Στις 13 και 14 Οκτωβρίου 2025, είχαμε την τιμή να επισκεφτούμε το Marignane της Γαλλίας, ως επίσημοι προσκεκλημένοι της Airbus Helicopters, με αφορμή την ετήσια διοργάνωση M- Days. Σκοπός της επίσκεψης ήταν η ενημέρωση μας και κατ’ επέκταση του κοινού, αναφορικά με όλες τις τελευταίες εξελίξεις που συμβαίνουν στους κόλπους της εταιρείας, τόσο στον τομέα των ελικοπτέρων, όσο και στον λιγότερο προβεβλημένο, αλλά δυναμικό τομέα των μη επανδρωμένων συστημάτων. Ειδικά σε ότι αφορά τα ελικόπτερα, το ελληνικό ενδιαφέρον είναι έντονο με την εν εξελίξει παραγγελία των 8 H215 για το Πυροσβεστικό Σώμα, καθώς και την πολύπαθη σύμβαση προμήθειας των NH90, που βαίνει προς ολοκλήρωση με την εντός των προσεχών ημερών παραλαβή του 20ου και τελευταίου ελικοπτέρου.
Η Οικογένεια Super Puma σε διαρκή εξέλιξη
Το Super Puma αποτελεί ίσως το πλέον εμβληματικό ελικόπτερο της εταιρείας, με 110 πελάτες σε 66 χώρες και περισσότερες από 760 μονάδες σε υπηρεσία, με πάνω από 6 εκατομμύρια ώρες πτήσης. Σύμφωνα με την AIRBUS, αποτελεί την ιδανική πλατφόρμα επιχειρήσεων υπό ακραίες συνθήκες, τόσο στον πολιτικό όσο και στον στρατιωτικό τομέα, μιας και αποτελεί το μοναδικό πιστοποιημένο βαρύ ελικόπτερο και για τις δύο χρήσεις, κάτι στο οποίο οφείλεται και η εμπορική επιτυχία του. Όπως μας είπαν οι άνθρωποι της εταιρείας, το Super Puma μπορεί και επιπλέει στο νερό και αποτελεί βασικό λόγο για τον οποίο προτιμάται σε ανθρωπιστικές αποστολές.
Ειδικότερα δε, διατίθεται με δύο μεγέθη καμπίνας (H215/M, H225/M) και έχει δεχθεί τα τελευταία δύο χρόνια νέες παραγγελίας για 58 ελικόπτερα από την Ολλανδία, το Ιράκ, τη Ρουμανία, την Ταϊλάνδη, την Γερμανία, την Ιαπωνία και την Ελλάδα, ενώ όπως έγινε γνωστό, επιχειρεί και στην Αμερική υπό την Air Center Helicopters, μια εταιρεία που παρέχει υπηρεσίες για στρατιωτικούς σκοπούς. Ειδικά δε, το πρόγραμμα της Ελλάδας, όπως ειπώθηκε από τον Michel Macia, επικεφαλής του προγράμματος, συγκεντρώνει παγκόσμιο ενδιαφέρον λόγω του τρόπου σύναψης της σύμβασης, στην οποία περιλαμβάνεται εξαρχής η συντήρηση και λειτουργία των H215, σε συνεργασία με έμπειρους χειριστές εταιρειών από τη Γαλλία.
Το H225 αποτελεί την μεγαλύτερη και ικανότερη έκδοση με MTOW 11,2 τόνους εκ των οποίων 4,16 τόνους φορτίου. Διαθέτει σε σχέση με το προηγούμενο μοντέλο μεγαλύτερες οθόνες στο Glass Cockpit, 4G επικοινωνίες, ψηφιακές ζεύξεις δεδομένων/Link 16, ικανότητα CUC-T (ομαδική χρήση επανδρωμένων-μη επανδρωμένων), νέο αυτόματο πιλότο τεσσάρων αξόνων και πιστοποίηση H-Force και H-Team (έλεγχος συνοδών μη επανδρωμένων από tablet του πληρώματος).
Η φιλοσοφία πίσω από τα συστήματα H-Force και H-Team είναι η μετατροπή ελικοπτέρων (ακόμη και πολιτικών) σε κόμβους διαχείρισης στρατιωτικών και παραστρατιωτικών επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα, το H-Force, αποτελεί ένα μοναδικό σύστημα της Airbus, που προσδίδει ικανότητες ελαφράς επίθεσης σε ελικόπτερα όπως το H225M και H145M, μετατρέποντάς τα σε πλατφόρμες πολλαπλών ρόλων αναγνώρισης και προσβολής. Ενσωματώνεται εύκολα σε πολιτικά μοντέλα χωρίς επανασχεδιασμό, κάτι που έχει πιστοποιηθεί ήδη από το Νοέμβριο του 2017 σε πραγματικές δοκιμές στην βάση Papa της Ουγγαρίας.
Το H-Team είναι ένα σπονδυλωτό σύστημα crewed-uncrewed teaming (CUC-T/MUM-T), που επιτρέπει έλεγχο UAS από καμπίνα ελικοπτέρου σε πραγματικό χρόνο, μειώνοντας το φόρτο πληρώματος και ενισχύοντας την τακτική επίγνωση. Καλύπτει στρατιωτικές αποστολές ISR (αναγνώριση/επιτήρηση), logistics (δοκιμές ανεφοδιασμού 60-70 ατόμων με UH-72 των Αμερικάνων Πεζοναυτών), ASW/ASUW (ανθυποβρυχιακός και πόλεμος επιφανείας), αντι-πειρατείας (παρακολούθηση σκαφών) και συνεργατικών επιχειρήσεων (με σμήνη UAS).
Παράλληλα το σύστημα βρίσκει εφαρμογή και στον πολιτικό τομέα, όπως σε αποστολές πυρόσβεσης (πχ χαρτογράφηση πεδίου με UAS Flexrotor για ακριβείς ρίψεις), ανθρωπιστικής βοήθειας, αστυνόμευσης(παρακολούθηση στόχων/υποδομών) και περιβαλλοντικής επιτήρησης. Εντός του 2026 αναμένεται η ενσωμάτωση στα ελικόπτερα H135,H145 και H130, με ικανότητα ελέγχου σμήνους UAS και πρόβλεψη ολοκλήρωσης με το σύστημα FCAS.
Το κεφάλαιο NH90
Οι άνθρωποι της AIRBUS δηλώνουν εξαιρετικά ικανοποιημένοι με την συνολική πορεία και την εξέλιξη του συγκεκριμένου ελικοπτέρου, με περισσότερα από 530 να βρίσκονται σήμερα σε υπηρεσία με περισσότερες από μισό εκατομμύριο ώρες πτήσης στο ενεργητικό τους. Ως παράδειγμα των ικανοτήτων του, ανέφεραν την απόσταση 660 ν.μ. που διένυσε το ελικόπτερο εντός 4,5 ωρών από την Αυστραλία στη Νέα Ζηλανδία, την συμμετοχή στην ανακούφιση των πλημμυροπαθών στη Βαλένθια τον Οκτώβριο του 2024, καθώς και το γεγονός πως ο μελλοντικός οδικός χάρτης είναι πλήρης και ξεκάθαρος.
Έτσι, βρίσκεται πλέον σε εξέλιξη η παράδοση της έκδοσης Standard 2 για τις Γαλλικές Ειδικές Δυνάμεις, με τις χαρακτηριστικές εξαγωγές κινητήρα για την απόκρυψη των θερμών καυσαερίων από manpads, ενώ η Ισπανία βρίσκεται σε συζητήσεις με την NHI για την τοποθέτηση οπλισμού (στη λογική του Gunship) για τα υπό παραλαβή Standard 3. Παράλληλα η NAHEMA (NATO HElicopter MAnagement) έχει ζητήσει από την NHI την ανάπτυξη της έκδοσης Block 2 με τις κάτωθι βελτιώσεις:
- Modular Avionics
- Αναβάθμιση απόδοσης και συντήρησης
- Συνεργατική εμπλοκή
- Συνδεσιμότητα με άλλα στοιχεία
- CUC-T
Πέραν των μελλοντικών παρεμβάσεων, η NHI αναφέρει και μια σειρά από βελτιώσεις που έχουν ήδη λάβει χώρα, όπως +30% ταχύτερη παραδόσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα, -20% σε ώρες συντήρησης, με ένα επιπλέον -14% να σχεδιάζεται έως το 2028 και επέκταση του χρόνου γενικής επιθεώρησης σε 1.800 ώρες για όλα τα δυναμικά μέρη του ελικοπτέρου, ενώ πλέον επιτρέπεται και η ανταλλαγή απαρτίων μεταξύ των χρηστών.
Φυσικά η συζήτηση επί του NH90 αποτελεί μια εξαιρετικά πονεμένη ιστορία για την Ελλάδα που ξεκίνησε το μακρινό 2003 με την υπογραφή σύμβασης ύψους 657 εκατ. Ευρώ για την προμήθεια 20 ελικοπτέρων, εκ των οποίων τα 4 σε διαμόρφωση ειδικών επιχειρήσεων. 22 χρόνια μετά και με μια σειρά παλινωδιών να έχουν λάβει χώρα, με τις ευθύνες γι’ αυτές να επιμερίζονται εκατέρωθεν των συμβαλλομένων, το πρόγραμμα αναμένεται να ολοκληρωθεί ως προς το σκέλος των παραλαβών, τις προσεχείς ημέρες, όμως παραμένει το ζήτημα της εξαιρετικά χαμηλής διαθεσιμότητας τους. Ως ”ΠΤΗΣΗ” οφείλαμε να ρωτήσουμε για ποιο λόγο συνέβη όλο αυτό και φυσικά για το τι προτίθεται η ίδια η εταιρεία να πράξει, ώστε να αποκατασταθεί η αξιοπιστία ενός ελικοπτέρου με αδιαμφισβήτητες πτητικές αρετές, ειδικά δε από τη στιγμή που η Ελλάδα δεν διαθέτει μια τεράστια βιομηχανική υποδομή από πίσω για να υποστηρίζει τα πτητικά μέσα, όπως συμβαίνει με την Ισπανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία.
Ισπανική πρωτοβουλία για καμικάζι drone στα ελικόπτερα NH90 – ιδέα και για την Ελλάδα
Ο διευθυντής του προγράμματος κ. Axel Aloccio, τόνισε το γεγονός πως ουδέποτε η χώρα μας είχε υπογράψει Follow On Support για το στόλο των ελικοπτέρων και πως σίγουρα αυτό θα αποτελούσε εξαρχής ένα έναυσμα για την καλύτερη συντήρηση τους και ως εκ τούτου την πτητική τους εκμετάλλευση. Αν και τα νούμερα μας ήταν ήδη γνωστά, για λόγους δεοντολογίας είχαμε επιλέξει να μην αναφερθούμε, σε αυτά, όμως έπειτα από την δημοσίευση τους ευρέως, μπορούμε πλέον να πούμε κι εμείς πως από το σύνολο των 20 ελικοπτέρων, τα 9 είναι κανιβαλισμένα σε βαθμό που απαιτούνται σημαντικά ποσά για την επαναφορά τους σε πτητική κατάσταση, κρατώντας όμως την επισήμανση του κ. Aloccio, πως κατόπιν αξιολόγησης του κάθε ελικοπτέρου ξεχωριστά, θα είναι εφικτό να αποκτηθεί μια εικόνα για το κόστος επαναφοράς τους, κάτι που ήδη συζητιέται με την Αεροπορία Στρατού. Άρα μένουν 11 ελικόπτερα για χρήση με τα 7 να είναι πάντα διαθέσιμα, βάσει του rotation συντήρησης.
Επίσης, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της ”ΠΤΗΣΗΣ” η AIRBUS έχει συμφωνήσει με την ελληνική εταιρεία AEROSERVICES που θα αναλάβει από εδώ και πέρα τη συντήρηση των ελικοπτέρων, έπειτα από την υπογραφή της FOS τις προσεχείς ημέρες. Η επιτυχία αυτή πιστώνεται στην Ελληνική κυβέρνηση που απαίτησε και πήρε συμμετοχή στο πρόγραμμα και ειδικά στον Γενικό Γραμματέα του ΥΠΕΘΑ κ. Αντώνη Οικονόμου, ενώ σε σχετικό μας ερώτημα για το αν τα ελικόπτερα χρειάζονται άμεσα κάποιου είδους εκσυγχρονισμό ως αρχικά μοντέλα του τύπου, μας είπε πως δεν χρειάζεται, τουλάχιστον στην παρούσα στιγμή, καθώς όλα τα διαθέσιμα ελικόπτερα είναι πλήρους επιχειρησιακής ικανότητας (FOC), γεγονός που αναμένεται να δώσει μια σημαντική ανάσα στην Αεροπορία Στρατού, καλύπτοντας μέρος των πιεστικών αναγκών.
Στη γραμμή παραγωγής του ελικοπτέρου H160
Από το πρόγραμμα δεν θα μπορούσε να λείπει και η ξενάγηση στη γραμμή συναρμολόγησης του νέου ελικοπτέρου της AIRBUS, Η160. Ο διευθυντής του προγράμματος, Vincent Chenot, μίλησε για την επιτάχυνση της παραγωγής του H160, καθώς η ζήτηση είναι μεγάλη, λόγω του διττού του ρόλου, τόσο σε αποστολές SAR, όσο και σε στρατιωτικού τύπου επιχειρήσεις. Με τρία χρόνια παραδόσεων πίσω του, η γραμμή συναρμολόγησης στο Marignane έχει ξεπεράσει τα 100 αεροσκάφη, ενώ πάνω από 50 είναι σε υπηρεσία, με 15.000 ώρες πτήσης συνολικά.
Η παραγωγή πλέον αγγίζει τα 35 ελικόπτερα ετησίως, με σχέδια επέκτασης σε 60 για να καλύψει την αυξανόμενη απαίτηση για ελικόπτερα του τύπου παγκοσμίως, ειδικά στους τομείς εξόρυξης υδρογονανθράκων. Επιπλέον η ιδιωτική και επιχειρηματική αεροπορία (VIP διαμορφώσεις), οι ιατρικές υπηρεσίες (EMS) και οι δημόσιες υπηρεσίες, αποτελούν βασική πηγή πελατών. Για παράδειγμα, η Γαλλική Χωροφυλακή λαμβάνει τα πρώτα H160 σε μερικές εβδομάδες, ενώ και η εταιρεία παροχής εναέριων υπηρεσιών GDAT που δραστηριοποιείται στην Κίνα, παρέλαβε το πρώτο από τα 50 ελικόπτερα που έχει παραγγείλει, τον Αύγουστο που μας πέρασε.
Παράλληλα, αναπτύσσεται και η στρατιωτική έκδοση H160M Guépard, με την πρώτη πτήση να έχει γίνει ήδη από τον Ιούλιο του 2024, ενώ οι δοκιμές που έγιναν μέχρι Ιανουάριο 2025, ήταν εστιασμένες σε ταχύτητα, πλοήγηση, θερμική συμπεριφορά και δονήσεις. Το δεύτερο πρωτότυπο συναρμολογείται και θα πετάξει στους επόμενους μήνες, εστιάζοντας σε δοκιμές φορτίων και συμπεριφοράς σε διαφορετικά περιβάλλοντα επιχειρήσεων.
Ένα τρίτο πρωτότυπο αναπτύσσεται με σκοπό να αποτελέσει την αμιγώς ναυτική έκδοση του H160 διαθέτοντας ραντάρ επιφανείας, ενισχύσεις στο σύστημα προσγείωσης, καθώς και δυνατότητα μεταφοράς οπλισμού, ενώ υπό συζήτηση είναι και η μελλοντική τοποθέτηση κάποιου ελαφρού ποντιζόμενου σόναρ. Μάλιστα εκπρόσωποι της εταιρείας μας είπαν πως η συγκεκριμένη έκδοση θα μπορούσε μελλοντικά να αποτελέσει τον διάδοχο των ελικοπτέρων AS365 Dauphin που υπηρετούν στο ΛΣ-ΕΛΑΚΤ, ειδικά εφόσον το πρόγραμμα των σκαφών ΠΑΘ προχωρήσει, κάτι που θα απαιτήσει και νέα ελικόπτερα. Οι πρώτες Παραδόσεις του Guépard αναμένονται το 2028 για τον Στρατό, το 2030 για το Ναυτικό και το 2032 για την Αεροπορία, αντικαθιστώντας παράλληλα παλαιότερα ελικόπτερα, όπως τα Gazelle και Alouette. Περισσότερες λεπτομέρειες καθώς και μια συνολική ανασκόπηση των δραστηριοτήτων της AIRBUS HELICOPTERS, θα ακολουθήσεις σε προσεχές τεύχος της ”ΠΤΗΣΗΣ”.
