Κυκλοφορεί στο Τwitter η παραπάνω φωτογραφία η οποία όμως θέλει εξήγηση καθώς κρύβει μια ενδιαφέρουσα γεωπολιτική αφήγηση. Η φωτό λοιπόν δείχνει τον Συνταγματάρχη Assimi Goita από το Μάλι, ο οποίος από το 2021 είναι και ο «μεταβατικός» Πρόεδρος της χώρας. Στο αξίωμα ανήλθε μετά από πραξικόπημα που έκανε το 2020, ανατρέποντας τον εκλεγμένο Πρόεδρο Ιμπραήμ Κειτά. Η ιστορία του Μάλι είναι δυστυχώς πολύ ταραγμένη, όπως των περισσότερων αφρικανικών χωρών, με συχνές στρατιωτικές επεμβάσεις (άλλο ένα στρατιωτικό πραξικόπημα είχε γίνει το 2012) και πολλές εμφύλιες συγκρούσεις.
Σήμερα ο Goita παραμένει επικεφαλής της χώρας, με δέσμευση να ηγηθεί μιας μεταβατικής περίοδου μέχρι να ψηφισθεί νέο Σύνταγμα και να γίνουν εκλογές τον ερχόμενο Φεβρουάριο. Τον Ιούνιο έγινε και συνταγματικό δημοψήφισμα ώστε να εγκριθούν οι αλλαγές που προβλέπουν ενισχυμένες εξουσίες για τον Πρόεδρο (να πούμε εδώ πως υπέρ ήταν το 97% των ψηφοφόρων!). Στις 22 Ιουλίου λοιπόν, έγινε τελετή όπου ο Goita, πάντα ντυμένος με στολή, υπέγραψε την ανανέωση του Συντάγματος μετά και από έγκριση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας. Στο γραφείο του όμως, είχε μπροστά μια μακέτα από το τουρκικό μη επανδρωμένο Akinci, όπως φαίνεται στην φωτογραφία!
Πως εξηγείται το διακοσμητικό; Το Μάλι είναι μια από τις χώρες-πελάτες της τουρκικής Baykar και έχει αγοράσει μη επανδρωμένα Bayraktar TB2, συνολικά 6 τα τελευταία χρόνια, ακριβώς επί διακυβέρνησης Goita. Οπότε κάπως έτσι και το μοντέλο του Akinci, ως εταιρικό δώρο, πρέπει να έφθασε και στο γραφείο του Πρόεδρου.
Το Μάλι όμως κάνει και πολλές αμυντικές προμήθειες από τη Ρωσία τα τελευταία χρόνια, όπως ελικόπτερα Mi-35M και Μι-8Τ και αεροσκάφη Su-25 και L39. Ακόμη χειρότερα, στη χώρα δρα με μεγάλη δύναμη η ρωσική μισθοφορική οργνάνωση Wagner, η οποία καταπολεμά ομάδες τζιχαντιστών. Ενώ πριν ένα χρόνο η γαλλική δύναμη Barkhane αναγκάστηκε να αποσυρθεί λόγω διαφωνιών με το καθεστώς, ενώ πλέον εκδιώκεται και η ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ που υπηρετούσε στη χώρα πάνω από 10 χρόνια. Ειδικά η Γαλλία που έχει ιστορική σχέση με το Μάλι (παλιά του αποικία), βλέπει σχεδόν πλήρη έξωση, και με συμβολικές κινήσεις, όπου π.χ. το Μάλι δεν θεωρεί πια τη γαλλική ως “επίσημη” γλώσσα της, αλλά ως “καθομιλουμένη”.
Συνολικά λοιπόν το Μάλι, έχει κάνει μια μεγάλη στροφή προς τη Ρωσική υποστήριξη, απομακρυνόμενη από την Δύση αλλά και την βοήθεια του ΟΗΕ, με την Τουρκία στο προσκήνιο-παρασκήνιο να πουλά όπλα. Ταυτόχρονα όμως τα εσωτερικά προβλήματα παραμένουν μεγάλα, με φυλετικές συγκρούσεις, τοπικισμούς, δράση εξτρεμιστών και μια χαλαρή συμφωνία ειρήνευσης με ομάδες αυτονομιστών.
Το παραπάνω μοτίβο δεν είναι τυχαίο. Η Τουρκία κάνει εδώ και μια δεκαετία μια μεγάλη «είσοδο» στην Αφρική αναζητώντας πελάτες για την βιομηχανία της (και την αμυντική), υπόσχεται επενδύσεις και διεθνή στήριξη, ενώ δεν έχει τους τυπικούς ενδοιασμούς περί «δημοκρατικών θεσμών» που να την εμποδίζουν σε διπλωματικές επαφές και πωλήσεις.
Εκεί, στην αχανή ήπειρο, ταλαιπωρημένη από την αποικιοκρατία και στη συνέχεια από πολλούς εμφυλίους και πλέον και με δράση ισλαμιστών εξτρεμιστών, η Άγκυρα συναντά το Πεκίνο και τη Μόσχα, που επίσης έχουν κάνει εντονότατο το πάτημα τους. Ειδικά η Κίνα με τεράστιες επενδύσεις σε πολλές χώρες, ενώ η Ρωσία ασκεί ένα πιο επιθετικό προφίλ, «δανείζοντας» τη Wagner ως εργαλείο στρατιωτικής επιβολής. Η φωτογραφία λοιπόν με την οποία ξεκίνησε το σχόλιο μας, δεν είναι απλά ένα «διακοσμητικό» μοντέλο πάνω σε ένα γραφείο: αλλά μια έμμεση αποκάλυψη των σημαντικών γεωπολιτικών ανακατατάξεων που γίνονται αυτή την περίοδο στην Αφρική, με την Τουρκία να κερδίζει ρόλο, ενίοτε σε συνεργασία με «ανατολικές» δυνάμεις, με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ να παρακολουθούν αγχωμένες για το τι θα ξημερώσει.
