ΘΕΜΑ: Μήπως το επόμενο μαχητικό της Τουρκίας δεν είναι F-35A/B αλλά Su-35/34;

 

Πολλά έχουν γραφτεί για την Τουρκία, το F-35 και τους S-400. Για μια ακόμη φορά θα πούμε πως είμασταν οι πρώτοι που ανακινήσαμε το θέμα, βλέποντας πως η προμήθεια S-400 και F-35 δεν είναι συμβατή.
Το θέμα όμως είναι πως η Τουρκία ξεφεύγει πλέον από το πλαίσιο της ήπιας περιφερειακής δύναμης, και εξελίσσεται σε μια κανονική υπερδύναμη χωρίς πυρηνικά όπλα. Μια υπερδύναμη, δεν έχει ανάγκη τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, έτσι μπορεί πολύ εύκολα να ανεξαρτητοποιηθεί όπως είχε κάνει η Γαλλία στο παρελθόν. Συνεπώς, όπως και η Κίνα, μπορεί να αγοράζει όπλα από όπου της “κάνει κέφι”. Και φυσικά, αυτό μέχρι την στιγμή που θα μπορεί να κατασκευάζει τα πάντα η ίδια.
Ερχόμαστε τώρα στο πλέον σημαντικό αμυντικό θέμα για το 2018, ίσως παγκοσμίως, την παραλαβή F-35A από ένα κράτος που καθυβρίζει τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και τη Δύση-ΝΑΤΟ πρωί, μεσημέρι και βράδυ. Όπως έχουμε γράψει και παλαιότερα, οι ΗΠΑ δεν κοιτούν τον Ερντογάν, αλλά την Τουρκία. Σήμερα είναι ο Ερντογάν, αύριο θα είναι κάποιος άλλος, και δεν επιθυμούν η προσωπική κόντρα με έναν άνθρωπο να πλήξει τις διμερείς σχέσεις των χωρών. Ούτε φυσικά να απωλέσουν την Τουρκία από την σφαίρα επιρροής τους (την χαμένη θα πει κάποιος…).

Τα F-35 λοιπόν θα παραδοθούν κανονικά στις ΗΠΑ, θα μείνουν φυσικά σε αμερικανικό έδαφος, και θα ξεκινήσει η προγραμματισμένη εκπαίδευση δυο τούρκων χειριστών στον τύπο. Θεωρητικά μιλώντας, τα πρώτα τουρκικά F-35 θα προσγειωθούν σε τουρκικό αεροδρόμιο το 2019, κάπου μετά το καλοκαίρι ή λίγο πριν το τέλος του χρόνου (εξαρτάται από το αναθεωρημένο Χ/Δ).
Έχουμε γράψει επίσης ότι F-35A στα χέρια της Τουρκίας, είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για το Ισραήλ. H Τουρκία με τις νεο-οθωμανικές φιλοδοξίες της, επιθυμεί να ηγηθεί του αντι-ισραηλινού μπλοκ, ελπίζοντας να συσπειρώσει γύρω της τους Άραβες. Συνεπώς είμαστε σίγουροι πως και το Ισραήλ δεν αισθάνεται “άνετα” με τα τουρκικά F-35, όχι όμως τόσο ώστενα ενεργοποιηθεί το ισραηλινό λόμπι στην Ουάσιγκτον κατά της παράδοσης των F-35. Το ελληνικό και αρμενικό λόμπι κάνουν ότι μπορούν, αλλά η δύναμή τους είναι κλάσμα της επιρροής του ισραηλινού. Και τα τρία λόμπι βέβαια μαζί θα τα κατάφερναν…
Φέτος όμως η κοινοπραξία θα ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με την Lockheed Martin για το επόμενο LOT αεροσκαφών. Θεωρητικά η Τουρκία θα πρέπει να προσθέσει κι άλλα στην παραγγελία της, προκειμένου να φτάσει κάποια στιγμή στον θεωρητικό αριθμό των 100 F-35A. Κάτι τέτοιο όμως δεν προβλέπεται να γίνει, καθώς ήδη υπάρχουν διαρροές από τουρκικής πλευράς πως “να περιμένουμε να γίνει φθηνότερο το αεροσκάφος”.

Αν οι Τούρκοι σκεφτόντουσαν λογικά, από τη στιγμή που η Ελλάδα δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να αγοράσει ΝΜΑ, θα σταματούσαν την προμήθεια του F-35A, και θα κατεύθυναν ποσά ανάπτυξης στο TF-X. Όμως, τελείως αδηφάγα, διαδίδουν πως θα πάρουν 100 F-35A συν αριθμό (περίπου 16) F-35B, συν θα αναπτύξουν το TF-X! Κάτι τέτοιο οικονομικά είναι αδύνατο, και είναι ηλίου φαεινότερο πως δύσκολα η Τουρκία θα παραγγείλει περισσότερα F-35. Καθώς ΛΟΤΤΟ και Τζόκερ δεν υπάρχει σε επίπεδο χώρας, το σοφότερο που έχει να κάνει ο Ερντογάν είναι να χρηματοδοτήσει το TF-X.
Άλλωστε το F-35A μοιάζει εξαιρετικά “εξαρτημένο” από τις ΗΠΑ και την μητρική εταιρεία, πολύ περισσότερο από κάθε άλλο μαχητικό. Το ALIS δε, έχει την κακή συνήθεια να στέλνει δεδομένα χρήσης στην εταιρεία, πράγμα πολύ καλό αν υπηρετεί σε Μοίρα της USAF, αλλά πολύ κακό αν υπηρετεί σε Μοίρα της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας. Η χρήση του F-35 δεν είναι τόσο “απλή”, κι αυτό φαίνεται από το υψηλό κόστος χρήσης ανά ώρα πτήσης. Οι Τούρκοι έχουν μια “αλλεργία” στο να επιθυμούν τους πηγαίους κωδικούς των συστημάτων που χρησιμοποιούν, και προφανώς δεν θα πάρουν κάτι περισσότερο από το manual στην περίπτωση του F-35.
 

H Lockheed βέβαια έχει προσπαθήσει να κάνει τον πελάτη ευτυχισμένο, ενσωματώνοντας για παράδειγμα τον πύραυλο SOM-J στο αεροσκάφος, και μάλιστα έχει υποσχεθεί πως θα προωθήσει το όπλο εμπορικά μαζί με το F-35. Μέχρι στιγμής κανείς χρήστης F-35 δεν έχει παραγγείλει το όπλο, αν και είναι πολύ νωρίς για κάτι τέτοιο.
Σε όλα αυτά, ας βάλουμε στην εξίσωση τα “σφαξίματα” ΗΠΑ-Τουρκίας και τα “κολλητηλίκια” Ρωσίας-Τουρκίας. Άλλωστε οι Πούτιν και Ερντογάν μοιάζουν σαν δυο σταγόνες νερό, έχουν κοινή λογική και κοινές αξίες, και μοιάζουν να αναπτύσσουν και εξαιρετική σχέση. Ο Ερντογάν δεν φαίνεται να τα πάει καλά με τον Τραμπ, ενώ ο Πομπέο έχει ξεκαθαρίσει τι πιστεύει για τους Τούρκους.

 
Αν και έχουμε ήδη υποθέσει πως η Τουρκία θα παραλάβει φέτος F-35, δεν βάζουμε το χέρι μας στην φωτιά για το θέμα. Θεωρούμε δε απίθανο να παραγγείλει άμεσα περισσότερα F-35Α, εκτός κι αν αλλάξει κάτι δραματικά στην σημερινή κατάσταση. Πιθανότατα να τους ενδιαφέρουν τα πολύ πιο ακριβά F-35B, αλλά και πάλι δεν γνωρίζουμε αν κι αυτή η παραγγελία θα προχωρήσει. Σημειώνουμε πως η τουρκική λίρα κατρακυλά στις διεθνείς αγορές, και η αγοραστική δύναμη των Τούρκων έχει μειωθεί πολλαπλάσια από την αγοραστική δύναμη των Ελλήνων με 8 χρόνια κρίσης. Εμάς μας έσωσε το “σκληρό” ευρώ, η Τουρκία δεν έχει όμως ισχυρό νόμισμα και αναγκάζεται να το υποτιμά.
Συνεπώς, η Τουρκία θα μείνει με τα προσφάτως εκσυγχρονισμένα F-16 της, καθώς και τα όποια F-35, ΑΝ κι όταν τα παραλάβει. Οι υποχρεώσεις της στη Μέση Ανατολή θεριεύουν, και έχει καταφέρει να έχει τα πιο ρευστά σύνορα στον κόσμο. Σήμερα τα παραβιάζει αυτή προς τα έξω, με εισβολές σε Συρία και Βόρειο Ιράκ, αύριο κανείς δεν ξέρει τι θα γίνει.

To TF-X, αν τα καταφέρει, θα είναι έτοιμο για παραγγελία το νωρίτερο το 2030, και επίσης κανείς δεν ξέρει τι αεροσκάφος θα είναι, και κατά πόσο θα είναι εξαρτώμενο από τη Δύση (κινητήρες). Συνεπώς θα υπάρξει ένα πολύ μεγάλο κενό μεταξύ των F-16, και του TF-X, που μάλλον δεν θα το καλύψει, κατά τα φαινόμενα, το F-35.
Και το χειρότερο για την Τουρκία, από την άλλη μεριά του Αιγαίου η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία θα έχει τα F-16V (ΥΕΘΑ θέλοντος και ΥΠΟΙΟ επιτρέποντος) με AESA SABR, προηγμένο κόκπιτ, νέα όπλα (dream on), ανώτερο IFF και Link 16. Αν δε έχουμε προβεί και σε περιορισμένο εκσυγχρονισμό στα Mirage 2000-5Mk2 στα πρότυπα των ΗΑΕ, και υπάρχει στο οπλοστάσιο και Meteor, τότε ακόμη και στην ακροθαλασσιά του Αιγαίου να τοποθετηθούν οι S-400, η αεροπορική υπεροχή θα ανήκει στην Ελληνική Πολεμική Αεροπορία. Δεν βάζουμε στην εξίσωση πως αργά ή γρήγορα σαν Ελλάδα θα πάμε και για ΝΜΑ, οπότε στο στόλο θα προστεθούν κάαααααααποια στιγμή και F-35 ή Rafale ή Typhoon ή κάτι άλλο.
 

Με τις σχέσεις Τουρκίας-Δύσης να χειροτερεύουν συνεχώς, και έχοντας ήδη ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου με την αγορά των S-400, τότε η επιλογή ενός ρωσικού μαχητικού δεν μοιάζει και τόσο μακρυνή για την Τουρκία. Αν το σκεφτεί κάποιος χωρίς “αγκυλώσεις”, τότε η επιλογή του Su-35S/Su-34 είναι μια απολύτως λογική επιλογή. Η αγορά των αξιόπιστων Su-35 θα έδινε άμεσα στην Τουρκική Αεροπορία ένα μαχητικό αεροπορικής υπεροχής, που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τα ελληνικά F-16V/Mirage 2000-5Mk2, και ο συνδυασμός τους με τους S-400 θα δημιουργούσε ένα εξαιρετικό πλέγμα αεράμυνας πάνω από την τουρκική ενδοχώρα.
Επίσης, οι Ρώσοι θα ήταν απόλυτα δεκτικοί στην ενσωμάτωση τουρκικών όπλων, όπως οι νέοι πύραυλοι αέρος-αέρος, τα έξυπνα όπλα κοκ.

Φυσικά η αγορά Su-35 θα ήταν ίσως ο χείμαρος που θα ξεχύλιζε το ποτήρι, και κατά πάσα πιθανότατα η χώρα θα βρισκόταν τελείως εκτός ΝΑΤΟ, αλλά ας είμαστε ρεαλιστές. Θυμίζει τα τελευταία 2 χρόνια η Τουρκία χώρα μέλος του ΝΑΤΟ; Ο ΓΓ του ΝΑΤΟ κάνει κάποιες “φιλότιμες” προσπάθειες, αλλά η Τουρκία έχει το στυλάκι “και χάρη σας κάνω που παραμένω στο ΝΑΤΟ”.
Η ανάγκη για άμεση αγορά αεροσκαφών θα γίνει πιεστική στην περίπτωση που για κάποιον “μαγικό” λόγο τα F-35A δεν φτάσουν ποτέ σε τουρκικό έδαφος. Τότε η Τουρκία θα βρεθεί σε ένα εξαιρετικό έλλειμα ισχύος απέναντι στην Ελλάδα αλλά και τις υπόλοιπες αμυντικές της υποχρεώσεις. Φυσικά θα μπορούσε να “παίξει” η αγορά κάποιου άλλου δυτικού μαχητικού, με επικρατέστερο το Typhoon, αλλά και πάλι τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί στις σχέσεις της με τη Δύση θα κάνουν αυτή την επιλογή εξίσου δύσκολη.
 

H Τουρκία φέρεται σα να είναι υπερδύναμη, το λέμε και το ξαναλέμε. Αυτός είναι και ο λόγος που παράγει δικά της οπλικά συστήματα. Η Ρωσία δεν έχει κανένα πρόβλημα να πουλήσει σε κάποια άλλη περιφερειακή ή μη υπερδύναμη, αυτός είναι και ο λόγος που Κίνα και Ινδία αγοράζουν χωρίς περιορισμούς από τους Ρώσους. Συνεπώς η Τουρκία θα είχε “άνετη” πρόσβαση” στα Su-35, και γιατί όχι άλλωστε!
Η σύγκλιση Ρωσίας και Τουρκίας θεωρούμε πως δεν είναι πρόσκαιρη. Η προσάρτηση της Κριμαίας, που επέφερε αλλαγή συνόρων είναι κάτι που η Τουρκία το χαιρετίζει. Άλλωστε, αν η Διεθνής Κοινότητα της φερόταν το ίδιο με τη Ρωσία, τώρα θα προσαρτούσε τα Κατεχόμενα, ενώ θα την άνοιγε και η όρεξη για “άλλες πατρίδες της καρδιάς” του Ερντογάν.
Τέλος θα πρέπει να σημειώσουμε το γεγονός ότι το τουρκικό TF-X θυμίζει αρκετά το Su-57. Καθώς πολλές χώρες έχουν ξεκινήσει να φτιάχνουν μαχητικά 5ης γενιάς, αλλά μόνο δυο το έχουν καταφέρει, μήπως θα είχε περισσότερη αξία για την Τουρκία η πρόσδεση στο “άρμα” του Su-57 (αντί TF-X), και με το Su-35 σαν ενδιάμεση λύση;
Μάριος Δημητρίου