Πέρα από τα κοσμικά της πρόσφατης επίσκεψης Μακρόν στη Βρετανία, η ουσία των συμφωνηθέντων με τον εκεί πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, είναι μια υψηλής πολιτικής στρατηγική αμυντικής σύγκλισης των δύο χώρων, εντός βέβαια ΝΑΤΟ, αλλά και σε διμερές επίπεδο. Και σε τόσα πολλά σημεία, που στην πραγματικότητα “γεφυρώνει” σε μεγάλο βαθμό την απόσταση που είχε πάρει η Βρετανία από την ηπειρωτική Ευρώπη, λόγω Brexit και εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κάτι που δείχνει πως η τρέχουσα κυβέρνηση της Βρετανίας, των Εργατικών, ναι μεν διατηρεί την ειδική σχέση της με τις ΗΠΑ (ιστορικό δεδομένο για τη χώρα), αλλά σαφώς επιθυμεί να συνταχθεί και με το όραμα της κοινής ευρωπαϊκής Άμυνας.
Βασικό στοιχείο στις συμφωνίες που υπογράφηκαν, οι οποίες περιγράφονται ως Lancaster House 2.0, δηλαδή ως η συνέχεια των αντίστοιχων που είχαν γίνει το 2010, περί γαλλοβρετανικής αμυντικής συνεργασίας, είναι η συνεργασία στην πυρηνική αποτροπή. Έτσι η ειδική κοινή ανακοίνωση -ως διακήρυξη του Northwood- αναφέρει:
“Τα πυρηνικά μας όπλα υπάρχουν για να αποτρέψουν τις πιο ακραίες απειλές για την ασφάλεια των εθνών μας και τα ζωτικά μας συμφέροντα. Οι πυρηνικές μας δυνάμεις είναι ανεξάρτητες, αλλά μπορούν να συντονιστούν και να συμβάλλουν σημαντικά στη συνολική ασφάλεια της Συμμαχίας, καθώς και στην ειρήνη και τη σταθερότητα της Ευρωατλαντικής περιοχής.
Όπως έχουμε ρητά δηλώσει από το 1995, δεν προβλέπουμε καταστάσεις στις οποίες τα ζωτικά συμφέροντα είτε της Γαλλίας είτε του Ηνωμένου Βασιλείου θα μπορούσαν να απειληθούν χωρίς να απειλούνται επίσης τα ζωτικά συμφέροντα του άλλου. Η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο συμφωνούν ότι δεν υπάρχει ακραία απειλή για την Ευρώπη που δεν θα προκαλούσε αντίδραση από τις δύο χώρες μας.
Η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν επομένως αποφασίσει να εμβαθύνουν την πυρηνική τους συνεργασία και συντονισμό. Θα συσταθεί μια Ομάδα Καθοδήγησης Πυρηνικών Ηνωμένου Βασιλείου-Γαλλίας για να παρέχει πολιτική κατεύθυνση για αυτό το έργο. Θα ηγείται από την Προεδρία της Γαλλικής Δημοκρατίας και το Γραφείο του Υπουργικού Συμβουλίου και θα συντονίζει θέματα πυρηνικής πολιτικής, δυνατοτήτων και επιχειρήσεων.
Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία επαναβεβαιώνουν την πλήρη υποστήριξή τους στη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων και στις υποχρεώσεις μας βάσει της συνθήκης. Θα συντονιζόμαστε ολοένα και πιο στενά για να υποστηρίξουμε και να ενισχύσουμε την διεθνή αρχιτεκτονική μη διάδοσης”.
Οπότε οι δύο χώρες συμφωνούν σε ένα πλαίσιο κοινής πολιτικής ανάπτυξης και χρήσης πυρηνικών όπλων, δηλώνοντας πως “όταν απειλείται ο ένας, απειλείται και ο άλλος”.
Ξαναρχίζει η παραγωγή των πυραύλων SCALP/Storm Shadow – γαλλοβρετανική πρωτοβουλία
Συνεργασία παντού και κατά… πάντων
O συνεταιρισμός των δύο χωρών σε επίπεδο άμυνας-ασφαλείας ξεκινά με την εξής διαπίστωση: “Η επιστροφή της συμβατικής πολεμικής σε μεγάλη κλίμακα στην Ευρώπη και πέρα από αυτήν, ο στρατηγικός ανταγωνισμός στη διεθνή σκηνή, σε συνδυασμό με εχθρικές κρατικές δραστηριότητες, η ταχεία επέκταση στον υβριδικό πόλεμο και την παραπληροφόρηση, δημιουργούν μια τεταμένη και επικίνδυνη διεθνή τάξη. Τα κράτη χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο υβριδικές τακτικές εναντίον μας, είτε άμεσα είτε μέσω μεσαζόντων, για να υπονομεύσουν την εθνική μας ασφάλεια και τις δημοκρατίες μας.”
Οπότε εδώ ακολουθεί η επανεπιβεβαίωση της αμυντικής συνεργασίας και η ενίσχυση της με πολλά πρακτικά μέτρα και αμυντικά προγράμματα, τα οποία ακροθιγώς είναι τα εξής:
- Ενίσχυση και επέκταση της κοινής γαλλοβρετανικής εκστρατευτικής δύναμης, εντός ΝΑΤΟ αλλά και διμερώς, ώστε να μπορεί να αναλάβει αποστολές ξηράς, στο ευρωατλαντικό πεδίο, με συγχρονισμό και των διεθνών αναπτύξεων δυνάμεων των δύο χώρων. Η ίδια δύναμη θα ενισχύσει και την “συμμαχία των προθύμων” για βοήθεια της Ουκρανίας.
- Βιομηχανική συνεργασία για την εξέλιξη του πυραύλου cruise, επόμενης γενιάς, FC/ASW.
- Συνεργασία για την εξέλιξη πυραύλων αέρος-αέρος μεγάλου βεληνεκούς, με επέκταση και των ικανοτήτων του πυραύλου Meteor.
- Αγορά νέων πυραύλων SCALP/Storm Shadow (έχουμε γράψει σχετικά).
- Δημιουργία κοινού γραφείου σύνθετων όπλων, για τον συντονισμό στην προμήθεια τους, σε συνεργασία με τον οργανισμό προμηθειών OCCAR.
- Έμφαση στην ενοποιημένη αεράμυνα, και κατά των μη επανδρωμένων και κατά πολυηχητικών όπλων, με χρήση των πυραύλων Aster και CAMM.
- Συνεργασία στην περαιτέρω εξέλιξη δυνατότητας κρούσης μεγάλου βάθους, με την πρωτοβουλία European Long Range Strike Approach (ELSA) στην οποία μετέχει και Γερμανία και άλλες χώρες.
- Συνεργασία στην ανάπτυξη όπλων κατευθυνόμενης ενέργειας.
- Συνεργασία στην εξέλιξη αλγορίθμων για συγχρονισμό κρούσης, πυραύλων και μη επανδρωμένων, μέσω τεχνητής νοημοσύνης.
- Έρευνα για το πως μπορεί να βελτιωθεί η διαλειτουργικότητα στην εναέρια μάχη, και με πιθανή κοινή προμήθεια όπλων.
- Συνεργασία στον ναυτικό τομέα για καλύτερα συντονισμένη κοινή θαλάσσια άμυνα, αντιμετώπιση υβριδικών απειλών, του “σκιώδους στόλου” της Ρωσίας (πετρελαιοφόρα που διακινούν καύσιμα ξεπερνώντας τις διεθνείς κυρώσεις) κ.α.
- Βελτίωση στις κοινές ασκήσεις αεράμυνας, με παραγωγή πιο σύνθετων σεναριών, αντιμετώπισης μη επανδρωμένων κ.ο.κ.
- Μετατροπή και εξέλιξη του μεταγωγικού Α400 σε πλατφόρμα πολλαπλών αποστολών (ανάμεσα τους και δυνατότητες κρούσης, συλλογής πληροφοριών κ.α.) και προώθηση του στη διεθνή αγορά.
- Συνεργασία στο διάστημα για αμυντικές εφαρμογές και πιθανώς κοινή δράση σε ανάπτυξη δορυφόρων επισκόπησης.
- Συνεργασία σε κυβερνοασφάλεια.
- Ενίσχυση των δράσεων ασφαλείας και άμυνας μεταξύ Βρετανίας και Ε.Ε. με περισσότερη συνεργασία και επέκταση τους σε νέα πεδία.
- Συνεργασία Σωμάτων Ασφαλείας και υπηρεσιών πληροφοριών για καλύτερη αντιμετώπιση κάθε είδους απειλών, με έμφαση στις υβριδικές, ανάμεσα τους και τις εκστρατείες παραπληροφόρησης.
- Ανάπτυξη διμερούς συστήματος ασφαλών διακυβερνητικών επικοινωνιών.
- Πολιτική συνεργασίας σε πολλά επίπεδα άμυνας, ασφάλειας, ανάπτυξης στρατηγικών, τακτικών αλλά και πολιτικών δράσεων.
- Συνεργασία για τη μεγιστοποίηση της κοινής δράσης κατά της τρομοκρατίας, κυρίως στην υποσαχάρια Αφρική και Κεντρική Ασία.
Γαλλοβρετανικός άξονας σε ανάπτυξη
Τα παραπάνω (που δεν είναι καν όλα τα σημεία των σχετικών ανακοινώσεων) κάνουν μια ριζική αναβάθμιση του ιστορικού “γαλλοβρετανικού άξονα” που γνωρίζαμε, ο οποίος εν μέρει είχε αντικατασταθεί από τον “γαλλογερμανικό”, από τη δεκαετία του 60 και μετά. Έτσι η σημασία των συμφωνιών Lancaster House 2.0, δεν αναλύεται απλά, καθώς εμπεριέχει και μια ισχυρή διμερή σύγκλιση, αλλά και μια τοποθέτηση των δύο χωρών ως “ηγετικών-συνεργαζόμενων”, εντός Ευρώπης. Με έμφαση στο ότι είναι και οι δύο μόνες εντός ευρωπαϊκής Δύσης, που διαθέτουν πυρηνικά όπλα, άρα (χωρίς να διατυπώνεται έτσι ευθέως) μπορεί να αντιπαρατεθούν με τη ρωσική πυρηνική απειλή, η οποία… κραδαίνεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια από τη Μόσχα, έστω σε επίπεδο προπαγάνδας και εμπρηστικών δηλώσεων.
Ενδιαφέρον εδώ έχει να δούμε ποια θα είναι η αντίδραση της Γερμανίας, η οποία διατηρεί μεν την οικονομική ηγεσία της Ε.Ε. αλλά έχει διαπιστώσει πως αυτή πλέον δεν είναι αρκετή σε ένα πολυπολικό κόσμο υψηλής έντασης, οπότε προχωρά και αυτή σε επανεξοπλισμό. Κάτι που σταδιακά θα παράγει και φιλοδοξίες “ηγεσίας” σε ευρύτερα πεδία. Οπότε εδώ, ίσως Βρετανία και Γαλλία, προβλέπουν την εξέλιξη και συγκροτούν, τουλάχιστον σε επίπεδο σχεδιασμού, το δικό τους άξονα, στο κλασικό του ρόλο, του 20ου αιώνα, αυτόν της “εξισορρόπησης της γερμανικής ισχύος”. Αλλά πλέον σε πολύ πιο φιλικό επίπεδο, με πολλά πεδία συνεταιρισμού και συμμαχιών.
Θα αποδώσουν όλα τα παραπάνω; Σαφώς αρκετά προγράμματα ανάπτυξης όπλων και τεχνολογιών, ναι, θα συνεχιστούν ό,τι και να γίνει, καθώς είναι προς το απόλυτο συμφέρον και Γαλλίας και Βρετανίας. Τα πιο… μεγαλόσχημα όμως, της στρατηγικής σύγκλισης, αυτά πρέπει να περνάνε συνεχώς τον σκόπελο των επόμενων εκλογών στις δύο χώρες. Όπου σήμερα στη Βρετανία οι δημοσκοπήσεις δίνουν πρώτο κόμμα το Reform UK, του υψηλής γελοιότητας, λαϊκιστή και φιλορώσου Nigel Farage. Ενώ στην Γαλλία, η αποσυσπείρωση που παράγει ο Μακρόν με τις αντι-κοινωνικές πολιτικές του, διατηρούν σε μεγάλη δημοφιλία το εθνικιστικό-ακροδεξιάς υφής κόμμα της Μαρί Λεπέν, έστω και με άλλη ηγεσία. Αλλά και αυτό με νότες υποστήριξης από τη Μόσχα, που για το δικό της συμφέρον επιζητεί την επικράτηση εσωστρεφών/γεωπολιτικής ουδετερότητας, πολιτικών σχηματισμών στα δυτικά της.
