Η Τεχεράνη θέλει… πυρηνικά υποβρύχια (!) όμως η πραγματική απειλή είναι άλλη

Το Ιράν εξετάζει το ενδεχόμενο ναυπήγησης πυρηνικών υποβρυχίων, σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του Αρχηγού Ναυτικού, Υποναυάρχου Χοσέϊν Χανζάντι, καθώς η παρατεταμένη παρουσία αμερικανικών πολεμικών στην περιοχή του Περσικού οφείλεται στο γεγονός ότι χρησιμοποιούν πυρηνική ενέργεια. Χωρίς αυτήν τα πλοία των ΗΠΑ θα έπρεπε να ελλιμενισθούν για ανεφοδιασμό, υποστήριξε.
Αν παραβλέψουμε το γεγονός ότι ο Υποναύαρχος ξεχνά, για να το θέσουμε κομψά, ότι το αμερικανικό Ναυτικό δεν έχει πρόβλημα να εναλλάσσει πλοία σε επιχειρήσεις κατά το δοκούν –όπως και να τα ανεφοδιάζει εν πλω– ασχέτως τύπου πρόωσης, είναι η δεύτερη φορά από το 2016 που το Ιράν εκφράζει την επιθυμία να αποκτήσει πυρηνοκίνητα πολεμικά πλοία και μάλιστα υποβρύχια. Εάν δεν πρόκειται για «ηρωϊκές» δηλώσεις προς εγχώρια κατανάλωση ή στο πλαίσιο ελιγμών της Τεχεράνης μετά την υπαναχώρηση των ΗΠΑ από την συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας, θα είχε ενδιαφέρον να βλέπαμε πώς θα μπορούσε να καταφέρει κάτι τέτοιο.
Ακόμη κι αν έβρισκε αντιδραστήρα, η ναυπήγηση ενός πυρηνικού υποβρυχίου απαιτεί δεκαετίες εμπειρίας που το Ιράν απλώς στερείται. Εκτός αν το έκανε πιο εύκολο κάποιος που ξέρει –το οποίο αποτελεί ακόμη πιο τραβηγμένο σενάριο. Σημειωτέον ότι τα σχέδια για πυρηνικά πλοία θα απαιτούσαν εμπλουτισμό ουρανίου σε ποσοστό το οποίο θα υπερέβαινε το όριο που προέβλεπε η προαναφερθείσα συμφωνία-φραγμός στις φιλοδοξίες της Τεχεράνης για πυρηνικά όπλα.

Αν κάτι προκαλεί ανησυχία δεν είναι οι φαντασιώσεις του καθεστώτος για πυρηνικά υποβρύχια αλλά η ασύμμετρη απειλή των υποβρυχίων που ήδη διαθέτει. Βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών, ο στόλος υποβρυχίων του Ιράν αριθμεί περίπου 28 σκάφη. Μπορεί να μην είναι πυρηνοκίνητα επιθετικά (SSN) ή βαλλιστικών πυραύλων (SSBN) ωστόσο τα 6 (;) ντηζελο-ηλεκτροκίνητα και τα 22-23 μίνι υποβρύχια σε μια «κλειστή» θάλασσα όπως είναι ο Περσικός μπορούν να καταστούν μέγα πρόβλημα.

Τα τρία ρωσικής προέλευσης υποβρύχια ‘Kilo’ του ιρανικού Ναυτικού, γνωστά ως κλάση «Τάρεκ» στο Ιράν, έχουν μήκος 74 μέτρων, εκτόπισμα 2.325 τόννων και εκτός από τορπίλλες των 533 χιλ. φέρουν και 24 νάρκες για ναρκοθέτηση. Η αποτελεσματικότητά τους περιορίζεται από τα ρηχά νερά του Περσικού καθώς τα σκάφη αυτά απαιτούν βάθος τουλάχιστον 50 μέτρων. Νερά τόσο βαθιά υπάρχουν μόνο στο 1/3 του Κόλπου, γι’ αυτό και τα ιρανικά ‘Kilo’ αναπτύσσονται κυρίως στον βαθύτερο Κόλπο του Ομάν και ενδεχομένως στο βόρειο τμήμα της Αραβικής Θάλασσας.
Τα εγχωρίως ναυπηγηθέντα μεσαία σκάφη κλάσης «Φατχ» (Κατακτητής) έχουν εκτόπισμα 593 τόννους σε κατάδυση, είναι οπλισμένα με τορπίλλες 533 χιλ. ενώ από τους τέσσερεις τορπιλοσωλήνες που διαθέτουν μπορούν να εκτοξεύσουν πυραύλους cruise με εμβέλεια περίπου 2.000 χλμ οι οποίοι είναι σε θέση να πλήξουν αμερικανικές βάσεις στην περιοχή αλλά και στόχους στο Ισραήλ. Τα δύο υποβρύχια της κλάσης που υπηρετούν δύναται να εκτελέσουν και ναρκοθέτηση μεταφέροντας οκτώ νάρκες.
Με μήκος 29 μ. και εκτόπισμα μόλις 120 τόννους, τα υποβρύχια-νάνοι κλάσης ‘Ghadir’ είναι ο πλέον πολυάριθμος τύπος και δυνητικά ο πιο επικίνδυνος. Μπορεί να έχουν μόνο δύο τορπιλλοσωλήνες για τορπίλλες ή πυραύλους, όμως το μικρό τους μέγεθος σε συνδυασμό με τα αβαθή ύδατα της περιοχής προσφέρεται για ενέδρες στα περάσματα της διεθνούς ναυσιπλοΐας –μια ύστατη επιλογή της ιρανικής ηγεσίας σε περίπτωση που πιεστεί ασφυκτικά στρατιωτικά αλλά όχι απίθανη, όπως έδειξε ο «πόλεμος των τάνκερ» κατά την σύγκρουση με το Ιράκ.
Αλέξανδρος Θεολόγου