικές εγκαταστάσεις.
