O Στρατηγός Βαλέρι Γκεράσιμοφ, αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων είναι πλέον και αυτός μια «ιστορική φιγούρα». Καθώς σε μια ξαφνική αλλαγή στο Ουκρανικό μέτωπο, ανακοινώθηκε προχθές η ανάληψη από τον ίδιο της γενικής διοίκησης των επιχειρήσεων στην περιοχή, αντικαθιστώντας τον Στρατηγό Σουροβίκιν. Ο τελευταίος τοποθετείται σε θέση υποδιοικητή του.
Γιατί τον χαρακτηρίζουμε «ιστορικό πρόσωπο»; Γιατί πλέον περνά στο «αιματηρό προσκήνιο» των μαχών στην Ουκρανία, όχι μόνο ως ο απόμακρος Ρώσος ΓΕΕΘΑ, αλλά ως ο επιτόπου διοικητής, όπου θα κριθεί στην πράξη η απόδοση του. Το ρίσκο για τον ίδιο και την καριέρα του είναι φανερό, αλλά και ενδεικτικό των μεγάλων αλλαγών που γίνονται παρασκηνιακά στη Ρωσία, εξαιτίας της ουκρανικής «περιπέτειας». Ενώ αυτά που βλέπουμε είναι μόνο η κορυφή από την υπόγεια αναταραχή.
Άλλωστε ο Γκεράσιμοφ μαζί με τον υπουργό Αμύνης, Σεργκέι Σοϊγκού, είναι το ειδικό «στρατιωτικό» δίδυμο που εδώ και μια δεκαετία στηρίζει τον Πούτιν. Και οι δύο ανέλαβαν τις ανώτατες θέσεις τους το ίδιο διάστημα, το Νοέμβριο του 2012, όταν έγινε τότε μια γενική εκκαθάριση από τον Πούτιν της προηγούμενης ηγεσίας. Συνοπτικά τότε «αποκεφαλίστηκε» ο υπουργός Άμυνας Ανατόλι Σερντιούκοφ αφού είχε εκτεθεί σε ένα σκάνδαλο διαφθοράς και νεποτισμού, με την ερωμένη του να συλλαμβάνεται για κατάχρηση. Το σκηνικό, κατά πάσα πιθανότητα στημένο, για να απομακρυνθεί κακήν-κακώς (αργότερα του δόθηκε προεδρική αμνηστία από τον Πούτιν), δείχνει πως η παραμονή σε τέτοια αξιώματα στην σημερινή Ρωσία είναι περισσότερο θέμα συναλλαγής και υποταγής παρά ικανοτήτων. Μαζί με τον Σερντιούκοφ, ξηλώθηκε και ο τότε ΑΓΕΕΘΑ Νικολάι Μακάροφ, παρότι είχε πιστωθεί την επιτυχημένη ρωσική εισβολή στην Γεωργία το 2008. Έτσι στις θέσεις τους εμφανίστηκαν άλλοι έμπιστοι, ο Σοϊγκού με τον Γκεράσιμοφ.
Το ότι και οι δύο έχουν «επιβιώσει» δέκα χρόνια στην θέση τους, λέει αρκετά για το πόσο “δεσμευμένοι” είναι στο σύστημα ρωσικής εξουσίας. Αλλά πλέον με τα σκαμπανεβάσματα στην Ουκρανία και τις εκεί μεγάλες απώλειες και κυρίως την αδυναμία να δομηθεί μια σαφής «νίκη», είναι σε δυσμένεια. Έτσι ο διορισμός του Γκεράσιμοφ ως επικεφαλής στην Ουκρανία, πράγμα και παράδοξο δεοντολογικά και στρατηγικά, καθώς είναι πολύ σπάνιο ο επικεφαλής των Επιτελείων να αναλαμβάνει επιχειρησιακή διοίκηση, είναι μάλλον και η τελευταία του ευκαιρία να «ξεπλύνει την ντροπή».
Ο ίδιος υποτίθεται ότι έχει διατυπώσει και ένα δικό του δόγμα “μικτών επιχειρήσεων” με ταυτόχρονη χρήση στρατιωτικών δυνάμεων, με δράσεις πολιτικής, ψυχολογικής, διαδικτυκής κ.λπ. υπονόμευσης, κάτι όμως πολύ γενικόλογο και θολό, που δεν έχει παρουσιαστεί σε ρωσικές πηγές αναλυμένο και εξειδικευμένο. Αυτό είναι ένα ακόμη ζήτημα, καθώς η ρωσική πολεμική ανάλυση -επί Ψυχρού Πολέμου με αρκετές καινοτομίες και εναλλακτικά δόγματα- πάσχει εδώ και καιρό να προσφέρει καινοτομία.
Γενικότερα ο Γκεράσιμοφ με τον Σοϊγκού έχουν ήδη χρεωθεί και την αποτυχία -όπως φάνηκε- των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων να επανεξοπλιστούν αποδοτικά, όπως και να αναδιοργανωθούν, παρά τα μεγαλόπνοα σχέδια και προγράμματα που και οι δύο εφάρμοσαν. Αντίθετα, μεγάλο μέρος των κονδυλίων εξοπλισμών έχει σπαταληθεί λόγω ανικανότητας και διαφθοράς, πολύτιμα υλικά έχουν «χαθεί», το τεχνολογικό χάσμα με τη Δύση παραμένει σε πολλά συστήματα, ενώ η δομή του Στρατού, αν και εξελίχθηκε, κυρίως στα δόγματα επιχειρήσεων στην ξηρά, στην Ουκρανία δεν μπόρεσαν αυτά να αποδώσουν, σε μια εξαρχής κακοσχεδιασμένη επιχείρηση.
Όσο για τον Σουροβίκιν; Παραμένει στο μέτωπο, όπου υποθέτουμε θα έχει σοβαρό ρόλο καθώς είναι και από τους «εμπειροπόλεμους» στα ρωσικά επιτελεία. Δεν θα είναι απίθανο, αν ο Γκεράσιμοφ «καεί» στην νέα του ευθύνη, να αναλάβει ο ίδιος ως ΑΓΕΕΘΑ.
Το σημαντικό όμως είναι άλλο, πέρα από τις εναλλαγές προσώπων: Η Ρωσία δείχνει -και η αλλαγή διοικητή στην Ουκρανία το επιβεβαιώνει- πως όχι μόνο προετοιμάζει μεγάλη επίθεση και εντατικοποίηση των επιχειρήσεων αλλά και πως είναι διατεθειμένη να στείλει στην Ουκρανία τα πάντα από την πολεμική της διαθεσιμότητα. Είτε αυτά είναι οπλικά συστήματα, είτε προσωπικό, είτε επιτελείς. Σε μια πρόθεση-δήλωση κλιμάκωσης που μετρά και στο «εσωτερικό» μέτωπο της πανστρατιάς -πιθανά και με δεύτερο κύμα επιστράτευσης- αλλά και στο «διεθνές» μέτωπο. Εκεί δηλαδή που η Δύση απαντά με σωρεία νέων όπλων και εκπαίδευσης χιλιάδων Ουκρανών εκτός χώρας ώστε να επιστρέψουν όλοι μαζί σε νέο γύρο επιχειρήσεων.
