Βαλλιστικοί πύραυλοι Iskander-M στην βάση Χμέιμιμ –ένα «μήνυμα» της Μόσχας για το Ίντλιμπ;

Νέες δορυφορικές φωτογραφίες της ισραηλινής εταιρίας ImageSat International (ISI) που δείχνουν έναν αυτοκινούμενο φορέα-εκτοξευτή βαλλιστικών πυραύλων Iskander-M και όχημα αναχορηγίας 9Τ250 στο βορειοανατολικό άκρο της αεροπορικής βάσης Χμέιμιμ, στην Λατάκκεια, έχουν προκαλέσει πολλά ερωτηματικά. Αν και η ανάπτυξη του βαλλιστικού συστήματος 9Κ720 (κωδ. ονομασία ΝΑΤΟ, SS-26 ‘Stone’) στην Συρία είναι γνωστή από το 2016, οι φωτογραφίες που τράβηξε ο δορυφόρος EROS-B στις 17 Απριλίου προβληματίζουν τώρα τους αναλυτές αφού από την συγκεκριμένη βάση οι πύραυλοι θέτουν εντός βεληνεκούς ολόκληρη την χώρα.
Σχεδιασμένος για την εξουδετέρωση αντιπυραυλικών συστημάτων και άλλων στόχων υψηλής αξίας, κάθε Iskander-M επί οχήματος 8×8 τύπου ΜΖΚΤ-7930 φέρει πολεμική κεφαλή 480 κιλών (εκρηκτική/διατρητική, θραυσματογόνο, εμπρηστική FAE) ενώ η ακτίνα δράσης κυμαίνεται μεταξύ 400-500 χλμ, αναλόγως της κεφαλής που θα επιλεγεί. Υπενθυμίζεται ότι ο στερεών προωθητικών SS-26 δύναται να φέρει και πυρηνική κεφαλή, μεγίστης ισχύος 50 κιλοτόννων.

Ο πύραυλος είναι ελεγχόμενος σε όλες τις φάσεις της πτήσης του και η καθοδήγηση προς τον στόχο γίνεται με διάφορες μεθόδους –αδρανειακώς, με σύστημα δορυφορικής ναυτιλίας GLONASS κ.ά. Σύμφωνα με ρωσικές πηγές η ακρίβεια πλήγματος είναι ιδιαίτερα μεγάλη, με απόκλιση μόλις 4-7 μέτρων. Οι ίδιες πηγές υποστηρίζουν πως ο πύραυλος είναι πολύ δύσκολα αναχαιτίσιμος καθώς πέραν των ελιγμών που φέρεται να εκτελεί κατά την εκτόξευση και το τελικό στάδιο της πτώσης προς τον στόχο, χρησιμοποιεί «τεχνολογία stealth» (sic) και είναι εφοδιασμένος με ηλεκτρονικά αντίμετρα-decoys για παραπλάνηση της αντιβαλλιστικής άμυνας του αντιπάλου.
Η παρουσία των Iskander στην Συρία για την «μάχη κατά της τρομοκρατίας» επιβεβαιώθηκε επισήμως από τους Ρώσους πριν τρία χρόνια, σε ένα επεισόδιο της σειράς «Υπηρετώ την Ρωσία» στο κανάλι των ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων ‘Zvezda TV’. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας δεν διευκρίνισε αν οι πύραυλοι είναι βαλλιστικοί ή cruise αλλά όπως επισημαίνουν αναλυτές της ISI, στην χώρα βρίσκονται ανεπτυγμένοι και οι δύο τύποι –βαλλιστικοί 9Μ723 (Iskander-M) και cruise (Iskander-K) με βλήματα R-500.

H χρήση του συστήματος 9Κ720 αναφέρθηκε για πρώτη φορά το 2018 μετά την κατάρριψη από φορητό αντιαεροπορικό πύραυλο MANPADS του Su-25SM3 που πετούσε ο Επισμηναγός Ρoμάν Νικαλάεβιτς Φιλίποφ πάνω από την επαρχία Ίντλιμπ, όταν οι Ρώσοι χτύπησαν αλύπητα θέσεις ανταρτών της Hayat Tahrir al-Sham (μιας οργάνωσης φίλα προσκείμενη στην Αλ Κάιντα) ως αντίποινα. Σημειωτέον ότι σύμφωνα με πληροφορίες το καθεστώς της Δαμασκού είχε ζητήσει να προμηθευτεί την έκδοση εξαγωγής Iskander-E ωστόσο παραμένει ασαφές αν έχουν γίνει παραδόσεις του τύπου στις συριακές ένοπλες δυνάμεις.
Γιατί λοιπόν ξανά στο προσκήνιο οι Iskander; Πολλοί θεωρούν ότι ίσως πρόκειται για μια προειδοποίηση της Μόσχας προς τους αντάρτες στο Ίντλιμπ, καθώς ο Συριακός Στρατός προετοιμάζει μεγάλη επιχείρηση για την εξουδετέρωση του τελευταίου προπυργίου των αντικαθεστωτικών. Η προειδοποίηση ενδεχομένως όμως να απευθύνεται και στους υποστηριζόμενους από το Ιράν ενόπλους με τους οποίους συγκρούσθηκαν πρόσφατα Ρώσοι στρατιώτες στο Χαλέπι. Μια άλλη, λιγότερο πιθανή εκδοχή, είναι οι πύραυλοι να προωθήθηκαν στην βάση με σκοπό τον επαναπατρισμό τους για επιθεώρηση/επισκευές μετά από μακρά παραμονή στις σκληρές κλιματολογικές συνθήκες της Μ. Ανατολής.
Αλέξανδρος Θεολόγου