Το περιφερόμενο πυρομαχικό, ιρανικής σχεδίασης, Shahed-136, έκανε μεγάλη εντύπωση στο μέτωπο της Ουκρανίας όταν πρωτοεμφανίστηκε, καθώς είχε μεγάλη εμβέλεια, πάνω από 2.000 χιλιόμετρα, μια πολεμική κεφαλή 50 κιλών, και ήταν αρκετά φθηνό (κάπου 30.000 δολάρια το ένα) ώστε να χρησιμοποιείται μαζική από τη Ρωσία, κυρίως για επιθέσεις σε ουκρανικά αστικά κέντρα και μεγάλες κρίσιμες υποδομές (όπως παραγωγής ενέργειας).
Στην πορεία φάνηκαν και τα μειονεκτήματα του, δηλαδή η χαμηλή ταχύτητα, η σχετική μικρή ακρίβεια κατά στόχων, όπως και το χαμηλό υψόμετρο πτήσης, στοιχεία που το έκαναν και αρκετά ευάλωτο σε οργανωμένη αντιαεροπορική άμυνα. Πάντως το αερόχημα συνέχισε να εξελίσσεται και πλέον παράγεται και τοπικά στην Ρωσία, ως Geran-2.
Πίσω στο Ιράν, πριν λίγες μέρες, κατά τη διάρκεια στρατιωτικής παρέλασης, παρουσίαστηκε και ο διάδοχος του, ως Shahed-136B, με σημαντικές αλλαγές. Πλέον έχει νέο κινητήρα, με εμβέλεια που αναφέρεται ότι ξεπερνά τα 2.500 χιλιόμετρα (έως 4.000!), είναι αρκετά μεγαλύτερο και διαφορετικής σχέδιασης από το δελταπτέρυγο σχήμα του προηγούμενου. Η εμβέλεια ειδικά, αν επαληθευθεί, μετατρέπει το αερόχημα σε υποστρατηγικό όπλο, καθώς μπορεί να φθάσει έως την κεντρική Ευρώπη με απογείωση από το Ιράν, ή σε όλη την Ευρώπη με εξαπόλυση από τη Ρωσία.
Σε πιο συμβατική μορφή τώρα με κύριες πτέρυγες, είναι και βαρύτερο και με μεγαλύτερη εκρηκτική κεφαλή οπότε πλέον αρχίζει και μπαίνει σε “κατηγορία” πυραύλων cruise. Για τον κινητήρα υπάρχει μια σύγχυση πληροφορίας, οι περισσότερες πηγές τον αναφέρουν ως “τουρμποτζέτ”, αλλά στις εικόνες των δειγμάτων που επιδείχθηκαν στην παρέλαση υπάρχει έλικας, ο οποίος όμως… δεν πείθει ως μέγεθος και γενικά ως εικόνα (δείτε την παρακάτω φωτό που φαίνεται πόσο πρόχειρη είναι η τοποθέτηση του μαζί με το πλαίσιο που φράσσει την εξαγωγή στο πίσω μέρος της ατράκτου). Έτσι μάλλον υπάρχει κινητήρας τζετ μικρών διαστάσεων, που “αναπνέει” από την εισαγωγή στο πάνω μέρος της ατράκτου.
Όπως όλα τα μη επανδρωμένα οχήματα που σχεδιάζει το Ιράν, μάλλον θα περάσει γρήγορα σε παραγωγή, οπότε δεν είναι καθόλου απίθανο να το δούμε και σε χρήση στην Ουκρανία, όπου η Ρωσία συνεχίζει το σφυροκόπημα των ουκρανικών μετόπισθεν με τέτοια αεροσκάφη, όπως και με πιο εξελιγμένους πυραύλους.
