Η νεότερη εξέλιξη θέλει δύο μεγάλες αεροπορικές βιομηχανίες, τη σουηδική Saab και την καναδική Bombardier, να συζητούν συνεργασία για την παραγωγή του μαχητικού JAS-39 Gripen-E, για τις διεθνείς ανάγκες πώλησης.
Το σύγχρονο αεροσκάφος που προβάλεται ως οικονομική επιλογή με το μικρότερο κόστος συντήρησης σε σχέση με τον ανταγωνισμό, είχε φιγουράρει και ως υποψήφιο και για το Νέο Μαχητικό Αεροσκάφος του Καναδά, αλλά τελικά η χώρα διάλεξε το F-35, δίνοντας το 2023 παραγγελία για 16 αρχικά, με στόχο τα 88 συνολικά.
Όμως η επιστολή πρόθεσης που υπέγραψε η Ουκρανία για 100 έως 150 Gripen έφερε ανατροπές. Η Saab διατηρεί αυτή τη στιγμή δύο γραμμές παραγωγής, μια στη Σουηδία που είναι και η κύρια και μια στη Βραζιλία, ωστόσο, η προοπτική της Ουκρανικής παραγγελίας καθιστά αναγκαία τη δημιουργία και ενός τρίτου εργοστασίου, με πιθανή εγκατάσταση είτε στην Αυστρία, είτε στον Καναδά.
Το θέμα είναι πως έτσι έμμεσα η Saab επανέρχεται στο να προτείνει το Gripen στον Κανάδα, τονίζοντας πως “το να μεταφέρουμε τεχνογνωσία και να στήσουμε μια γραμμή παραγωγής σε μια χώρα που δεν χρησιμοποιεί η ίδια το αεροσκάφος, δεν έχει και πολύ νόημα”, όπως είπε ο πρόεδρος της Saab, Micael Johansson. Η σουηδική “πίεση” βασίζεται και στο χαμηλότερο κόστος συντήρησης του Gripen από το F-35, αλλά και πατά στην διάσταση που έχει δημιουργήσει η επιθετική εμπορική πολιτική του Τραμπ, έναντι του Καναδά, που επιβάλλει σημαντικούς δασμούς. Έτσι η καναδική κυβέρνηση προβληματίζεται μήπως να μειώσει τον αριθμό των F-35 που τελικά θα αγοράσει, και να πυκνώσει τις τάξεις της αεροπορίας της, με το σουηδικό Gripen-E.
Από την πλευρά της, η σουηδική κυβέρνηση έχει ήδη προσεγγίσει τον Καναδά προσφέροντας ένα ιδιαίτερα ελκυστικό πακέτο συμπαραγωγής και συνδιαχείρισης αν γίνει παραγγελία του Gripen, που θα δημιουργήσει εγχώρια μέχρι και 10.000 θέσεις εργασίας στα επόμενα χρόνια.
Τον “κούκο αηδόνι” θα πληρώσει ο Καναδάς για τα F-35, μεγάλη αύξηση του κόστους
Στο ίδιο θέμα, ομάδα αποστράτων ανωτάτων αξιωματικών της Καναδικής Αεροπορίας αντέδρασε, με επιστολή προς την κυβέρνηση, καλώντας την να διατηρήσει τη συμμαχία με τις ΗΠΑ και να προχωρήσει στην συμφωνία με τα F-35. Μεταξύ τους, ο πρώην Αρχηγός ΓΕΕΘΑ την περίοδο 2012-2015, Πτέραρχος Tom Lawson, που σχολίασε ότι “δεν υπάρχει τίποτε πιο σύγχρονο στον ελεύθερο κόσμο αυτή τη στιγμή που να προσεγγίζει το επίπεδο του F-35”.
Ο Lawson δήλωσε πως κατανοεί τους λόγους της αντιπαλότητας μεταξύ των κυβερνήσεων Καναδά και ΗΠΑ αλλά η διάσπαση της παραγγελίας σε δύο τύπους μαχητικών θα κοστίσει τελικά πολύ περισσότερο από την στόχευση σε έναν τύπο και η σύγκριση F-35 και Gripen είναι απλά ανεδαφική, αφού τα δύο αεροπλάνα απέχουν μεταξύ τους τεχνολογικά μία ολόκληρη γενιά. Έχοντας εργαστεί στο παρελθόν και ο ίδιος ως σύμβουλος της Lokheed Martin, ο Lawson είπε πως σε βάθος χρόνου τα οικονομικά και βιομηχανικά οφέλη από την συμφωνία ύψους 27 δις με την αμερικανική εταιρεία θα είναι πολλαπλάσια. Εκπρόσωποι άλλων καναδικών βιομηχανιών, όπως η L3Harris, που εμπλέκονται ήδη στην παραγωγή του F-35, δήλωσαν ότι αν η παραγγελία διασπαστεί και η προμήθεια των αμερικανικών μαχητικών δεν συνεχιστεί, θα χρειαστεί να προβούν σε απολύσεις από 500 ως 1.600 άτομα προσωπικό για να καλύψουν τις ζημιές στα επόμενα χρόνια.
