Το Chengdu J-36, ένα πρωτοποριακό μαχητικό, αποτελεί την πιο πρόσφατη προσθήκη στο οπλοστάσιο της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και ένα σημαντικό βήμα στην ανάπτυξη αεροσκαφών έκτης γενιάς.
Η πρώτη εμφάνιση του J-36 πραγματοποιήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2024, στην πόλη Chengdu της επαρχίας Sichuan. Η ημερομηνία συνέπεσε με την επέτειο της γέννησης του Μάο Τσετούνγκ, ιδρυτή της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, κάτι που θεωρήθηκε συμβολικό. Η πτήση έγινε σε δημόσια θέα, με το αεροσκάφος να συνοδεύεται από ένα J-20S, ένα διθέσιο μαχητικό stealth της ίδιας εταιρείας, επιτρέποντας στους παρατηρητές να εκτιμήσουν το μέγεθός του.
Εικόνες και βίντεο από την πτήση κυκλοφόρησαν γρήγορα σε κινεζικά κοινωνικά δίκτυα, όπως το Weibo, προκαλώντας παγκόσμιο ενδιαφέρον, κάτι που οδήγησε σε εικασίες ότι η διαρροή ήταν σκόπιμη, με σκοπό να προβληθεί η τεχνολογική πρόοδος της Κίνας.
Η επόμενη δημόσια πτήση του J-36 καταγράφηκε στις 17 Μαρτίου 2025, χωρίς τη συνοδεία άλλου αεροσκάφους, υποδηλώνοντας πρόοδο στο πρόγραμμα δοκιμών. Ενώ ένα εντυπωσιακό περιστατικό σημειώθηκε στις 7 Απριλίου 2025, όταν ένα βίντεο που τράβηξε αυτοκινητιστής έδειξε το J-36 να πετά χαμηλά πάνω από αυτοκινητόδρομο.
J-36 pic.twitter.com/PJ1Thqt4tZ
— Sweet Clay (@Clay_PLAPAP) April 7, 2025
Το τεχνολογικό άλμα
Το J-36 ξεχωρίζει για τον καινοτόμο σχεδιασμό του, που περιλαμβάνει διαμόρφωση χωρίς ουρά και φτερά διπλού δέλτα. Αυτή η διαμόρφωση μειώνει σημαντικά το ηλεκτρομαγνητικό αποτύπωμα για εξελιγμένη stealth απόδοση. Το μήκος του εκτιμάται μεταξύ 20 και 26 μέτρων, με άνοιγμα πτερύγων περίπου 20 μέτρα και πτερυγική επιφάνεια πάνω από 190 τετραγωνικά μέτρα. Το μέγιστο βάρος απογείωσης ίσως είναι από 45.000 έως 54.000 κιλά, καθιστώντας το ένα από τα μεγαλύτερα μαχητικά που έχει αναπτύξει η Κίνα.
Ένα μοναδικό χαρακτηριστικό του J-36 είναι η τριπλή διάταξη κινητήρων. Το αεροσκάφος διαθέτει δύο πλευρικούς αεραγωγούς κάτω από τις πτέρυγες και έναν ραχιαίο πίσω από το πιλοτήριο, με σχέδιο diverterless supersonic inlet (DSI) που βελτιώνει την απόδοση σε υπερηχητικές ταχύτητες. Οι κινητήρες πιστεύεται ότι είναι παραλλαγή των κινεζικών WS-10C ή WS-15, με εικασίες ότι μπορεί να ενσωματώνουν τεχνολογίες προσαρμοστικού κύκλου, παρόμοιες με αυτές που αναπτύσσονται για το αμερικανικό NGAD.
Η παρουσία τριών κινητήρων μπορεί να προσφέρει αυξημένη ισχύ, π.χ. για μελλοντικό “πυροβόλο” λέιζερ ισχύος 50 έως 150 κιλοβάτ, όπως αυτά που δοκιμάζονται σε δυτικά προγράμματα. Αυτή η δυνατότητα, αν και θεωρητική, συμπληρώνεται από την εξέλιξη των σύγχρονων μαχητικών που ενσωματώνουν ολοένα και περισσότερες ενεργοβόρα συστήματα, όπως ισχυρούς παρεμβολείς ηλεκτρονικού πολέμου, υψηλών επιδόσεων υπολογιστικά συστήματα και ραντάρ μεγάλης εμβελείας.
Το πιλοτηρίο, όπως μπορεί να εκτιμηθεί από τις φωτογραφίες και βίντεο, φιλοξενεί διθέσιο πλήρωμα σε διάταξη tandem (πλάι-πλάι) κάτι χρήσιμο για αποστολές κρούσης, διαχείρισης πολύπλοκων συστημάτων όπλων, αλλά και συνοδευτικών drones.
Η αεροδυναμική του J-36 έχει βελτιστοποιηθεί για supercruise, δηλαδή πτήση σε υπερηχητικές ταχύτητες χωρίς μετάκαυση, εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη εμβέλεια και αποδοτικότητα καυσίμου. Η απουσία κάθετων σταθερών είναι αναμφίβολα μια τολμηρή σχεδιαστική επιλογή με περαιτέρω μείωση του ηλεκτρομαγνητικού ίχνους και της αεροδυναμικής αντίστασης, αλλά εδώ μειώνεται η πλευρική σταθερότητα και ο έλεγχος της εκτροπής (yaw). Οπότε το J-36 προφανώς και χρησιμοποιεί προηγμένα συστήματα fly-by-wire, τα οποία ελέγχουν τις επιφάνειες ελέγχου (όπως πτερύγια και καναρντ) με μεγάλη ακρίβεια. Η διαχείριση της εκτροπής πιθανότατα επιτυγχάνεται μέσω διαφορικής ώθησης από τους πλευρικούς κινητήρες ή μέσω ειδικών επιφανειών ελέγχου στα φτερά, όπως split ailerons, που μπορούν να λειτουργούν ως πηδάλια κατεύθυνσης.
Αυτή η σχεδιαστική φιλοσοφία καθιστά το J-36 ικανό να εκτελεί απότομους ελιγμούς, κάτι που είναι κρίσιμο για αποφυγή εχθρικών πυραύλων. Επιπλέον, η μεγάλη πτερυγική επιφάνεια επιτρέπει τη μεταφορά μεγάλου φορτίου, καυσίμων και όπλων εσωτερικά, διατηρώντας το stealth προφίλ.
Αποστολές και δυνατότητες
Το J-36 μπορούμε να υποθέσουμε πως έχει σχεδιαστεί για πολλαπλούς ρόλους, όπως εναέριας υπεροχής, βαθιάς κρούσης, καθώς και διοίκησης και ελέγχου σε συνεργασία με μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV). Διαθέτει 3 εσωτερικές αποθήκες οπλισμού, μια κεντρική μεγάλη και δύο πλευρικές μικρότερες, που μπορούν να φιλοξενήσουν πυραύλους όπως ο υπερηχητικός αντιπλοϊκός YJ-12, και οι μακράς εμβέλειας αέρος-αέρος PL-15 και ο PL-17, που προορίζονται για στόχους υψηλής αξίας, όπως αεροσκάφη AWACS.
Πάντως η εκτιμώμενη ικανότητα να λειτουργεί ως κόμβος συλλογής και διαχείρισης δεδομένων είναι η πιο καινοτόμος πτυχή του, σε κινεζικό πλαίσιο πάντα. Έτσι το αεροσκάφος θα μπορεί να συντονίζει σμήνη drones, όπως τα CH-5 και Wing Loong II, καθώς και άλλα μαχητικά, όπως τα J-20 και J-35A. Η ενσωμάτωση προηγμένων ηλεκτρονικών συστημάτων, όπως ραντάρ AESA και αισθητήρες ηλεκτρο-οπτικών/υπερύθρων, υποστηρίζει αυτή τη δυνατότητα.
Ισορροπία δυνάμεων στον Ειρηνικό
Το J-36, όταν τελικά μπει σε μαζική παραγωγή αναμένεται να επηρεάσει την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού. Καθώς η μεγάλη εμβέλεια και τα stealth χαρακτηριστικά θα επιτρέψουν την παραμονή στον αέρα για μεγάλο διάστημα χωρίς ανίχνευση αλλά και την προσβολή αμερικανικών αεροπλανοφόρων ή μεγάλων υποδομών, π.χ. στην Ταϊβάν, στην Ιαπωνία και στην Νότια Κορέα, προφανώς και αμερικανικών βάσεων. Έτσι η Κίνα θα μπορεί να επεκτείνει την προβολή ισχύος της, και στη “δεύτερη” ζώνη αμερικανικής παρουσίας στην Ασία, φθάνοντας έως το Γκουάμ.
Ακόμη η εμφάνιση του J-36 ενισχύει αναμφίβολα τη θέση της Κίνας σε διπλωματικό επίπεδο, καθώς η επίδειξη μια τόσο προηγμένης τεχνολογίας μπορεί να επηρεάσει τις αποφάσεις περιφερειακών χωρών, όπως οι Φιλιππίνες ή η Μαλαισία, να ευθυγραμμιστούν με το Πεκίνο ή να παραμείνουν ουδέτερες σε πιθανές συγκρούσεις. Ωστόσο, η ανάπτυξη του J-36 μπορεί να προκαλέσει αντίδραση, όπως την ενίσχυση στρατιωτικών συμμαχιών, π.χ. της QUAD (ΗΠΑ, Ιαπωνία, Αυστραλία, Ινδία). Η δυναμική αυτή δημιουργεί ένα περιβάλλον αυξημένης έντασης, όπου η τεχνολογική υπεροχή και η στρατηγική ευελιξία θα καθορίσουν τις μελλοντικές ισορροπίες.
Σύγκριση με το F-47
Η πρόσφατη ανακοίνωση του F-47, του νέου μαχητικού έκτης γενιάς των ΗΠΑ που αναπτύσσεται από την Boeing, έχει αλλάξει και το τοπίο των συγκρίσεων στα σύγχρονα μαχητικά. Το F-47, ίσως θα είναι ο κύριος αντίπαλος του J-36, με έμφαση σε stealth, supercruise, και συνεργασία με μη επανδρωμένα συστήματα.
Το F-47, σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, διαθέτει μεγαλύτερη εμβέλεια από το F-22 (πάνω από 1.850 ναυτικά μίλια), ανοιχτή αρχιτεκτονική συστημάτων για εύκολη αναβάθμιση, και δυνατότητα συνεργασίας με μη επανδρωμένα. Σε αντίθεση με το F-22, το οποίο επικεντρώνεται στην υπεροχή στον αέρα, ή το F-35, το οποίο είναι πολλαπλού ρόλου, το F-47 φαίνεται να έχει σχεδιαστεί για να κυριαρχεί σε πολύπλοκα, υψηλής έντασης πεδία μάχης, με έμφαση στη μακράς εμβέλειας εμπλοκή και την ενσωμάτωση προηγμένων τεχνολογιών, όπως η τεχνητή νοημοσύνη για τη διαχείριση δεδομένων. Το J-36, από την άλλη, ξεχωρίζει ήδη για την τριπλή διάταξη κινητήρων, που του δίνει πλεονέκτημα σε απόθεμα ισχύος και πιθανώς στη χρήση όπλων κατευθυνόμενης ενέργειας. Επιπλέον, το μεγάλο διθέσιο πιλοτήριο του μπορεί να προσφέρει μεγαλύτερη δυνατότητα διαμοίρασης φόρτου των χειριστών, κάτι που δεν έχει επιβεβαιωθεί για το F-47, το οποίο πιθανότατα παραμένει μονοθέσιο.
Σε κάθε περίπτωση το J-36, ακόμη και στην σημερινή μορφή του ως πρωτότυπο που θα χρειαστεί χρόνια εξέλιξης, αποτελεί μια τεχνολογική επίδειξη της Κίνας, με πρωτοποριακές τεχνολογίες, καινοτομική σχεδίαση και πολλές ενδείξεις για πολυσύνθετες ικανότητες. Και αυτό ενώ οι φήμες πυκνώνουν για ακόμη πιο πρωτοποριακές έρευνες να είναι στα σκαριά.
