Την νύκτα της «Μητέρας όλων των Μαχών», όταν ο ουρανός της Βαγδάτης «φωτιζόταν» από τις λάμψεις των εκρήξεων και των μαζικών αντιαεροπορικών πυρών, τα πληρώματα των Tornado της RAF θα έβαφαν στα αεροπλάνα τους το πρώτο σύμβολο των πολλών πολεμικών αποστολών που θα ακολουθούσαν. Εννέα χρόνια μετά την ανακατάληψη των Φώκλαντς η RAF βρισκόταν σε πόλεμο –έναν πόλεμο που θα άλλαζε πολλά.
«Θυμάμαι καθαρά το μίγμα έξαψης, προσμονής και του δέους που στέγνωνε το στόμα καθώς έσπρωχνα τις μανέτες στο τέρμα, ενεργοποιούσα την μετάκαυση και ορμούσα στον νυχτερινό ουρανό του Κόλπου, τελευταίος ενός σχηματισμού οκτώ αεροσκαφών. Χρειαζόμουν όλη την ισχύ που μπορούσα να είχα επειδή το φρεσκοβαμμένο desert pink αεροπλάνο μου ήταν βαρυφορτωμένο με οκτώ ‘iron bombs’ των 1.000 λιβρών σε δίδυμους φορείς, δύο μεγάλες υποπτερυγικές δεξαμενές, δύο βλήματα AIM-9L Sidewinder συν τα ατρακτίδια παρεμβολέων και αναλωσίμων chaff/flares για αυτοπροστασία.
Όπως και τα άλλα δεκαπέντε μέλη πληρώματος στον σχηματισμό δεν είχα καμμία πολεμική πείρα, ωστόσο είχα μια πολύ καλή αντίληψη του πώς θα ήταν η μάχη, διαμορφωμένη από την νοοτροπία της Αεροπορίας της οποίας ήμουν μέλος, το μέσον που πετούσα και την εκπαίδευση που είχα λάβει από τότε που παρουσιάσθηκα στην Μοίρα μου ως νέος χειριστής, σχεδόν τρία χρόνια νωρίτερα…
Δεν έχω παρά μόνο σεβασμό απέναντι στους μεγαλύτερους και πιο έμπειρους συναδέλφους με οικογενειακές υποχρεώσεις. Πολλοί είχαν εμφανώς σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλειά τους αλλά παρ’ όλα αυτά επέδειξαν το σθένος και το θάρρος που απαιτείτο για να συνεχίσουν.
Θυμάμαι έναν αρχηγό σχηματισμού να προσπαθεί να χαράξει πορεία και το χέρι του να τρέμει τόσο πολύ που δεν μπορούσε να κρατήσει τον χάρακα. Με την αλαζονεία της νιότης (προς αιώνια ντροπή μου) ενδόμυχα τον υποτιμούσα τότε όμως εκ των υστέρων αναγνωρίζω ότι ήταν πολύ γενναιότερος από εμένα για να βρει το κουράγιο να ελέγξει τα συναισθήματά του και να συνεχίσει να λειτουργεί αποτελεσματικά» λέει ο απόστρατος Ταξίαρχος Alistair Byford, Σμηναγός κατά τον Πόλεμο του Κόλπου σε Μοίρα Tornado.
Μέσα σε 24 ώρες από το ξέσπασμα της «Καταιγίδας της Ερήμου» η RAF είχε πετάξει εκατοντάδες εξόδους. Ειδικά τα Tornado GR1A κλήθηκαν να εκτελέσουν μερικές από τις πιο ριψοκίνδυνες αποστολές. Ακούστε στο βίντεο που έφτιαξαν δύο διαπιστευμένοι δημοσιογράφοι στην Μοίρα των Tornado στο Μπαχρέιν τον ναυτίλο ενός τζετ του 15 Sqn να μιλά στον πιλότο του αεροπλάνου κατά την διάρκεια μιας νυχτερινής προσβολής της πρώτης φάσης επιχειρήσεων ενημερώνοντάς τον μεταξύ άλλων για επερχόμενο αντιαεροπορικό πυρ. Είναι το soundtrack του πολέμου.
Οπλισμένα με βόμβες και υποπυρομαχικά καταστροφής αεροδρομίων JP233 τα βρετανικά τζετ σφυροκοπούσαν από μικρό ύψος αεροδρόμια στο Ιράκ και το κατεχόμενο Κουβέιτ αλλά όχι χωρίς κόστος όπως έδειξαν πολύ σύντομα οι πρώτες καταρρίψεις Tornado. Οι πύραυλοι εδάφους-αέρος των Ιρακινών δεν έπαψαν ποτέ να είναι απειλή. Ο Σμηναγός τότε John Peters, περιγράφει στο βίντεο που ακολουθεί πως το αεροπλάνο του μετατράπηκε από ιρακινό SAM σε μια μπάλα φωτιάς πάνω από την έρημο, την σύλληψη, την ανάκριση, τα βασανιστήρια που υπέστη και την απελευθέρωσή του.
Μια εβδομάδα μετά την έναρξη των αεροπορικών επιχειρήσεων ο συμμαχικός συνασπισμός επικεντρώθηκε σε στόχους που σχετίζονταν με την υποστήριξη των ιρακινών δυνάμεων κατοχής στο Κουβέιτ, συμπεριλαμβανομένων των διυλιστηρίων και γεφυρών στρατηγικής σημασίας στον ποταμό Ευφράτη.
Τα παλαίμαχα Buccaneer S.2B του 208 Sqn που αναπτύχθηκαν εσπευσμένως στο Μπαχρέιν αξίζουν ίσως ειδική μνεία. Εφοδιασμένα με ατρακτίδια σκόπευσης Pave Spike της εποχής του πολέμου στο Βιετνάμ και «χιλιάρες» βόμβες με κιτ καθοδήγησης λέιζερ προσέφεραν την ακρίβεια που απαιτούσαν πολλές αποστολές, τουλάχιστον κατά την διάρκεια της ημέρας. ‘The Boys from Muharraq’ είτε καταύγαζαν στόχους για Tornado φορτωμένα με τρείς Paveway LGB ή εκτελούσαν αυτόνομα προσβολές με τις δικές τους κατευθυνόμενες βόμβες.
Η πρώτη κοινή επίθεση Buccaneer/Tornado πραγματοποιήθηκε εναντίον μιας γέφυρας στον Ευφράτη στις 2 Φεβρουαρίου 1991. Ακολούθησαν κι άλλες γέφυρες, διασταυρώσεις διαδρόμων αεροδρομίων, ενισχυμένα καταφύγια αεροσκαφών –μαζί με το περιεχόμενό τους– αεροπλάνα που «πιάστηκαν» έξω στην πίστα, ο,τιδήποτε. «Έβρεχε» Paveway…
Η χρήση των Pave Spike ωστόσο επηρεαζόταν από τον καιρό ενώ η παλαιότητά τους δημιουργούσε απρόοπτα. Σε περίπτωση βλάβης του ατρακτιδίου μετά την άφεση του όπλου, η βόμβα έπεφτε όπου να ‘ναι με αποτέλεσμα θανάτους πολιτών. Σε εκείνον τον πόλεμο εφευρέθηκε και ο πολιτικώς ορθός όρος «παράπλευρες απώλειες». Έκανε τις εκατόμβες αμάχων πιο ανεκτές (;) στο κοινό των μεγάλων τηλεοπτικών δικτύων που παρουσίαζαν τον πόλεμο σαν ένα –νικηφόρο– πολεμικό βιντεοπαιχνίδι.
Στα πρώτα στάδια του αεροπορικού πολέμου, ελικόπτερα Chinook και Puma της Helicopter Support Force πέταξαν αποστολές υποστήριξης των βρετανικών Ειδικών Δυνάμεων μεταφέροντας κομμάντος πίσω από τις ιρακινές γραμμές. Πολλές από αυτές τις αποστολές παραμένουν απόρρητες. Ορισμένα «εξωτικά» καμουφλάζ σε ελικόπτερα της εποχής μαρτυρούν γιατί.
Υποστήριξη και δη ανεκτίμητη παρείχαν ιπτάμενα τάνκερ Victor K.2 ανεφοδιάζοντας «πακέτα» αεροσκαφών κρούσης, μεταφορικά C-130, Tristar και VC10. Επίσης, αντί να κυνηγούν σοβιετικά υποβρύχια, αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας Nimrod MR2 συνέδραμαν τις ναυτικές επιχειρήσεις στον Περσικό.
Η αεροπορική εκστρατεία διήρκεσε 43 ημέρες, μέχρι την συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στις 28 Φεβρουαρίου 1991. Οι δυνάμεις του Συνασπισμού, κάπου 2.300 αεροσκάφη, αφού εξουδετέρωσαν την δυνατότητα της ιρακινής Αεροπορίας να επιχειρεί και να αμύνεται και παρέλυσαν την δομή διοίκησης και ελέγχου, στις 24 Φεβρουαρίου έστρεψαν την προσοχή τους στην σύντομη χερσαία επίθεση. Με την αεροπορική υπεροχή του Συνασπισμού εξασφαλισμένη, αυτό που ακολούθησε ήταν μια hi-tech σφαγή. Τέσσερεις ημέρες μετά όλα είχαν τελειώσει.
Η RAF έχασε οκτώ Tornado –πέντε σε επιχειρήσεις συν τρία πριν την 17η Ιανουαρίου. Οι απώλειες σε προσωπικό ανήλθαν σε 47 Βρετανούς, εκ των οποίων πέντε κατά την διάρκεια του πολέμου. Ο Σαντάμ ηττήθηκε και το Κουβέιτ απελευθερώθηκε. Όμως αυτός ο πόλεμος ήταν μόνο η αρχή.
Τριάντα χρόνια μετά την Επιχείρηση Granby, όπως ονόμασαν οι Βρετανοί την συμμετοχή τους στον Πόλεμο του Κόλπου, η RAF είναι πολύ διαφορετική. Ισχύοντα επιχειρησιακά δόγματα αναθεωρήθηκαν, τακτικές άλλαξαν, το ίδιο και η νοοτροπία. Από την ανήσυχη ειρήνη του Ψυχρού Πολέμου η RAF πέρασε σε μια περίοδο συνεχών πολεμικών επιχειρήσεων που επέφερε αλλαγές σε μέσα, εξοπλισμό και εκπαίδευση.
Η στατική ψυχροπολεμική δύναμη που βασιζόταν στην δύναμη των αριθμών εξελίχθηκε σε μια ευέλικτη Αεροπορία, με έμφαση στα πλήγματα ακριβείας και ικανή να μετατρέπει έναν λιτό διάδρομο προσγείωσης σε μια ολοκληρωμένη επιχειρησιακή βάση. Οι τακτικές εξελίχθηκαν παράλληλα με τις απαιτήσεις των καιρών ωστόσο ένα πράγμα παραμένει αναλλοίωτο και δη πιο έντονο όσο ποτέ: η ανάγκη ελέγχου του αέρα.
Α.Θ
