Η Τουρκία υπέβαλε αίτηση συμμετοχής στο στρατιωτικό σχέδιο «Military Mobility» της PESCO υπό την ηγεσία της Ολλανδίας, παρά τις τεταμένες σχέσεις με την Ελλάδα και την Κύπρο. Ενώ το αίτημα εξετάζεται, οι διπλωμάτες της ΕΕ είναι διαιρεμένοι στις απόψεις τους για την πιθανή συμμετοχή της Άγκυρας, όπως αναφέρει το EURACTIV.
Το πρόγραμμα «Military Mobility» («Στρατιωτική Κινητικότητα») στοχεύει στην ταχεία και απρόσκοπτη κίνηση στρατιωτικών δυνάμεων και μέσων σε ολόκληρη την Ε.Ε. σιδηροδρομικά, οδικά, αεροπορικά και θαλάσσια. Σύμφωνα με δημοσίευμα της Welt am Sonntag, η Τουρκία δήλωσε επίσημα την πρόθεσή της να συμμετάσχει στο στρατιωτικό σχέδιο κινητικότητας της ΕΕ.
Η στρατιωτική κινητικότητα στοχεύει στη στήριξη της δέσμευσης των κρατών μελών να απλοποιήσουν και να τυποποιήσουν τις διαδικασίες διασυνοριακών στρατιωτικών μεταφορών, για να διασφαλίζουν την απρόσκοπτη κίνηση στρατιωτικού εξοπλισμού σε ολόκληρη την ΕΕ για την αντιμετώπιση κρίσεων.
Ερωτηθείς από το EURACTIV, για τις προϋποθέσεις αναφορικά την υποβολή αιτήσεων από τρίτες χώρες για την PESCO, ο εκπρόσωπος εξωτερικών υποθέσεων της ΕΕ Peter Stano δήλωσε ότι «Η Ολλανδία, ως συντονιστής του έργου, έχει δηλώσει ότι το αίτημα θα αξιολογηθεί από τα μέλη του προγράμματος, σύμφωνα με τις καθιερωμένες διαδικασίες, όπως και με προηγούμενα αιτήματα ».
«Αυτή η εσωτερική διαδικασία συνεχίζεται», πρόσθεσε ο Stano.
Ερωτηθείς για το ίδιο πράγμα, ο Ολλανδός εκπρόσωπος είπε ότι «οι χώρες εκτός ΕΕ είναι ελεύθερες να υποβάλουν αίτηση συμμετοχής σε προγράμματα PESCO».
«Μετά από ένα τέτοιο αίτημα, όλα τα μέλη του προγράμματος πρέπει να αποφασίσουν ομόφωνα εάν η χώρα πληροί τις προϋποθέσεις», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.
Ωστόσο, κανένας από τους δύο αξιωματούχους δεν σχολίασε εάν η αίτηση της Τουρκίας θα πληρούσε τους πολιτικούς όρους.
‘Δούρειος ίππος’
Συνολικά 24 χώρες της ΕΕ συμμετέχουν επί του παρόντος στο πρόγραμμα PESCO. Αναμένεται ότι η Κύπρος και η Ελλάδα, και οι δύο μέλη του προγράμματος, θα αντιδράσουν αρνητικά στο τουρκικό αίτημα, θεωρώντας το ως «Δούρειο ίππο».
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να υποστηριχθούν τέτοιες ανησυχίες. Η Κύπρος, η οποία σε αντίθεση με την Τουρκία δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ, δεν έχει συμφωνία ασφάλειας με το ΝΑΤΟ για την ανταλλαγή διαβαθμισμένων πληροφοριών, επειδή η Τουρκία έχει ασκήσει βέτο στην πρόταση.
Σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους που επικαλέστηκε η Welt am Sonntag, υπάρχει εν μέρει η ελπίδα ότι η πιθανή συνεργασία της Τουρκίας με την PESCO όχι μόνο θα βελτιώσει τη συνεργασία μεταξύ ΕΕ και ΝΑΤΟ, αλλά θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας, Κύπρου και Ελλάδας .
Στη σύνοδο κορυφής στα τέλη Μαρτίου, οι ηγέτες της ΕΕ είχαν υποσχεθεί στην Τουρκία να βελτιώσουν τις οικονομικές σχέσεις, την απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης βίζας και δισεκατομμύρια ευρώ σε νέα βοήθεια για τη στήριξη περίπου 3,5 εκατομμυρίων προσφύγων που φιλοξενεί στο έδαφός της. Οι σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας είναι πιθανό να επανέλθουν στην ημερήσια διάταξη της επόμενης συνόδου κορυφής της ΕΕ τον Ιούνιο.
“Εάν η πολιτική κατάσταση βελτιωθεί στο μέλλον, σίγουρα η συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα PESCO θα ήταν επωφελής για την ευρωπαϊκή ασφάλεια”, δήλωσε ο ll Toygür του Γερμανικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων και Ασφάλειας (SWP) στο EURACTIV.
«Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τις εντάσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας και Τουρκίας και Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο και την τρέχουσα δημοκρατική οπισθοδρόμηση της Τουρκίας, ίσως δεν είναι η καλύτερη στιγμή για μια τέτοια συνεργασία», πρόσθεσε.
Επιπλέον, υπάρχει επίσης ο φόβος μιας προσέγγισης «ανοιχτής για όλους» μόλις γίνει δεκτή η Τουρκία, δήλωσε διπλωμάτης της ΕΕ στο EURACTIV, για την οποία ορισμένοι στις Βρυξέλλες πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην «αποδυνάμωση των πολιτικών κριτηρίων», για άλλα πιο ευαίσθητα προγράμματα στα πλαίσια της PESCO και υπάρχει κίνδυνος «υπονόμευσης της αρχικής ιδέας της ΕΕ να οικοδομήσει μια μοναδική ευρωπαϊκή αμυντική ικανότητα».
Η PESCO (Permanent Structured Cooperation) είναι στρατιωτική συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θέλουν να συμμετάσχουν ιδιαίτερα στην Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας. Αυτό μπορεί να αυξήσει τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ στον αμυντικό τομέα, π.χ. στον συγχρονισμό των εθνικών ενόπλων δυνάμεων ή υλοποίηση κοινών έργων εξοπλισμού. Η κατάργηση των γραφειοκρατικών φραγμών θα πρέπει να οδηγήσει σε ένα είδος «στρατιωτικού Σένγκεν» και θα μπορούσε μακροπρόθεσμα να προετοιμάσει την ίδρυση ενός ευρωπαϊκού στρατού. Αυτός ο μακροπρόθεσμος στόχος αναφέρεται συχνά ως «Ευρωπαϊκή Ένωση Άμυνας».
