Πεινασμένες και εξαντλημένες οικογένειες Αρμενίων γέμισαν τους δρόμους καθώς φεύγουν από τα σπίτια τους στον ηττημένο αποσχισθέντα θύλακα του Ναγκόρνο Καραμπάχ, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες κάλεσαν το Αζερμπαϊτζάν να προστατεύσει τους αμάχους και να αφήσει να περάσει βοήθεια.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης ζήτησε σήμερα από το Αζερμπαϊτζάν να αναλύσει το «όραμά» του για το μέλλον των Αρμενίων που ζουν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, μετά τη συνάντηση που είχαν στις Βρυξέλλες Ευρωπαίοι, Αρμένιοι και Αζέροι αξιωματούχοι.
painful reality of people being uprooted from their homes, their lives disrupted, and their futures uncertain pic.twitter.com/IGN6yRyfZZ
— Siranush Sargsyan (@SiranushSargsy1) September 25, 2023
Μετά την επίθεση-αστραπή του αζέρικου στρατού στον ορεινό θύλακα, την περασμένη εβδομάδα, σήμερα συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι από τη Γαλλία, τη Γερμανία, το Αζερμπαϊτζάν και την Αρμενία. Η σύνοδος αυτή διεξήχθη την ώρα που χιλιάδες Αρμένιοι κάτοικοι του Ναγκόρνο Καραμπάχ φεύγουν αναζητώντας καταφύγιο στην Αρμενία, καθώς φοβούνται για την ασφάλειά τους εάν παραμείνουν σε μια περιοχή υπό τον έλεγχο του Μπακού.
Στην ανακοίνωσή της η ΕΕ υπογραμμίζει ότι «είναι αναγκαία η διαφάνεια και η πρόσβαση της διεθνούς ανθρωπιστικής βοήθειας καθώς και των αξιωματούχων που είναι αρμόδιοι για την επιτήρηση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» αλλά και ότι θέλει «περισσότερες λεπτομέρειες όσον αφορά το όραμα του Μπακού για το μέλλον των Αρμενίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ στο Αζερμπαϊτζάν».
Τουλάχιστον 19.000 από τους 120.00 Αρμένιους που αποκαλούν πατρίδα τους το Ναγκόρνο Καραμπάχ έχουν περάσει ήδη στην Αρμενία, δήλωσε ο αντιπρόεδρος της αρμενικής κυβέρνησης Τιγκράν Χατσατριάν, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS, με αυτοκίνητα και λεωφορεία γεμάτα με τα υπάρχοντά τους να κατεβαίνουν τον ορεινό δρόμο από το Αζερμπαϊτζάν.
Ορισμένοι έφυγαν στριμωγμένοι στις καρότσες φορτηγών, άλλοι με τρακτέρ. Η Ναρίν Σακαριάν, μια γιαγιά με τέσσερα εγγόνια, έφθασε με το αυτοκίνητο του γαμπρού της μαζί με έξι ανθρώπους στριμωγμένους μέσα. Μία απόσταση 77 χιλιομέτρων με το αυτοκίνητο πήρε 24 ωρες, είπε. Δεν είχαν καθόλου τρόφιμα. “Σε όλη τη διαδρομή τα παιδιά έκλαιγαν, πεινούσαν”, δήλωσε η Σακαριάν στο Reuters στα σύνορα, κρατώντας στα χέρια την τριών ετών εγγονή της, η οποία όπως είπε αρρώστησε στη διάρκεια του ταξιδιού. “Φύγαμε ώστε να μείνουμε ζωντανοί, όχι για να ζήσουμε”.
Καθώς οι Αρμένιοι έσπευδαν να εγκαταλείψουν την πρωτεύουσα του Καραμπάχ, την οποία η Αρμενία αποκαλεί Στεπανακέρτ και το Αζερμπαϊτζάν Χανκεντί, τα πρατήρια βενζίνης κατακλύστηκαν από πανικόβλητους οδηγούς. Οι αρχές εκεί ανέφεραν πως τουλάχιστον 20 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 290 τραυματίστηκαν από μεγάλη πυρκαγιά που ξέσπασε έπειτα από έκρηξη που σημειώθηκε χθες, Δευτέρα, σε εγκατάσταση αποθήκευσης καυσίμων.
Η επικεφαλής της Υπηρεσίας Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (USAID), Σαμάνθα Πάουερ, στην αρμενική πρωτεύουσα Γερεβάν, κάλεσε το Αζερμπαϊτζάν “να διατηρήσει την κατάπαυση του πυρός και να λάβει συγκεκριμένα βήματα για να προστατεύσει τα δικαιώματα των αμάχων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ”.
Η Πάουερ, η οποία παρέδωσε νωρίτερα στον Αρμένιο πρωθυπουργό επιστολή υποστήριξης από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, δήλωσε πως η χρήση βίας από το Αζερμπαϊτζάν ήταν απαράδεκτη και πως η Ουάσινγκτον εξετάζει μια κατάλληλη απόκριση.
Κάλεσε τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ να τηρήσει την υπόσχεσή του να προστατεύσει τα δικαιώματα των Αρμενίων κατοίκων του θύλακα, να ανοίξει και πάλι πλήρως τον διάδρομο Λατσίν που συνδέει την περιοχή με την Αρμενία και να αφήσει να περάσει η παράδοση βοήθειας και μια διεθνής αποστολή επιτήρησης.
Ανακοίνωσε επίσης τη χορήγηση 11,5 εκατομμυρίων δολαρίων ως επείγουσα βοήθεια των ΗΠΑ για το Καραμπάχ. Απαντώντας σε ερώτηση αν πιστεύει πως οι αζερικές δυνάμεις διέπραξαν ωμότητες εναντίον αμάχων ή μαχητών στο Καραμπάχ, είπε: “Ακούσαμε πολύ ανησυχητικές αναφορές για βία εναντίον αμάχων. Την ίδια στιγμή με δεδομένο το χάος εκεί και το ψυχικό τραύμα, η συγκέντρωση μαρτυριών… των ανθρώπων που ήρθαν είναι κάτι που μόλις αρχίζει”.
Η Αρμενία επιδιώκει τελευταία στενότερους δεσμούς με τη Δύση και κατηγορεί τη Ρωσία, που είχε ειρηνευτική δύναμη στο Καραμπάχ αλλά τώρα είναι απασχολημένη με τον πόλεμο στην Ουκρανία, ότι απέτυχε να προστατεύσει το Καραμπάχ. Η Μόσχα αρνείται την κατηγορία και έχει πει στον Πασινιάν ότι κάνει μεγάλο λάθος που φλερτάρει με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το Κρεμλίνο δήλωσε πως ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν συζήτησε την κατάσταση στο Καραμπάχ με τον πρόεδρο Εμπραχίμ Ραϊσί του Ιράν, το οποίο συνορεύει τόσο με την Αρμενία όσο και με το Αζερμπαϊτζάν.