Τα μη εκσυγχρονισμένα Mirage 2000ΕGM της 332 Mοίρας, αναφέρεται συχνά οτι είναι τα μαχητικά της ΠΑ με τις μικρότερες μαχητικές ικανότητες. Μάλιστα είχαν κυκλοφορήσει φήμες για πρόωρη απόσυρσή τους. Οι κύριοι λόγοι απαξίωσης των παλαιών δίλιτρων είναι η έλλειψη ανταλλακτικών (ή οποία όμως ταλανίζει και τα εκσυγχρονισμένα Mirage 2000-5Mk2) , αλλά κυρίως και ο οπλισμός τους, αφού οι πύραυλοι μέσης εμβέλειας Super 530 αποσύρθηκαν και οι μικρής εμβέλειας Magic-2 δεν είναι αρκετοί στο σύγχρονο περιβάλλον.
Είναι χαρακτηριστικό οτι τα συνομήλικα τους F-16C block-30, ναι μεν θεωρούνται και αυτά απαξιωμένα, σε καμία περίπτωση όμως μη αξιόμαχα, ακριβώς επειδή “φόρεσαν” τους ΑΙΜ-120 AMRAAM, ενώ βέβαια απολαμβάνουν συγκριτικά καλύτερη ροή ανταλλακτικών, επωφελούμενα του μεγάλου αριθμού μαχητικών του τύπου στην ΠΑ. Το ιδανικό για τα μαχητικά της 332 Μοίρας θα ήταν να έφθαναν στο επίπεδο των M2000-5Μk2 της 331 Μοίρας από τον κατασκευαστή, όμως αυτό πλέον δεν είναι εφικτό για τεχνικούς λόγους καθώς και κόστους.
Στο παρόν άρθρο θα δούμε οτι παρόλο που όλοι αναφέρονται στα -EGM ως “μη εκσυγχρονισμένα”, αυτό είναι λίγο διαφορετικό στην πράξη! Επίσης, θα ασχοληθούμε με ορισμένες δυνατότητες ενίσχυσης της μαχητικής ικανότητας των Mirage 2000 EGM, με την παραδοχή ότι τα μαχητικά πλέον δεν θα λάβουν κανέναν μείζονα εκσυγχρονισμό. Η λύση που προτείνεται είναι η συνεργασία με τα “αδελφά” Mirage 2000-5 Mk2.
Όπως αναφέρθηκε, τα Mirage 2000 EGM έχουν απωλέσει πρακτικά την ικανότητα βολής Πέραν του Οπτικού Ορίζοντα (BVR) λόγω λήξης ορίου ζωής των πυραύλων μέσης ακτίνας Super 530D, οι οποίοι απαιτούσαν συνεχή «φωτισμό» ραντάρ (SARH). Το δε ραντάρ RDM-3 παρουσιάζει παροιμιώδη υστέρηση σε ρόλους αέρος/αέρος και ειδικά στην εμβέλεια αποκάλυψης στόχων μικρού ίχνους και την ικανότητα look down/shoot down, καθιστώντας δύσκολη εως αδύνατη την καθοδήγηση οποιουδήποτε σύγχρονου BVR βλήματος.
Exocet AM39 φορτωμένος σε ελληνικό Mirage 2000EGM
Παρ΄όλα αυτά, η τοποθέτηση βλημάτων MICA IR στα EGM είναι εφικτή. Ο παλαιός υπολογιστής βολής τα εκλαμβάνει ως βλήματα (επίσης υπέρυθρης καθοδήγησης) Magic II, χωρίς ωστόσο τη πλήρη αξιοποίηση των ικανοτήτων των πρώτων. Έχει αναφερθεί στο παρελθόν η δυνατότητα αναβάθμισης συγκεκριμένου εξαρτήματος που θα επετρεπε βελτιωμένη χρήση του MICA IR , ο οποιος δεν είναι όπλο τοσο μικρού βεληνεκούς όπως οι προκάτοχοι του! Δυστυχώς όμως δεν γνωρίζουμε κάτι περισσότερο, όπως για παράδειγμα, κόστος. Συνεπώς, μια μικρή ενίσχυση του αποθέματος βλημάτων ΜICA IR της ΠΑ θα επέτρεπε την χρήση τους και από τα αεροσκάφη της 332 Μοίρας που σήμερα επιχειρούν σε ρόλους αέρος/αέρος με βλήματα Magic II σε αποστολές readiness από τη Σκύρο, εξοικονομώντας πολύτιμες ώρες πτήσεις από πιο σύγχρονα μαχητικά.
Ένα απο τα στοιχεία εκσυγχρονισμού των Mirage 2000EGM, που παρουσιάστηκε πρόσφατα σε άρθρο εδώ, είναι η νέα έγχρωμη οθόνη HDD-55L τύπου Active Matrix LCD της ελληνικής εταιρίας Miltech, η οποία πρωτοχρησιμοποιήθηκε σε πρόγραμμα εκσυγχρονισμού πιλοτηρίου των F-15 της USAF. Δεν είναι ευρέως γνωστό, αλλά η παλαιά οθόνη των Μιραζ-2000 EGM, η VMC-180 της Thompson-CSF, δεν ήταν μονόχρωμη όπως αναφέρεται σε πολλές πηγές, αλλά τρίχρωμη, τύπου penetron CRT : έτσι, η συμβολογεννήτρια του M2000ΕGM παρήγαγε εξαρχής σήμα TV σε 3 χρωματα (πράσινο, κόκκινο, και κίτρινο/πορτοκαλί), ενώ έχει υλοποιηθεί μελέτη εκ των έσω της 332 Mοίρας, ώστε η εικόνα της νέας οθόνης να είναι πλήρως έγχρωμη, με κοινή στην ΠΑ συμβολολογία.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί οτι η 332 έχει καταφέρει να τοποθετήσει στο κόκπιτ των EGM, το Aviation Tablet της Garmin τύπου Aera 500 με GPS, που χρησιμοποιήται κυρίως ως εκπαιδευτικό βοήθημα απενημέρωσης μετά την αποστολή. Δευτερευοντως όμως, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως οπτικό βοήθημα κατά την πτήση αφού παρέχει εικόνα έγχρωμου κινούμενου χάρτη, αλλά και για την τήρηση way points.
Επίσης, στα 2 εναπομείναντα διθέσια Μirage 2000BGM, έχουν αλλαχθεί οι αρχικές οθόνες HUD repeater στο πισω κόκπιτ, απο νέες έγχρωμες LCD του εμπορίου (COTS). Αξίζει εδώ να αναφερουμε για λόγους σύγκρισης, ότι τα συνομήλικα τους F-16C block 30 στερούνται έγχρωμων οθονών , αλλά και HUD repeaters στα διθέσια του υποτύπου.
Ακόμα το παλαιό σύστημα ναυτιλίας (INS) των EGM, έχει αντικατασταθεί στα πλαίσια ΑΩ από το Sextant Totem 3000 των -5Μk2, με ενσωματωμένο δέκτη GPS της Sagem. Αυτό είχε θετική επίπτωση στη χρήση των Exocet, την ταχύτερη τάξη του μαχητικού για απογείωση και το κόστος εκπαίδευσης και υποστήριξης λόγω ομοιοτυπίας.
Ένα ακόμη στοιχείο εκσυγχρονισμού, είναι η τοποθέτηση της ηλεκτρονικής μονάδας FADEC(full authority digital engine control) των -5Mk2 και στους Μ-53Ρ2 των EGM/BGM, συνεπώς όλοι οι κινητήρες των Mirage 2000 της ΠΑ είναι πλήρως ομοιότυποι.
Ο δεύτερος ρόλος της Μοίρας είναι η Τακτική Αεροπορική Υποστήριξη Ναυτικών Επιχειρήσεων (ΤΑΥΝΕ/TASMO). Τα Mirage 2000 EGM/BGM, μετά απο εκσυγχρονισμό, φέρουν λογισμικό που επιτρέπει την μεταφορά και εξαπόλυση του βλήματος ΑΜ-39 Exocet Block II, η χρήση του οποίου αναφέραμε οτι αναβαθμίστηκε με την εισαγωγή του Τotem 3000. Πρόκειται για το πιο επιτυχημένο εμπορικά και τακτικά βλήμα κατά στόχων επιφανείας, με την 331 αρχικά και την 332 έπειτα, να είναι οι μοναδικές πολεμικές Μοίρες της ΠΑ επιφορτισμένες με αυτόν τον ειδικό ρόλο εδώ και 2 δεκαετίες.
Το ραντάρ RDM-3 σε διαμόρφωση έρευνας επιφανείας, παρουσιάζει ακόμη αξιόλογες επιδόσεις (εμβέλεια εντοπισμού ναυτικών στόχων της τάξης των 60 ν.μ./110 χλμ.). Μάλιστα η 332 έχει διεξάγει τουλάχιστον δύο βολές στο πλαίσιο ασκήσεων τύπου SINKEX με την επωνυμία «Θαλάσσιος Γρύπας», όπου έγιναν πραγματικές αφέσεις πυραύλων Εξοσέτ εναντίον παροπλισμένων πλοίων του ΠΝ.
Ο συνδυασμός Mirage 2000/Exocet, από μόνος του είναι αρκετός για την βύθιση σχετικά μικρών πλοίων με μικρή ή καθόλου αντιβληματική προστασία (ΤΠΚ – Αποβατικά). Για την επίθεση και βύθιση κύριων εχθρικών ναυτικών μονάδων, όπως οι φρεγάτες του Τουρκικού Ναυτικού, έχει γίνει αντιληπτό από εξελιγμένα πολεμικά παίγνια ότι θα απαιτηθούν πολλαπλές συγχρονισμένες εκτοξεύσεις Exocet από διαφορετικές κατευθύνσεις για να καμφθεί η πολυστρωματική άμυνα ενός σύγχρονου πολεμικού πλοίου (και τυχόν συνοδευόντων πλοίων). Οι αντιπλοικοί πύραυλοι του ΠΝ είναι αρκετοί, όμως η ταχύτητα αντίδρασης ενός μαχητικού οπλισμένου με πυραύλους εξοσέτ, παραμένει αναντικατάστατη!
Mirage 2000EGM με Matra Magic 2 και Super Matra 530D
Οι ικανότητες ναυτικής κρούσης της ΠΑ, θα ήταν πολύ βελτιωμενες και κατά τη διάρκεια της νύκτας με την εισαγωγή υφιστάμενων Διοπτρών Νυχτερινής Όρασης (ΔΝΟ/NVG) AVS-9 στα EGM. Οι ΔΝΟ μπορούν να δώσουν στα πληρώματα της 332 ικανότητα χαμηλής πτήσης πάνω από τη θάλασσα σε αποστολές ΤΑΥΝΕ κατά τη νύκτα, ώστε να μειωθεί η ακτίνα εντοπισμού των επιτιθέμενων από τα ραντάρ του πλοίου – στόχου και συνεπώς ο χρόνος αντίδρασης του.
Επίσης οι ΔΝΟ διευκολύνουν γενικότερα τη ναυτιλία κατά τη διάρκεια της νύκτας, διότι επιτρέπουν ως κάποιο βαθμό χρήση τακτικών ημέρας. Το σχετικό πρόγραμμα ξεκίνησε προ ετών για τα -5Μk2, έμεινε στάσιμο για κάποιο διάστημα και επανεκκινήθηκε για όλα τα Mirage ενώ υφίσταται μελέτη της 332Μ ώστε με χρήση νέων τεχνολογιών να καταστεί το κόκπιτ των απλών Mirage 2000 πλήρως συμβατό με ΔΝΟ, όπως συμβαίνει εξαρχής με τα -5Μk2.
Άλλες προτάσεις βελτίωσης και περαιτέρω χρήσης των απλών Μ2000 (στα πλαίσια ενός προτεινόμενου μείζονος εκσυγχρονισμού που είχαν δει το φως της δημοσιότητας προ ετών) αφορούσαν την προσθήκη στον κεντρικό πυλώνα αρτηρίας δεδομένων ώστε σε συνδυασμό με το INS/GPS Τotem 3000, να αποκτήσουν τη δυνατότητα μεταφοράς και εκτόξευσης SCALP-EG. To σκεπτικό είναι η κατά το δυνατόν ελάφρυνση των -5Μk2 και αφοσίωση τους στον κύριο ρόλο, την αεροπορική υπεροχή. Η σκέψη αυτή δεν προχώρησε ούτε ως πρόταση.
Υπήρξε σκέψη για ενσωμάτωση των ατρακτιδίων ηλεκτρονικής παρακολούθησης (ΕLINT) ΑSTAC σε ορισμένα EGM, αλλά σύμφωνα με πηγές της ΠΑ, ο μικρός διαχωρισμός του κοιλιακά αναρτημένου ατρακτιδίου από το ταρμακ, καθιστά επίφοβη την μεταφορά του από αυτά. Δεδομένου ότι το ατρακτίδιο έχει ήδη πιστοποιηθεί σε Mirage 2000-5 άλλων χωρών, ίσως η απάντηση μάλλον βρίσκεται στα ενισχυμένα σκέλη και τροχούς προσγείωσης που φέρουν τα -5Μk2 (και τα γαλλικά Μ2000D) για αυξημένο βάρος απογείωσης κατά 1000 κιλά. Εάν το κόστος είναι απαγορευτικό, ακόμη και μικρός αριθμός μαχητικών με το ενισχυμένο σύστημα προσγείωσης θα μπορούσαν να φέρουν το ατρακτίδιο, αποκαθιστώντας μια κρίσιμη ικανότητα της ΠΑ.
Μια χαμηλού κόστους αλλά πολύ ουσιώδης αναβάθμιση, θα ήταν η απόκτηση αριθμού γαλλικών ατρακτιδίων εναέριου ανεφοδιασμού (από μονάδες της AdlA που απόσυραν Mirage 2000C με ραντάρ RDI), το οποίο είναι πιστοποιημένο σε όλες τις εκδόσεις του Mirage 2000 [3]. Με αυτά, τα -EGM θα μπορούν να κρατούν περισσότερο χρόνο στον αέρα τα υπερπολύτιμα αδελφά -5Μk2, εφόσον αυτά έχουν ακόμη οπλισμό (οξυγόνο παράγουν on board – OBOGS). Φυσικά , εάν αποκτηθούν ατρακτίδια εναέριου ανεφοδιασμού, θα μπορούν να επωφελούνται και τα ιδια τα Μirage 2000 EGM. Π.χ. εάν πρόκειται να εκτελέσουν αποστολη ΤΑΥΝΕ με πυραύλους Εξοσέτ, θα είναι δυνατόν ακόμα και να απογειωθούν με 2 αντιπλοικούς πυραύλους αντι του συνήθους ενός και με ελάχιστα καύσιμα, τα οποία θα συμπληρωθούν στον αερα!
Mirage 2000EGM
Βέβαια, οφείλουμε να αναφέρουμε ότι τα ατρακτίδια αυτά σε καμμία περίπτωση δεν υποκαθιστούν πλήρως ένα κανονικό ιπτάμενο τάνκερ. Εξάλλου και τα Μirage 2000 EGM δεν μπορούν να φέρουν τη μεγάλη ποσότητα καυσίμου που έφεραν τα Α-7Ε (με ατρακτίδια D-704) εώς το 2014, ενώ εχουν και λιγότερους φορείς. ‘Οπως φαίνεται στην παρακάτω φωτογραφία, το ανεφοδιάζων γαλλικό δίλιτρο φέρει το ατρακτίδιο εναέριου ανεφοδιασμού στον κοιλιακό φορέα, καταργώντας τη δυνατότητα μεταφοράς της κοιλιακής δεξαμενής. Όμως, οι πτερυγικές δεξαμενές του είναι οι μεγάλες των 2.000 λίτρων που δεν έχει προμηθευθεί η ΠΑ και χρησιμοποιούνται σε Μιραζ με ενισχυμένα σκέλη και τροχούς προσγείωσης.
Συνεπώς εάν η ΠΑ θέλει να εκμεταλλευτεί περαιτέρω τα EGM ως φορείς ατρακτιδιων ELINT και εναέριου ανεφοδιασμού, θα πρέπει να μετατραπούν τα σκέλη προσγείωσης σε αριθμό αυτών, με ενισχυμένα ελαστικά και νέους αποσβεστήρες (αμορτισέρ). Η μετατροπή αυτή είναι εφικτή και έχει ήδη γίνει σε όσα ελληνικά Mirage 2000 EGM εκσυγχρονίσθηκαν σε -5Mk2. Η αγορά των μεγαλύτερων δεξαμενών 2.000lt , έπρεπε να είχε γίνει ήδη, δεδομένης της έλλειψης αεροσκαφών εναερίου ανεφοδιασμού μαχητικών στην ΠΑ.
Η ΠΑ έχει ήδη προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει τα EGM σε ρόλους κρούσης Αέρος – Εδάφους. Στην άσκηση ΚΑΜΠΕΡΟΣ 2014 στο Πεδίο Βολής Κρανέας, τα Μ2000EGM δοκιμάστηκαν με επιτυχία σε βολές πυροβόλων εναντίον στόχων εδάφους. Τα DEFA 554 των 30χιλ. είναι τα ισχυρότερα πυροβόλα της ΠΑ σήμερα. Επίσης τα παλαιά μαχητικά μπορούν να φέρουν απλές βόμβες και βέβαια το ραντάρ RDM-3 μπορεί να υποστηρίξει τη ρίψη τους. Όμως η ΠΑ δεν διαθέτει ούτε τους πολλαπλούς φορείς βομβών της Γαλλικής αεροπορίας, ούτε τα ειδικά γαλλικα όπλα αέρος – εδάφους που έχουν πιστοποιηθεί στον τύπο, ενώ δεν έχουν αποκτηθεί συμβατά ατρακτίδια στόχευσης και κατάδειξης στόχων εδάφους. Θα ήταν ευχής έργον η πιστοποίηση στα EGM των υπαρχόντων ατρακτιδίων Litening των F-4E AUP, αλλά αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο χωρίς προσθήκη αρτηρίας δεδομένων , αρα ριζικό εκσυγχρονισμό των μαχητικων.
Επίσης τα EGM δεν διαθέτουν τους επιπλέον κοιλιακούς φορείς των -5Mk2 , συνεπώς η μεταφορά λίγων απλών βομβών, όχι μόνο εκθέτει σε σοβαρότατους κινδύνους το αεροπλάνο φορέα, αλλά δεν θεωρείται και αποδοτική στο σύγχρονο πεδίο της μάχης. Υπάρχει όμως ένα άλλο Mirage της ΠΑ, το οποίο μπορεί άμεσα να φέρει σύγχρονα ατρακτίδια σκόπευσης και κατευθυνόμενες βόμβες: τα Mirage 2000-5 Mk2. Πρός την αξιοποίηση σε 2 ρόλους των εκσυγχρονισμένων δίλιτρων θα ήταν φρόνιμο να κινηθεί η ΠΑ , τα οποία έχουν και τις δυνατότητες αλλά και αρκετό βάθος χρόνου υπηρεσίας.
Mirage 2000EGM
Η άποψη του γράφοντος είναι ότι μια ενισχυμένη μοιρα 24 Mirage 2000-5 Mk2, η οποία υποστηρίζεται με εναέριο ανεφοδιασμό απο τα Mirage 2000 EGM, θα αποτελούσε το μακρύ χέρι της ΠΑ στην Κύπρο και γενικά στην Ανατολική Μεσόγειο. Τα Mirage 2000-5Mk2 είναι ακόμη σύγχρονα μαχητικά και κάθε προσθήκη στον εξοπλισμό τούς θα είναι πλήρως αποσβέσιμη στα δύσκολα χρόνια που έρχονται.
Όλες οι παραπάνω προτάσεις έχουν περιορισμένο κόστος υλοποίησης ενώ τα ατρακτίδια εναέριου ανεφοδιασμού και όλα τα άλλα νέα υλικά που τυχόν αποκτηθούν , μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε άλλα νεώτερα μαχητικά της ΠΑ.
Πηγές:
Δ. Στεργίου: «Mirage 2000» , έκδοση Cockpit, 2001.
Τα άρθρα που δημοσιεύονται στο flight.com.gr εκφράζουν τους συντάκτες τους κι όχι απαραίτητα τον ιστότοπο. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση χωρίς γραπτή έγκριση. Σε αντίθετη περίπτωση θα λαμβάνονται νομικά μέτρα. Ο ιστότοπος διατηρεί το δικαίωμα ελέγχου των σχολίων, τα οποία εκφράζουν μόνο το συγγραφέα τους.
Σε μια ανατροπή των στρατιωτικών ισορροπιών στον πόλεμο της Ουκρανίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, ακολουθούμενες από τη Γαλλία και τη Βρετανία, έδωσαν την άδεια...
Η RAF εξαπολύει τα στρατηγικά βομβαρδιστικά της εναντίον της γερμανικής πρωτεύουσας: Στις 18 Νοεμβρίου 1943, 440 Lancasters και 4 Mosquitos αφήνουν το φορτίο τους...
Σε μια ανατροπή των στρατιωτικών ισορροπιών στον πόλεμο της Ουκρανίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, ακολουθούμενες από τη Γαλλία και τη Βρετανία, έδωσαν την άδεια...
Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ONEX και Πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Ναυπηγείων, κ. Πάνος Ξενοκώστας, συμμετείχε ως ομιλητής στο φετινό «Greener Shipping...
Σύμφωνα με ανακοίνωση της, η εταιρεία Northrop Grumman παρέδωσε τον πρώτο πύραυλο δοκιμών του προγράμματος Stand-in Attack Weapon (SiAW). Η Αμερικανική Αεροπορία την επέλεξε...
