Βρισκόμαστε στο τέλος του 2019… Οι Ένοπλες Δυνάμεις, τα τελευταία χρόνια ενισχύθηκαν ελάχιστα. Αν εξαιρέσουμε τις αποφάσεις εκσυγχρονισμού των F-16C/D σε F-16V, και των Ρ-3Β, καμία ουσιαστικά βελτίωση δεν είχαμε. Αποτύχαμε ακόμη και να ολοκληρώσουμε κομβικές αγορές οπλικών συστημάτων είτε λόγω εμπάθειας (ΝΗ-90), είτε λόγω αδυναμίας (5η και 6η πυραυλάκατο κλάσης Ρουσσέν), είτε λόγω … εεε… ωχαδελφισμού/ανικανότητας/ποιοσασχολείταιτωρα/δωσεπιδόματα κλπ (δύο επιπλέον υποβρύχια 214ΗΝ). Συγχωρέστε μας για την γλώσσα, αλλά είναι δουλειά μας να ξέρουμε την κατάσταση. Και την ξέρουμε. Πολύ καλά.
Καλά όλα αυτά, ποια είναι η κατάσταση τώρα; Δηλαδή τι θέλει να μας πει η ΠΤΗΣΗ; Αγοράστε όπλα;
Υποσχόμαστε λίαν συντόμως να κάνουμε παρουσίαση και για τις ανάγκες της Πολεμικής Αεροπορίας αλλά και του Στρατού Ξηράς. Σήμερα όμως θα γράψουμε για μια ακόμη φορά για τις απελπιστικά πιεστικές ανάγκες του ΠΝ, που είναι πραγματικά σε μια άσχημη κατάσταση. Ο πάλαι ποτέ πανίσχυρος Ελληνικός Στόλος, είναι μια σκιά του παλαιού του εαυτού, όχι γιατί δεν έχει πλοία, αλλά γιατί πεισματικά κρατάει από ανάγκη πλοία με ηλικία μεγαλύτερη του κυβερνήτη τους.
Ας μην κοροϊδευόμαστε. Έπρεπε ήδη να είχαμε αντικαταστήσει τις 3 μη εκσυγχρονισμένες φρεγάτες κλάσης S, τα 4 υποβρύχια κλάσης 209/1100, καθώς και αρκετές πυραυλακάτους και περιπολικά.
Και δεν σταματάμε εδώ. Την επόμενη δεκαετία πρέπει να βγουν από υπηρεσία και να αντικατασταθούν (;) από νέα πλοία τα υποβρύχια 209/1200, οι εκσυγχρονισμένες S, και ουσιαστικά όλες οι πυραυλάκατοι εκτός από τις κλάσης Super Vita. Δεν μιλάμε για συμπληρώσεις, αλλά για ένα νέο Ναυτικό. Μπορούμε να πετύχουμε αυτό;
Αυτη τη στιγμή προέχει η αντικατάσταση των παλαιών φρεγατών κλάσης S, με κάποιες που θα προσφέρουν και δυνατότητα αεράμυνας περιοχής. Μόνο έτσι θα έχουμε κάποιες ελάχιστες πιθανότητες να βγάλουμε το Στόλο στην Ανατολική Μεσόγειο σε αποστολή προστασίας συμφερόντων μας κι όχι αυτοκτονίας. Αλλά το να στείλουμε το Στόλο μας έτσι στην περιοχή, θα έχει λιγότερες πιθανότητες από ότι κάποτε το Γιαμάτο στην τελευταία του αποστολή στον Β’ ΠΠ.
Τώρα, είναι απόλυτα κατανοητό πως λύσεις χρειαζόμαστε χτες, όχι αύριο. Μας κάνει λοιπόν εντύπωση η απόρριψη ή έστω η μεγάλη καθυστέρηση στην επιλογή μιας λύσης όπως οι Adelaide. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που γράψαμε το παρακάτω άρθρο. Φυσικά οι Adelaide δεν είναι Arleigh Burke, αλλά θα έδιναν αμέσως μια κάποια λύση στο πιεστικό πρόβλημα του ΠΝ.
ΑΠΟΨΗ: Τι έγινε τελικά με τις φρεγάτες Adelaide; Τις απορρίψαμε οριστικά, κι αν ναι, γιατί;
Τώρα, είναι προφανές πως υπάρχουν κι άλλες λύσεις, το θέμα είναι αν θα επιλέξει το Ναυτικό κάποιες από αυτές τις λύσεις. Για παράδειγμα, οι Γάλλοι έχουν να προσφέρουν κάποιες ταλαιπωρημένες φρεγάτες ή τα αντιτορπιλικά Cassard, αλλά αν εξαιρέσει κανείς τις υποεξοπλισμένες LaFayette, το ΠΝ δεν έχει να περιμένει τίποτα από Γαλλία μεριά.
Αντίθετα, η Γερμανία έχει να μας αποδώσει πλοία. Ακούγεται παράξενο, αλλά οι δυο τελευταίες F122 Bremen class, μπορούν να έρθουν στο ΠΝ και να μπουν άμεσα σε επιχειρησιακή αξιοποίηση καθώς τα πλοία βασίζονται στις S με προωστήριο σκεύος από τις ΜΕΚΟ200. Το θέμα είναι πως θα μπορούσαμε με μια συμφωνία πλαίσιο να πάρουμε και τις F123, που λογικά θα αποσυρθούν μέσα στην επόμενη δεκαετία. Το θέμα είναι πως η Γερμανία έχει σοβαρό πρόβλημα με τις διαθεσιμότητες των πλοίων του Bundesmarine και δεν είναι τόσο εύκολο να βασιστεί κάποιος σε πρόγραμμμα απόσυρσης.
Το ίδιο μπορούμε να κάνουμε με το Βέλγιο/Ολλανδία, παραλαμβάνοντας τις τελευταίες φρεγάτες κλάσης Μ, αν φυσικά δεν τις «μαζέψει» όλες η Χιλή. Από εκεί θα μπορούσαμε να πάρουμε 2+2 φρεγάτες αλλά δεν θα είχαμε κάποια πριν το 2025. Συνεπώς δύσκολα βγαίνει άκρη από εκεί.
Μιλώντας για συμφωνίες πλαίσιο, μια εξαιρετική θα ήταν η αγορά των Adelaide, και στην συνέχεια αγορά των αυστραλιανών ΜΕΚΟ200ΑΝΖ όταν αυτές θα βγαίνουν αργά αλλά σταθερά από υπηρεσία. Έτσι θα μπορούσαμε να αντικαταστήσουμε τις περισσότερες από τις Kortenaer με ικανότατες φρεγάτες. Όπως είπαμε, όλα αυτά απαιτούν ένα σοβαρό και μακροχρόνιο σχεδιασμό…
ΣΥΖΗΤΗΣΗ: Φρεγάτες ANZAC για το ΠΝ. Ίσως η μόνη βιώσιμη και οικονομική λύση;
Λύσεις σε μεταχειρισμένα σκάφη υπάρχουν αρκετές. Αν ψάξουμε θα βρούμε ακόμη και τις Type 23, λύσεις από την Ιταλία, ακόμη και την Άπω Ανατολή. Το θέμα είναι, αν καλύπτουν τις ανάγκες του ΠΝ, αν το ΠΝ κρίνει πως μπορεί να τις εντάξει σε υπηρεσία, αν καλύπτουν τις μελέτες κόστους οφέλους κοκ. Θέλουμε να πιστεύουμε πως το ΠΝ έχει κάνει μελέτη για κάθε διαθέσιμο πλοίο που υπάρχει (πράγματι έχει κάνει).
Πότε γίνονται διαθέσιμες οι πρώτες φρεγάτες Halifax και Type 23;
Το θέμα είναι αν υπάρχει κάποιος χρονοπρογραμματισμός σε ότι αφορά τον διαθέσιμο προϋπολογισμό. Εννοούμε πως το ΥΠΕΘΑ έχει διαθέσιμο κατά έτος 530 εκατομμύρια ευρώ, από τα οποία μάλιστα ένα μεγάλο ποσό θα πηγαίνει για μερικά χρόνια στον εκσυγχρονισμό των F-16V. Αν θέλετε, το άγχος μας είναι πως το ΠΝ, δεν προσπαθεί να εξασφαλίσει μεταχειρισμένα πλοια προκειμένου να μην διακινδυνεύσει το προγραμμα των φρεγατών Belharra.
Το πρόβλημα είναι πως αν προχωρήσει μόνο το πρόγραμμμα των Belharra τότε θα κινδυνεύσει ειλικρινά όλο το ΠΝ, καθώς πιθανά θα απορροφήσει όλους τους διαθέσιμους πόρους. Αν υποθέσουμε πως από τα 530 εκατομμύρια το ΠΝ μπορεί να έχει πρόσβαση στα 150 ετησίως, τότε η αγορά των δυο Belharra θα απορροφήσει τον Π/Υ του ΠΝ για τα επόμενα 20 χρόνια!
Εκτός κι αν γίνει κάποιο «μαγικό» και ο προϋπολογισμός για αγορές παγίων του ΥΠΕΘΑ από τα 530 εκατομμύρια στα 2 δις ή και παραπάνω, το προγραμμα ανανέωσης του ΠΝ δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί με τίποτα. Λογικά θα έχουμε αύξηση των προϋπολογισμών Άμυνας, αλλά αμφιβάλουμε πως η αύξηση θα επιτρέψει την αντικατάσταση των πλοίων που αναφέραμε στην αρχή. Ούτε καν σε ρυθμό 1 νέο πλοίο για 2 παλαιά.
Η μόνη λύση είναι να κερδίσουμε χρόνο, αγοράζοντας στοχευμένα κάποια πολεμικά πλοία (Belharra;) που θα καλύψουν συγκεκριμένες ανάγκες (αεράμυνα περιοχής), αλλά και κάποια μεταχειρισμένα που θα αντικαταστήσουν τις υπέργηρες Kortenaer. Τι θα πετύχουμε έτσι;
ΑΝΑΛΥΣΗ: Ποιες οι επιλογές για άμεση ενίσχυση του ΠΝ αν δεν αγοραστούν οι Adelaide;
Θα καταφέρουμε να ξεκινήσουμε έτσι ένα πολύπλευρο πρόγραμμα ναυπηγήσεων, με βάθος τουλάχιστον 20ετίας, που θα επιτρέψει να σχεδιάσουμε μακροχρόνια ένα σοβαρό πλάνο αντικαταστάσεων για τα περισσότερα πλοια του ΠΝ. Εκεί, θα έχουμε τον χρόνο να κάνουμε τους απαιτούμενους διαγωνισμούς, και να έρθουν να κονταροχτυπηθούν όλοι οι μεγάλοι ομίλοι, είτε στο εσωτερικό είτε στο εξωτερικό.
Σε πρόσφατη ανάρτηση μας, φίλος της ιστοσελίδας μας υπενθύμισε πρόσφατο συμβόλαιο που κερδισε η Ιταλία από το Κατάρ. Για την ακρίβεια, το συμβόλαιο που υπέγραψε το 2016 το Καταρ με την Fincantieri, περιλαμβάνει:
Έναρξη ναυπήγησης της δεύτερης κορβέτας κλάσης Doha για το Κατάρ
- 1 LHD (όμοιο με το Kalaat Béni Abbès της Αλγερίας)
- 4 κορβέτες κλάσης Doha (3,250 τόνοι) με υπόστεγο ελικοπτερου, 1 Oto Melara 76 mm, δυο 30 mm, 16-cell Α50 VLS για πυραύλους Aster 30, 8 Exocet MM40 Block III, καθώς κι ένα RAM με 21 RIM-116. Η ναυπήγηση της πρώτης ξεκίνησε το Νοέμβριο του 2018.
- 2 Περιπολικά ανοιχτής θάλασσας (670 τόνοι) με 1 Oto Melara 76 mm, 2 Χ 30 mm, 8-cell VLS με VL MICA και 4 Exocet MM40 Block III.
Όλα αυτά, τα αγοράζει ένα κράτος που μπορεί να δένει τους σκύλους όχι απλά με λουκάνικα, αλλά μένουν και σε επίχρυσα σπιτάκια. Μαζί με την δεκαετή υποστήριξη των πλοίων αυτών, το συμβόλαιο κοστίζει 4,9 δις ευρώ. Δεν έχουμε να πούμε κάτι περισσότερο, απλά μπορούμε να καταλάβουμε τι σημαίνει διαπραγμάτευση μαζική, και τι οφέλη θα έχει για την οικονομία των πόρων.
Πιστεύουμε ότι κάτι αντίστοιχο μπορεί να γίνει και με όλα τα σοβαρά ευρωπαϊκά ναυπηγεία. Για ένα ναυπηγικό προγραμμα, που θα ξεκινήσει το 2023-2025 και θα κρατήσει μέχρι το 2040, που θα παράξει 6-8 κορβέτες, 6-8 φρεγάτες, 4 υποβρύχια, 12 πυραυλακατους, 20 περιπολικά ανοιχτής θαλάσσης, τότε αντιλαμβανόμαστε πως μπορεί να υπάρξει χώρος για πολλά… τι εννοούμε πολλά;
Καταρχάς, θα υπάρξει εξασφαλισμένο έργο για όλα τα ναυπηγεία. Αν μάλιστα επιλέξουμε λύσεις όπως οι Damen Sigma ή οι Iver Huitfeld/Absalon, τότε τα πλοία θα κατασκευάζονται από όλους, και θα συναρμολογούνται από έναν. Επίσης, μπορούμε να δούμε και αμιγώς ελληνικής σχεδίασης λύσης όπως η οικογένεια πλοίων ALS που έχει σχεδιαστεί από Έλληνες ναυπηγούς.
Γύρω από τις ναυπηγήσεις αυτές, θα υπάρξει μια σειρά άλλων λύσεων υψηλής προστιθέμενης αξίας. Για παράδειγμα, ελληνικές εταιρείες θα μπορούσαν να αναλάβουν την συμπαραγωγή ραντάρ, συστημάτων ECM/ESM, πυραύλων κοκ. Αξίζει η δημιουργία γραμμής παραγωγής πχ για ραντάρ, από την στιγμή που θα αγοραστούν 12-30 νέα ραντάρ. Αλλά, τι έργο να αναλάβει μια ελληνική εταρεία για πχ δυο ραντάρ;
Το μόνο που χρειάζεται είναι ένας μακροχρόνιος σχεδιασμός. Σήμερα πρέπει να βρούμε λύσεις για να επαναφέρουμε την ισορροπία, αύριο πρέπει να σχεδιάσουμε με ορίζοντα τουλάχιστον το 2050. Αλλιώς, είτε θα βρεθούμε όπως έγινε το 1996, μετά τα Ίμια να αγοράζουμε ότι βρούμε μπροστά μας, είτε να κλαίμε μετά από μια εθνική καταστροφή. Τότε να ξέρουμε όμως πως δεν θα φταίνε οι «κακοί ξένοι», αλλά όλοι μας.
