Ο Έλληνας ιατρός ερευνητής της ESA, Α. Γολέμης, “βλέπει” τις προσεχείς επισκέψεις στην Σελήνη ως μακροχρόνιες

«Είμαστε εδώ για να υποστηρίξουμε την εκτόξευση του αστροναύτη Λούκα Παρμιτάνο, η οποία συμπίπτει ακριβώς με την ημέρα της προσελήνωσης του Νιλ Άρμστρονγκ και του Μπαζ Όλντριν στο φεγγάρι πριν από 50 ακριβώς χρόνια». Με αυτά τα λόγια, ο Αδριανός Γολέμης, ο Έλληνας ιατρός – ερευνητής στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Αστροναυτών (European Astronaut Center) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), περιέγραψε στον ραδιοφωνικό σταθμό του Αθηναϊκού-Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων, τις συνθήκες υπό τις οποίες μαζί με συναδέλφους του, επιστήμονες από την Ευρώπη και τη Ρωσία, έχει την ευκαιρία να είναι «παρών» σε μια στιγμή διαστημικής ιστορίας. Και, μάλιστα, την ημέρα κατά την οποία η Ανθρωπότητα έχει την ευκαιρία να θυμηθεί τις μοναδικές στιγμές της πρώτης προσελήνωσης, πριν από μισό αιώνα.

Ο Ευρωπαίος αστροναύτης Λούκα Παρμιτάνο (Luca Parmitano) συμμετέχει στην αποστολή που θα χρησιμοποιήσει το διαστημικό σκάφος Soyuz MS-13 μαζί με τον αστροναύτη της NASA Άντριου Μόργκαν (Andrew Morgan) και τον Ρώσο κοσμοναύτη Αλεξάντερ Σκορτσόφ (Alexander Skvortsov). Πρόκειται για τη δεύτερη αποστολή του Παρμιτάνο στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ύστερα από μία πτήση και παραμονή 166 ημερών το 2013. Οι Σκορτσόφ και Παρμιτάνοφ προγραμματίζονται να μείνουν 201 ημέρες στο Διάστημα προτού επιστρέψουν με το Soyuz MS-13, στις 6 Φεβρουαρίου 2020.
«Το να βλέπει κάποιος τις εγκαταστάσεις από τις οποίες ξεκίνησε το ταξίδι του ανθρώπου στο Διάστημα είναι κάτι που ξυπνάει δυνατά συναισθήματα», περιγράφει ο κ. Γολέμης, για την όλη εμπειρία. «Είναι θα πω σημαντικό να διαχωρίζει κάποιος το εργασιακό κομμάτι από το προσωπικό, από εκεί και πέρα, όμως, όταν εργάζεσαι στον χώρο του Διαστήματος, σίγουρα υπάρχει και ένα κομμάτι συναισθηματικό. Πρέπει δηλαδή να σε εμπνέει αυτός ο χώρος, επομένως ναι, είμαστε όλοι μας και “συναισθηματικοί”, όπως είμαστε και λογικοί, για να διεκπεραιώσουμε ό,τι έχει σχέση με τη δουλειά μας» τονίζει με έμφαση ο Έλληνας ειδικός επιστήμονας.
«Μοιραία σε μια τέτοια, παγκόσμιας εμβέλειας, ημέρα επετείου, η συζήτηση θα κινηθεί στα όσα έχει πετύχει αλλά και μπορεί να πετύχει η Ανθρωπότητα μέσα από τέτοιες εμβληματικές προσπάθειες και τιτάνιας επιστημονικής προσπάθειας κατορθώματα. Ναι, μετράει αυτό που λέμε “ισχύς εν τη ενώσει”. Όταν κάποιος προσπαθεί από κοινού, πηγαίνει και παρά πέρα. Και η Ελλάδα είναι κομμάτι του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος και μπορεί η χώρα μας να συμμετέχει σε τέτοια προγράμματα (σ.σ όπως της επιστροφής του Ανθρώπου στη Σελήνη), δουλεύοντας δε στο Διάστημα βλέπει κανείς πόσο σημαντική είναι η συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο», σημειώνει ο κ. Γολέμης από το μακρινό Μπαϊκονούρ του Καζακστάν.
Εκεί, στο Μπαϊκονούρ, οι άνθρωποι ζουν σε συνθήκες ιατρικής απομόνωσης, σαν ελαφριά «καραντίνα», προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να κολλήσουν οι αστροναύτες κάποια ασθένεια λίγες μόνο μέρες πριν από την εκτόξευση, κάτι που μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε ματαίωση της πτήσης τους, όπως στην περίπτωση του Apollo 13. «Για αυτό το λόγο επίσης κάνουμε έναν ιατρικό έλεγχο στους αστροναύτες κάθε πρωί», λέει.
Ερωτηθείς, δε, για την εξέλιξη της επιστημονικής γνώσης στον χώρο του πενήντα χρόνια μετά, σημειώνει: «Όσοι έχουν πετάξει, και μιλάμε για άτομα που έχουν κυρίως αποστολή να κάνουν έρευνα, ιατρικά, βιολογικά, φυσικής, υλικών και διάφορων άλλων τύπων, δίνουν τη δυνατότητα μέσα από αυτή την έρευνα να μάθουμε πράγματα για το σώμα μας, πράγματα που δεν μπορούσαμε να μάθουμε κάνοντας έρευνα στη Γη· γιατί στη Γη έχουμε πάντα το στοιχείο της βαρύτητας», εξηγεί ο κ. Γολέμης.

«Σε αυτές τις συνθήκες λοιπόν, από ιατρικής άποψης μπορεί κανείς να μελετήσει πράγματα, τα οποία δεν μπορεί να δει αλλιώς επιστημονικά. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η έκφραση των γονιδίων. Είτε το πιστεύουμε είτε όχι δηλαδή, η ζωή στη Γη έχει αναπτυχθεί με βάση τη βαρύτητα», προσθέτει.
Έχει λοιπόν υπάρξει συνεισφορά των διαστημικών περιπετειών του ανθρώπου στην εξέλιξη της γνώσης «εδώ κάτω», στη Γη; «Αν καταλάβουμε άρα, για ποιο λόγο ένας αστροναύτης υποφέρει από κάποιο σύμπτωμα κατά την παραμονή του στο Διάστημα, εξάγοντας συμπεράσματα, μπορούμε εμείς να καταλάβουμε κάτι για μια ασθένεια στη Γη και, καλώς εχόντων των πραγμάτων, να προχωρήσουμε και σε θεραπείες», σημειώνει με έμφαση ο κ. Γολέμης, προχωρώντας στην περιγραφή του σταθμού που λέγεται Gateway, του ανθρώπινου δημιουργήματος που θα βρίσκεται σε τροχιά αν όλα πάνε καλά σε μερικά χρόνια γύρω από τον δορυφόρο της Γης, πριν αφήσει τη συζήτησή μας για να συνεχίσει την αποστολή του στο Καζακστάν. Και προτού βρεθεί δίπλα στον Ευρωπαίο αστροναύτη που θα ετοιμαστεί για εκτόξευση, η οποία θα πραγματοποιηθεί «μέσα στην πλατφόρμα, από την οποία εκτοξεύτηκε και ο Γιούρι Γκαγκάριν, ο πρώτος άνθρωπος που βρέθηκε στο Διάστημα».
Ο Αδριανός Γολέμης, μεγάλωσε στη Λάρισα, αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ, ολοκλήρωσε το διεπιστημονικό πρόγραμμα Master on Space Studies του International Space University (ISU) στη Γαλλία και συνέγραψε τη διπλωματική του εργασία στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (European Space Agency – ESA).
Πριν ο Έλληνας ειδικός βρεθεί στο Κέντρο Αστροναυτών, είχε επιλεγεί από την ESA στο πλαίσιο της στελέχωσης του επονομαζόμενου Σταθμού Concordia στην Ανταρκτική, όπου και εργάστηκε για ένα έτος σε συνθήκες ακραίες ως ιατρός-ερευνητής, συνεισφέροντας στη μελέτη της συνθηκών διαβίωσης στον ανθρώπινο οργανισμό και την ψυχολογία.
Ένα ‘inside blog’ της ESA  διατηρείται εδώ