Μια λατινοαμερικάνικη χώρα, δεκαετία του ’50, ένα πρωτότυπο και εντυπωσιακό αεροσκάφος, και ένας ταλαντούχος σχεδιαστής “ιπτάμενων πτερύγων” από τη ναζιστική Γερμανία. Τι πιο ενδιαφέρον υλικό για ένα σενάριο ταινίας! Κι όμως αυτή η “σύνθεση” συνέβη στην Αργεντινή, όπου βρέθηκε στα χρόνια του ’50 ο Reimar Horten. Ένας από τους αδερφούς Horten που κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου είχαν σχεδιάσει ένα από τα πιο εξεζητημένα γερμανικά αεροσκάφη της περιόδου, το τζετ μαχητικό/βομβαρδιστικό, Horten Ho 229, σε μορφή ιπτάμενης πτέρυγας.
HORTEN Ho 229: H ιπτάμενη πτέρυγα του Χίτλερ, πρόγονος του B-2 Spirit
Tη συγκεκριμένη φόρμα οι Walter και Reimar Horten είχαν μελετήσει χρόνια, έχοντας παράγει μια σειρά από πειραματικά ανεμοπλάνα, με χρηματοδότηση από το καθεστώς. Το Ho 229 πέταξε σε μια πρώιμη μορφή το Φεβρουάριο του 1945, στο ψυχορράγημα της ναζιστικής Γερμανίας, και προφανώς δεν μπήκε ποτέ σε υπηρεσία, αν και η όλη μελέτη κίνησε το ενδιαφέρον των Συμμάχων μετά τη συνθηκολόγηση. Με τους Horten, μαζί με τον επίσης θρυλικό σχεδιαστή, Αμερικανό Jack Northrop, να θεωρούνται ως οι “πατέρες” του συγκεκριμένου σχεδίου.
Ο Reimar Horten μεταπολεμικά συνέχισε τις σπουδές του, ολοκληρώνοντας το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο της Βόννης, αλλά βλέποντας το αδιέξοδο στην Γερμανία σε ότι αφορούσε το σχεδιασμό νέων αεροσκαφών, αποφάσισε να μεταναστεύσει στην Αργεντινή το 1948. H επιλογή της χώρας δεν ήταν τυχαία, καθώς εκεί είχαν βρει καταφύγιο και μέλλον, πολλοί επιστήμονες της ναζιστικής Γερμανίας αλλά βέβαια και πολλοί καταδιωκόμενοι για εγκλήματα πολέμου. Ανάμεσα στους πρώτους ήταν και ο διάσημος Kurt Tank, ο σχεδιαστής των θρυλικών μαχητικών Focke Wulf 190, Ta 152, αλλά και του φιλόδοξου τετρακινητήριου βομβαρδιστικού Focke-Wulf Fw 200 Condor. Ο Tank εγκαταστάθηκε στην πόλη της Κόρδοβα το 1946, όπου ήδη υπήρχε ένα ινστιτούτο αεροναυπηγικής, το Instituto Aerotecnico, το οποίο εξελίχθηκε σε αεροπορικό εργοστάσιο, ως Fabrica Militar de Aviones (FMA) καθώς η χώρα είχε τότε μεγάλες φιλοδοξίες ανάπτυξης αεροπορικής βιομηχανίας.
Σε αυτό το “φιλικό” περιβάλλον έφθασε και ο Horten, στην ίδια πόλη και εγκατάσταση, το 1948, όπου βέβαια συνέχισε την έρευνα του. Κατι που τον οδήγησε στο αεροσκάφος που συζητάμε, το FMA I.Ae. 37.
Το συγκεκριμένο, προκλητικό για την εποχή, ήταν ουσιαστικά μια μεγάλη πτέρυγα δελτα σε όλη την επιφάνεια του, με τον πιλότο να… στριμώχνεται σε ένα γυάλινο θύλακα στο ρύγχος, όπου καθόταν ξαπλωμένος προς τα εμπρός, για βέλτιστη αεροδυναμική. Το σχέδιο ήταν μια πλατφόρμα δοκιμών που θεωρητικά θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ένα μαχητικό υψηλών ταχυτήτων.
Το πρώτο πρωτότυπο ήταν χωρίς κινητήρα, κατασκευασμένο κυρίως από συγκολλημένες ξύλινες δοκούς και επιφάνειες, και δοκιμάστηκε ως ανεμοπλάνο το 1954, όπου έκανε την πρώτη του πτήση στις 1 Οκτωβρίου. Οι αρχικές δοκιμές κρίθηκαν θετικές με πολύ καλή αεροδυναμική συμπεριφορά, οπότε ο Horten μελέτησε την εξέλιξη του με κινητήρα, όπου προβλεπόταν να χρησιμοποιηθεί ο βρετανικής σχεδίασης, Rolls-Royce Derwent V, ένας πρώιμος τουρμποτζέτ, με κάπου 15-16 kN ώση. Ο συγκεκριμένος κινητήρας ήταν ήδη γνωστός στην Αργεντινή καθώς κινούσε τα μαχητικά Gloster Meteor που είχε προμηθευθεί η Αεροπορία της χώρας από τα τέλη της δεκαετίας του 1940. (Το Meteor ήταν κι αυτό μια διάσημη κατασκευή, καθώς αποτέλεσε το πρώτο σε υπηρεσία, τζετ μαχητικό των Συμμάχων στον Β’ Παγκόσμιο, με δράση τους τελευταίους μήνες του πολέμου).
Το I.Ae. 37 με τον Derwent, υπήρχε η εκτίμηση πως θα έφθανε τα 800 χιλιόμετρα την ώρα, δίνοντας την ευκαιρία για μελέτη του σχεδίου σε υψηλές ταχύτητες, ενώ ήδη από το πρωτότυπο ανεμοπλάνο, είχαν προβλεφθεί οι εισαγωγές αέρα, με τριγωνικούς αεραγωγούς στη ρίζα των πτερύγων, διατηρώντας την αεροδυναμική κομψότητα.
Το 1955 όμως το στρατιωτικό πραξικόπημα που ανέτρεψε τον πρόεδρο της Αργεντινής, Χουάν Περόν, καθυστέρησε τις εξελίξεις και στη Κόρδοβα, λόγω του γενικευμένου χάους. Και έπρεπε να περάσει το έτος, για να ξανεξεκινήσει η έρευνα στο I.Ae. 37, το οποίο πλέον εξελίχθηκε με κανονικό πιλοτήριο με καλύπτρα, και επιμηκυμένο ουραίο. Έτσι εμφανίστηκε πιο “συμβιβασμένο” από το αρχικό σχέδιο, αλλά πιο πρακτικό για τον χειριστή.
Οι δοκιμές συνεχίστηκαν τα επόμενα χρόνια με σταδιακές εξελίξεις αλλά και καθυστερήσεις καθώς οι ντόπιοι τεχνικοί δεν είχαν τις απαραίτητες γνώσεις, χωρίς όμως να προστεθεί ο κινητήρας. Αλλά ήδη είχε εμφανιστεί από τον Horten η επόμενη πρόταση. Η οποία ονομάστηκε I.Ae. 48, όπου από την εμπειρία του I.Ae. 37 θα μπορούσε να κατασκευαστεί ένα καθαρόαιμο μαχητικό, δικινητήριο και υπερηχητικό, πάνω στην ίδια φόρμα.
Δυστυχώς η οικονομική κρίση του 1959 “έθαψε” όλα αυτά τα σχέδια, και δεν συνεχίστηκε η εξέλιξη τους, ενώ τα πρωτότυπα του I.Ae. 37 διαλύθηκαν.
Ο Reimar Horten παρέμεινε πάντως στην Αργεντινή, όπου εξέλιξε και άλλα πρωτότυπα, πάντα διατηρώντας τις ιδέες του για ιπτάμενη πτέρυγα, δίδαξε στο τοπικό αεροδυναμικό ινστιτούτο και τελικά πέθανε εκεί το 1994, σε ηλικία 79 ετών.
Ο αδελφός του, Walter, ο οποίος είχε υπηρετήσει στη Luftwaffe στις αρχές του Β’ Παγκοσμίου έχοντας σημειώσει και 7 καταρρίψεις με Me-109 (όλα τα αδέλφια Horten ήταν εκπαιδευμένοι πιλότοι μαχητικών και ο τρίτος, ο Wolfram, είχε σκοτωθεί το 1940 στη Μάχη της Αγγλίας), παρέμεινε στη Γερμανία και συνέχισε την καριέρα του στην μεταπολεμική Luftwaffe, ενώ απεβίωσε το 1998.
Σήμερα τα δύο αδέλφια, παρά το αμφιλεγόμενο παρελθόν τους (αναφέρονται ως μέλη της Χιτλερικής Νεολαίας και μετά του Ναζιστικού κόμματος, όπως πάρα πολλοί Γερμανοί επιστήμονες και μηχανικοί της εποχής), θεωρούνται και δίκαια, ως πρωτοπόροι της αεροπορίας. Ενώ το σχέδιο της ιπτάμενης πτέρυγας παραμένει επίκαιρο, με δείγματα τα βομβαρδιστικά Β-2 Spirit και B-21 Raider της Northrop Grumman.
