Κατατέθηκε ο εθνικός προϋπολογισμός για το 2023 στην Βουλή και θα ακολουθήσει τις επόμενες μέρες η σχετική συζήτηση. Σε ότι αφορά το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, προβλέπονται κονδύλια τακτικού προυπολογισμού και δημοσίων επενδύσεων 5,708 δις ευρώ (τα ποσά στρογγυλοποιημένα). Ο προϋπολογισμός για το 2022 ήταν 6,466 δις.
Από αυτά εξυπηρετούνται οι εξής βασικές δαπάνες (σε παρένθεση τα αντίστοιχα ποσά του 2022):
- Στρατός Ξηράς: 1,658 δις (2022: 1,581 δις)
- Πολεμικό Ναυτικό: 589 εκατ. (2022: 537 εκατ.)
- Πολεμική Αεροπορία: 894 εκατ. (2022: 811 εκατ.)
- Πάγια περιουσιακά στοιχεία (βασικά μεγάλες εξοπλιστικές αγορές): 2,412 δις (2022: 3,376 δις).
Με βάση τα παραπάνω έχουμε τις εξής παρατηρήσεις. Αρχικά υπάρχει αύξηση στους προϋπολογισμούς όλων των κλάδων: κατά 4,9% στον Στρατό Ξηράς, 9,4% στο Ναυτικό και 10,2% στην Αεροπορία, δηλαδή οριακά καλύπτεται ο πληθωρισμός που εκτιμάται στο 9,7%. Στις εξοπλιστικές δαπάνες όμως έχουμε μείωση στο κύριο κονδύλι τους, κατά 900 εκατ. κάτι που εξαρτάται από τη ροή παραλαβών και καταβολών για τα διάφορα προγράμματα που είναι σε εξέλιξη. Οπότε έτσι εξηγείται η μείωση του συνολικού αμυντικού προϋπολογισμού κατά 12% σε σχέση με φέτος.
Γενικότερα, μέσα στη διετία 2022-2023 θα εκταμιευθούν σχεδόν 5,8 δις για εξοπλισμούς, τα οποία είναι σε κύριο βαθμό οι μεγάλες αποπληρωμές των μαχητικών Rafale και οι καταβολές των φρεγατών FDI, συν βέβαια τις άλλες αγορές, μικρότερου ύψους (π.χ. τορπίλες για τα υποβρύχια).
Ενδιαφέρον έχει να δούμε και τις λειτουργικές δαπάνες ανά κλάδο. Δηλαδή το ποσό εκείνο που πάει κυρίως για καύσιμα, ανταλλακτικά, συντήρηση κ.λπ., πέρα από τις αμοιβές προσωπικού και τις κοινωνικές δαπάνες που απορροφούν το μεγαλύτερο μερίδιο των κονδυλίων. Αναλυτικά:
- Στρατός Ξηράς: 175 εκατ. (2022: 157 εκατ.)
- Πολεμικό Ναυτικό: 91 εκατ. (2022: 73 εκατ.)
- Πολεμική Αεροπορία: 198 εκατ. (2022: 141 εκατ.)
Εδώ η εικόνα είναι σαφώς καλύτερη καθώς έχουμε αυξήσεις κατά 11,4% στο Στρατό Ξηράς, 24% στο Ναυτικό και 40% στην Αεροπορία. Δηλαδή, τουλάχιστον στους 2 τελευταίους κλάδους έχουμε υπερκάλυψη της πληθωριστικής πίεσης και τελικά πραγματική αύξηση. Να τονίσουμε εδώ όμως πως όλοι οι κλάδοι έχουν σοβαρή ανάγκη μεγαλύτερων λειτουργικών δαπανών, καθώς θα ενσωματώνονται νέα οπλικά συστήματα υψηλής αξίας αλλά και υψηλών απαιτήσεων συντήρησης, ενώ και τα παλαιότερα συστήματα απαιτούν αυξημένο κόστος συντήρησης για να διατηρηθεί η απόδοση τους.
Συνολικά, η πρώτη εικόνα από τις αμυντικές μας δαπάνες είναι αρκετά θετική για το 2023, όπου συνεχίζεται η εκταμίευση μεγάλων ποσών για νέους εξοπλισμούς, ενώ υπάρχει μια ευπρόσδεκτη αύξηση λειτουργικών δαπανών, μακριά όμως από τον ιδεατό στόχο.
Ενδεικτικά και μόνο, το 2009, αν το θεωρήσουμε ως το «τελευταίο έτος πριν την ύφεση και τα μνημόνια», ο προϋπολογισμός για την Άμυνα ήταν 4,3 δις και οι εξοπλιστικές αποπληρωμές ακόμη 2,2 δις.
Τέλος να τονίσουμε δύο ειδικά στοιχεία: Η πρόβλεψη για συνεισφορά των Ενόπλων Δυνάμεων στον τομέα της Πολιτικής Προστασίας, η οποία κοστολογείται στα 66 εκατ. ευρώ, ενδεικτικό του πόσο σημαντική είναι σε οικονομικό επίπεδο, πέρα βέβαια από το προφανές της προστασίας ζωών και περιουσιών. Ακόμη στα 91 εκατ. κοστολογείται η δράση στο εξωτερικό και οι διεθνείς σχέσεις που αναπτύσσει το υπουργείο Άμυνας, ως μια συμπληρωματική μορφή “διπλωματίας” που προσφέρει στην χώρα μας απόθεμα ήπιας ισχύος.
