Μια φωτογραφία, μια ιστορία: Προσνήωση μόνο με άγκιστρο στο HMS Eagle -και ζημιές μάχης

Τα μεγάφωνα του αεροπλανοφόρου αντήχησαν το μήνυμα: ένα από τα αεροπλάνα επέστρεφε από την επιδρομή στο αεροδρόμιο Αλμάζα χτυπημένο. Ήταν το Sea Venom ‘095’ που πετούσαν ο Πλωτάρχης Τζων Γουίλκοξ και ο Υποσμηναγός Ρόμπερτ Όλντινγκ της RAF, έμπειρος ναυτίλος νυχτερινών μαχητικών Meteor. Μόλις λίγους μήνες νωρίτερα είχε δηλώσει εθελοντής να πετάξει με τα τζετ του Βασιλικού Ναυτικού για μια περίοδο δύο ετών. Τον Οκτώβριο του ’56 θα είχε όση δράση επιθυμούσε.
Η απόφαση του Αιγύπτιου ηγέτη Γκαμάλ Άμπντελ Νάσσερ να εθνικοποιήσει τον Ιούλιο του 1956 την Διώρυγα του Σουέζ, πυροδότησε μια από τις μεγαλύτερες μεταπολεμικές κρίσεις. Σαν να μην έφθανε αυτό, ο Πρόεδρος Νάσσερ είχε αποκόψει την χώρα από την Δύση, αγοράζοντας στρατιωτικό υλικό για τον εκσυγχρονισμό των αιγυπτιακών ενόπλων δυνάμεων από την Τσεχοσλοβακία.
Δεν υπήρχε περίπτωση να άφηναν οι δυνάμεις της Δύσης τον στρατηγικής σημασίας δίαυλο του Σουέζ στον αποκλειστικό έλεγχο της Αιγύπτου. Η Επιχείρηση Musketeer ήταν η απάντηση. Η Βρετανία και η Γαλλία θα ανακαταλάμβαναν στρατιωτικά την Διώρυγα ενώ στο πλαίσιο της μυστικής συμμαχίας που συνήψαν με το νεοσύστατο κράτος του Ισραήλ, οι ισραηλινές δυνάμεις θα εξαπέλυαν προληπτικό πλήγμα κατά των Αιγυπτίων στην περιοχή.

Στις 2 Νοεμβρίου η στρατιωτική επέμβαση των Αγγλο-Γάλλων ήταν σε πλήρη εξέλιξη, με τους Βρετανούς να βομβαρδίζουν στόχους πέριξ του Καΐρου ήδη από τις 31 Οκτωβρίου. Το Sea Venom FAW.21 (WW281) των Γουίλκοξ και Όλντινγκ απονηώθηκε μαζί με άλλα έξι τζετ του 893 NAS για να βομβαρδίσουν την Αλμάζα, περίπου 16 χλμ από το Κάϊρο. Την προηγούμενη είχαν επιτεθεί στο αεροδρόμιο Μπέλμπιις (Bilbeis) προσβάλλοντας αιγυπτιακά αεροσκάφη στο έδαφος με πυροβόλα και ρουκέτες. Στην Αλμάζα όμως τα πράγματα ήταν διαφορετικά.
Τα αντιαεροπορικά εκεί ήταν σφοδρά –και εύστοχα. Το ‘095’ επλήγη καίρια κάτω από το ρύγχος κι άρχισε να χάνει υδραυλικά. Ο Όλντινγκ ήταν σε χειρότερη κατάσταση: τραυματισμένος σοβαρά το πόδι, χρειάστηκε να βάλει αιμοστατικό επίδεσμο και να κάνει ένεση μορφίνης για να μπορέσει να συνεχίσει να εκτελεί τα καθήκοντά του.
Αβέβαιος για την έκταση των ζημιών, ο Πλωτάρχης Γουίλκοξ πραγματοποίησε χαμηλή διέλευση πάνω από το HMS Eagle (R05) που έπλεε ανοικτά του Πορτ Σάϊντ ώστε να εκτιμηθεί το μέγεθος του προβλήματος. Χωρίς υδραυλικά, δεν είχε άλλη επιλογή από το να κατεβάσει το αεροπλάνο δίχως σύστημα προσγείωσης, μόνο με το άγκιστρο ανάσχεσης. Τα σταθμευμένα αεροσκάφη απομακρύνθηκαν βιαστικά ενώ πυροσβέστες και διασώστες πήραν θέσεις, έτοιμοι για το χειρότερο.
Η προσνήωση σε ένα αεροπλανοφόρο δεν είναι για λιπόψυχους. Χωρίς σύστημα προσγείωσης όμως, το εγχείρημα ξεχωρίζει τους άνδρες από τα παιδάκια στα γρήγορα. Ερχόμενος με το άγκιστρο «κάτω» ο πιλότος του ‘095’ διαπίστωσε πως είχε μεγαλύτερη ταχύτητα απ’ ότι έπρεπε για προσνήωση και ματαίωσε. Επανήλθε για μια δεύτερη απόπειρα, πιο αργά, με τον ναυτίλο να του αναφέρει τις ενδείξεις του ταχύμετρου, ελπίζοντας να πιάσει ένα από τα συρματόσχοινα ανάσχεσης.

Η θεά Τύχη αποφάσισε ότι δοκιμάστηκαν αρκετά για μια μέρα. Το Sea Venom εκτέλεσε μια υποδειγματική προσνήωση χωρίς flaps, με το σύστημα προσγείωσης «πάνω» και μόνο με το άγκιστρο, σταματώντας χωρίς να πιάσει φωτιά. Ο τραυματισμένος ναυτίλος μεταφέρθηκε αναίσθητος στο αναρρωτήριο του πλοίου και κατόπιν διακομίσθηκε σε βρετανικό στρατιωτικό νοσοκομείο στην Κύπρο. Το πόδι του όμως είχε μολυνθεί και χρειάσθηκε να ακρωτηριαστεί. Για την αποστολή αυτή ο Υποσμηναγός Όλντινγκ παρασημοφορήθηκε με τον Διακεκριμένο Σταυρό Ιπταμένου (DFC).
Το χτυπημένο τζετ επέστρεψε με το αεροπλανοφόρο ‘Eagle’ στην Βρετανία αλλά κρίθηκε ότι οι ζημιές μάχης που υπέστη ήταν πολύ μεγάλες για να σωθεί και τέθηκε σε αποθήκευση στον Αεροναύσταθμο HMS Sandling, το σημερινό αεροδρόμιο της Γλασκώβης. Χρησιμοποιήθηκε ως πηγή ανταλλακτικών για άλλα αεροσκάφη του τύπου πριν τελικά διαλυθεί για scrap στις 18 Ιουλίου 1961.
Ο Όλντινγκ έχασε το πόδι του, όμως όχι το σθένος του. Έπειτα από τρείς μήνες θεραπείας έμαθε να περπατά με τεχνητό μέλος και επέστρεψε στις πτήσεις αρνούμενος να χρησιμοποιήσει μπαστούνι. Μέχρι την αποστρατεία του το 1984 έφθασε έως τον βαθμό του Σμηνάρχου υπηρετώντας σε διάφορα πόστα, συμπεριλαμβανομένου του Αξιωματικού Επιχειρήσεων της βάσης Lyneham, αλλά και στο ΝΑΤΟ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι έναν χρόνο μετά το Σουέζ πετούσε ως ναυτίλος σε νυχτερινά/αναχαιτιστικά παντός καιρού Javelin. Τον πρώτο καιρό πιλότος του ήταν ο Αντισμήναρχος Φρέντυ Σόουρυ, ένας μικρόσωμος άνδρας που υπέφερε από σπονδυλίτιδα, γνωστός με το προσωνύμιο ‘Βent Fred’ –ο «σκυφτός Φρεντ». Βλέποντας τον Σόουρυ με τον Όλντινγκ να κουτσαίνει δίπλα του να κατευθύνονται προς το αεροπλάνο τους στην πίστα, ένας Αμερικανός αξιωματικός ακούστηκε να λέει «Ω θεοί, οι Βρετανοί σίγουρα δεν χαραμίζουν τίποτα…»
Αλέξανδρος Θεολόγου