Καθώς η παραγγελία των 35 UH-60M Black Hawk εγκρίθηκε και σήμερα κιόλας υπογράφηκε από πλευράς Ελλάδας, αισθανόμαστε και πάλι την υποχρέωση να αναλύσουμε περισσότερο αυτή την άκρως απαραίτητη προμήθεια. Το “άκρως απαραίτητη” το γράφουμε διότι τα 56 υπάρχοντα ελικόπτερα UH-1H της Αεροπορίας Στρατού (στην πράξη όσα από αυτά πετάνε ακόμη), δεν έχουν ουδεμία ελπίδα επιβίωσης σε ένα σύγχρονο πεδίο μάχης.
Έτσι ο Ελληνικός Στρατός και το ΓΕΕΘΑ, όταν υπεγράφη το Multi-Year X ή Πολυετές Συμβόλαιο 10, μεταξύ Αμερικανικού Στρατού και Sikorsky, ενημερώθηκαν πως το συμβόλαιο περιλαμβάνει και αρκετά ελικόπτερα για εξαγωγικούς πελάτες, στενούς συμμάχους των ΗΠΑ. Από αυτό επωφελήθηκε πρώτη η Αυστραλία, που απέσυρε κακήν κακώς τα προβληματικά ΝΗ90, και μάλιστα τα… έθαψε.
Multi-Year X ονομάστηκε γιατί ήταν η 10η τέτοια σύμβαση για τον τύπο UH-60. Αφορά 255 ελικόπτερα, με συνολικό κόστος 4,4 δις δολαρίων, ή μόλις 17,25 εκ. δολάρια για κάθε ένα. Από αυτά ο Αμερικανικός Στρατός θα παραλάβει τα 120, ενώ τα υπόλοιπα είναι (μάλλον ήταν), διαθέσιμα για άλλες αμερικανικές κυβερνητικές υπηρεσίες όπως και για εξαγωγή. Για να καταλάβουμε καλύτερα, η βασική τιμή του κάθε UH-60M των 10 τόνων (κατηγορία βάρους) και των στρατιωτικών προδιαγραφών, είναι χαμηλότερη από ένα AW139 των 7 τόνων.
Εκτάκτως λοιπόν, και προκειμένου να μην χαθεί η ευκαιρία, το ΓΕΣ ξεκίνησε τις διαπραγματεύσεις με τον Αμερικανικό Στρατό. Το ΓΕΕΘΑ μάλιστα, πρότεινε και στο ΓΕΑ να παραγγείλει κι αυτό ΗΗ-60Μ, για τη δική του ανάγκη περί ελικοπτέρων Έρευνας-Διάσωσης, και να επιτύχει και την καλή τιμή, αλλά και την ομοιοτυπία με Στρατό και Ναυτικό. Τελικά όμως το ελληνικό Letter of Request (LoR, το επίσημο αίτημα προς ΗΠΑ) περιελάμβανε μόνο τα 35 ελικόπτερα του ΕΣ, καθώς το ΓΕΑ αρνήθηκε, ακόμη και να ζητήσει σαν option, τιμή για 14 ελικόπτερα. Αντίθετα, έκανε σχετική μελέτη που ισχυριζόταν πως 14 AW139, θα κόστιζαν φθηνότερα σε βάθος χρόνου, λόγω μιας θεωρητικά χαμηλότερης τιμής ανά ώρα πτήσης.
Η LoR απαντήθηκε πριν λίγο καιρό, και περιελάμβανε “τα πάντα”. Υπήρχε όμως μια παρέκκλιση στην εφαρμογή, ανάμεσα σε αυτά που ζητούσαμε και όσα απαντήθηκαν μέσω LΟA (η αμερικανική “απόκριση” που περιγράφει τι προτείνεται). H LΟA λοιπόν προέβλεπε να γίνουν όλες οι εργασίες στις ΗΠΑ, και μάλιστα το “ελληνικό” UH-60M να αποδοθεί από το περίφημο PIF (Prototype Integration Facility, Υποδομή Ολοκλήρωσης Πρωτοτύπων) του Αμερικανικού Στρατού. Δηλαδή να γίνει αρχική παράδοση των ελικοπτέρων από το εργοστάσιο σε αυτή την υποδομή και μετά τις υπόλοιπες εργασίες να κάνουν άλλοι ανάδοχοι. Στο PIF τοποθετούνται και τα επιπλέον υλικά που δεν παράγει η ίδια η κατασκευάστρια, όπως τα συστήματα ηλεκτρονικής προστασίας, οι πτέρυγες μεταφοράς δεξαμενών καυσίμου και οπλισμού κ.ο.κ.
Κάπου εδώ θα πρέπει να πούμε για τα περίφημα “Green fly away” ελικόπτερα και τι είναι αυτά. Τα ελικόπτερα παραδίδονται από το εργοστάσιο με πράσινο αστάρι και ονομάζονται έτσι. Μετά, ο Αμερικανικός Στρατός τα βάφει (ανάλογα που θα υπηρετήσουν προβλέπεται διαφορετικό χρώμα) και τα προετοιμάζει ανάλογα.
Ο σχεδιασμός σε ότι αφορά τα ελικόπτερα του Ελληνικού Στρατού ήταν να παραλάβουμε σε διαμόρφωση “Green”, και μετά να προετοιμαστούν, βαφούν και λάβουν εξοπλισμό στην Ελλάδα. Κι αυτό καθώς οι εργασίες αυτές δεν είναι φθηνές και το PIF για να τα κάνει αυτά θα λάμβανε 180 εκατ. δολάρια! Έτσι εμείς θέλαμε να γίνει η εργασία στην χώρα μας, ώστε να έχουμε και αξιόλογο ποσοστό ελληνικής προστιθέμενης αξίας. Για την ακρίβεια, η Ελλάδα μέσω LoR ζητούσε τα εξής:
- Ολοκλήρωση των UH-60M από “Green” σε UH-60M “Hellenic”
- Δημιουργία υποδομής εργοστασιακής συντήρησης στην Ελλάδα
- Μεταφορά κατασκευαστικού έργου για μελλοντικά UH-60 από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην ΕΑΒ.
Αυτός ήταν και ο λόγος που καθυστέρησε σημαντικά η υπογραφή της LoA, και η προώθηση της υπόθεσης. Τελικά, όλα τα παραπάνω έγινε αποδεκτά, και μάλιστα ήρθε η κατασκευάστρια εταιρεία να προσφέρει όσα ζητούσε η Ελλάδα.
Έτσι, η τελική τιμή αγοράς που θα προσεγγίζει τα 1,2 δις δολάρια, περιλαμβάνει την απόκτηση των ελικοπτέρων, την προετοιμασία τους στο ελληνικό πρότυπο, τα κόστη των υποδομών, την αρχική υποστήριξη, την εν συνεχεία συντήρηση (FOS) για 5 έτη, την εκπαίδευση και τις συναφείς υπηρεσίες. Σε ότι αφορά το σύστημα αυτοπροστασίας για όλα τα ελικόπτερα, και αυτό περιλαμβάνεται και η κατασκευάστρια εταιρεία έχει δεσμευτεί να βάλει στην Ελλάδα όποιο σύστημα επιλέξει ο ΕΣ, που κάνει τη σχετική διερεύνηση.
Σύμφωνα μάλιστα με τις πληροφορίες μας, το πλάνο αποπληρωμής είναι το εξής:
- 2024: 39,7 εκατ. ευρώ.
- 2025: 155,3 εκατ. ευρώ.
- 2026: 215 εκατ. ευρώ.
- 2027: 627,2 εκατ. ευρώ
- 2028: 22,3 εκατ. ευρώ.
- 2029: 20,3 εκατ. ευρώ.
- 2030: 15,6 εκατ. ευρώ.
- 2031: 2,1 εκατ. ευρώ.
Το συμπέρασμα είναι πως τα ελικόπτερα θα παραδοθούν ολοκληρωμένα (με ελληνικό χρωματισμό από εγχώριο βαφείο που ήδη έχει επιλεγεί και δεν θα είναι …πράσινα) και με δική μας προστιθέμενη αξία. Ενώ θα μείνει σε ελληνικό έδαφος τεχνογνωσία και με δυνατότητα να αναληφθεί αντίστοιχο έργο για ίδια ελικόπτερα (π.χ. από πελάτες στη Μέση Ανατολή). Οπότε διάφορες δημοσιεύσεις που διακινούν “προβλήματα” και “εκπτώσεις” στην διαμόρφωση τους δεν ισχύουν. Παρεκτός και αν υπάρχει… στεναχώρια που μέρος του κόστους θα πληρωθεί εντός Ελλάδας και όχι σε αμερικανούς υπεργολάβους, ή άγχος, που δεν θα μειωθεί η ανεργία στην Βόρεια Ιταλία και στη Βόρεια Γαλλία!
