Του Βασίλη Νέδου από την “Καθημερινή”
Το ενδεχόμενο ενεργοποίησης της δυνατότητας για την προμήθεια περισσοτέρων F-35 μετά το 2030, αντί της αναβάθμισης των 38 F-16 Block 50, εξετάζει πλέον με ιδιαίτερη προσοχή η Αθήνα, ενώ προχωρούν οι σχετικές συζητήσεις με τους Αμερικανούς.
Η Αθήνα εξετάζει το ενδεχόμενο προμήθειας 8-12 ακόμη F-35, επιπλέον των 20 που ήδη έχουν αρχίσει να κατασκευάζονται στις ΗΠΑ για την Πολεμική Αεροπορία, με το πρώτο να υπολογίζεται ότι θα είναι έτοιμο το 2028.
Η συζήτηση για την πιθανότητα παραγγελίας περισσοτέρων F-35 έγινε επειδή οι διαπραγματεύσεις με τους Αμερικανούς για την αναβάθμιση των 38 F-16 Block 50 είναι αργόσυρτες, καθώς οι δύο πλευρές βρίσκονται στο τραπέζι εδώ και περίπου πέντε χρόνια.
Η αργόσυρτη διαπραγμάτευση για την αναβάθμιση των Block 50 περιλαμβάνει το –γνωστό στους επιτελείς– ρίσκο, όταν αυτή τελειώσει να καταλήξει στο να προικιστεί η Π.Α. με ακόμη έναν τύπο, μάλλον ξεπερασμένης διαμόρφωσης, F-16 (καθώς δεν θα έχει ολοκληρωθεί πριν από το 2031-32).
Αυτή είναι και η βασική αιτία που έχει οδηγήσει την ελληνική πλευρά να εξετάσει την πιθανότητα απλά να προσθέσει ορισμένα ακόμη F-35 στον στόλο της Π.Α. που, ούτως ή άλλως, θα έχουν πολλαπλάσιες δυνατότητες και θα είναι επιχειρησιακά ενεργά για ακόμη μισόν αιώνα, σε αντίθεση με τα αναβαθμισμένα F-16 Block 50, που θα πάρουν μεν παράταση ζωής, θα χρειάζονται δε νέες παρεμβάσεις πριν από το τέλος της επόμενης δεκαετίας.
Υπενθυμίζεται ότι στο τέλος της δεκαετίας θα υπάρχουν ακόμη 83 (έχουν παραδοθεί έως τώρα 40) F-16 Viper, τα οποία θα είναι πλήρως διαλειτουργικά, όχι μόνο με τα F-35 αλλά και με τα υφιστάμενα Rafale της Π.Α.
Αυτή τη στιγμή, έπειτα από επίπονες διαπραγματεύσεις, η αμερικανική πλευρά φέρεται να έχει δεχθεί ότι η αναβάθμιση των F-16 Block 50 μπορεί να γίνει με κόστος περίπου 900 εκατ. ευρώ, κατά πολύ χαμηλότερο από το σημείο εκκίνησης των συζητήσεων (1,9 δισ. ευρώ).
Στο πενταετές παζάρι η ελληνική πλευρά δέχθηκε ότι η αναβάθμιση μπορεί να γίνει στις εγκαταστάσεις της ΕΑΒ, κάτι που έθετε ως προϋπόθεση η κατασκευάστρια εταιρεία Lockheed Martin. Υπενθυμίζεται ότι αρχικά η Π.Α. ζητούσε η αναβάθμιση να γίνει στις εγκαταστάσεις της 111 Πτέρυγας Μάχης στη Νέα Αγχίαλο.
Σε αντίθεση με τα έστω αναβαθμισμένα F-16, τα F-35 θα έχουν πολλαπλάσιες δυνατότητες και θα είναι επιχειρησιακά ενεργά για ακόμη μισόν αιώνα. Αν και το ενδεχόμενο σε δέκα χρόνια η Π.Α. να διαθέτει, όχι 20 αλλά 30-32 F-35 είναι εξαιρετικά πιθανό, το ίδιο δεν μπορεί να υποστηριχθεί για άλλα αμερικανικής κατασκευής συστήματα, τα οποία βρίσκονται επίσης στο τραπέζι.
Μεταγωγικά αεροσκάφη
Μία από τις πλέον πιεστικές ανάγκες της Αθήνας είναι η ανανέωση του στόλου μεταγωγικών αεροσκαφών, καθώς, παρά την αύξηση των διαθεσιμοτήτων των προερχομένων από τις ΗΠΑ C-130H, αυτά παραμένουν ένας παλαιός τύπος, που πλέον οριακά (και με κόπο) υποστηρίζονται.
Η Αθήνα συζητάει, βεβαίως, για τα C-130J, ωστόσο φαίνεται ότι στα μάτια των επιτελών της Π.Α. κερδίζουν έδαφος τα αεριωθούμενα μέσου μεγέθους μεταγωγικά αεροσκάφη C-390 της βραζιλιάνικης Embraer, που ήδη έχουν επιλεγεί από αρκετά κράτη-μέλη της Ε.Ε. (Πορτογαλία, Ουγγαρία, Αυστρία, Τσεχία, Ολλανδία, Σλοβακία, Σουηδία).
Οι συζητήσεις για την πιθανότητα προμήθειας C-390 γίνονται από την πλευρά της Αθήνας με τη Λισσαβώνα. Και τούτο διότι, αφενός η Πορτογαλία διαθέτει δικό της στόλο C-390, αφετέρου λόγω ευρωπαϊκού πλαισίου η Αθήνα είναι πιο εύκολο να συνάψει μαζί της διακρατική συμφωνία.
