Μια ομάδα επιστημόνων αποφάσισε να στείλει ένα λεπτομερές μήνυμα σε έναν κοντινό πλανήτη με την ελπίδα να έρθουν σε επαφή με εξωγήινη ζωή. Το project ονομάζεται Sónar Calling GJ273b, ήταν μια συνεργασία μεταξύ του METI International (Messaging Extraterrestrial Intelligence), ενός φεστιβάλ μουσικής στη Βαρκελώνη που ονομάζεται Sónar και του Ινστιτούτου Διαστημικών Μελετών της Καταλονίας (IEEC).
Στις 16, 17 και 18 Οκτωβρίου, η ομάδα έστειλε μια σειρά σημάτων χρησιμοποιώντας την κεραία EISCAT(European Incoherent SCATter Scientific Association) στο Tromsø της Νορβηγίας. Τα μηνύματα στάλθηκαν προς τον εξωπλανήτη GJ 273b, μια υπερ-Γαία, περίπου 2,9 φορές το μέγεθος του πλανήτη μας που εικάζεται πως βρίσκεται στην κατοικήσιμη ζώνη του αστέρα του. Το αστέρι είναι γνωστό ως Αστέρας του Luyten, ή GJ 273 και είναι ένας κόκκινος νάνος που βρίσκεται περίπου 12,4 έτη φωτός από τη Γη. Αν υπάρχει κάποιος εκεί και είναι αρκετά τεχνολογικά προηγμένος, θα πρέπει να λάβουμε απάντηση σε περίπου 25 χρόνια.
Τον Μάρτιο του 2017 ανακοινώθηκε ότι δύο εξωηλιακοί πλανήτες ανακαλύφθηκαν σε τροχιά γύρω από τον Αστέρα του Luyten.
Ο εξωτερικός πλανήτης (GJ 273b) είναι μία «υπερ-Γη» στην κατοικήσιμη ζώνη του αστέρα. Η μάζα του πλανήτη αυτού υπολογίσθηκε σε 2,89 ± 0,26 φορές τη μάζα της Γης και περιφέρεται γύρω από τον αστέρα σε απόσταση 0,09110 AU, μία φορά κάθε 18,650 ± 0,006 γήινες ημέρες. Η ροή ενέργειας που δέχεται από τον Αστέρα του Luyten είναι κατά 6% μεγαλύτερη εκείνης που δέχεται η Γη από τον Ήλιο, οπότε θα μπορούσε εύκολα να φιλοξενήσει ζωή, ιδίως αν έχει ατμόσφαιρα: ανάλογα με το άλβεδό του, η θερμοκρασία στην επιφάνειά του θα μπορούσε να είναι από –67 μέχρι +20 °C.
Ο εσωτερικός πλανήτης (GJ 273c) είναι ένας από τους μικρότερης μάζας εξωηλιακούς πλανήτης που ανιχνεύθηκαν ποτέ με τη μέθοδο της ακτινικής ταχύτητας, έχοντας μάζα από 2% ως 34% μεγαλύτερη από τη μάζα της Γης. Ωστόσο, απέχει από τον αστέρα μόλις 5.455.000 χιλιόμετρα, οπότε είναι θερμότερος από όσο χρειάζεται για να κατοικηθεί. Περιφέρεται γύρω από τον αστέρα μία φορά κάθε 4,7234 γήινες ημέρες.
Το μήνυμα προς τον GJ 273b, περιλαμβάνει 33 μουσικά κομμάτια, κάθε ένα από τα οποία διαρκούν 10 δευτερόλεπτα, καθώς και στοιχειώδεις μαθηματικές και επιστημονικές έννοιες που στη πορεία γίνονται πιο περίπλοκες, σε μια προσπάθεια να δειχτεί ότι οι αποστολείς (εμείς δηλαδή), είναι αρκετά νοήμονες.
Για παράδειγμα, περιγράφει τα βασικά χαρακτηριστικά των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων, δείχνοντας τη συχνότητα και την κατεύθυνση των ραδιοκυμάτων. Το μήνυμα μεταδόθηκε εννέα φορές σε διάστημα τριών ημερών, πράγμα που σημαίνει ότι οποιοσδήποτε εξωγήινος που θα τύχει να το ακούσει, θα έχει χρόνο να επιβεβαιώσει ότι το σήμα προέρχεται από τον πλανήτη μας.
Τον Απρίλιο του 2018, θα αποσταλεί ένα ακόμη μήνυμα που αυτή τη φορά θα είναι πιο πολύπλοκο και θα ενημερώνει τυχόν εξωγήινους, πως περιμένουμε την απάντησή τους σε 25 χρόνια, δηλαδή στις 21 Ιουνίου 2043.
Ακολουθεί απόσπασμα του μηνύματος.
Δεν είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται κάτι ανάλογο. Πριν από τριάντα τρία χρόνια, στάλθηκε το περίφημο μήνυμα από το ραδιοτηλεσκόπιο του Arecibo προς το σφαιρικό σμήνος Μ13, 25.000 έτη φωτός από τη Γη, με την ελπίδα να έρθει να το ακούσουν κάποτε νοήμονα όντα. Μια απάντηση από οποιονδήποτε πλανήτη σε αυτό το σμήνος θα χρειαζόταν 50.000 χρόνια.
Δεν είναι όμως όλοι τόσο ενθουσιώδεις με τις αποστολές σημάτων προς το βαθύ διάστημα. «Οι ιστορικοί θα σας πουν ότι η πρώτη επαφή ανάμεσα στους βιομηχανικούς πολιτισμούς και στους ιθαγενείς δεν πήγε καθόλου καλά», είχε δηλώσει παλιότερα ο διαστημικός επιστήμονας και συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας David Brin.
H ανθρωπότητα ωστόσο, έχει ήδη από τον μεσοπόλεμο κάνει γνωστή την παρουσία της στο διάστημα, εκπέμποντας ραδιοφωνικά, τηλεοπτικά κτλ σήματα προς κάθε κατεύθυνση. Η πρώτη ραδιοφωνική εκπομπή ΑΜ έγινε τη παραμονή των Χριστουγέννων του 1906 από τον Reginald Fessenden, στη Μασαχουσέτη των ΗΠΑ. Ωστόσο το πρώτο σήμα που ήταν αρκετά ισχυρό (40 MHz) για να διαπεράσει την ιονόσφαιρα και να ταξιδέψει στο διάστημα, ήταν η τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Βερολίνου το 1936. Το πρόγραμμα που μεταδόθηκε σε πάνω από 50 χώρες, και μεγάλο μέρος του περιλαμβάνει ομιλία του Αδόλφου Χίτλερ, θέτει το ερώτημα εάν ο αιμοσταγής δικτάτορας ήταν ο πρώτος πρέσβης της ανθρωπότητας στο διάστημα. Το σήμα βέβαια δεν είχε σκοπό να αποσταλεί στο διάστημα και έτσι το πιθανότερο είναι ότι ήταν πολύ εξασθενημένο για να ληφθεί από κάποιο εξωγήινο πολιτισμό. Κανείς όμως δε μπορεί να αποκλείσει τη πιθανότητα κάποιος να έχει λάβει το σήμα και να έχει απαντήσει.
Επομένως έχουμε κάνει γνωστή τη παρουσία μας σε μια ακτίνα περίπου 80 ετών φωτός γύρω από τη Γη. Η έκταση αυτή είναι απειροελάχιστη αν αναλογιστούμε ότι ο γαλαξίας μας έχει διάμετρο 100.000 ετών φωτός και το Σύμπαν τουλάχιστον 96 δις έτη φωτός. Ταξιδεύοντας με τη ταχύτητα του φωτός, τα ραδιοκύματα, αν και εξασθενημένα, θα συνεχίσουν να ταξιδεύουν στην απεραντοσύνη του Σύμπαντος, ακόμη και όταν πλέον η ανθρωπότητα δε θα υφίσταται πλέον.
Θάνος Σ. Επαχτίτης
