Του Θανάση Γραμματικού
Το 1975 ο αμερικανικός στρατός προχώρησε στην ανάπτυξη ενός πυργίσκου, ο οποίος θα έφερε δίδυμο εκτοξευτή TOW με δυνατότητα ανύψωσης και περιστροφής. Το 1976 υπογράφηκε συμβόλαιο παράλληλης ανάπτυξης πρωτοτύπων από διάφορες εταιρίες με σκοπό να υπάρξει ανταγωνισμός για καλύτερα αποτελέσματα.
Έτσι οι τρεις εταιρίες που ανέλαβαν την ανάπτυξη πρωτοτύπων παρουσίασαν η μεν Chrysler έναν σταθερού τύπου, ενώ η Northrop και Emerson παρουσίασαν δύο μοντέλα πυργίσκων οι οποίες συνοδεύτηκαν από εκτενείς δοκιμές που περιλάμβαναν και εκτοξεύσεις βλημάτων.
Τελικά στο τέλος του 1976 επελέγη το μοντέλο που παρουσίασε η Emerson. Έτσι υπογράφηκε συμβόλαιο για την παραγωγή δέκα οχημάτων δοκιμαστικά. Το 1978 άρχισε η μαζική παραγωγή του συστήματος, το οποίο κωδικοποιήθηκε σαν M901 Improved TOW vehicle ITV και τοποθετούνταν στο σκάφος του ερπυστριοφόρου τεθωρακισμένου μεταφοράς προσωπικού M 113 A1.
Τα πρώτα 1.100 ITV παραδόθηκαν στον αμερικανικό στρατό μέχρι το Μάιο του 1981. H παραγωγή συνεχίστηκε και συνολικά κατασκευάστηκαν 3.200 ITV για τις ανάγκες του αμερικανικού στρατού. Με την εισαγωγή όμως σε υπηρεσία των TOMA M2 Brandley σε μεγάλους αριθμούς και λόγω του ότι είναι εφοδιασμένο το καθένα όχημα με δίδυμο εκτοξευτή TOW, τα ITV παραγκωνίστηκαν και παραχωρήθηκαν στις εφεδρίες του αμερικανικού στρατού και την εθνοφρουρά. Τα τελευταίας παραγωγής ITV χαρακτηρίζονται σαν M 901 A1 και έχουν τη δυνατότητα εκτόξευσης όλων των εκδόσεων του πυραύλου TOW.
Παρόλο που αρχικά ο πυργίσκος TUA σχεδιάστηκε για να τοποθετείται σε M113 A1 είναι κατάλληλος για τοποθέτηση σε μια μεγάλη ποικιλία ερπυστριοφόρων και τροχοφόρων τεθωρακισμένων οχημάτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Σαουδική Αραβία έχει εξοπλίσει 224 ιταλικής κατασκευής τεθωρακισμένα VCC-I με τον ίδιο πυργίσκο.
Επίσης είναι εγκατεστημένος και σε 96 τροχοφόρα οχήματα LAV 8X8 των Αμερικανών πεζοναυτών, όπως επίσης έχει υιοθετηθεί και από τον ολλανδικό στρατό, ο οποίος το έχει συνδυάσει με το εκεί κατασκευαζόμενο (κατόπιν αδείας) AIFV της F.M.C. Το M 901 AI ITV αποτελείται από το σκάφος του κλασικού ΤΟΜΠ M 113 AI το οποίο φέρει έναν πυργίσκο M27 στην οροφή.
Στο εμπρόσθιο τμήμα του πυργίσκου προστατευόμενος μέσα σε θωράκιση βρίσκεται ο μεταφορέας ειδώλου και εκατέρωθεν αυτού δύο θέσεις εκτοξευτών πυραύλων TOW. O πυργίσκος περιστρέφεται κατά 360ψ με ταχύτητα 35ψ ανά δευτερόλεπτο και η κεφαλή του εκτοξευτή μπορεί να ανυψωθεί +34ψ ή να πάρει αρνητική γωνία -30ψ. Αυτό επιτρέπει στο ITV να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από κεκλιμένες επιφάνειες εδάφους, με δυνατότητα απόκρυψης του κυρίου σκάφους πίσω από εμπόδια ή λόφους έτσι ώστε να αποκαλύπτεται μόνο ο πυργίσκος.
Όταν το όχημα κινείται, ο εκτοξευτής είναι συμπτυγμένος στην οροφή του σκάφους, κάνοντάς το να μη διαφέρει και πολύ από το κλασικό M113AI. Χρειάζονται μόνο είκοσι δευτερόλεπτα από τη στιγμή που θα σταματήσει το όχημα για να ενεργοποιηθεί και να έρθει σε θέση βολής ο εκτοξευτής και στη συνέχεια να εγκλωβιστεί ο στόχος.
O χρόνος που μεσολαβεί από την πρόσκρουση του πρώτου βλήματος στο στόχο μέχρι τον εγκλωβισμό του δεύτερου στόχου (με ταυτόχρονη μεσολαβήση περιστροφής του πύργου κατά 12,5ψ) είναι 4,25. O πυροβολητής ανιχνεύει και εγκλωβίζει το στόχο διαμέσου του συστήματος μεταφοράς ειδώλου, το οποίο μπορεί να συζευχθεί οπτικά είτε με το κλασικό σκοπευτικό ημέρας (day-sight) ή το σύστημα νυχτερινής σκοπεύσεως (night-sight) με τη βοήθεια τηλεχειρισμού. Επιπρόσθετα με τη βοήθεια του οπτικού συζεύκτη ο πυροβολητής έχει τη δυνατότητα παρατήρησης του εξωτερικού με ευρύ πεδίο θέας για την ανίχνευση στόχων.
H καθοδήγηση και η σκόπευση του ITV είναι παρόμοια με αυτή του κλασικού TOW της φορητής έκδοσης και τα στοιχεία που το απαρτίζουν μπορούν να αφαιρεθούν από το όχημα. Χάρη σε έναν τρίποδα που μεταφέρεται στο εσωτερικό, συγκροτείται μια πλήρης επίγεια πλατφόρμα εκτόξευσης. Από τη στιγμή που θα εκτοξευθούν και τα δύο βλήματα που φέρει ο πυργίσκος γίνεται η σύμπτυξή του προς το πίσω μέρος του σκάφους όπου γίνεται η επαναγέμιση σε χρόνο 40. O γεμιστής προστατεύεται κατά τη διάρκεια της χειροκίνητης επαναγέμισης από το θώρακα του σκάφους. Εκτός από τα δύο έτοιμα προς εκτόξευση βλήματα μεταφέρονται άλλα δέκα εφεδρικά στο εσωτερικό του οχήματος. Ένα πολυβόλο των 7,62 mm βρίσκεται στην οροφή του σκάφους για εγγύς άμυνα με απόθεμα 2.000 βολίδων.
Βρίσκεται σε υπηρεσία στις κάτωθι χώρες: Αίγυπτος , Ελλάς (366), Ιορδανία, Κουβέιτ, Πακιστάν , Σαουδική Αραβία, και τέλος Η.Π.Α. (στρατός και πεζοναύτες), αποσυρμένα ή σε αποθήκευση πλέον, αρχικά είχαν παραλάβει 3.500 περίπου οχήματα.
ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ M901 TUA
ΠΛΗΡΩΜΑ: ένας πυροβολητής
ΚΥΡΙΟΣ ΟΠΛΙΣΜΟΣ: διπλός εκτοξευτής αντιαρματικών βλημάτων TOW
ΔΕΥΤΕΡΕΥΩΝ ΟΠΛΙΣΜΟΣ: 1X7,62 mm MG πολυβόλο
ΕΚΤΟΞΕΥΤΕΣ ΚΑΠΝΟΓΟΝΩΝ: προαιρετικοί
ΜΕΤΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΠΥΡΟΜΑΧΙΚΑ: βλήματα TOW 2+10, πολυβόλο 7,62mm2.000
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΠΥΡΓΙΣΚΟΥ
Περιστροφή: 360ο
ρυθμός περιστροφής: 35ο ανά δευτερόλεπτο
ανύψωση: +34ο
κατάπτωση: -30ο
ΣΚΟΠΕΥΤΙΚΑ
σκοπευτικό πρόσκτησης: μεγέθυνση X2,8, πεδίο θέας 25ο
σκοπευτικό ημέρας (day-sight): μεγέθυνση X13 πεδίο θέας 5,5ο
υπέρυθρο σκοπευτικό νυκτός: AN/TAS-4 μεγέθυνση X4 ευρύ πεδίο θέας 3,4ο Χ6,8ο , μεγέθυνση X12 στενό πεδίο θέας 1,1ο Χ2,2ο
περισκόπιο αρχηγού ομάδος: 360ο περιστροφή, +10ο /-20ο
(όχημα M901)
ανύψωση/κατάπτωση, με μεγέθυνση X4 και πεδίο θέας 12,5ο
ΥΨΟΣ TOY ΕΚΤΟΞΕΥΤΗ ΑΠΟ THN ΟΡΟΦΗ TOY ΟΧΗΜΑΤΟΣ (M901) Συμπτυγμένο 1,08 μέτρα σε ανάπτυξη1,52 μέτρα
ΤΑΣΗ ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑΣ 24V DC
1η δημοσίευση περιοδικό ΠΤΗΣΗ 110 – Φεβρουάριος 1994