Δέκα χρόνια μετά, η Γαλλία θυμάται σήμερα τις τζιχαντιστικές επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου 2015, που άφησαν πίσω 132 νεκρούς και πάνω από 350 τραυματίες στο Παρίσι και προάστιά του, με μια μέρα τελετών και τα εγκαίνια κήπου αφιερωμένου στα θύματα, εν αναμονή μουσείου-μνημείου της τρομοκρατίας.
Πολλοί Γάλλοι θυμούνται με φρίκη εκείνη τη φθινοπωρινή βραδιά. Περί τις 21:30 της 13ης Νοεμβρίου 2015, τρεις βομβιστές-καμικάζι πυροδοτούσαν τα εκρηκτικά με τα οποία ήταν ζωσμένοι κοντά στο Stade de France, στο Σεν Ντενί, βόρειο προάστιο της πρωτεύουσα, όπου διεξαγόταν αγώνας των εθνικών ομάδων ποδοσφαίρου Γαλλίας-Γερμανίας, αφού δεν κατάφεραν να μπουν στο γήπεδο, καθώς δεν είχαν εισιτήρια. Συνταξιούχος οδηγός σκοτώθηκε.
Λίγο αργότερα, ένοπλοι άρχιζαν να πολυβολούν εναντίον μπαρ και εστιατορίων σε πολυσύχναστες συνοικίες της γαλλικής πρωτεύουσας: Le Petit-Cambodge, Le Carillon, La Bonne Bière, Le Comptoir Voltaire, La Belle Equipe…
Στις 21:40, ομάδα τζιχαντιστών καταφτάνει στο Μπατακλάν, παρισινό θέατρο και χώρο θεαμάτων όπου έπαιζε καλιφορνέζικο συγκρότημα της χαρντ ροκ, γνωστό με το – χιουμοριστικό – όνομα Eagles of Death Metal. Τα πρώτα θύματα πέφτουν στο πεζοδρόμιο, κατόπιν οι οπλοφόροι εισέβαλαν κι άρχισαν να ρίχνουν μέσα στον χώρο της συναυλίας. Ο εφιάλτης διαρκεί σχεδόν τρεις ώρες, ως την επέμβαση ειδικών δυνάμεων.
Οι επιθέσεις, την ευθύνη για τις οποίες ανέλαβε το Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ), στοίχισαν τη ζωή σε 130 ανθρώπους -ανάμεσά τους 90 στο Μπατακλάν – και τραυμάτισαν άλλους 350 και πλέον. Δυο άνθρωποι που επέζησαν στο Μπατακλάν αυτοκτόνησαν αργότερα, αυξάνοντας τον επίσημο απολογισμό στους 132 νεκρούς.
Η ημέρα των τελετών μνήμης θα ακολουθήσει την ίδια μακάβρια πορεία. Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν αναμένεται να πάει σε καθέναν από τους τόπους όπου διαπράχθηκαν οι επιθέσεις.
Θα αρχίσει αποτίνοντας φόρο τιμής στον Μανουέλ Ντίας, τον πορτογάλο συνταξιούχο που ήταν το πρώτο θύμα των τζιχαντιστών, και στα θύματα της επίθεσης στο στάδιο στις 11:30 (τοπική ώρα· 12:30 ώρα Ελλάδας).
Στο Παρίσι προβλέπονται τελετές σε καθεμιά από τις τοποθεσίες όπου έγιναν επιθέσεις, από το ανατολικό τμήμα της πρωτεύουσας ως το Μπατακλάν, το διάστημα 12:30-14:30 (13:30-15:30 ώρες Ελλάδας).
Φωταγώγηση του πύργου του Άιφελ
Οι τελετές θα αναμεταδίδονται απευθείας στην Πλατεία της Δημοκρατίας, εμβληματικό τόπο συγκέντρωσης των κατοίκων της γαλλικής πρωτεύουσας, όπου ο δήμος του Παρισιού κάλεσε τους πολίτες να κάνουν «χειρονομία μνήμης» αφήνοντας «κεριά, λουλούδια ή μερικά λόγια»
Κήπος προς τιμή των θυμάτων αναμένεται να εγκαινιαστεί προς το τέλος της ημέρας πίσω από το Hôtel-de-Ville, στην καρδιά της πόλης.
Ο πύργος του Άιφελ φωταγωγήθηκε από χθες στα χρώματα του γαλλικού εθνικού συμβόλου μόλις έπεσε το σκοτάδι και το ίδιο θα γίνει σήμερα, σύμφωνα με τον δήμο.
Για τον Φρανσουά Ολάντ, τον σοσιαλιστή τότε πρόεδρο της Γαλλίας, ο οποίος το μοιραίο βράδυ παρακολουθούσε το ματς μέσα στο Stade de France, έχοντας καθισμένο στο πλάι του τον γερμανό τότε υπουργό Εξωτερικών Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, οι σημερινές τελετές είναι αφιερωμένες πάνω απ’ όλους «στους επιζήσαντες και στους αγαπημένους των θυμάτων»: «Το καθήκον που έχουμε απέναντί τους είναι αυτό: Να μην ξεχάσουμε ποτέ», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Ο Σαλά Αμπντεσλάμ, το μοναδικό μέρος της ομάδας των τζιχαντιστών στη ζωή, καταδικάστηκε τον Ιούνιο του 2022 στη Γαλλία να εκτίσει ισόβια κάθειρξη. Τα υπόλοιπα εννιά μέλη της ομάδας ανατινάχθηκαν ή σκοτώθηκαν από τις γαλλικές δυνάμεις επιβολής της τάξης.
Annus horribilis
Οι επιθέσεις είχαν γίνει στα τέλη χρονιάς που σημαδεύτηκε από σειρά τρομοκρατικών ενεργειών στη Γαλλία από τζιχαντιστές — στην εβδομαδιαία σατιρική εφημερίδα Charlie Hebdo στο Παρίσι την 7η Ιανουαρίου (12 νεκροί, ανάμεσά τους οι σκιτσογράφοι Cabu, Charb, Honoré, Tignous και Wolinski), εναντίον δημοτικού αστυνομικού σε προάστιο της πρωτεύουσας την 8η Ιανουαρίου, την ομηρία σε εβραϊκό κατάστημα στο Παρίσι την 9η Ιανουαρίου (4 νεκροί), τον φόνο μητέρας 32 ετών σε χώρο στάθμευσης κοντά στο Παρίσι τη 19η Απριλίου και τον αποκεφαλισμό επιχειρηματία την 26η Ιουνίου στο Σεντ Κεντάν Φαλαβιέ (νοτιοανατολικά).
Την 21η Αυγούστου, μαροκινός που είχε ορκιστεί πίστη στο ΙΚ επιβιβάστηκε στις Βρυξέλλες στο τρένο Άμστερνταμ-Παρίσι, οπλισμένος και έχοντας μαζί του μπουκάλι με εύφλεκτο υγρό. Τραυμάτισε σοβαρά επιβάτη προτού τον εξουδετερώσουν άλλοι επιβάτες, ανάμεσά τους δυο αμερικανοί στρατιώτες με πολιτικά που είχαν άδεια κι έκαναν διακοπές στην Ευρώπη.
Νέο μουσείο-μνημείο της τρομοκρατίας (Musée-mémorial du terrorisme, MMT) αναμένεται να ανοίξει στα τέλη του 2029 ή στις αρχές του 2030 στο Παρίσι. Θα είναι κατά μεγάλο μέρος του αφιερωμένο στις επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου 2015.
ΦΩΤΟ ΑΡΧΕΙΟΥ
