Πρόσφατα είχαμε θίξει ένα αρκετά σημαντικό θέμα στις Ένοπλες Δυνάμεις, την πολυτυπία σε συστήματα που θα μπορούσαν να είχαν αγοραστεί από όλους του κλάδους. Σαν πρώτο παράδειγμα φέραμε την κατάσταση και την… ποικιλία που συναντάμε σε μέσα μεταφορικά ελικόπτερα για τους κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων, που συνυπάρχουν τύποι τόσοι πολλοί που μάλλον δεν πρέπει να μας “πειράζουν” χώρες σαν την Ινδία ή την Αίγυπτο.
Ομοβροντίες HAWK, ASRAD και STINGER στο Πεδίο Βολής Κρήτης (Φωτογραφίες)
Σήμερα θα ασχοληθούμε με ένα άλλο θέμα, τελείως διαφορετικό, αλλά εξίσου σημαντικό. Θα ασχοληθούμε με το πόσα συστήματα αεράμυνας διαθέτουν οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, και το πόσο “σοφά” το σύστημα αεράμυνας ποιήσαμε…
Μετά την Κρίση των Ιμίων, όταν ο Ελληνικός Στρατός αποφάσισε πως χρειάζεται ένα κινητό σύστημα αεράμυνας, που θα γεφυρώσει το “χάσμα” ανάμεσα στους ΜΙΜ-24 Improved HAWK και τους FIM-92 Stinger. Με τη διαφορά, που θα έπρεπε να είναι εποχούμενο…
Φυσικά ο ΕΣ είχε ήδη σε υπηρεσία έναν αριθμό SA-8b Gecko, αλλά ήταν προφανές τότε, στα τέλη της δεκαετίας του ’90, πως το σύστημα αυτό ήταν πλέον ήδη παρωχημένο, καθώς πέραν κάποιων σποραδικών επιτυχιών, είχε αποτύχει να αποτρέψει σημαντικές επιδρομές σε Λίβανο, Συρία, Ιράκ και Γιουγκοσλαβία.
Οι παλιοί μας φίλοι θα θυμούνται πως ο ΕΣ τότε ήταν υπέρ ενός συστήματος σαν το ADATS (Lockheed Martin Air Defense Anti Tank System, MIM-146 ADATS), που είχε διπλή αποστολή, εναντίον αρμάτων αλλά και αεροσκαφών ή ελικοπτέρων, ενώ λόγω καθοδήγησης Laser ήταν τότε αδύνατη η παρεμβολή του. Τελικά ο ΕΣ αγόρασε το ρωσικό TOR-M1, ενώ, στον διαγωνισμό που έγινε τότε, η ΠΑ και το ΠΝ διαχώρισαν τη θέση τους, αρνούμενοι να παραγγείλουν το εν λόγω Α/Α σύστημα, και επέλεξαν το Crotale NG!
Έτσι η παραγγελία “έσπασε” σε 25 TOR M1 συστήματα για τον ΕΣ και 11 Crotale NG (VT-1) για την ΠΑ, με 2 για το ΠΝ. Συνέβη λοιπόν το απίθανο, ο ΕΣ αγόρασε ένα σύστημα που δεν μπορούσε να διασυνδεθεί με τα I-HAWK, ενώ η ΠΑ προτίμησε ένα σύστημα που καμία σχέση δεν είχε με τα υπηρετούντα μέχρι τότε Skyguard. Για το ΠΝ δεν συζητάμε καν, αν υποθέσουμε πως ήθελε μια κάποια “ομοιοτυπία” θα επέλεγε τις επίγειες εκδόσεις των NSSM/ESSM.
Πέρα από το αστείο του πράγματος, το ΠΝ και η ΠΑ στο παρελθόν είχαν κοινές επιλογές, καθώς οι Sea Sparrow, Sea Aspide αλλά και οι Sparrow των Skyguard ήταν ουσιαστικά ανταλλάξιμοι, με αρκετά κοινά εργαλεία παρακολούθησης και συντήρησης. Επίσης, η ΠΑ είχε ήδη διάφορες εκδόσεις του ΑΙΜ-7Ε/F σε χρήση από τα F-4E Phantom. Ο ΕΣ φυσικά ήταν υποχρεωμένος λόγω ΝΑΤΟ να πάει σε HAWK, και την εποχή που το έκανε, καλά και έκανε!
Νοτιοκορεατικά αντιαεροπορικά VSHORADS K30 Biho για την Ινδία – Έλεγχος τιμών
Τώρα, εν έτει 2020, οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας έχουν σε υπηρεσία SA-8 (με την όποια, μάλλον μηδενική τους επιχειρησιακή αξία), SA-15 (TOR-M1), Crotale NG, Skyguard, ενώ στο ΠΝ υπηρετούν Sea Sparrow (NSSM), Sea Aspide, NSSM Block I. Σε επόμενο στάδιο ακτίνας δράσης υπηρετούν φυσικά οι Improved HAWK (ΕΣ) και ΜΙΜ-104 Patriot (ΠΑ), αλλά τουλάχιστον, τα δυο τελευταία συστήματα είναι διασυνδεδεμένα.
Φυσικά έχουν γίνει προσπάθειες, και μαζί με τους S-300 αρκετά από τα συστήματα έχουν αποκτήσει το -ανεπαρκές πλέον- Link11B, αλλά αυτό όμως δεν σημαίνει πως με αυτό τον τρόπο μπορούν να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες των συστημάτων στο έπακρο. Επίσης, σε περίπτωση πολέμου, είναι αυξημένοι οι κίνδυνοι για φίλιες απώλειες μαχητικών ή ελικοπτέρων, καθώς η αναγνώριση θα βασίζεται κυρίως στο IFF (και μάλιστα, όχι παντού, χωρίς να μπορούμε να πούμε περισσότερα). Δεν είναι όμως σκοπός του άρθρου μας η ανάδειξη των μειονεκτημάτων του Συστήματος Αεράμυνας, και δεν θα μείνουμε εδώ, καθώς θα επανέλθουμε με νεότερο άρθρο μας.
CAMM-ER, ποιος είναι ο πύραυλος που εξετάζει το ΠΝ για τις Belh@rra Helleniques;
Αντίθετα, θέλουμε για μια ακόμη φορά να τονίσουμε την ανυπαρξία διακλαδικής διοικητικής μέριμνας. Ένα κοινό αντιαεροπορικό σύστημα, θα επέτρεπε την επίτευξη χαμηλότερης τιμής απόκτησης στην αρχική αγορά. Θα επέτρεπε την δημιουργία κοινών δικτύων εκπαίδευσης, κοινών βολών στο Πεδίο Βολής Κρήτης, κοινών αποθεμάτων ανταλλακτικών, κοινών εργαλείων συντήρησης. Και σε καιρό πολέμου, ευκολία στην εξεύρεση διαθέσιμων πυραύλων για αναχορηγία. Τώρα; Τι έχουμε από όλα αυτά; Τίποτα.
Αντίθετα, άλλη εκπαίδευση ακολουθεί το ΠΝ, άλλη η ΠΑ και φυσικά άλλη ο ΕΣ. Έτσι, στο Πεδίο Βολής Κρήτης, πρέπει να γίνονται σε τακτικά χρονικά διαστήματα εκτοξεύσεις ΚΑΙ Crotale NG, KAI TOR-M1 KAI SA-8 κοκ (ξέρουμε ότι δεν γίνονται, αλλά θα έπρεπε).
Νέο αντιαεροπορικό με βάση τον πύραυλο CAMM από τις MBDA και PGZ
Γιατί μας ήρθε όμως και γράφουμε για όλα αυτά σήμερα; διότι η αντιαεροπορική άμυνα των ΕΔ χρειάζεται αναβάθμιση. Αργά ή γρήγορα, θα πρέπει να προχωρήσουμε σε προμήθεια αντιαεροπορικών συστημάτων που θα αντικαταστήσουν τα παρωχημένα -για να μην πούμε αρχαιοπρεπή- OSA, αλλά και τους πυραύλους των Skyguard. Επίσης, ακόμη και τα TOR-M1 δεν είναι σίγουρο πως λίαν συντόμως δεν θα χρειαστούν σημαντικά ποσά για την αναβάθμισή τους, ενώ τα Crotale NG της ΠΑ και του ΠΝ θα λέγαμε πως είναι “εξαφανισμένα”, ενώ δεν έχει καταγραφεί κάποια σύμβαση FOS για τα όπλα αυτά.
Λίαν συντόμως, θα πρέπει να βρεθεί και λύση και για τους Improved HAWK, καθώς η διάρκεια ζωής των πυραύλων φτάνει προς το τέλος τους. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως κάποια στιγμή θα πρέπει να αποκτήσουμε μια κάποια ομοιοτυπία, αλλά και συστήματα τα οποία θα είναι fire and forget. Η καταύγαση (ημιενεργή καθοδήγηση) είναι πλέον οριακή για να προσπαθείς να καταρρίψεις σύγχρονα αεροσκάφη, με ισχυρά συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου.
Σε ότι αφορά τα μικρά βεληνεκή, για συστήματα επιπέδου OSA/TOR-M1, η Ελλάδα έχει σε υπηρεσία έναν εξαιρετικό πύραυλο, τον IRIS-T. Ο IRIS-T SL, στην έκδοση SAM, έχει επιλεγεί από τη Σουηδία και τη Νορβηγία προκειμένου να ενισχύσουν την Α/Α τους άμυνα. Η Ελλάδα συμμετέχει με 13% στο project του IRIS-T. Χρειαζόμαστε κάτι περισσότερο;
Επίσης, το ΠΝ σχεδιάζει να αποκτήσει νέους αντιαεροπορικούς πυραύλους, για να εξοπλίσει τις νέες φρεγάτες του. Οι επιλογές είναι περιορισμένες, και εκτός των ASTER 30 που προφανώς θα εξοπλίσουν τις Belh@rra, σκέφτεται να αγοράσει και τους CAMM-ER.
Οι απλοί CAMM αντικατέστησαν σε βρετανική υπηρεσία τους παλαίμαχους Rapier, ενώ η MBDA προσφέρει το Enhanced Modular Air Defence Solutions (EMADS), με χρήση των CAMM/CAMM-ER. Μήπως, λέμε μήπως, να ρίξουμε μια ματιά και προς τα εκεί, αν το ΠΝ τους επιλέξει;
Αν το Ναυτικό αποφασίσει να πάει στους CAMM-ER, τότε δεν θα είναι λογικό οι επίγειες λύσεις για ΠΑ και ΕΣ να βασίζονται εκεί πάνω; μήπως να το δουν από τώρα, προκειμένου να πετύχουν όλοι μαζί καλύτερες τιμές από την MBDA; Αν δεν είναι ο CAMM/CAMM-ER μπορεί να είναι κάποιος άλλος, όπως ο IRIS-T. Πάντως, ας σκεφτούμε για πρώτη φορά “σφαιρικά”, κι όχι ο “καθείς για την πάρτη του”.
H INTRACOM συμμετέχει στο πρόγραμμα παραγωγής του IRIS-T SLM
Αυτό που θέλουμε να πούμε είναι πως μόνο αν μαζέψουμε τις ανάγκες και από ΠΑ, ΠΝ και ΕΣ, θα μπορέσουμε να παραγγείλουμε ένα μεγάλο αριθμό πυραύλων από κάποιον τύπο. Τότε και μόνο τότε θα μπορέσουμε να διεκδικήσουμε συμπαραγωγή και μεγάλη ελληνική προστιθέμενη αξία.
Αν αγοράσουμε μικρές ποσότητες από το ένα σύστημα, και απειροελάχιστες από ένα άλλο, τότε, εκτός του ότι παίρνουμε τιμές “ψιλικατζίδικου” κι όχι “χοντρικής”, αυξάνουμε τα κόστη συντήρησης, επισκευών και εκπαίδευσης. Και φυσικά, η ελληνική προστιθέμενη αξία τείνει στο 0 (ολογράφως, ΜΗΔΕΝ).
