Την Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου ο υπουργός Άμυνας κ. Νικόλαος Παναγιωτόπουλος μίλησε στη Βουλή κατά την συζήτηση του προυπολογισμού του 2023, αναφερόμενος ειδικότερα στις αμυντικές δαπάνες. Τα κύρια σημεία της ομιλίας του είναι τα εξής:
“Τέταρτη φορά που έχω την τιμή να απευθύνομαι στο Σώμα παρουσιάζοντας, τοποθετούμενος για λογαριασμό του Υπουργείου Εθνικής Αμύνης, σε συζήτηση για τον Προϋπολογισμό. Έχω μια ευκαιρία να σας παρουσιάσω εδώ σήμερα όχι μόνο την επόμενη μέρα των Ενόπλων Δυνάμεων όπως τη σχεδιάσαμε και την υλοποιούμε, αλλά να γίνει αυτό κάτω από το πρίσμα του Προϋπολογισμού του 2023, να κάνουμε κι ένα απολογισμό της μέχρι σήμερα πορείας μας.
Κι ελπίζω ταυτόχρονα ότι η συζήτηση για την Άμυνα της χώρας θα ξεφύγει λίγο από το περιβάλλον της τοξικότητας που κυριαρχεί αυτές τις μέρες και ότι οι συζητήσεις και οι τοποθετήσεις πάνω σε αυτά τα θέματα, θα μπορούν να διαπνέονται από ένα πνεύμα εθνικής συναίνεσης ίσως, συνεννόησης οπωσδήποτε, γιατί τα προβλήματα ασφαλείας κι όλα αυτά τα οποία σχεδιάζει, υλοποιεί και αντιμετωπίζει το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και οι Ένοπλες Δυνάμεις κατ’ επέκταση πρέπει να ξεφύγουν από το πνεύμα αυτό των ημερών, αν αυτό βέβαια είναι δυνατόν. Δεν είμαι σίγουρος ακόμα αλλά ελπίζω, εξακολουθώ να ελπίζω.
…Ήδη βιώνουμε δραματικές αλλαγές στην αρχιτεκτονική ασφαλείας στην περιοχή μας κι όχι μόνο. Το ΝΑΤΟ επιστρέφει στις ρίζες. Ξαναβλέπει από την αρχή την αρχική του αποστολή που δεν ήταν άλλη από την ανάσχεση της ρωσικής επιθετικότητας στην Ευρώπη με την εισβολή στην Ουκρανία βέβαια. Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής ενισχύουν την στρατιωτική τους παρουσία στην Ανατολική Ευρώπη για λόγους αποτροπής της ρωσικής επιθετικότητας. Η Σουηδία και η Φιλανδία αιτούνται πλέον την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ. Ίσως ανατρέποντας εντελώς, εντελώς τους σχεδιασμούς του Προέδρου Πούτιν και της Ρωσίας.
Η Γερμανία σε μια ιστορική στροφή της, θα έλεγα, αυξάνει τις αμυντικές της δαπάνες κατά 100 δις και τροφοδοτεί την αμυντική βιομηχανία της Ευρώπης που ακόμα αναζητά κοινό βηματισμό. Η Πολωνία, η Ρουμανία και οι Βαλτικές Δημοκρατίες κυρίως εξελίσσονται πλέον σε χώρες «πρώτης γραμμής» μέσα στο νέο Ψυχρό Πόλεμο που κινδυνεύει να γίνει και θερμός και σε κάθε περίπτωση, εμφανίζει έντονα στοιχεία υβριδικού πολέμου με επιχειρήσεις και ενέργειες κρατικών δρώντων που βρίσκονται πάνω από το κατώφλι της ειρήνης. Δεν είναι ακριβώς φιλειρηνική συμπεριφορά δηλαδή, αλλά και κάτω από το κατώφλι του πολέμου. Δεν είναι ευθεία πολεμική σύγκρουση.
Και η Ευρωπαϊκή Ένωση αναζητεί ως μονόδρομο την οικοδόμηση κοινής αμυντικής πολιτικής ώστε να επιτύχει στην πραγματικότητα την στρατηγική της αυτονομία. Εκτός απ’ όλα αυτά, στο Νοτιοανατολικό σκέλος της Συμμαχίας, στην περιοχή μας, εντείνεται η αυξημένη γεωπολιτική σημασία, η κρισιμότητα αυτής της περιοχής, με κοινή και πασιφανή πλέον την επιδίωξη και των συμμάχων μας στο ΝΑΤΟ για σταθερότητα, άρα και μείωση των εντάσεων μεταξύ συμμάχων -και ημών και της Τουρκίας- αλλά ταυτόχρονα με κοινό και πασιφανές ένα άλλο πρόβλημα, «τον ελέφαντα στο δωμάτιο». Δηλαδή την αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας και την εχθρική ανοιχτά προκλητική στάση της γείτονος απέναντι στη χώρα μας, ιδίως σε επίπεδο ρητορικής η οποία μπορεί τώρα να χαρακτηρίζεται από κάποιους προεκλογική, πλην όμως για εμένα δείχνει ότι έχει στοιχεία σταθερής πολιτικής αναθεωρητικών επιδιώξεων και στην περιοχή μας.
Αντιλαμβανόμενη λοιπόν η Κυβέρνηση τις γεωπολιτικές εξελίξεις και την κρισιμότητα, αλλά και τη δυνητική αστάθεια, την ήδη εκδηλωθείσα μάλλον αστάθεια στην περιοχή μας, προχώρησε σε αύξηση του Προϋπολογισμού του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας από τα 3,35 δισ. συνολικά για την Άμυνα το 2020, στα 5,44 δισ. για το 2021, στα 6,39 δισ. το 2022 λόγω κυρίως των εμπροσθοβαρών ως προς την πληρωμή συμβάσεων πρόσκτησης των τριών φρεγατών “Belh@rra” αλλά και των 24 αεροσκαφών “Rafale” που γνωρίζετε πολύ καλά ότι αρχίσαμε να παραλαμβάνουμε σ’ ένα χρόνο από την υπογραφή της σύμβασης, σε πολύ ταχείς ρυθμούς δηλαδή. Και ο προϋπολογισμός αυτός από τα 6,39 δισ. το 2022, με τον κατατεθέντα Προϋπολογισμό διαμορφώνεται στα 5,65 δισ. συνολικά για την Άμυνα το 2023.
Έχω κατ’ επανάληψη θέσει τους βασικούς άξονες πάνω στους οποίους οικοδομήθηκε η προσπάθεια για να ενισχυθεί η Εθνική Άμυνα. Παραμένουν σταθεροί μέχρι και σήμερα, με τη συνεργασία ασφαλώς και τη σκληρή δουλειά τόσο μεταξύ Στρατιωτικής, αλλά και Πολιτικής Ηγεσίας, Αρχηγού ΓΕΕΘΑ, Αρχηγών Γενικών Επιτελείων με τις εισηγήσεις τους, Αρχηγού ΓΕΕΘΑ με το σχέδιο που συνέταξε, που είδαμε μαζί και εξετάσαμε, το υποβάλαμε στον Πρωθυπουργό. Ο Πρωθυπουργός το ενέκρινε. Προχωρούμε με ταχείς ρυθμούς και παρά τις αντιξοότητες στην υλοποίησή του.
Οι τρεις πυλώνες, οι τρεις βασικοί άξονες είναι:
- Πρώτον, η αναδιοργάνωση δομής των Ενόπλων Δυνάμεων με έμφαση στην αύξηση της διαθεσιμότητας σε έμψυχο δυναμικό.
- Δεύτερον, η πρόσκτηση νέων οπλικών συστημάτων που αναβαθμίζουν συνολικά τις επιχειρησιακές δυνατότητες των Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά και η αναβάθμιση και υποστήριξη των υφισταμένων.
- Τρίτον, η θωράκιση της χώρας μέσω Αμυντικής Διπλωματίας.
Ως προς το λειτουργικό σκέλος του Προϋπολογισμού, για να μπω στα επιμέρους θέματα. Πρέπει να αναφέρω και κάποια νούμερα, δηλαδή, τις δαπάνες για καύσιμα, τροφοδοσία, ένδυση, υπόδηση στρατευσίμων, συντηρήσεις, επισκευές εξοπλισμού και εγκαταστάσεων, ιδιαίτερα σημαντικό κλπ. Παρουσιάζεται αύξηση σε σχέση με το 2022 σε ποσοστό που ανέρχεται περίπου σε 22,11% ή κατά 116,3 εκατ. ευρώ σε απόλυτες τιμές. Αυτή η αύξηση έρχεται να καλύψει απαιτήσεις που δημιουργούνται από την υλοποίηση του εξοπλιστικού προγράμματος του Υπουργείου σε συνδυασμό βέβαια και με τις προωθούμενες προσλήψεις Προσωπικού που θα αναφέρω στη συνέχεια.
Όσον αφορά στο Προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων, από τις πρώτες ενέργειες που προβήκαμε, ξέρετε ότι ήταν η προσπάθεια ενίσχυσης του Ανθρώπινου Δυναμικού. Το 2021 προχωρήσαμε στην πρόσληψη κατ’ έτος για τα επόμενα πέντε χρόνια περίπου 1.600 Επαγγελματιών Οπλιτών (ΕΠΟΠ) και 1.000 Οπλιτών Βραχείας Ανακατάταξης. Απώτερος σκοπός στην επίτευξη του στόχου που είχαμε θέσει για ενίσχυση Ανθρώπινου Δυναμικού κατά 15 χιλιάδες άτομα σε ορίζοντα πενταετίας, όπως είπα, να συμβάλλουμε και στην ηλικιακή ανανέωση, αλλά και την ποιοτική αναβάθμιση του στελεχιακού προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων. Αξίζει τον κόπο να επενδύσει κανείς σε αυτό, καθώς ως γνωστόν το ανθρώπινο προσωπικό αποτελεί τον πολλαπλασιαστή ισχύος των Ενόπλων Δυνάμεων.
Κι επειδή, ασφαλώς, εκτός από τον επαγγελματισμό και την αίσθηση του καθήκοντος, την ποιότητα και τα αποτελέσματα του Προσωπικού στην αποστολή τους, υπάρχει και το ζήτημα του βιοπορισμού, στον τρέχοντα Προϋπολογισμό έχουν προβλεφθεί και πιστώσεις, για το 2023 δηλαδή, που αφορούν μεταξύ άλλων τη χορήγηση ειδικής αποζημίωσης νυχτερινής απασχόλησης στο στρατιωτικό προσωπικό, συνολικό κόστος 25 εκατομμύρια.
Τη μισθολογική εξέλιξη, δεύτερον, των Εθελοντών Μακράς Θητείας και ΟΒΑ προς εναρμόνιση με την υπηρεσιακή και βαθμολογική εξέλιξη που προβλέπεται από το νόμο 4609/2019, συνολικό κόστος 9 εκατομμύρια ευρώ. Είναι ένα οφειλόμενο. Αν θέλετε, από παρέμβαση της προηγούμενης Κυβέρνησης η οποία όμως μερίμνησε από τη μια μεριά για τη βαθμολογική εξέλιξη, αλλά δεν έκανε τίποτα, το δύσκολο δηλαδή κομμάτι, για τη μισθολογική εναρμόνιση μ’ αυτή τη βαθμολογική εξέλιξη. Ερχόμαστε λοιπόν κι ολοκληρώνουμε τη δουλειά, κάνοντας και το δυσκολότερο κομμάτι αυτής, δηλαδή προβλέποντας την πίστωση και πληρώνοντας, βρίσκοντας τα λεφτά.
Και τρίτον την προσαύξηση του επιδόματος ιδιαιτέρων συνθηκών εργασίας για τα πληρώματα των πολεμικών πλοίων που βρίσκονται σε αποστολή. Επίδομα λοιπόν πλεύσιμων για πληρώματα που βρίσκονται σε αποστολή, συνολικού κόστους 16 εκατομμυρίων ευρώ. Αυτή η ρύθμιση θα προστεθεί σε Νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών -έτσι πρέπει να γίνει από το Νόμο- ώστε να διευθετηθεί και αυτή η εκκρεμότητα. Και έπονται στο πλαίσιο του σχεδιασμού από το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας ενός νέου μισθολογίου για τις Ένοπλες Δυνάμεις. Δεν μπορώ να σας το παρουσιάσω τώρα αλλά οι προτάσεις τυγχάνουν επεξεργασίας και σύντομα θα τεθούν και υπόψη του αρμοδίου Υπουργείου Οικονομικών. Το νέο μισθολόγιο που θα δώσει, θα έλεγα, μια οικονομική ανάσα σε ανθρώπους που την αξίζουν γιατί εδώ και πολλά χρόνια επιτελούν στο ακέραιο την αποστολή τους. Δεν είναι ούτε προεκλογική πομφόλυγα. Είναι μια σχεδιασμένη δράση που έρχεται τώρα σε φάση ωρίμανσης. Για να αναφέρω και το Νομοσχέδιο που ήδη είναι σε διαβούλευση για τη μέριμνα για το Προσωπικό που περιέχει και αυτό Διατάξεις με οικονομικό αποτύπωμα κι επομένως δημοσιονομικό βάρος, το οποίο προκειμένου να εκκαθαριστεί από το Υπουργείο Οικονομικών έπρεπε να τύχει κάποιας διαβούλευσης, περίπου δίμηνης, κι έρχεται τον Ιανουάριο προς Ψήφιση.
Συνολικά οι πιστώσεις για αποδοχές παρουσιάζουν αύξηση κατά 4,21% ή κατά 105 εκατομμύρια σε απόλυτους αριθμούς σε σχέση με το 2022 και διαμορφώνονται στο ύψος των 2,6 δισ. ευρώ περίπου.
Δεύτερος πυλώνας, εξοπλιστικές δαπάνες: Στον Προϋπολογισμό του 2023 έχουν συμπεριληφθεί πιστώσεις ύψους 2,41 δισ. προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι σχετικές ανάγκες. Θυμίζω ότι οι πιστώσεις για τη συγκεκριμένη κατηγορία, εξοπλισμοί δηλαδή, που είχαν εγγραφεί το 2020 ήταν 530 εκατομμύρια ευρώ. Μέχρι πρότινος κατώφλι 500 εκατομμυρίων, 2,52 δισ. το 2021, 3,37 δισ. το 2022. Αυτό νομίζω δείχνει και το έργο που συντελείται στο εξοπλιστικό σκέλος. Θα ήθελα σε αυτό το σημείο να εξάρω τη συμβολή όλων των εμπλεκομένων φορέων για να υλοποιηθεί αυτό το μεγάλο δαπανηρό αλλά και εθνικά ωφέλιμο, ανεκτίμητα ωφέλιμο σκέλος του εξοπλισμού των Ενόπλων Δυνάμεων.
Από τον Ιούλιο του 2019 έχουν συμβασιοποιηθεί συνολικά 172 εξοπλιστικά προγράμματα συνολικής αξίας 14,4 δισ. Καταλαβαίνετε ότι αυτά υλοποιούνται σε βάθος χρόνου, αποπληρώνονται σε βάθος χρόνου αλλά είναι προγράμματα απολύτως απαραίτητα για τις Ένοπλες Δυνάμεις. Σταχυολογώ την προμήθεια των 24 “Rafale”. Σε λίγες μέρες θα έρθουν και άλλα δύο μέχρι το τέλος του χρόνου, αρχές του επομένου, για να προστεθούν στα έξι συν τρία, εννέα. Σύνολο 11 και έπεται συνέχεια μέχρι τον Αύγουστο του επόμενου έτους θα έχουμε συμπληρώσει την τρίτη εξάδα. Θα είμαστε στα 18 και θα μένουν άλλα έξι μέχρι να πάμε στα συνολικά 24.
Είναι βέβαια και η αναβάθμιση των ογδόντα τριών F-16 στην εκδοχή “Viper”. Ήδη έχουν παραδοθεί τα πρώτα από την ΕΑΒ στην Πολεμική Αεροπορία και θα ενταθούν οι ρυθμοί στον επόμενο χρόνο, με ένα αριθμό αρκετών κάθε μήνα.
Είναι η έλευσις, η παράδοση μάλλον, των τριών πρώτων ανθυπροβρυχιακών ελικοπτέρων τύπου ROMEO στο τέλος του 2023 που θα αναβαθμίσουν πολύ τη δυνατότητα αυτή του Πολεμικού Ναυτικού.
Θεωρούμε ότι έχει επιτευχθεί ικανό έργο αλλά οι ανάγκες μένουν, οι ανάγκες εντείνονται, οι καιροί δυσκολεύουν και άρα η προσπάθεια πρέπει να ενταθεί και άλλο. Να πω ότι αυτή η προσπάθεια αφορά ασφαλώς και επενδύσεις σε έργα υποδομών, σε ναυστάθμους, σε αεροπορικές βάσεις και στο πλαίσιο αυτό μέσω του προγράμματος ΕΣΠΑ 2004-2020 χρηματοδοτήθηκαν και 18 ενεργειακές αναβαθμίσεις κτιρίων και έργα υποδομών και εξοπλισμού αεροδρομίων, συνολικού κόστους περίπου περί τα 100 εκατομμύρια ευρώ.
Για την ενεργό Αμυντική Διπλωματία, τον τρίτο πυλώνα, δεν θα αναφέρω πολλά. Θα πω ότι ο στόχος μας είναι να πηγαίνουμε κάθε χρόνο και καλύτερα, κάθε χρόνο και περισσότερα. Δεν θα πω πολλά για την Αμυντική Διπλωματία, δεν αφορά και τόσο ίσως τον Προϋπολογισμό, αλλά κι εκεί τα αποτελέσματα είναι πραγματικά εντυπωσιακά.
Οι στρατηγικές συμφωνίες με σύμμαχες χώρες όπως η Γαλλία, η τροποποίηση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας με τις ΗΠΑ και την ανάδειξη του στρατηγικού κόμβου πλέον, είναι το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης ανάμεσα και σε άλλες τοποθεσίες, νομίζω ότι δείχνουν ότι αποδίδουν καρπούς, ενδυναμώνουν το γεωπολιτικό αποτύπωμα της χώρας, την αποτρεπτική της ισχύ και εκφράζονται μέσα από ένα ισχυρό πλέγμα συμμαχιών, που ενισχύονται σε διμερές επίπεδο με φίλες και σύμμαχες χώρες.
Είναι η Ελλάδα που συμβάλλει στη συλλογική ασφάλεια, η Ελλάδα που μετρά στους συμμάχους της, που εισακούγεται από φίλους και συμμάχους. Ως εδώ καλά, σε τελική ανάλυση όμως, κυρίες κύριοι συνάδελφοι, και κλείνω εδώ, σε ένα ραγδαία μεταβαλλόμενο κόσμο με γεωπολιτικές αναταράξεις ή εντεινόμενες πρωτοφανείς προκλήσεις ασφαλείας, η Ελλάδα πρέπει να στηρίζεται πάνω απ’ όλα στις δικές της δυνάμεις. Αυτή η συνθήκη επιβάλλει και την επαύξηση της Ελληνικής Στρατιωτικής Ισχύος για την προστασία της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας.
Τώρα λοιπόν που ο ουρανός σκοτεινιάζει περισσότερο από ποτέ, τώρα περισσότερο από ποτέ πρέπει να συνταχθούμε και ίσως εύχομαι να συνεννοηθούμε γύρω από αυτή την προσπάθεια που καταβάλλεται εντατικά εδώ και τρία χρόνια. Για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό, οι συσχετισμοί στρατιωτικής ισχύος Ελλάδας – Τουρκίας αρχίζουν να αλλάζουν υπέρ της ελληνικής πλευράς. Στο αεροπορικό κομμάτι μπορώ να ισχυριστώ ότι αυτό είναι δεδομένο. Έτσι όμως ενισχύεται και η αποτροπή, έτσι προστατεύεται η χώρα από κάθε επιβουλή. Έτσι κατοχυρώνεται το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών και αυτή η προϋπόθεση, μην ξεχνάμε, είναι και προϋπόθεση και απρόσκοπτης οικονομικής ανάπτυξης, γιατί η αποτροπή δεν είναι Άμυνα. Προϋφίσταται της Άμυνας. Αν αποτύχει η αποτροπή τότε υπεισέρχεται η Άμυνα.
Η αποτροπή είναι αποθάρρυνση κάθε εχθρικής ενέργειας με τη δημιουργία σε κάθε επιβουλέα, σε κάθε δυνητικό αντίπαλο, της ισχυρής πεποίθησης ότι οποιαδήποτε ενέργεια εχθρική ενέχει μεγαλύτερο κόστος από όφελος. Αυτή η πεποίθηση κατισχύει από τη δύναμη, την ποιότητα, τον επαγγελματισμό και το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και μέσων πλέον των Ενόπλων Δυνάμεων.
Σας καλώ λοιπόν να υπερψηφίσουμε όλοι τον Προϋπολογισμό για την Εθνική Άμυνα, για ακόμα πιο ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις, για μια Ελλάδα που δυνάμωσε, δυναμώνει και θα δυναμώσει και άλλο.
