Η πολύνεκρη επίθεση στο συναυλιακό χώρο Crocus στην πόλη Κρασνογκόρσκ, πλησίον της Μόσχας, άφησε πίσω της τουλάχιστον 144 νεκρούς, ενώ την ευθύνη ανέλαβε ο βραχίονας του ISIS στο Καύκασο, που ονομάζεται ISIS-K (Ισλαμικό Κράτος στο Χορασάν). Η επίθεση όμως έδωσε λαβή για ένα κύμα παραπληροφόρησης που σε κάποιες περιπτώσεις, αγγίζει τα όρια της συνωμοσιολογίας.
Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε για πρώτη φορά τη Δευτέρα 24/3, ότι η αιματηρή επίθεση σε μια αίθουσα συναυλιών κοντά στη Μόσχα εκτελέστηκε από «ριζοσπαστικούς ισλαμιστές», αλλά επέμεινε ότι η Ουκρανία έχει διαδραματίσει κάποιο ρόλο παρά την ανάληψη της ευθύνης από το ISIS-K. Ενώ στη συνέχεια η Ρωσία ζήτησε από το Κίεβο να “της παραδοθούν όσοι Ουκρανοί βοήθησαν στην τρομοκρατική ενέργεια”.
Στις 24 Μαρτίου, τέσσερις ύποπτοι, ο Dalerjon Mirzoyev, 32 ετών, ο Saidakrami Rachabalizoda, 30 ετών, ο Shamsidin Fariduni, 25 ετών και ο Muhammadsobir Faizov, 19 ετών, οδηγήθηκαν στο Επαρχιακό Δικαστήριο Basmanny στη Μόσχα, κατηγορούμενοι για τρομοκρατία, ως δηλαδή οι φυσικοί αυτουργοί της επίθεσης. Όλοι έχουν αναγνωριστεί ως Τατζίκοι. Ο Mirzoyev, ο Rachabalizoda και ο Fariduni δήλωσαν ένοχοι κατά τη διάρκεια της ακρόασης.
Σύμφωνα με όσα έχει γράψει ο ανεξάρτητος ειδησεογραφικός ιστότοπος meduza.io, στις 25 Μαρτίου, οι αδελφοί Dilovar και Aminchon Islomov, καθώς και ο πατέρας τους Isroil, συνελήφθησαν για παροχή βοήθειας προς τους τρομοκράτες. Οι 3 άνδρες, φέρεται να παρείχαν στους τρομοκράτες ένα διαμέρισμα για διαμονή, ένα αυτοκίνητο και βοήθησαν στη μεταφορά των χρημάτων τους. Στις 26 Μαρτίου, συνελήφθη ένας ακόμη άνδρας, ο Alisher Kasimov, με την κατηγορία της ενοικίασης διαμερίσματος σε έναν από τους 4 αρχικούς κατηγορουμένους. Οι προαναφερθέντες, συνολικά 8 στον αριθμό (11 κατά άλλες πηγές), έχουν οδηγηθεί ενώπιον ρωσικού δικαστηρίου.
Στο μεταξύ, στις 7 Μαρτίου 2024, η πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών στη Μόσχα, είχε εκδώσει ανακοίνωση που προειδοποιούσε για πιθανή επικείμενη τρομοκρατική επίθεση μέσα στις επόμενες 48 ώρες. Στις 19 Μαρτίου όμως, ο Βλαντιμίρ Πούτιν απέρριψε αυτές τις προειδοποιήσεις ως “εκφοβιστικές”.
ISIS και Ρωσία
Η προέλευση του ISIS, ή Ισλαμικού Κράτους, μπορεί να εντοπιστεί σε μια ομάδα που σχηματίστηκε από τον Abu Musab al-Zarqawi, έναν Ιορδανό μαχητή, μετά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003. Αυτή η ομάδα, γνωστή ως αλ Κάιντα του Ιράκ, αργότερα Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ, εξελίχθηκε στο ISIS που σημαίνει Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και της Συρίας. Το παρακλάδι του, το Ισλαμικό Κράτος στο Χορασάν, ιδρύθηκε στα τέλη του 2014 – αρχές του 2015 και δραστηριοποιείται στο Αφγανιστάν, το Πακιστάν και το Ιράν και έχει βάλει στόχο να επιτεθεί στην Ευρώπη και πέρα από αυτήν.
Το ISIS έχει εκτελέσει άλλες δυο μεγάλες επιθέσεις σε ευρωπαϊκό έδαφος. Εκείνη στο θέατρο Μπατακλάν και άλλα σημεία στο Παρίσι το Νοέμβριο του 2015 και τη βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας σε συναυλία της Αριάνα Γκράντε στο Manchester Arena της Αγγλίας, τον Μάιο του 2017. Το 2015, παρακλάδι του ISIS είχε αναλάβει την ευθύνη για τη συντριβή της πτήσης 9268 της εταιρίας Metrojet πάνω από το Σινά, που σκότωσε όλους τους 224 επιβαίνοντες, στη συντριπτική πλειονότητα, Ρώσους. Τέλος, το 2018, το ISIS ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση ενόπλου σε Ορθόδοξη Εκκλησία στο Νταγκεστάν (υποκείμενη δημοκρατία της Ρωσικής Ομοσπονδίας), που άφησε πίσω της 5 νεκρούς.
Το ISIS-K ήθελε να ιδρύσει ισλαμικό χαλιφάτο στο Βόρειο Καύκασο και πολεμήθηκε από τη Ρωσία. Τα μέλη του έχουν προέλευση κυρίως από την Τσετσενία, το Νταγκεστάν, την Ινγκουσετία, το Τατζικιστάν και την Καμπαρντίνο – Μπαλκάρια.
Πριν τη δημιουργία του ISIS-K, ισλαμιστές τρομοκράτες (δυο γυναίκες) από το Βόρειο Καύκασο, είχαν επιτεθεί το 2010 στο μετρό της Μόσχας με βόμβες αυτοκτονίας, σκοτώνοντας 38 ανθρώπους. Το 2011, τρομοκράτες επίσης από το Βόρειο Καύκασο, σκότωσαν 37 ανθρώπους στο διεθνές αεροδρόμιο Ντομέντενοβο της Μόσχας. Ακολούθησαν τα επόμενα έτη μια σειρά από τρομοκρατικές επιθέσεις για τις οποίες η ευθύνη αναλήφθηκε ή αποδόθηκε από τις αρχές σε ισλαμιστές τρομοκράτες, συμπεριλαμβανομένων μαχητών του ISIS.
Μεταξύ 2015 και 2024, η Ρωσία υποστήριξε πολλούς εχθρούς του ISIS. Αυτό σε συντονισμό με τη Χεζμπολάχ σε στρατιωτικό και πληροφοριακό επίπεδο, με πολιτική υποστήριξη προς τη Χαμάς αλλά και υποστήριξη προς τους Ταλιμπάν. Καθώς όλες αυτές οι οργανώσεις, έχουν έρθει σε αντιπαράθεση με το ISIS σε Συρία, Λίβανο, Γάζα και Αφγανιστάν. Ακόμη, η ρωσική μισθοφορική οργάνωση Wagner, έχει πολεμήσει εναντίον πυρήνων του ISIS σε Λιβύη, Μοζαμβίκη και Μαλί. Η Ρωσία έχει αναλάβει επίσης απευθείας στρατιωτική δράση εναντίον του ISIS στη Συρία, στην προσπάθειά της να βοηθήσει στην επιβίωση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ. Όπως προαναφέρθηκε, η Ρωσία έχει απειληθεί και έχει δεχτεί επιθέσεις και στο παρελθόν από ακραία ισλαμιστικά στοιχεία.
Αξίζει να αναφερθεί πως το 2015, το Institute for the Study of War, μια αμερικανική μη κερδοσκοπική ερευνητική ομάδα και δεξαμενή σκέψης που ιδρύθηκε το 2007 από τον Kimberly Kagan, ανέφερε για τη δράση ισλαμιστικών ομάδων στον Καύκασο:
“Το ISIS μπορεί έτσι να προσπαθήσει να αναζωογονήσει την Τσετσενική εξέγερση για να επιταχύνει τις περιφερειακές συγκρούσεις. Εναλλακτικά, μπορεί να επιδιώξει να προκαλέσει το ρωσικό κράτος ξεκινώντας επιθέσεις σε εξέχουσες πόλεις όπως η Μόσχα ή η Αγία Πετρούπολη.”
Εν τέλει, το ISIS-K ανέλαβε την επίθεση εναντίον του συναυλιακού χώρου στη Ρωσία λόγω της στην ουσία συνεχιζόμενης εμπόλεμης κατάστασης μεταξύ Ρωσίας και ISIS (και παρακλαδιών του), ειδικά στη Συρία, αλλά και στην Τσετσενία και το Αφγανιστάν παλαιότερα.
