Η ακύρωση της κλάσης φρεγατών Constellation στις 25 Νοεμβρίου 2025 για το Αμερικανικό Ναυτικό, σηματοδότησε ένα βαθύ ρήγμα ανάμεσα στις επιχειρησιακές ανάγκες, τις πολιτικές επιλογές του Πενταγώνου και την ιδιόμορφη γραφειοκρατική κουλτούρα της NAVSEA (της διοίκησης Ναυπηγικής), η οποία συχνά αντιμετωπίζει τις ξένες σχεδιάσεις περισσότερο ως απειλή παρά ως ευκαιρία. Η σχετική δήλωση του Υπουργού Ναυτικού των ΗΠΑ, John Phelan ήταν σύντομη, επιδεικτικά λιτή, αλλά πίσω της έκρυβε ένα πρόγραμμα που σκόνταψε σε προβλήματα κόστους, καθυστερήσεων και κυρίως στην αδυναμία ευθυγράμμισης μιας ευρωπαϊκής σχεδίασης με τις αυστηρές, συχνά υπερβολικές, απαιτήσεις των αμερικανικών προδιαγραφών.
ΑΠΟΨΗ: Η Destroyer Mafia του Αμερικανικού Ναυτικού “βύθισε” τις Constellation;
Η ακύρωση της Constellation δεν επηρεάζει όμως μόνο τα τουλάχιστον είκοσι πλοία που επρόκειτο να κατασκευαστούν. Στην πραγματικότητα, το Αμερικανικό Ναυτικό συνεχίζει να χρειάζεται έναν ανάλογο διάδοχο που θα ναυπηγηθεί σε πολύ μεγαλύτερους αριθμούς. Η εκτιμώμενη απαίτηση του στόλου, σε ορίζοντα δεκαετιών, προβλέπει πάνω από πενήντα φρεγάτες, γεγονός που καθιστά την επιλογή της πλατφόρμας, όχι μια επιμέρους προμήθεια, αλλά τη διαμόρφωση ενός ολόκληρου μελλοντικού δόγματος.
Η ανάγκη μάλιστα είναι άμεση, ώστε το Αμερικανικό Ναυτικό να ενισχύσει τις δυνάμεις επιφανείας του στον Ειρηνικό. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η κλάση Legend της Huntington Ingalls Industries προβάλλει ως μία από τις πιο ρεαλιστικές επιλογές. Όχι επειδή είναι η τελειότερη σχεδίαση —δεν είναι— αλλά επειδή διαθέτει ωριμότητα, γνωστή ναυπηγική συμπεριφορά, χαμηλό ρίσκο ενσωμάτωσης συστημάτων και τη δυνατότητα να μετατραπεί σε αξιοπρεπή φρεγάτα χωρίς να απαιτείται επανασχεδιασμός από το μηδέν.
Η Legend, ή κλάση Hamilton από το 2019, είναι το μεγαλύτερο και πιο ικανό πλοίο που έχει παραλάβει ποτέ η Ακτοφυλακή των ΗΠΑ με 10 σκάφη σε υπηρεσία. Με μήκος 127 μέτρα, εκτόπισμα περίπου 4.600 τόνων και πρόωση CODAG που συνδυάζει δύο κινητήρες ντίζελ της MTU με ένα αεριοστρόβιλο LM2500, έχει αποδείξει αξιοθαύμαστη ανθεκτικότητα σε ωκεάνια επιχειρησιακά περιβάλλοντα. Η αυτονομία των 12.000 ναυτικών μιλίων και ο σχεδιασμός με αυξημένο περιθώριο αντοχών την καθιστούν κατάλληλη πλατφόρμα για ρόλους μεγάλης ακτίνας δράσης. Επίσης η Legend μπορεί να αναβαθμιστεί σε επίπεδο επιβιωσιμότητας ΙΙ (Survivability Level II) με αναλογικά χαμηλό κόστος, επειδή η βασική της δομή σχεδιάστηκε εξαρχής με προδιαγραφές πιο κοντά σε πολεμικές μονάδες. Και η δομική της αντοχή, η ενίσχυση των διαφραγμάτων και το ύψος του κέντρου βάρους της, έχουν δοκιμαστεί σε πραγματικές συνθήκες.
Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα της είναι η σταθερότητα του κύτους σε μεγαλύτερο φορτίο οπλισμού/εξοπλισμού. Εδώ, η FREMM, ως ευρωπαϊκή σχεδίαση, με κορυφαίο ακουστικό και ισορροπημένο υδροδυναμικό αποτύπωμα βασίζεται σε πολύ συγκεκριμένες παραμέτρους βάρους. Όταν το Αμερικανικό Ναυτικό ζήτησε να ενσωματωθούν στο ίδιο σχέδιο, εγχώρια συστήματα εξοπλισμού, βαρύτερες καλωδιώσεις, διαφοροποιημένη διαμερισματοποίηση, και βέβαια ενισχύσεις για αυξημένη επιβιωσιμότητα, το κέντρο βάρους της σκάφου που πλέον λεγόταν Constellation άρχισε να μετατοπίζεται σημαντικά.
Στη Legend η ίδια διαδικασία είναι πιο ελεγχόμενη. Το πλοίο έχει μεγάλο διαθέσιμο φάκελο αύξησης φορτίου, υψηλό περιθώριο πλευστότητας και φόρμα κύτους που επιτρέπει την προσθήκη αρκετών τόνων χωρίς να θίγεται η ευστάθεια. Οπότε εδώ μια προσθήκη 32 κελιών κατακόρυφης εξαπόλυσης πυραύλων, τύπου Mk41, με 16 στην πλώρη και 16 πιο πίσω, δεν απαιτεί τροποποίηση των βασικών διατομών του καταστρώματος. Επίσης το σκάφος ήδη φέρει ως Ακτοφυλακής, το πυροβόλο 57 χιλιοστών Μκ110 και ένα Phalanx για εγγύς άμυνα, ενώ έχει κανονικό ελικοδρόμιο και υπόστεγο ελικοπτέρου.
Τεχνικά, το πιο ευαίσθητο κομμάτι μιας φρεγάτας δεν είναι η τοποθέτηση των κελιών κατακόρυφης εκτόξευσης, αλλά η διαχείριση του θορύβου. Η FREMM είναι μία από τις πιο “σιωπηλές” φρεγάτες στον κόσμο, χάρη στην τεχνολογία απομόνωσης κραδασμών με ελαστικές βάσεις στα μηχανοστάσια της, στη λεπτομερή μελέτη διαχείρισης/παραγωγής των χαμηλών συχνοτήτων και στην προσεκτική απομόνωση των κυρίων μηχανών. Η Legend δεν διαθέτει το ίδιο επίπεδο ηχομονωτικής τεχνολογίας στη βασική της έκδοση, αλλά μπορεί να αναβαθμιστεί.
Εδώ η αντικατάσταση ίσως της προπέλας με κάποια νέας σχεδίασης, ελάχιστης σπηλαίωσης, η προσθήκη ελαστικών στηρίξεων στα μηχανοστάσια γύρω από τους κινητήρες, και η εφαρμογή πάνελ απορρόφησης κραδασμών, μπορούν να μειώσουν το ακουστικό ίχνος σε επίπεδο επαρκές για ανθυποβρυχιακές επιχειρήσεις, ειδικά όταν υποστηρίζεται από συρόμενο σόναρ CAPTAS-4 ή το φθηνότερο αλλά αμιγώς αμερικανικό TRAPS. Ενώ η ενσωμάτωση του σόνρα κύτους AN/SQS-53C, είναι εφικτή λόγω του υπάρχοντος χώρου.
Η FREMM εξακολουθεί να είναι, αντικειμενικά, καλύτερο πλοίο ως προς την καθαρή ανθυποβρυχιακή απόδοση. Η Legend όμως έχει ένα πλεονέκτημα που η NAVSEA δεν αγνοεί: Γνωρίζει πώς θα αντιδράσει σε δοκιμές shock, γιατί η βασική δομή έχει ήδη δοκιμαστεί ανάλογα. Ακόμη γνωρίζει πώς θα συμπεριφερθεί όταν φορτωθεί με βαρύτερους αισθητήρες, γιατί έχουν γίνει σχετικές μελέτες για την παραλλαγή Patrol Frigate 4921. Ενώ το σκάφος μπορεί να συμπληρωθεί με την ενσωμάτωση ενός λογικού κόστους ραντάρ όπως το TRS-4D.
Επιπλέον, η Legend διαθέτει ένα πλεονέκτημα που, σε πρόγραμμα πολλών δεκαετιών, δεν μπορεί να υποτιμηθεί, κι αυτό είναι η βιομηχανική της υποστήριξη. Η Huntington Ingalls Industries είναι 100% αμερικανική εταιρεία, η μεγαλύτερη του είδους της στη χώρα, με γραμμές παραγωγής που κατασκευάζουν αντιτορπιλικά Arleigh Burke, αμφίβια, ακόμη και πυρηνοκίνητα αεροπλανοφόρα μέσω του θυγατρικού ναυπηγείου Newport News.
Η παραγωγή της Legend βρίσκεται σε πλήρη ωριμότητα σε ό,τι αφορά την Αμερικανική Ακτοφυλακή. Η διαδικασία κατασκευής των μπλοκ του κύτους έχει βελτιστοποιηθεί, το εργατικό δυναμικό διαθέτει εξαιρετική εξειδίκευση, και ο ρυθμός απόδοσης σκαφών απο το ναυπηγείο μπορεί να μειωθεί, με την χρηματοδοτική υποστήριξη του Κογκρέσου. Έτσι η συγκεκριμένη βιομηχανική βάση, δεν θα χρειαστεί να προσαρμοστεί ριζικά σε νέα σχέδια και νέους προμηθευτές.
Πέρα από τα ναυπηγικά, η Legend ως φρεγάτα μπορεί να αξιοποιήσει αυξημένες δυνατότητες ηλεκτρικής ισχύος και ψύξης, κάτι που οι σύγχρονες σχεδιάσεις θεωρούν απαραίτητο για μελλοντικά συστήματα όπλων ενέργειας χωρίς κάποια τεκτονική αλλαγή της βασικής αρχιτεκτονικής του πλοίου.
Βέβαια τίποτα από τα παραπάνω δεν σημαίνει ότι η Legend είναι τεχνικά ανώτερη της FREMM ή ότι το Αμερικανικό Ναυτικό επιλέγει τη βέλτιστη λύση. Αντιθέτως, η FREMM ήταν καλύτερη σχεδίαση, μεγαλύτερου εκτοπίσματος και ως Constellation θα μπορούσε να εξελιχθεί σε εξαιρετικό πλοίο, αν η NAVSEA είχε επιδείξει ευελιξία, αποδεχόμενη ότι μια ευρωπαϊκή σχεδίαση δεν μπορεί να μετατραπεί σε πλήρως “αμερικανικό πλοίο” χωρίς να ανατραπεί η ισορροπία της. Η ακύρωση αντικατοπτρίζει το τεχνικό όριο της FREMM, αλλά και το…
