Του αντιναυάρχου ε.α. Σπύρου Κονιδάρη, επίτιμου υπαρχηγού Στόλου-MSEE
Προηγούμενο άρθρο μου σχετικά με την ανάγκη εκσυγχρονισμού και των τεσσάρων Φ/Γ ΜΕΚΟ 200ΗΝ («Πτήση» 21, Φεβρουάριος 2022) κατέληγε στο συμπέρασμα ότι οι αυξημένες δυνατότητές τους και τα πλεονεκτήματα τους «…συνηγορούν στο ότι οι 4 ΜΕΚΟ με την απαιτούμενη αναβάθμισή τους εντός συγκεκριμένων οικονομικών πλαισίων (όσο περίπου το πραγματικό κόστος μιας νέας κορβέτας με τα όπλα της και την απαιτούμενη υποδομή για οποιοδήποτε νέο όπλο ή σύστημα εντάσσεται για πρώτη φορά στο ΠΝ) όχι μόνο δεν θα υστερούν, αλλά πιθανότατα θα είναι και καλύτερες από τις προτεινόμενες κορβέτες σε κάποιους τομείς».
ΑΝΑΛΥΣΗ: Οι αντιαεροπορικές και αντιπυραυλικές δυνατότητες των MEKO200HN του ΠΝ
Οι παραπάνω θέσεις μου προκάλεσαν ερωτήσεις από την πλευρά φίλων και διευκρινίσεις και απαντήσεις από την πλευρά μου, σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις, συναντήσεις και κοινωνικές συναναστροφές μαζί τους. Όμως, εκτιμώντας τον χρόνο και τον κόπο των αναγνωστών, που έκριναν σκόπιμο να γράψουν την άποψή τους είτε απευθείας στο άρθρο μου (στην αναρτημένη διαδικτυακή έκδοση) είτε στα σχόλια άλλων αναγνωστών ή σε άλλα σχετικά άρθρα, θα προσπαθήσω να δώσω και εδώ κάποιες διευκρινίσεις και περισσότερες πληροφορίες.
Απευθύνονται σε όσους θέλουν να μάθουν περισσότερα σχετικά με το Ναυτικό και τον τρόπο ζωής μέσα σε ένα πλοίο, ειδικά του ΠΝ που επιχειρεί υπό συνεχή απειλή και όχι για κάποιο άλλοπου περιπολεί απλώς κάνοντας επίδειξη σημαίας.
ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ: Εκσυγχρονισμός MEKO200HN, νέες φρεγάτες/κορβέτες, και μερικές “αποκλειστικότητες”
Ιδιαίτερα, αισθάνομαι υποχρεωμένος να το κάνω για όσους ανησυχούν και για όσους, λόγω των παλινωδιών των κυβερνήσεών μας για 15 περίπου χρόνια, δεν τους επιτράπηκε να υπηρετήσουν τη θητεία τους στα πολεμικά μας πλοία, αποκόπτοντας έτσι το ΠΝ από τον λαό, ο οποίος γνωρίζει ελάχιστα για τη ζωή σε αυτά, για τον αγώνα των πληρωμάτων τού Στόλου μας και την καθημερινή κατάθεση ψυχής από μέρους των. Που αγνοεί λέξεις όπως: φυλακή (υπηρεσία/βάρδια) και Α.Φ. (Αξιωματικός Φυλακής), υπόφραγμα, μπουλμές, οπλονομείο, ύπαρχος, υπόλογος, διαιρέσεις, τοιχαρχία, επιστασία, άγημα, οπτήρας, δεσπέντζα κτλ.
Για όσους όμως συμπατριώτες μας έχουν γνώση ή κατασταλαγμένη δική τους άποψη, εκτός από την παράθεση μόνο «αντιθέσεων», θα εκτιμούσα τη δική τους θέση μαζί με τις γνώσεις, τις εμπειρίες και τις προτάσεις τους. Επέλεξα όμως να αναπτύξω έναν τομέα που κατά πολλούς αποτελεί σοβαρό μειονέκτημα των ΜΕΚΟ και μεγάλο πλεονέκτημα των νέων πλοίων/κορβετών, και αυτό αφορά την απαραίτητη στελέχωση για τη λειτουργία τους ως πολεμικά πλοία. Και επειδή η ακριβής στελέχωση αφορά και συγκεκριμένους βαθμούς και αριθμούς στελεχών ανά διεύθυνση/επιστασία και ανά ειδικότητα, αλλά και κατάσταση του πλοίου ανάλογα με την απειλή, την ετοιμότητα ή τη φάση του πλου του (διαιρέσεις λέγονται στο ΠΝ), δηλαδή μια πολύ μεγάλη και εξειδικευμένη εργασία, θα περιοριστώ γενικά στον αριθμό των μελών του μόνιμου πληρώματος των υπόψη πλοίων.
Ναύαρχος Κονιδάρης: Καιροί σε ζοφερούς προϋπολογισμούς – «Δει δη χρημάτων…»
Στελέχωση-πλήρωμα πολεμικών πλοίων
Ξεκινώ από το γεγονός ότι οι φρεγάτες ΜΕΚΟ έχουν τις ενδιαιτήσεις, τις εγκαταστάσεις και τις ευκολίες (διαμερίσματα, κρεβάτια, τουαλέτες/μπάνια, τραπεζαρίες, ψυγεία, μαγειρεία, αρτοποιείο, θεραπευτήριο, γραφεία διευθύνσεων κτλ.), ώστε να «φιλοξενούν» για μεγάλο χρονικό διάστημα εν πλω πάνω από 205 άτομα. Σε αυτές τις σπουδαίες δυνατότητες (205 επιβαίνοντες και όχι κατ’ ανάγκη μόνιμο πλήρωμα) αντιπαραθέτουν μερικοί πως το μεγάλο «κέρδος» με τις νέες κορβέτες είναι το πολύ μικρό πλήρωμά τους.
Ναύαρχος Κονιδάρης: Ο Εκσυγχρονισμός των ΜΕΚΟ200ΗΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ, υπερέχουν των κορβετών
Το ότι «οι κορβέτες θα μπορούν να επιχειρούν με μόλις 80-90 άτομα πλήρωμα», επειδή έτσι λέει ο κατασκευαστής τους (!) -μια εμπορική εταιρεία δηλαδή που θέλει να μας το πουλήσει-, μας παρουσιάζεται ως το απόλυτο πλεονέκτημα και μάλιστα χωρίς κανένα μειονέκτημα.
Η αντιπαράθεσή μου
Α. Ο αριθμός των 80-90 στελεχών σε πλοία μεγάλου μεγέθους (2.500+ τόνων) προϋποθέτει αρχικά ότι όλα τα στελέχη που τοποθετούνται στο πλοίο είναι άριστα εκπαιδευμένα και πιστοποιημένα από κέντρα εκπαίδευσης στην ξηρά. Θα αφορά δηλαδή στελέχη με πολύ καλό επίπεδο τεχνικών γνώσεων, που έπειτα από πολύμηνες εκπαιδεύσεις σε προσομοιωτές (ηλεκτρονικούς αλλά και ειδικούς για την αντιμετώπιση πυρκαγιών, διαρροών, έκτακτων καταστάσεων, πλοήγησης, ναυτικής τέχνης κ.ά.), θα είναι έτοιμα να τοποθετηθούν σε συγκεκριμένα πλοία προς άμεση αντικατάσταση άλλων, δηλαδή με μηδενικό χρόνο προσαρμογής και συνυπηρεσίας με τους απερχόμενους.
Λυπάμαι που θα το πω, αλλά τέτοιο πλαίσιο έχουν μόνο οι χώρες που κατασκευάζουν μόνες τους τα πλοία και τα συστήματά τους ή έχουν επενδύσει μεγάλα κεφάλαια στη σχετική εγχώρια αμυντική βιομηχανία, και όχι η Ελλάδα, που δεν το διαθέτει ούτε για τα πλοία που έχει ούτε για αυτά που παρήγγειλε πρόσφατα.
Στα δικά μας πλοία, με τη μεγάλη χρονική απόσταση από την παραλαβή τους (και την όποια εκπαίδευση λάβει χώρα τότε), ακολουθείται σε μεγάλο βαθμό το σύστημα της σύντομης θεωρητικής και στη συνέχεια της μακράς εκπαίδευσης στην πράξη (OJT) με τοποθέτηση νέων στελεχών ως υπεράριθμων στα πλοία και για αρκετά χρόνια ως χαμηλόβαθμων βοηθών αξιωματικών και υπόλογων, πριν αναλάβουν τα τελικά καθήκοντά τους.
Ο αριθμός αυτών των υπεράριθμων συχνά υπερβαίνει το 10% του πληρώματος που το ΠΝ (και όχι ο κατασκευαστής) έχει ορίσει ως οργανική δύναμη του πλοίου, αποτέλεσμα σοβαρής μελέτης και ανεξάρτητα αν έχει τη δυνατότητα πλήρους στελέχωσής του σε περίοδο ειρήνης.
Β. Στα ελληνικά πλοία το τεχνικό προσωπικό είναι ταυτόχρονα και χειριστές των συσκευών και συντηρητές, κάτι που σε άλλα ναυτικά (π.χ. στο Βρετανικό) αφορά σε διαφορετικά στελέχη. Καταλαβαίνετε λοιπόν πόσο ευρύτερο είναι το αντικείμενο για κάθε επικεφαλής και πόσο παραπάνω εκπαίδευση χρειάζεται για να ανταπεξέλθει στα αυξημένα καθήκοντά του, και επομένως πόσο περισσότερο χρόνο υπηρεσίας στο πλοίο χρειάζεται και πόση επιπλέον βοήθεια και βοηθούς προς υποστήριξή του.
Γ. Τα πλοία μας όχι μόνο έχουν πολλές μέρες εν πλω (πάνω από 160 το χρόνο), αλλά και οι πλόες αυτοί δεν είναι οι περιπολίες «ηλιοθεραπείας» που έχουμε δει να κάνουν τα Ναυτικά και τα πληρώματα άλλων δυτικών χωρών. Ούτε πρόκειται για αποστολές προστασίας του… βακαλάου της Βόρειας Θάλασσας ή περιπολιών αναχαίτισης ναρκωτικών στην Καραϊβική ή κατά της πειρατείας στον Ινδικό ή επίδειξη σημαίας και προώθησης των εθνικών προϊόντων (πλοίων, ηλεκτρονικών, όπλων) με επισκέψεις σε μεγάλα λιμάνια ανά τον κόσμο.
Τα πλοία μας πλέουν υπό συνεχή απειλή και ένταση, με δύσκολους καιρούς και με την απαίτηση αυξημένης ετοιμότητα συνεχώς λόγω της ιδιάζουσας γεωγραφίας του Αρχιπελάγους (με τα στενά, τα μικρονήσια, τις ξέρες κ.τλ.), της μεγάλης κίνησης εμπορικών πλοίων στην περιοχή, όπως και τον μεγάλο αριθμό αλιευτικών (επαγγελματικών και ερασιτεχνών) και σκαφών αναψυχής.
Οι πολλές και δύσκολες μέρες εν πλω συνεπάγονται πολύ περισσότερες ώρες λειτουργίας των συστημάτων, δυσχέρειες στην εκτέλεση της προγραμματισμένης και περιοδικήςσυντήρησης όλων των συστημάτων, μεγαλύτερες καταπονήσεις και βλάβες. Όλα αυτά καταλήγουν σε σοβαρότερη απασχόληση εν πλω για επισκευές αλλά και στο γεγονός ότι με την επιστροφή στον ναύσταθμο οι εργασίες που εκκρεμούν είναι πολλές.
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ: Η Fincantieri έφερε «δυνατή» πρόταση για κορβέτες στο ΠΝ, η FCX-30 φθηνότερη όλων!
Δ. Σε άλλα ναυτικά για καθένα στέλεχος που υπηρετεί σε πλοία υπάρχουν τρία στην ξηρά (ναυστάθμους, σχολές, επιτελεία) για να το συνδράμουν (λόγος 1:3). Έτσι, όταν τα ξένα πλοία καταπλέουν στη βάση τους, τη συντήρηση και τις επισκευές τις αναλαμβάνουν σε μεγάλο βαθμό οι ναύσταθμοι ή εμπορικά ναυπηγεία/συνεργεία και εταιρείες με τις οποίες έχουν συμβάσεις υποστήριξης τα Ναυτικά τους.
Καθώς τίποτε από αυτά δεν ισχύει στην Ελλάδα και αφού ο προϋπολογισμός για την υποστήριξη των πλοίων και από ιδιωτικές εταιρείες (για εργασίες που δεν δύνανται οι ναύσταθμοι) έχει καταβαραθρωθεί την τελευταία 10ετία, είναι προφανές ότι και αυτό το «φορτίο» καταλήγει στα πληρώματα των πλοίων.
Ε. Όταν το πλοίο είναι σε αποστολή, είναι δύσκολο να δοθούν άδειες. Έτσι, όλες οι ανελαστικές υποχρεώσεις της «Διοίκησης» του να προσφέρει στο προσωπικό όλα του τα δικαιώματα σύμφωνα με νόμους του κράτους ή αποφάσεις υπουργού (άδειες κανονικές, γονικές, Πάσχα/Χριστουγέννων, ανατροφής τέκνου, αργίες μετά από βάρδια κτλ.) επιβάλλουν, όταν το πλοίο επιστρέφει στον ναύσταθμο/βάση του, μεγάλο μέρος του προσωπικού να απουσιάζει, ενώ την ίδια στιγμή είναι σε εξέλιξη οι εργασίες συντήρησης και επισκευών, οι λοιπές εκπαιδεύσεις στο πλοίο, σε σχολεία ή προσομοιωτές (μεμονωμένων στελεχών ή και ομάδων/ομοχειριών) κ.τλ.
ΑΝΑΛΥΣΗ: Τα τελευταία νέα της γαλλικής πρότασης για κορβέτες Gowind HN
Μακάρι να υπήρχε αμοιβόμενο (επιπλέον) προσωπικό, το οποίο με τον κατάπλου ενός πλοίου να επέβαινε για τις εν όρμω εργασίες και την ξεκούραση και τις άδειες του μόνιμου πληρώματος, αλλά δυστυχώς αυτό δεν περισσεύει.
ΣΤ. Επιπροσθέτως, με το πέρας του εργάσιμου ωραρίου, όπως και τα Σαββατοκύριακα ή τις αργίες, ένα σημαντικό ποσοστό του πληρώματος (περί το 12-15%) παραμένει ένδον με καθήκοντα φύλαξης του πλοίου και αντιμετώπισης κάθε επικίνδυνης κατάστασης (βάρδια ή αλλιώς επί το ναυτικότερο «φυλακή ασφαλείας»). Σε άλλα ναυτικά που έχουν και πολύ πιο νέα πλοία και δεν αντιμετωπίζουν απειλή, αρκετά πλοία τους κλειδώνονται (!) με τον κατάπλου στονς ναύσταθμο, το πλήρωμα απολαμβάνει τις άδειες και τα λοιπά δικαιώματά του, ενώ τη φύλαξη των πλοίων αναλαμβάνει ο ναύσταθμος με τα συστήματα και τα πολλά στελέχη που έχει και για τα καθήκοντα αυτά (είπαμε για την αντιστοιχία 3:1).
Με μόνο τις παραπάνω υποχρεώσεις των στελεχών του ΠΝ που υπηρετούν στα πλοία καταλαβαίνει κανείς ότι, παρά τη… θεωρία ενός ναυπηγείου ή του εμπορικού του τμήματος και των αντιπροσώπων του, το πλοίο τους χρειάζεται π.χ. μόνο 80 άτομα. Στην πράξη και προκειμένου να επιχειρήσει στο δικό μας Ναυτικό θα απαιτηθεί ένα πολύ μεγαλύτερο πλήρωμα.
Θεωρώντας ότι επεκτάθηκα αρκετά στο θέμα, θέλω να συνοψίσω στα εξής:
α) Το ότι προτείνεται οι νέες κορβέτες να επιχειρούν με 80-90 άτομα όταν οι ΜΕΚΟ
θέλουν 200, είναι πολύ μεγάλο και επικίνδυνο λάθος. Οι δυνατότητες των ΜΕΚΟ (για 205+ επιβαίνοντες) είναι πραγματικές και δοκιμασμένες και καλύπτουν όλες τις άλλες υποχρεώσεις ενός Πλοίου Διοικήσεως, για τις οποίες θα πρέπει να αναρωτηθούμε και να εξετάσουμε σοβαρά αν θα υπάρχουν στις προτεινόμενεςκορβέτες. Σκεφτείτε ότι, αν δεν αναβαθμιστούν οι ΜΕΚΟ, σε λίγα χρόνια τα μόνα μεγάλα και σύγχρονα πλοία μας με δυνατότητες διοίκησης θα είναι οι τρεις FDI, ενώ τρία ή ακόμη και τέσσερα πλοία δεν αρκούν.
ΑΠΟΨΗ: Type 31 HN, πως θα τη θέλαμε εμείς, εντός του budget 2 δις € του ΠΝ (σχέδια @Aylont1)
β) Με όσα έγραψα και τόνισα παραπάνω ευελπιστώ να γίνει γνωστός στους εκτός Ναυτικού ή τις Ένοπλες Δυνάμεις συμπολίτες μας ο μεγάλος αγώνας που δίνουν τα πληρώματα των πλοίων του Στόλου μας με την ελάχιστη βοήθεια. Και πέραν των άξιων και χωρίς το παραμικρό προνόμιο Κυβερνητών, Υπάρχων, Α΄ Μηχανικών σε αυτά να σημειώσω τη μεγάλη υπερηφάνεια με την οποία φέρουν τον τίτλο του Επικεφαλής Διεύθυνσης (οπλισμού, ηλεκτρονικών, μηχανής, επιχειρήσεων, διοικητικής μέριμνας κτλ.) ή του Αξιωματικού Επιστασίας (ναυτιλίας, συνεννοήσεως, βλαβών, κέντρου επιχειρήσεων κτλ.), κατώτερων αξιωματικών και, αντίστοιχα, τον τίτλο του Υπολόγου (μηχανής, πυροβολικού, κέντρου επιχειρήσεων, ηλεκτρονικών, ραντάρ, αυτόματων ή ανθυποβρυχιακών συστημάτων κτλ.) οι επικεφαλής Ανθυπασπιστών και Υπαξιωματικών των πλοίων.
Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τους ατρόμητους πιλότους και τα πληρώματα των Ε/Π του Ναυτικού που επιχειρούν με κάθε καιρό, μέρα και νύχτα, που απονηώνονται και προσνηώνονται σε ένα κλυδωνιζόμενο και κινούμενο σε όλους τους άξονες κατάστρωμα 14×20 μέτρων, όπως είναι το ελικοδρόμιο ενός πλοίου εν πλω.
Απαντάμε στους μύθους για την Type 31HN, τη βρετανική πρόταση για το Πολεμικό Ναυτικό
Χωρίς την αφοσίωση και την αυταπάρνηση αυτών των άξιων στελεχών και του συνόλου των πληρωμάτων ούτε μάχιμα πλοία, ούτε ναυτικό, ούτε ναυάρχους, ούτε και ανεξάρτητη Πατρίδα θα είχαμε, και φυσικά, ούτε για τους βέλτιστους εξοπλισμούς εμείς σήμερα θα μιλούσαμε. Τους χρωστάμε πολλά και δεν πρέπει να ξεχνάμε να τους το αναγνωρίζουμε με κάθε ευκαιρία και να προσπαθούμε να τους εξασφαλίσουμε καλύτερα πλοία και καλύτερες συνθήκες και προοπτικές. Επιστρέφοντας στο θέμα μας, ας αναλογιστούμε στα πόσα άτομα θα ανέλθει το πλήρωμα των νέων πλοίων μας, αν στο ολιγομελές -προτεινόμενο από τις εταιρείες- πλήρωμα των νέων κορβετών προστεθούν:
Ναυτικό χωρίς πληρώματα; Εκτόξευση πυραύλου Standard από μη επανδρωμένο πλοίο
(α) Τα πολύ περισσότερα στελέχη για την κάλυψη των παραπάνω ιδιαιτεροτήτων και αναγκών λόγω του τρόπου λειτουργίας και των επιχειρησιακών απαιτήσεων των πλοίων του Π.Ν.
(β) Οι αυξημένες ανάγκες σε προσωπικό αντιμετώπισης σοβαρών καταστάσεων εν πλω (αγήματα βλαβών-Ε/Β, επισκευών).
(γ) Το επιπλέον απαιτούμενο πλήρωμα ως πλοίο-φορέας ελικοπτέρου, για την υποστήριξη επιβαίνοντος Διοικητού (ομάδας πλοίων), για να εξυπηρετήσει των άνω των 25 ατόμων επιπλέον του μόνιμου πληρώματος που σε κάθε ταξίδι θα επιβαίνουν (πιλότοι Ε/Π, ομάδα τεχνικών για συντήρηση και επισκευές του Ε/Π, το επιτελείο του Διοικητή, ομάδα ειδικών δυνάμεων, εκπαιδευόμενοι).
Και το ερώτημά μου είναι: το μόνιμο πλήρωμα των νέων κορβετών θα είναι
κοντά στο 80 ή μήπως πάνω από 110;
Όσο για τις αναβαθμισμένες ΜΕΚΟ…
Η συνέχεια στο Naval Defence
