Νέα νομοθεσία για την πρόληψη και καταπολέμηση της διακίνησης μεταναστών πρότεινε σήμερα η Κομισιόν. Εστιάζει τόσο στην αυστηροποίηση των ποινών όσο και στην πρόβλεψη για πιθανότητα βύθισης σκάφους σε διεθνή χωρικά ύδατα. Επίσης, υπογραμμίζεται η ενίσχυση των πόρων και των ικανοτήτων των κρατών μελών. Όπως αναφέρει η Κομισιόν, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διαθέτουν επαρκείς πόρους στις εθνικές τους αρχές για να διασφαλίζουν την αποτελεσματική πρόληψη, έρευνα και δίωξη των διακινητών.
Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικεντρώνεται σε πέντε στόχους:
1. Αποτελεσματική δίωξη των δικτύων οργανωμένου εγκλήματος. Ένας σαφέστερος ορισμός του αδικήματος της διακίνησης έχει οριστεί για να επικεντρωθεί σε δραστηριότητες που υποκινούνται από οικονομικό ή υλικό όφελος ή είναι πολύ πιθανό να προκαλέσουν σοβαρή βλάβη σε ένα άτομο. Η δημόσια παρότρυνση για είσοδο στην ΕΕ χωρίς άδεια θα γίνει επίσης ποινικό αδίκημα. Αυτό καλύπτει τη διακίνηση μεταναστών που διαφημίζεται μέσω ψηφιακών εργαλείων και μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
2. Εναρμονισμένες ποινές που αντικατοπτρίζουν τη σοβαρότητα του αδικήματος: Οι επιβαρυμένες περιπτώσεις αδικημάτων – που προκαλούν τον θάνατο ενός ή περισσότερων προσώπων – θα τιμωρούνται με μέγιστο επίπεδο φυλάκισης τουλάχιστον 15 ετών, αυξημένο από τα 8 χρόνια που ισχύουν στην τρέχουσα νομοθεσία της ΕΕ.
3. Βελτίωση της εμβέλειας της δικαιοδοσίας: Η δικαιοδοσία των κρατών μελών θα ισχύει επίσης, για παράδειγμα, όταν τα σκάφη βυθίζονται σε διεθνή ύδατα και πεθαίνουν άνθρωποι. Η δικαιοδοσία των κρατών μελών επεκτείνεται επίσης σε άλλες υποθέσεις, συμπεριλαμβανομένων των αδικημάτων που διαπράχθηκαν σε πλοία ή αεροσκάφη που είναι νηολογημένα στα κράτη μέλη και των αδικημάτων που διαπράχθηκαν από νομικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα στην ΕΕ. Στόχος είναι να στοχοποιηθούν συγκεκριμένα τα εγκληματικά δίκτυα. Δραστηριότητες όπως η ανθρωπιστική βοήθεια από ΜΚΟ, η εκτέλεση νομικής υποχρέωσης έρευνας και διάσωσης, η βοήθεια από μέλη της οικογένειας και οι ίδιοι οι μετανάστες δεν πρέπει να ποινικοποιούνται.
4. Ενίσχυση των πόρων και των ικανοτήτων των κρατών μελών: Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διαθέτουν επαρκείς πόρους στις εθνικές τους αρχές για να διασφαλίζουν την αποτελεσματική πρόληψη, έρευνα και δίωξη των διακινητών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να εργαστούν για την πρόληψη της διακίνησης μεταναστών, μέσω εκστρατειών ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, έρευνας και εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
5. Βελτίωση της συλλογής δεδομένων και της υποβολής εκθέσεων: Τα κράτη μέλη θα κληθούν να συλλέγουν και να αναφέρουν στατιστικά δεδομένα σε ετήσια βάση για τη βελτίωση της κλίμακας, τον εντοπισμό περιπτώσεων και την αντιμετώπιση της διακίνησης μεταναστών.
Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει κανονισμό για την ενίσχυση του ρόλου της Europol και της συνεργασίας μεταξύ των υπηρεσιών για την καταπολέμηση της διακίνησης μεταναστών και της εμπορίας ανθρώπων. Αυτό βασίζεται στο ήδη επιτυχημένο υφιστάμενο Κέντρο της Europol κατά της διακίνησης μεταναστών, το οποίο έχει ιστορικό επιτυχίας με περισσότερες από 83 επιχειρησιακές ομάδες εργασίας και 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ που κατασχέθηκαν σε μετρητά από την έναρξη λειτουργίας του το 2016.
Ο ρόλος του Κέντρου θα αυξηθεί πλέον σε μια πραγματική ευρωπαϊκή διάσταση σε στρατηγικούς τομείς:
1. Ενίσχυση του συντονισμού σε επίπεδο ΕΕ: το Ευρωπαϊκό Κέντρο κατά της διακίνησης μεταναστών θα ενισχυθεί και θα υποστηρίζεται από τα κράτη μέλη, την Eurojust, τον Frontex και την Επιτροπή. Το Κέντρο θα παρακολουθεί τις τάσεις στη διακίνηση μεταναστών και την εμπορία ανθρώπων, θα παράγει ετήσιες εκθέσεις, στρατηγικές αναλύσεις, εκτιμήσεις απειλών και ενημερώσεις κατάστασης, καθώς και διερευνητικές και επιχειρησιακές ενέργειες.
2. Διυπηρεσιακή συνεργασία: το Κέντρο θα υποστηρίζεται από τους αξιωματικούς-συνδέσμους των κρατών μελών, καθώς και από τους αξιωματικούς συνδέσμους της Eurojust και του Frontex, οι οποίοι θα πρέπει να τοποθετηθούν στην Europol.
3. Βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών: Οι υποχρεώσεις των κρατών μελών να ανταλλάσσουν πληροφορίες με την Europol σχετικά με τη διακίνηση μεταναστών και την εμπορία ανθρώπων θα ενισχυθούν. Η ανάπτυξη της Europol μπορεί ήδη να πραγματοποιηθεί σε τρίτες χώρες. Το νέο Κέντρο θα εντοπίζει περιπτώσεις διακίνησης μεταναστών που μπορεί να απαιτούν συνεργασία με χώρες εκτός ΕΕ, μεταξύ άλλων με την ανταλλαγή προσωπικών δεδομένων κατά περίπτωση.
4. Ενίσχυση των πόρων: Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ορίσουν εξειδικευμένες υπηρεσίες για την καταπολέμηση της διακίνησης μεταναστών και της εμπορίας ανθρώπων, να συνδέσουν αυτές τις υπηρεσίες με την ασφαλή εφαρμογή δικτύου ανταλλαγής πληροφοριών (SIENA).
5. Ισχυρότερη υποστήριξη της Europol μέσω της αποστολής προσωπικού: ο κανονισμός επικαιροποιεί την ισχύουσα νομοθεσία με τις έννοιες των ομάδων εργασίας και τις αποστολές της Europol για επιχειρησιακή υποστήριξη. Πρόκειται για προηγμένα εργαλεία συντονισμού και αναλυτικής, επιχειρησιακής, τεχνικής και εγκληματολογικής υποστήριξης προς τα κράτη μέλη, τα οποία έχουν ήδη πραγματοποιηθεί με επιτυχία από την Europol. Επιπλέον, θα δημιουργηθεί μια εφεδρική ομάδα εθνικών εμπειρογνωμόνων, η οποία θα μπορεί να τεθεί στην άμεση διάθεση της Εuropol για ανάπτυξη στα κράτη μέλη.
Για την εκπλήρωση αυτών των στόχων, η Επιτροπή προτείνει επίσης την αύξηση των οικονομικών και ανθρώπινων πόρων της Europol.
