Την περασμένη εβδομάδα, ο Υπουργός Άμυνας κος Παναγιωτόπουλος σε ομιλία του στην Επιτροπή Άμυνας της Ελληνικής Βουλής αποκάλυψε πως το ελληνικό ενδιαφέρον για τις γαλλικής κατασκευής φρεγάτες Belh@rra συνεχίζεται αμείωτο. Για την ακρίβεια μίλησε για κάτι που γνωρίζουμε κι εμείς αρκετά καλά, πως το ΠΝ συζητά για την αγορά 2 φρεγατών, με option την αγορά άλλων 2 στο (κοντινό ή μακρινό… άγνωστο) μέλλον.
Τώρα, έχουν κυκλοφορήσει πολλές φήμες για την διαμόρφωση των γαλλικών φρεγατών FDI/Belh@rra, αλλά και για τις ελληνικές. Επίσης, έχει δημιουργηθεί μια “παραφιλολογία” για το θέμα του κόστους των ελληνικών Belh@rra. Βέβαια, για όλα αυτά έχουμε ήδη γράψει, όσα γνωρίζουμε επί του θέματος/ των θεμάτων.
Γιατί το ΠΝ θέλει να αγοράσει Belh@rra; Υπάρχουν δυο λόγοι, κι εκεί σταματά η όποια συζήτηση που άσκοπα έχουν ανοίξει κάποιοι.
- Η Γαλλία είναι έτοιμη να προσφέρει χρηματοδότηση στην Ελλάδα με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να μην διαταραχθεί η Συμφωνία μεταξύ της χώρας μας και των θεσμών για τα πρωτογενή πλεονάσματα.
- Η Belh@rra είναι η μόνη φρεγάτα, σε αυτή την τιμή, με αυτές τις εξαιρετικές Anti-Air Warfare (AAW) δυνατότητες, με το ραντάρ Sea Fire, και με μέγεθος κάτω από 5000 τόνους.
Το πρώτο θα το συζητήσουμε πιο μετά, θα μείνουμε στο δεύτερο, που μάλλον θα έχει κάνει πολλούς φίλους να ετοιμάζουν τις δικές τους ενστάσεις για τα σχόλια.
Radar Sea Fire 500 στο Αιγαίο…
Καταρχάς, η FTI φέρει το επόμενης γενιάς ραντάρ Sea Fire 500, ένα εξαιρετικό ραντάρ, που δεν συγκρίνεται με ότι κυκλοφορεί μέχρι σήμερα, (Herakles, Kronos, APAR κοκ) καθώς συνδυάζει δυο μοναδικά χαρακτηριστικά. Η πραγματική τεχνολογική «επανάσταση» στο Αιγαίο θα έλθει με την έλευση του SF-500 (Sea Fire 500) ζώνης συχνοτήτων «S» (2-4 GHz).
Η γαλλική πλευρά εμμένει στη χρήση της ζώνης συχνοτήτων «S» (2-4 GHz), που χρησιμοποιείται και στο Herakles (αλλά και από το SPY-1D στα πλοία AEGIS του Αμερικανικού Ναυτικού), ως έναν καλό συμβιβασμό για την κάλυψη των απαιτήσεων εμβέλειας αποκάλυψης και ακρίβειας από ραντάρ MFR.
Σύμφωνα με την Thales, λόγω της χρήσης της ζώνης «S», δεν απαιτείται η παρουσία ραντάρ VSR (L band) κατά τα πρότυπα των πλοίων AEGIS. Για να το κάνουμε πιο “λιανά”, δεν απαιτείται πλέον και δεύτερο ραντάρ μπάντας L, όπως για παράδειγμα το SMART-L, για αποκάλυψη στόχων σε μεγάλη εμβέλεια. Όλα τα κάνει το Sea Fire 500!
Το SF-500 είναι ένα πλήρως ψηφιακό 3D ραντάρ AESA που χρησιμοποιεί τέσσερις σταθερές διατάξεις κεραιών με στοιχεία Tx/Rx κατασκευασμένα από Νιτρίδιο του Γαλλίου (GaN), τα οποία παρέχουν μια σειρά από πλεονεκτήματα σε σχέση με την «παραδοσιακή» χρήση στοιχείων Αρσενιούχου Γαλλίου (GaAs). Συγκεκριμένα, προσφέρουν μεγαλύτερη ισχύ εξόδου στο ραντάρ με αποτέλεσμα την αύξηση της εμβέλειας εντοπισμού και ιχνηλάτησης που επιτυγχάνεται με μικρότερο μέγεθος ολοκληρωμένου κυκλώματος.
Το SF-500 καλύπτει εναέριο χώρο μεγαλύτερο των 500+ km για στόχους TBM ή 400+ km για αεροδυναμικούς στόχους σε τόξο 360 μοιρών (με συνεχή κάλυψη σε αζιμούθιο, αφού σε σύγκριση με τα Herakles και Kronos δεν απαιτείται μηχανική περιστροφή της κεραίας) και 90 μοίρες σε ανύψωση.
Για στόχους επιφανείας η εμβέλεια φθάνει τα 80+ km, ενώ μπορεί να επεξεργάζεται περισσότερα από 800 ίχνη. Κάθε πλαίσιο στοιχειοκεραίας αποτελείται από 12 module με 8 υπομονάδες έκαστο (96 συνολικά) και σχηματίζει περισσότερες από 100 δέσμες εξασφαλίζοντας υψηλό ρυθμό ανανέωσης στοιχείων και πολύ υψηλές δυνατότητες ιχνηλάτησης.
Το ραντάρ έχει τρεις διαμορφώσεις: έρευνα όγκου, έρευνα ορίζοντα, ιχνηλάτηση, και παρέχει μεγάλο εύρος ζώνης λειτουργίας, υψηλές επιδόσεις σε παράκτιο περιβάλλον, αντιμετωπίζει UAV, ίχνη χαμηλής ή υπερηχητικής ταχύτητας καθώς και στόχους μικρού RCS. Παρέχει επίσης πλήρη υποστήριξη βολής βλημάτων ASTER 30 και ASTER 30B1NT, προσθέτοντας στις επιδόσεις τού πλοίου-φορέα και ATBM (χωρίς εξωτερική υπόδειξη στόχου-cueing).
Είναι λοιπόν το Sea Fire 500, το μικρό του μέγεθος και οι δυνατότητές του που επιτρέπουν στην Naval Group να δημιουργήσουν ένα σκάφος τόσο “μικρό” όσο η Belh@rra, με δυνατότητες που έχουν πολύ μεγαλύτερες αλλά και ακριβότερες φρεγάτες. Σημειώνουμε πως τα περισσότερα πλοία AAW έχουν εκτόπισμα τουλάχιστον 6.000 τόνων, κάτι που σημαίνει πως τα περισσότερα θα έχουν πρόβλημα με τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις του ΠΝ. Η Belh@rra δεν έχει κάποιο τέτοιο θέμα.
Οι γαλλικές FREMM τροποποιούνται για να αξιοποιούν τον Aster 30
Εντάξει, αλλά κοστίζει πολλά! Ή μήπως όχι;
Το κόστος για ένα τέτοιο πλοίο δεν είναι απλό. Καταρχάς έχει ειπωθεί κάτι τελείως λάθος, πως τα πλοία θα κοστίσουν κοντά στα 1,2 δις ευρώ έκαστο. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει, καθώς είναι ουσιαστικά αδύνατο να κοστίσουν τόσο. Το συνολικό κόστος του προγράμματος για 2+2 πλοία, θα φτάσει και θα ξεπεράσει τα 2,5 δις ευρώ. Αλλά πόσο κοστίζει το κάθε πλοίο, και τι περιλαμβάνει το “κόστος”;
Καταρχάς, το κόστος των ελληνικών Belh@rra δεν μπορεί να είναι από τώρα γνωστό, καθώς δεν έχει “κλείσει” η ελληνική “διαμόρφωση”. Η διαμόρφωση των ελληνικών πλοίων, σύμφωνα με το MerEtMarine θα είναι η ακόλουθη όπως γράφουμε και σε παλαιότερο μας άρθρο:
MerEtMarine: Έτσι θα είναι οι ελληνικές BELH@RRA, με ASTER, VL MICA και SCALP NAVAL!
Σύμφωνα λοιπόν με το MerEtMarine, η εταιρεία έχει προτείνει στην Ελλάδα μια Belh@rra που προορίζονται για εξαγωγή, με τρία Sylver A50 (για 24 Aster 15/30) και ένα Sylver A70 . Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι θα ήταν τεχνικά εφικτό να ενσωματωθούν βλήματα VL Mica στο πίσω μέρος της υπερκατασκευής, κι αυτό έχει προταθεί στην ελληνική πλευρά προκειμένου να ολοκληρωθεί η άμυνα που προσφέρει ο Aster και να αυξηθούν οι δυνατότητες αυτοάμυνας του πλοίου. Μια διαμόρφωση αντίστοιχη με αυτή που είχε προταθεί παλαιότερα για την “ελληνική” FREMM, όπως την προωθούσε η Γαλλία στο Πολεμικό Ναυτικό. Σημειώνουμε πως προφανώς στους Sylver A50 θα είχε αξία η τοποθέτηση 24 Aster 30, που θα ήταν μια άνευ προηγουμένου αναβάθμιση της αντιαεροπορικής/αντιπυραυλικής ασπίδας της Ελλάδος.
Δυστυχώς δεν υπάρχει κάποια άλλη αναφορά για τις ελληνικές Belh@rra, αλλά μόνο για τις γαλλικές. Οι τελευταίες θα φέρουν πυροβόλο 76mm, τα δύο τηλεχειριζόμενα πυροβόλα των 20mm και τέσσερις σωλήνες για τορπίλες MU90, δύο σε κάθε πλευρά. Στο πίσω μέρος μπορεί να φιλοξενηθεί ένα ταχύπλοο 9 μέτρων τύπου ECUME .
Χρειάζεται πραγματικά το ΠΝ φρεγάτες με SCALP Naval ή αυτό είναι αποστολή της ΠΑ και των υποβρύχιων;
Δηλαδή, οι “ελληνικές” Belh@rra θα φέρουν 24 ASTER 30 έτοιμους για χρήση, και 8 mdCN. Βέβαια τις σοβαρές ενστάσεις μας για την “φόρτωση” πολύτιμων φρεγατών, που σα στόχο έχουν την αντιαεροπορική άμυνα του Στόλου, με πυραύλους Cruise, τις έχουμε γράψει. Προτιμούμε ξεκάθαρα να μπουν 32 ASTER 30 αντί για 24 ASTER/8 SCALP Naval. Η αξία 8 συν 8 mdCN είναι εξαιρετικά περιορισμένη σε αποστολές υπο-στρατηγικής κρούσης, καθώς η ζημιά που μπορούν να προκαλέσουν τόσο λίγοι πύραυλοι είναι περισσότερο ψυχολογική παρά πραγματική.
Σε γαλλική υπηρεσία, θα απουσιάζει ο επιπλέον εκτοξευτής Α50, αλλά και ο Α70, που σημαίνει ότι οι γαλλικές FTI θα φέρουν μόνο 16 ASTER, είτε ASTER 15 είτε ASTER 30. Το ότι οι Γάλλοι αγοράζουν τις φρεγάτες με αυτή τη διαμόρφωση, δεν σημαίνει πως θα τις αγοράσει έτσι και το ΠΝ. Όπως άλλωστε ξεκαθάρισε και ο ΥΕΘΑ, μιλάμε για μια “ελληνική έκδοση”. Το τι θα περιλαμβάνει η έκδοση αυτή, δεν έχει κλείσει ακόμη, καθώς απαιτείται αυτή η παράμετρος πρώτα για να έχουμε το τελικό κόστος.
Τώρα, σε ότι αφορά το κόστος, το έχουμε πει πολλές φορές, τα γαλλικά σκάφη πόσο κοστίζουν. Έχουμε γράψει λοιπόν στο παραπάνω άρθρο:
Ρωτήσαμε λοιπόν τον Fabrice Wolf για το κόστος των γαλλικών πλοίων, έτσι όπως αναμένεται να είναι η γαλλική διαμόρφωση, χωρίς το γαλλικό ΦΠΑ, αλλά με ένα τυπικό φορτίο 16 Aster30, 8 MdCN, 8 Εxocet MM40 block III, πυροβόλο των 76 mm, 2 Νarwhal , και 6 MU90. Ο Wolf υπολογίζει το κόστος ανάλογα με την παραγγελία ως εξής:
- 2 μονάδες σε παραγγελία, κόστος μονάδας 600/650 εκ. €
- 4 μονάδες σε παραγγελία, κόστος μονάδας 550/600 εκ. € (είναι το σενάριο κατασκευής 2 πλοίων στην Γαλλία και 2 σε ελληνικά ναυπηγεία)
- Στις 10 μονάδες το κόστος μπορεί να πέσει στα 450-470 εκ ανά μονάδα!
Τώρα, ας υποθέσουμε πως το κόστος θα είναι υψηλότερο, λόγω των ελληνικών απαιτήσεων. Ποιες είναι αυτές οι “απαιτήσεις”;
Κατά καιρούς, έχουμε μάθει τα εξής:
- Το ΠΝ ήθελε ταχύτερο πλοίο, τουλάχιστον 32 κόμβων, αλλά τελικά δέχτηκε τους 27.
- Το ΠΝ ήθελε πυροβόλο των 127 χιλιοστών, κάτι μάλλον δύσκολο, και μάλλον συμβιβάζεται με το πυροβόλο των 76 χιλιοστών.
- Δεν έχει κλείσει ακόμη το θέμα του CIWS, αν και ακόμη είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο τοποθέτησης κάποιου RAM.
- Οι Γάλλοι, αν και έχουν πει πως δεν υπάρχει πρόβλημα με τους 3 X 8πλούς A50 και τον 8πλό Α70, τελικά ίσως και να… υπάρχει. Έτσι, πιθανότατα να απαιτηθεί επιπλέον “πλοίο” με αύξηση του μήκους, κι ότι μπορεί να σημαίνει αυτό για το κόστος. Φυσικά, το πρόβλημα λύνεται με την μη τοποθέτηση των mdCN και φόρτωμα με 24 ή 16 ASTER 30. Σε κάθε περίπτωση, η ενσωμάτωση του Α70 θα έχει κάποιο επιπλέον κόστος.
To θέμα λοιπόν της όποιας καθυστέρησης, βρίσκεται στην ελληνική πλευρά, που προσπαθεί να πάρει ότι περισσότερο μπορεί από τα νέα πλοία. Εκτίμησή μας είναι πως πλοίο με ένα απλά επιπλέον Α50 και χωρίς Α70 για τους SCALP Naval δεν θα έχει κάποια σοβαρή επίπτωση στο κόστος (πλην του κόστους του επιπλέον Α50).
«Σημαντικές συνομιλίες μεταξύ Naval Group – ελληνικής κυβέρνησης για προμήθεια Belh@rra»
Αν τώρα, οι Γάλλοι, προκειμένου να ικανοποιήσουν τις προδιαγραφές και τις απαιτήσεις του ΠΝ (που είναι απόρρητες), αυξήσουν το κόστος, δεν το γνωρίζουμε, αλλά φυσικά, σαν ενδεχόμενο όχι μόνο είναι ανοιχτό, αλλά μάλλον το πιθανότερο. Αλλά το να λέμε πως η πολιτική ηγεσία πιέζει για “συμφωνία” είναι γελοίο, και το σταματάμε εδώ.
Αν τελικά η Belh@rra είναι φθηνότερη ή έστω ανταγωνιστική άλλων λύσεων θα κριθεί από την τελική συμφωνία. Αν δηλαδή, η συμφωνία περιλαμβάνει και τους πυραύλους (λέμε τώρα), το κόστος θα είναι υψηλό, και μη συγκρίσιμο με άλλες συμφωνίες (πχ για την Type 31e ή τις Iver Huitfeld). Όλα θα εξαρτηθούν από το τελικό “πακέτο”.
Και από χρηματοδότηση;
Η χρηματοδότηση, αν οι Γάλλοι δεν καταφέρουν να γίνει μέσω κάποιων χρημάτων από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων που παρακρατά η Τράπεζα της Γαλλίας (που μάλλον δεν θα το καταφέρουν, τουλάχιστον σε μεγάλο μέρος), θα γίνει μέσω μια νέας μορφής χρηματοδότησης, που προσωρινά λέγεται σαν τα “γαλλικά FMS”. Το θέμα είναι πως το κόστος των πλοίων, δεν θα βαρύνει αμέσως το ελληνικό χρέος, αλλά θα πάει κλιμακωτά, όταν τα χρήματα γίνονται απαιτητά.
Δηλαδή, τα χρήματα έχουν πληρωθεί, και στον ελληνικό Π/Υ εγγράφεται μόνο το ποσό που πρέπει να αποπληρωθεί τον επόμενο χρόνο. Κάπως έτσι (πολύ “χοντρικά”) ελπίζει το ΠΝ να πείσει το ΥΠΟΙΚ να μην σταματήσει την αγορά.
Τώρα, με αυτή την αγορά το ΠΝ αποκτά δυο φρεγάτες με δυνατότητες AAW, έστω και με μόλις 24 πυραύλους ASTER 30. Πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας, ότι δυνατότητες τέτοιες έχουν ναυτικά με πολύ μεγαλύτερα και ακριβότερα πλοία, εκτός ίσως από τη Δανία, με τα μεγαλύτερα μεν, φθηνότερα δε, όπως για παράδειγμα Iver Huitfeld.
Με τους ASTER 30 η Belh@rra πλέον δεν μπορεί να συγκριθεί με τις ΜΕΚΟ Α200, Type 23 ή έστω και τις Type 31e. Μπορεί όμως να συγκριθεί με πολύ ακριβότερα πλοία, αν και υστερεί στους μεταφερόμενους πυραύλους, έτοιμους προς χρήση (16 στην γαλλική έκδοση, 24 (;) στην ελληνική).
Ολλανδική Φρεγάτα Damen SIGMA, θα μπορούσε να είναι μια λύση για το ΠΝ;
Γενικά, θα πούμε για μια ακόμη φορά πως δυο Belh@rra δεν θα αλλάξουν σημαντικά το συσχετισμό δυνάμεων στην περιοχή, ενώ κατά ελάχιστο θα πρέπει να βάλουμε σε υπηρεσία τουλάχιστον τέσσερις. Από εκεί και πέρα, το ΠΝ πρέπει είτε να κινηθεί προς μια ελαφρότερη φρεγάτα πολλαπλών ρόλων (Gowind 3100 ή Damen Sigma 10514, ή ALS 115) ή να δεχτούμε όλοι, πως ο Στόλος θα περιοριστεί στα 6 ή 8 σκάφη.
Αν τώρα, οι Γάλλοι δεν φέρνουν ούτε χρηματοδότηση, τότε, λυπόμαστε, αλλά το ΠΝ πρέπει να κάνει διεθνή διαγωνισμό όπου θα συνυπολογιστούν όλες οι διαθέσιμες προσφορές με βάση τα τεχνικά χαρακτηριστικά, τις δυνατότητες εγχώριας ναυπήγησης, αλλά και την μακροχρόνια χρηματοδότηση…
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το σημερινό άρθρο δεν είναι υπέρ ή κατά της αγοράς των φρεγατών, απλά προσπαθεί να αποκωδικοποιήσει το ελληνικό ενδιαφέρον για τα συγκεκριμένα πλοία.
