Του Βασίλη Παπακώστα. Επιπλέον στοιχεία Φαίδων Γ. Καραϊωσηφίδης
Η ανάπτυξη των συστημάτων Πολλαπλών Εκτοξευτών Πυραύλων (ΠΕΠ) τύπου MLRS στους σχηματισμούς της ΑΣΔΕΝ και η αναμενόμενη αναβάθμισή τους σε συνδυασμό με την προσθήκη σύγχρονων κατευθυνόμενων πυρομαχικών μεγάλης εμβέλειας και υψηλής ακρίβειας, δημιουργούν νέες προοπτικές για τον Ελληνικό Στρατό. Κατά την άποψή μας πρόκειται για πρόγραμμα κορυφαίας προτεραιότητας και σημαντικό πολλαπλασιαστή ισχύος για την άμυνα του Έβρου και κυρίως των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου.
Μία (ακόμα) επιβεβαίωση της Π&Δ: ATACMS στα νησιά και τίποτα δεν είναι πια ασφαλές στην Τουρκία
O Ελληνικός Στρατός διαθέτει σήμερα 36 συστήματα MLRS της έκδοσης M270A0 (baseline 0) με δυνατότητα βολής βλημάτων ATACMS. Τα πρώτα 18 αποκτήθηκαν το 1994, παραδόθηκαν έως το 1997 και συγκρότησαν την 193 ΜΠΕΠ (Μοίρα Πολλαπλών Εκτοξευτών Πυραύλων). Ακολούθησε δεύτερη παραγγελία το 1998 για 18 πρόσθετους εκτοξευτές, που επέτρεψαν τη συγκρότηση και μιας δεύτερης μονάδας, της 194 ΜΠΕΠ. Οι δυο Μοίρες υπάγονται στο 1ο Σύνταγμα Πυροβολικού της Διοίκησης Πυροβολικού της 1ης Στρατιάς.
Πρόγραμμα SLEP για τους MGM-140 ATACMS με δυνητικό ενδιαφέρον για τον ΕΣ
Η κάθε ΜΠΕΠ συγκροτείται από μία Πυροβολαρχία Διοίκησης και τρεις Πυροβολαρχίες Βολής, κάθε μια από τις οποίες έχει ένα Ουλαμό Διοίκησης και δύο Ουλαμούς Βολή, έκαστος με τρεις εκτοξευτές M270, οχήματα υποστήριξης, μετεωρολογικό σταθμό Vaisala κ.ά. O ΕΣ, στα πλαίσια των δύο αγορών, είχε αποκτήσει συνολικά 22 ΚΔΠ (Κέντρα Διεύθυνσης Πυρός) M577A2, αλλά έχει προμηθευτεί και αρκετές δεκάδες επιπλέον ΚΔΠ (200+) του ιδίου τύπου μέσω παραχώρησης πλεονάζοντος υλικού-EDA (Excess Defence Articles). Αυτό δίνει τη δυνατότητα αυτόνομης ανάπτυξης στοιχείων των Ουλαμών Βολής και σε άλλες τοποθεσίες όπως π.χ. στα νησιά του Αιγαίου.
ΘΕΜΑ: Κι αν δεν πάρει τελικά η Τουρκία τα F-35A, λύθηκε το πρόβλημά μας;
Το 2013, η αμερικανική πλευρά ανακοίνωσε την πρόθεση παραχώρησης 40 μεταχειρισμένων συστημάτων M270, αξίας $78,9 εκ., η οποία θα συμπληρωνόταν από την αναβάθμισή τους μαζί και με τους υπάρχοντες 36 εκτοξευτές στο επίπεδο M270A1, την απόκτηση συγχρόνων πυρομαχικών μέσω συμπαραγωγής στα ΕΑΣ (Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα) και περισσότερων βλημάτων ATACMS συνολικού ύψους €530 εκ. Δυστυχώς το πρόγραμμα εκείνο δεν υλοποιήθηκε ποτέ λόγω των γνωστών δυσχερειών χρηματοδότησης εν μέσω της οικονομικής κρίσης της προηγούμενης δεκαετίας.
Επιπλέον, πληροφορίες της εποχής ανέφεραν ότι η εικόνα που σχημάτισε η επιτροπή (η οποία είχε μεταβεί στις ΗΠΑ για επιτόπια επιθεώρηση) για την κατάσταση αριθμού από τα ανωτέρω συστήματα δεν ήταν καλή. O Αμερικάνικος Στρατός παρέλαβε συνολικά 991 συστήματα M270Α0, εκ των οποίων αναβάθμισε από το 1998 τα 225 στο επίπεδο M270A1 και το 2012 έθεσε τα υπόλοιπα σε αποθήκευση στρέφοντας το ενδιαφέρον του στα HIMARS (High Mobility Artillery Rocket System).
Ο ΕΣ προμηθεύτηκε επίσης και σημαντικό αριθμό ρουκετών M26 και M26A2, αλλά είναι άγνωστη η ακριβής ποσότητα που τελικά αποκτήθηκε ή το πόσες ρουκέτες είναι επιχειρησιακές σήμερα, καθώς οι M26 έχουν διάρκεια ζωής 22 έτη (ή 25 έτη σύμφωνα με νεότερη οδηγία) και οι M26A2 10 έτη. Είναι προφανές ότι η διάρκεια ζωής κάποιων εξ’ αυτών έχει παρέλθει, εφόσον δεν έχει εφαρμοστεί πρόγραμμα επαναπιστοποίησης. Το 1999 εκδηλώθηκε η πρόθεση για την απόκτηση 358 «πακέτων» ρουκετών (6 ανά «πακέτο») M26A1ER, αλλά κατά τα φαινόμενα δεν υλοποιήθηκε, αφού ακολούθησε η γνωστοποίηση της πρόθεσης απόκτησης 299 «πακέτων» ρουκετών M26A2 το 2006.
Το Δεκέμβριο του 1995 οι ΗΠΑ προχώρησαν στην έγκριση πώλησης 120 MGM-140A ATACMS Block I στην Τουρκία, αν και η παραγγελία περιορίστηκε τελικά στα 72 βλήματα με προαίρεση για 48 (που δεν φαίνεται να ασκήθηκε ποτέ). Προ αυτής της εξέλιξης, τον Ιούνιο του 1996 ακολούθησε ο ΕΣ με μία αρχική παραγγελία για 41 ATACMS Block I (M39), το 1998 παραγγέλθηκαν άλλα 81 βλήματα και οι συνολικές αγορές ανήλθαν τελικά στα 152, εκ των οποίων τα δύο είναι εκπαιδευτικά. Η διάρκεια ζωής των ATACMS Block I, από τα δημοσιοποιημένα στοιχεία είναι δέκα έτη, αλλά μπορεί να επεκταθεί με επαναπιστοποιήσεις.
Νέος ευρωπαϊκός πύραυλος εδάφους-εδάφους για τον Πολλαπλό Εκτοξευτή Πυραύλων MLRS
Το πυροβολικό των νησιών του Αιγαίου
Στα νησιά του Αιγαίου την ευθύνη της άμυνας έχει ως γνωστόν η ΑΣΔΕΝ και περιλαμβάνει την 88 ΣΔΙ (Στρατιωτική Διοίκηση ), με έδρα τη Λήμνο και πέντε ΑΔΤΕ (Ανώτερη Διοίκηση Τάγματος Εθνοφυλακής) με έδρες τη Σάμο, Χίο, Ρόδο, Λέσβο και Κω. Στις ΑΔΤΕ υπάγονται τα Τάγματα Πυροβολικού Εθνοφυλακής (ΤΕ), ενώ στην 88 ΣΔΙ ανήκει η 88 ΜΒΠ-ΜΠΕΠ (Μοίρα Βαρέως Πυροβολικού) και η 101 ΜΜΠ (Μοίρα Μέσου Πυροβολικού).
Ο Αμερικανικός Στρατός θα αγοράσει νέα HIMARS και θα εκσυγχρονίσει περισσότερα MLRS
Στη Μοίρα Μέσου Πυροβολικού αξιοποιούνται τα παλαιότερα αυτοκινούμενα οβιδοβόλα M109A1B/A2 των 155 mm, ενώ στη ΜΒΠ-ΜΠΕΠ συνδυάζονται τα οβιδοβόλα των 8 ιντσών M110A2 και οι ΠΕΠ RM-70. Τα M110A2 παρέχουν μεγάλη ισχύ πυρός σε ικανοποιητικό βεληνεκές (30 km), αλλά έχουν μεγάλες απαιτήσεις επάνδρωσης και χαμηλούς ρυθμούς βολής (κατά μέγιστο δύο βολές το λεπτό ή διατήρησης για μεγάλο χρονικό διάστημα, συχνότητας μίας βολής ανά δύο λεπτά). Επιπλέον, λόγω του όγκου τους και της περιορισμένης κινητικότητάς τους η επιβίωσή τους θα είναι εξαιρετικά δύσκολη στις σφοδρές επιθέσεις της Τουρκικής Αεροπορίας και των οπλισμένων UAV.
Η Γερμανία εκσυγχρονίζει 18 ΠΕΠ M270 για την αξιοποίηση κατευθυνόμενων ρουκετών GMLRS
Οι ΠΕΠ RM-70 των 122mm είναι εξαιρετικά χρήσιμοι, παρά τα εγγενή μειονεκτήματά τους στη σημερινή κατάσταση: περιορισμένη εμβέλεια (20+ km), χαμηλή ακρίβεια κ.ά. Η χρήση τους περιορίζεται σε τακτικό επίπεδο, στο πεδίο της μάχης και επικεντρώνεται στην αντιμετώπισης ενδεχόμενης αποβατικής/αεραποβατικής ενέργειας. Το μεγάλο τους πλεονέκτημα είναι ο όγκος πυρός καθώς διαθέτουν 40 ρουκέτες έτοιμες προς βολή, οι οποίες μπορούν να βληθούν σε χρόνο 30 δευτερολέπτων, με δυνατότητα βολής 80 ακόμη ρουκετών μέσω της ικανότητας δυο διαδοχικών επαναγεμίσεων σε χρόνο δύο λεπτών.
Ολοκληρώθηκε η πιστοποίηση του DeepStrike σε HIMARS και MLRS (βίντεο)
Ο ΕΣ έχει δρομολογήσει την αναβάθμιση των RM-70 μέσω νέων πυρομαχικών G2000, που παρέχουν μέγιστη εμβέλεια 40+ km με CEP (Circular Error Probability) 0,96% (δηλαδή 38,4 m στη μέγιστη εμβέλεια), με παράλληλη ενσωμάτωση ψηφιακού υπολογιστή και αυτόματου συστήματος ταχείας λήψης τάξης βολής. Εξετάζεται επίσης ο εκσυγχρονισμός των οχημάτων των εκτοξευτών με την αντικατάσταση παρωχημένων μηχανολογικών και άλλων απαρτίων, ίσως τοποθέτηση νέου κινητήρα, εγκατάσταση υποδομής παραγωγής αυξημένης ηλεκτρικής ισχύος για την τοποθέτηση ηλεκτρικών στη θέση των υδραυλικών υποδομών κ.ά.
Υψηλή είναι και η ταχυβολία των MLRS καθώς μπορούν να βάλουν 12 ρουκέτες σε χρόνο μικρότερο του ενός λεπτού σε έξι στόχους ή δύο βλήματα ATACMS σε χρόνο 20 δεύτερων σε δύο στόχους και να μετακινηθούν σε άλλη θέση (Shoot-and-Scoot). Η ανάπτυξη τέτοιων συστημάτων στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου είχε ως πρωταρχικό σκοπό, πέραν της αντιμετώπισης αποβατικών και αεραποβατικών επιχειρήσεων και της εξάλειψης προγεφυρωμάτων, την προσβολή πυροβολικού στα παράλια της Μικράς Ασίας (που θα υποστήριζε την τουρκική ενέργεια), την προσβολή πολεμικών πλοίων που θα συμμετείχαν στην επιχείρηση στα σημεία εκκίνησής τους και δευτερευόντως την προσβολή στόχων στη θάλασσα (αποβατικών πλοίων, ΑΒΑΚ κ.α.).
Ωστόσο, η ανάπτυξη πυρομαχικών ακριβείας και ρουκετών μεγάλης εμβέλειας και φυσικά η ύπαρξη των βλημάτων ATACMS προσδίδουν πλέον στρατηγικές δυνατότητες στο σύστημα MLRS. Tα βλήματα ATACMS όμως που διαθέτει ο ΕΣ (ασχέτως με τη διαθεσιμότητα στην οποία βρίσκονται επιχειρησιακά) παρέχουν μειωμένη εμβέλεια και προορίζονται κυρίως (λόγω γόμωσης cluster) σε πλήγματα συγκεντρώσεων στρατευμάτων και ελαφρά τεθωρακισμένων οχημάτων.
Για τον λόγο αυτό το ATACMS Block I χαρακτηριζόταν στον Αμερικανικό Στρατό (που δεν το χρησιμοποιεί πλέον) ως «Βλήμα Πεδίου Μάχης». Διαθέτει γόμωση βάρους 591 κιλών που περιλαμβάνει 950 βομβίδια Μ74 APAM (Anti Personnel Anti Materiel), βάρους 0,59 κιλών το καθένα, τα οποία είναι αποτελεσματικά εναντίον προσωπικού και μη προστατευμένων στόχων, αλλά όχι εναντίον προστατευμένων/θωρακισμένων στόχων που απαιτούν και διατρητική ικανότητα. Το μέγιστο βεληνεκές περιορίζεται σε 165 km, ενώ χρησιμοποιεί καθοδήγηση μέσω αδρανειακού συστήματος (INS), που υποστηρίζεται από γυροσκόπιο λέιζερ τύπου HR-700-3A . Το βλήμα εκτελεί ημιβαλλιστική τροχιά και παρέχει τη δυνατότητα εκτόξευσης υπό απόκλιση αζιμουθίου 30 μοιρών από τον άξονά της, ώστε να παραπλανά τον αντίπαλο σχετικά με την πορεία που θα διαγράψει προς το στόχο.
Στην έκδοση Block IA το βεληνεκές επεκτείνεται στα 300 km, βελτιώνεται η ακρίβεια -χάρις στον συνδυασμό GPS/INS- αλλά μειώνεται σημαντικά το βάρος της γόμωσης. Διαθέτει μοναδιαία (unitary) γόμωση WDU-18 WHD 225 κιλών, που προκαλεί καταστροφές σε ακτίνα 100 μέτρων από το σημείο πρόσκρουσης, χωρίς παράπλευρες απώλειες. Τόσο ο Ελληνικός όσο και ο Τουρκικός Στρατός δεν έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την απόκτηση της έκδοσης Block IA, καθώς κάτι τέτοιο θα απαιτούσε και την ταυτόχρονη αναβάθμιση των συστημάτων στο επίπεδο M270A1, αφού το βλήμα διαθέτει αναβαθμισμένο λογισμικό.
ΑΠΟΨΗ: Γιατί η Ελληνο-Αμερικανική Συμφωνία MDCA έχει πειράξει τόσο πολύ την Τουρκία (#1)
Στο διάστημα 2001-2003 βρισκόταν σε παραγωγή η έκδοση Μ48, ενώ από το 2003 και έκτοτε κατασκευάζεται η έκδοση Μ57, στην οποία επιτυγχάνεται CEP μικρότερο των 9 m. Η κυριότερη διαφορά είναι ο πυροσωλήνας FMU-161/B PD που χρησιμοποιεί η Μ57, έναντι του πυροσωλήνα FMU-141/B PD της M48. O Αμερικανικός Στρατός προχωρά παράλληλα και στο πρόγραμμα ATACMS–SLEP, το οποίο αφορά στην αναβάθμιση των παλαιότερων βλημάτων Μ39/Μ39Α1 με γόμωση APAM στο επίπεδο M57E1 με γόμωση WDU-18 WHD και επεμβάσεις στα πεπαλαιωμένα-παρωχημένα τμήματα του βλήματος, όπως του κινητήρα, την αναβάθμιση του hardware και software των συστημάτων πλοήγησης και καθοδήγησης κ.ά. To πρόγραμμα έχει ως αποτέλεσμα και την επέκταση της διάρκειας ζωής του βλήματος (τουλάχιστον) κατά 10 έτη.
Ο Αμερικανικός Στρατός προσδιορίζει τρεις ζώνες εμπλοκής για το σύστημα MLRS και τα βλήματα ATACMS. Στην πρώτη ζώνη έως και 40 km, που τη καλύπτουν τα παλαιά πυρομαχικά και η οικογένεια νέας γενιάς GMLRS (Guided Multiple Launch Rocket System), οι στόχοι είναι κυρίως πεζικό, πυροβολικό και τεθωρακισμένα. Στη δεύτερη ζώνη, που επεκτείνεται έως τα 84 km και την καλύπτουν τα πυρομαχικά GMLRS, οι στόχοι περιλαμβάνουν και συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας (SHORADS κ.α.) αλλά και τακτικά συστήματα πυροβολικού και ΠΕΠ μεγάλου βεληνεκούς. Στην τρίτη ζώνη που εκτείνεται έως τα 300 km και την καλύπτουν τα βλήματα ATACMS και οι υπό ανάπτυξη ER-GΜRLS, ο κατάλογος των στόχων διευρύνεται σε αεροδρόμια, ναυτικές βάσεις, συστήματα SAM μέσης και μεγάλης εμβέλειας, σταθμούς ραντάρ και C2.
ThinkOutOfTheBox: Απόσυρση των ΑΗ-64Α+ και UH-1H Huey, αντικατάσταση με οπλισμένα UH-60M ή Η-145Μ
Αν και πολλές φορές επικεντρωνόμαστε στις επιδόσεις ενός οπλικού συστήματος, όπως για παράδειγμα το βεληνεκές για πυροβολικό και ΠΕΠ, στην πραγματικότητα μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις είναι η διαδικασία της στοχοποίησης και η αξιολόγηση της βολής. Με άλλα λόγια ποιο είναι το βάθος του χώρου επιχειρήσεων στο οποίο ο σχηματισμός που χρησιμοποιεί τα MLRS μπορεί να αποκαλύψει αυτόνομα ή να στοχοποιήσει με υποβοήθηση (σε σχεδόν πραγματικό ή όχι χρόνο).
Ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση (ειδικά όταν οι αποστάσεις αυξάνουν) είναι η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της προσβολής, ώστε το επιτελείο του να αποφασίσει εάν απαιτείται να την επαναλάβει ή να την κρίνει επιτυχημένη λόγω καταστροφής του στόχου. Είναι αυτονόητο ότι η πρόκληση μεγεθύνεται καθώς το πεδίο επιχειρήσεων γίνεται «ρευστό», μετά την έναρξη των επιχειρήσεων και με την πρόοδο του χρόνου διεξαγωγής τους. Προφανώς MEA, ειδικά της κατηγορίας MALE (Medium Range Long Endurance) μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις παραπάνω προκλήσεις.
Η Ταϊβάν επιλέγει Πολλαπλούς Εκτοξευτές Πυραύλων HIMARS, «έλεγχος τιμών»
Η παροχή δεδομένων πρόσκτησης στόχων για τα συστήματα MLRS του ΕΣ μπορεί να γίνει από εναέρια μέσα όπως UAV Sperwer ή ραντάρ εύρεσης θέσης πυροβολικού όπως τα AN/TPQ-36(V)7, AN/TPQ-37(V)3 και ARTHUR Mod B. Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει η ανάλογη δυνατότητα των Ε/Π ΟΗ-58D που χρησιμοποιήθηκαν εκτεταμένα από τον Αμερικανικό Στρατό σε συνδυασμό με τα MLRS, μέσω της αξιοποίησης του συγκροτήματος αισθητήρων επί ιστού MMS (Mast Mounted Sight).
Το OH-58D διαθέτει τη ζεύξη ATHS/IDM (Airborne Target Handover System/Improved Data Modem), χάρις στην οποία μπορεί να μεταδίδει σε πραγματικό χρόνο δεδομένα στόχευσης στην πυροβολαρχία MLRS. Επιπλέον τα δυνητικά αναβαθμισμένα M270 (που θα δούμε παρακάτω) θα είναι πλήρως διαλειτουργικά με τα MH-60R του ΠΝ, τα οποία θα επιχειρούν στο Ανατολικό Αιγαίο και με τους αισθητήρες (ραντάρ, Ε/Ο) θα αποτελούν μια πολύτιμη πλατφόρμα συνεισφοράς στους ΠΕΠ MLRS.
