Γράφαμε πριν λίγες μέρες για την αυτονόμηση της Σαουδικής Αραβίας στην εξωτερική της πολιτική, σε βαθμό που ρισκάρει την ευθεία σύγκρουση με τις ΗΠΑ. Μια πτυχή αυτή της εξέλιξης, που συμβαδίζει με αρκετές άλλες στη Μέση Ανατολή, αποκαλύπτει το ρεπορτάζ του ισραηλινού καναλιού I24 News, το οποίο αναφέρει πως το Σαουδαραβικό Βασίλειο είναι σε συνομιλίες με τα Εμιράτα, το Μπαχρέιν και το Ισραήλ(!) για τη συγκρότηση στρατιωτικής συμμαχίας κατά του Ιράν.
Η απευθείας αυτή επαφή των Σαουδαράβων με το Ισραήλ και μάλιστα για τέτοιο σκοπό, είναι μια τεκτονική αλλαγή (εφόσον υλοποιηθεί) για την πολιτική ισορροπία της περιοχής. Από την εποχή της συνθήκης ειρήνης μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου το 1979, η Σαουδική Αραβία διατηρούσε τη σκληρή στάση της κατά του Ισραήλ (μαζί με την Αλγερία και τη Συρία), ενώ σταδιακά άλλες αραβικές και μουσουλμανικές χώρες κατέληγαν σε κάποιο συμβιβασμό και συνεννόηση με το Τελ Αβίβ. Έτσι είχαμε σύγκλιση της Ιορδανίας, του Λιβάνου, της Τουρκίας (αν και στην πορεία αυτή αστόχησε, με τις διμερείς σχέσεις να είναι πλέον παγωμένες), του Μαρόκου και βέβαια πρόσφατα με τις συμφωνίες Αμπραχάμ, όπου Εμιράτα και Μπαχρέιν κατέληξαν σε ομαλοποίηση των σχέσεων τους με το Ισραήλ.
Θα μπορούσε κανείς να πει πως μια τέτοια συνεννόηση, μεταξύ 3 ισχυρών αραβικών κρατών του Κόλπου και του Ισραήλ, είναι μια καλοδεχούμενη εξέλιξη για τις ΗΠΑ και γενικότερα για τη Δύση καθώς απομονώνει ακόμη περισσότερο το Ιράν, το οποίο πλέον αντιμετωπίζεται ως ο μεγαλύτερος κίνδυνος αποσταθεροποίησης της περιοχής. Μια εναλλακτική ματιά όμως μπορεί να εντοπίσει πως εφόσον καταλήξουν τα 4 αυτά κράτη σε συμφωνία και στοχεύσουν το Ιράν, αυτό σημαίνει πως θα έχουμε μια εκπληκτική υπερένταση στην χιλιετή θεολογική και πολιτισμική διαμάχη εντός του μουσουλμανικού κόσμου, αυτή δηλαδή μεταξύ Σουνιτών (όπου η Σαουδική Αραβία επιδιώκει να αναλάβει την πρωτοκαθεδρία με τη δική της ιδιαίτερα συντηρητική θεολογική αντίληψη) και Σιιτών (όπου δεδομένα το Ιράν έχει το μεγαλύτερο κύρος).
Έτσι μια Ισραηλινή παρέμβαση σε αυτό το ισλαμικό σχίσμα θα αποξενώσει και ερεθίσει ακόμη περισσότερο του σιιτικούς πληθυσμούς, οι οποίοι αν και μειοψηφία εντός του μουσουλμανικού κόσμου παραμένουν εντυπωσιακοί σε αριθμούς. Ενδεικτικά εκτιμώνται σε σχεδόν 200 εκατομμύρια σήμερα, με μεγάλες κοινότητες τους σε Ιράν, Ιράκ, Τουρκία, Λίβανο, Πακιστάν, Ινδία, Αζερμπαιτζάν, Μπαχρέιν, Υεμένη, Αφγανιστάν και Συρία, με ποικιλία σχέσεων και εντάσεων με τους σουνίτες γείτονες τους.
Η Σαουδική Αραβία «έπαθε Τουρκία»; Συζητά για αγορά ρωσικών S-400 και Su-35!
Βέβαια οι επαφές Ισραήλ και Σαουδαράβων δεν είναι κάτι καινούργιο. Αν και τυπικά οι δύο χώρες δεν έχουν διπλωματικές σχέσεις, οι παρασκηνιακές συννενοήσεις γίνονται εδώ και χρόνια. Ενώ παλαιότερα είχαν κυκλοφορήσει (και συνεχίζουν να κυκλοφορούν) σενάρια περί ισραηλινής αεροπορικής επίθεσης στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, μέσω χρήσης του εναερίου χώρου της Σαουδικής Αραβίας, η οποία απλώς «θα έκλεινε τα μάτια». Οι φήμες μάλιστα ήθελαν τον πρίγκηπα διάδοχο Mohammed bin Salman της Σαουδικής Αραβίας να είναι έτοιμος να αναγνωρίσει διπλωματικά το Ισραήλ, περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή εντός των επόμενων μηνών. Κάτι που ωρίμαζε, αλλά σίγουρα πολύ μακριά από τη σύναψη και στρατιωτικής συμμαχίας.
Σε κάθε περίπτωση όλη η Μέση Ανατολή αλλά και τα μουσουλμανικά κράτη της Κεντρικής Ασίας (με πρώτο από όλα το Πακιστάν) είναι εδώ και χρόνια σε πορεία αυτονόμησης της πολιτικής τους, με έντονο εθνικιστικό περιεχόμενο, και με τις σχέσεις τους με τις ΗΠΑ πολύ πιο πραγματιστικές και αμφίσημες από ότι στο παρελθόν. Το Ισραήλ έχει τους λόγους του να καλλιεργεί βέβαια αυτές τις εξελίξεις καθώς μεσοπρόθεσμα καταλήγουν συνήθως σε εσωτερικές αλλαγές και συγκρούσεις, που αποδυναμώνουν τα μουσουλμανικά κράτη (όπως είδαμε με την «Αραβική Άνοιξη», τον συριακό εμφύλιο και την άτυπη τριχοτόμηση του Ιράκ). Δεν είναι δεδομένο όμως πως σε βάθος χρόνου δεν θα έχουμε ένα νέο γύρο έντασης, που μπορεί να διαρκέσει δεκαετίες μέχρι να επανέλθει η περιοχή σε κατάσταση ισορροπίας. Και είναι εμφανές πως η Ρωσία επιδιώκει να προσεταιριστεί σε κάποιο βαθμό το Ιράν, οπότε στο δυσμενέστερο σενάριο θα έχουμε μια ταυτόχρονη έκρηξη θρησκευτικής αντιπαλότητας στον Ισλαμικό κόσμο, με ανάμιξη όμως μεγάλων δυνάμεων στο πλευρό κάθε -φανατισμένης- πλευράς.
