Εδώ και αρκετά χρόνια είναι γνωστό πως οι χειριστές της Ινδικής Αεροπορίας χρησιμοποιούν ένα συνδυασμό φαρμακευτικών ουσιών (σε μορφή χαπιών), ώστε να βελτιώνουν την απόδοση τους σε επιχειρήσεις μεγάλης έντασης και χρονικής διάρκειας. Όταν δηλαδή ο κύκλος “αεροπορική αποστολή-ανάπαυση-νέα αποστολή” γίνεται ραγδαίος, με την αντίστοιχη υπερένταση και παράλληλα κόπωση να εξαντλούν γρήγορα το προσωπικό.
Το φαινόμενο είναι γνωστό, σε επιχειρήσεις όλων των Κλάδων, όπου η πολεμική δράση δημιουργεί φοβερή υπερένταση, η οποία όμως δεν αποφορτίζεται τις -όποιες- ώρες ανάπαυσης. Έτσι το προσωπικό δεν ξεκουράζεται, επιστρέφει σε δράση ήδη με κόπωση, η οποία προκαλεί νέο κύκλο υπερέντασης για να διατηρηθεί η απόδοση (με αγωνία πλέον του στρατιωτικού που αντιλαμβάνεται την αδυναμία του), κ.ο.κ.
Η απάντηση εδώ, στην Ινδική Αεροπορία, αλλά και σε πολλές άλλες διεθνώς, είναι η χρήση σκευασμάτων τύπου “Go/Νο-Go”. Όπου τα “Go” ενισχύουν την εγρήγορση, την συγκέντρωση και την εστίαση του χειριστή. Το πιο γνωστό τέτοιο είναι η ουσία Μοδαφινίλη που καταπολεμά την υπνηλία, ενώ η δράση της θεωρείται πιο αποτελεσματική και με λιγότερες παρενέργειες από παλαιότερα σκευάσματα που είχαν κύριο συστατικό τις αμφεταμίνες. Η χρήση αμφεταμινών ήταν πολύ εκτεταμένη στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και από τις δύο εμπόλεμες πλευρές, σε πληρώματα αεροσκαφών, αρμάτων, σε ειδικές δυνάμεις, αλλά και στην πρώτη γραμμή του μετώπου ανάλογα την επιχείρηση.
Αντίστροφη δράση, ως πλέον “No-Go” σκεύασμα, έχει η ουσία Ζολπιδέμη, η οποία βοηθά στο να κοιμηθεί κανείς ταχύτερα και περισσότερο, ώστε να καταφέρει να ξεκουραστεί. Παρόμοια δράση έχουν και η Τεμαζεπάμη και η Ζαλεπλόνη, που επίσης χρησιμοποιούνται τόσο σε Αεροπορίες που έχουν δώσει σχετική έγκριση, όσο και σε άλλες στρατιωτικές δράσεις, π.χ. Ειδικών Δυνάμεων.
Είναι δεδομένο πως η χρήση τέτοιων σκευασμάτων σε διαδοχή, εμπεριέχει κίνδυνο παρενεργειών, που κυμαίνονται από σχετικά απλές π.χ. ξηροστομία και εξανθήματα, αλλά φθάνουν σε ζάλη, γαστρεντερολογικές ενοχλήσεις, αύξηση καρδιακού παλμού, πόνους, αλλεργικές αντιδράσεις, κ.λπ, ενώ ανάλογα το σκεύασμα και σε πιθανό εθισμό.
Επιστρέφοντας στην Ινδική Αεροπορία, η λήψη Μοδαφινίλης/Ζολπιδέμης είχε ξεκινήσει να δοκιμάζεται από τις αρχές της δεκαετίας του 2010, ενώ από το 2015 είχε δοθεί η τελική έγκριση για τη χρήση τους. Η λήψη όμως γίνεται μετά από σχετική εντολή, δεν είναι δηλαδή στην ευχέρεια των χειριστών να αποφασίσουν πότε θα τα χρησιμοποιήσουν. Οπότε υπάρχει περιορισμός που αίρεται σε περιόδους κινητοποίησης, όπως π.χ. η πρόσφατη σύγκρουση με το Πακιστάν, ή σε πολύωρες/πολύημερες ασκήσεις, όπου δοκιμάζονται και τα όρια αντοχής και απόδοσης των πιλότων.
Αντίστοιχη χρήση και έγκριση έχουμε και από πολλές ακόμη Αεροπορίες διεθνώς, που αξιοποιούν τα συγκεκριμένα σκευάσματα (ή παρεμφερή), αλλά σε αρκετές χώρες έχουν εμφανιστεί φαινόμενα κατάχρησης/μη εξουσιοδοτημένης χρήσης από προσωπικό που αισθάνεται πως ο υπηρεσιακός φόρτος δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αλλιώς.
