ΑΝΑΛΥΣΗ: Φρεγάτες FDI, όλες οι αλλαγές, με νέες ημερομηνίες, νέα πρότυπα, εξτρά κόστη, και πολλές εκκρεμότητες!

Σημαντικές εξελίξεις για το πρόγραμμα των ελληνικών φρεγατών FDI HN, φέρνει η κατάθεση στη Βουλή της επικαιροποιημένης σύμβασης αγοράς τους, που προβλέπει και την προμήθεια της 4^ης. Ζητάμε την κατανόηση σας για το εκτενές (και μπορεί να μας έχει διαφύγει κάτι), γιατί οι αλλαγές που εμφανίζονται και εντοπίσαμε είναι πολλές, και απαιτούν ανάλυση. Καθώς αναδεικνύουν πολλά ζητήματα, όπως και τι εκκρεμότητες παραμένουν. Ενώ με τα νέα κόστη, το πρόγραμμα φθάνει πια τα 4 δις ευρώ (χωρίς να κλείνει) και παραμένει το μεγαλύτερο αμυντικό που έχει ποτέ συνάψει η χώρα μας. Αυτές λοιπόν οι αλλαγές είναι οι εξής:

Α. Νέες ημερομηνίες παράδοσης

Πλέον η 1^η φρεγάτα, η «Κίμων» δηλώνεται πως θα παραδοθεί εντός Γαλλίας στις 31 Οκτωβρίου 2025, ενώ στη αρχική σύμβαση, την 016Β/21, ήταν για τις 31 Μαρτίου (καθυστέρηση 7 μηνών). Αντίστοιχα, η 2 φρεγάτα, ορίζεται για παράδοση στις 31 Οκτωβρίου 2026, ενώ ήταν για τις 31 Οκτωβρίου 2025, οπότε εδώ έχουμε καθυστέρηση ενός έτους. Τέλος η 3^η φρεγάτα, πάει για παράδοση στις 31 Δεκεμβρίου 2026, ενώ ήταν για 31 Οκτωβρίου 2026, άρα με καθυστέρηση 2 μηνών.

ΣΧΟΛΙΟ: H αλλαγή αυτή στην σύμβαση, στην πράξη «κανονικοποιεί» τις ήδη υπάρχουσες και γνωστές καθυστερήσεις του προγράμματος παραδόσεων. Έτσι δεν μπαίνει θέμα ενεργοποίησης κυρώσεων και ρητρών που προέβλεπε η αρχική σύμβαση, η οποία έδινε περίοδο χάριτος 4 μήνες σε καθυστερήσεις για την 1^η φρεγάτα, και 2 μήνες για τη 2^η και 3^η, και μετά ξεκινούσε μια διαδικασία επιβαρύνσεων για τη γαλλική πλευρά. Να επισημάνουμε εδώ, πως η αναθεωρημένη σύμβαση με τις νέες ημερομηνίες παράδοσης ορίζει και διαφορετικές περιόδους χάριτος ως εξής: 3 μήνες για την 1^ηκαι 2^η φρεγάτα, 1 μήνα για την 3^η και 4 μήνες για την 4^η.

Β. Νέο χρονοδιάγραμμα προτύπων, κάθε φρεγάτα θα ολοκληρώνεται χρόνια μετά

Θυμίζουμε πως η αρχική σύμβαση είχε πρόβλεψη οι 2 πρώτες φρεγάτες να παραδοθούν στο πρότυπο Standard 1 και αργότερα να γίνουν εργασίες για να πάνε στο τελικό πρότυπο Standard 2 (βασικά με την προσθήκη ακόμη 16 κελιών εξαπόλυσης πυραύλων Aster 30 συν τον εκτοξευτή RAM για εγγύς άμυνα). Η 3^η φρεγάτα θα παραδιδόταν απευθείας ως Standard 2.

Αυτά όμως αλλάζουν καθώς πλέον το Standard 1 έρχεται με κάποιες συμπληρώσεις, το ίδιο και το Standard 2, ενώ εμφανίζεται ένα τρίτο πρότυπο, το Standard 2+, με βελτιώσεις, αλλά και ένα 4^ομε άλλες βελτιώσεις, ως Standard 2++! Οπότε έχουμε αντίστοιχη εξέλιξη στα χρονοδιαγράμματα παράδοσης/προτύπων ως εξής:

1^η φρεγάτα, «Κίμων»: Παραδίδεται αρχικά στις 31 Οκτωβρίου 2025, όπως είπαμε, σε Standard 1 «συμπληρωμένο». Μετά θα έχουμε παράδοση των εξτρά δυνατοτήτων Standard 2 αλλά και 2+ μαζί, στις 31 Οκτωβρίου 2027, δηλαδή 2 έτη μετά. Τέλος, θα ακολουθήσει νέο πακέτο, για να πάει στο πρότυπο Standard 2++ με παράδοση δυνατοτήτων εντός Ελλάδας στις 30 Σεπτεμβρίου 2029. Με απλά λόγια, όπως περιγράφεται από τη σύμβαση, από το τέλος του 2025 έως και το Φθινόπωρο του 2029, η φρεγάτα «Κίμων» θα είναι σε ένα διαρκώς εξελισσόμενο στάδιο με προσθήκες δυνατοτήτων.
2^η φρεγάτα, «Νέαρχος»: Στις 31 Οκτωβρίου 2026 παραδίδεται εντός Γαλλίας ως Standard 2 «βελτιωμένο», μετά εντός Ελλάδος παραδίδονται οι δυνατότητες για Standard 2+ στις 31 Ιανουαρίου 2028. Στις 30 Απριλίου 2029 θα παραδοθούν εντός Ελλάδας οι δυνατότητες για Standard 2++. Οπότε έχουμε κύκλο ολοκλήρωσης του σκάφους από περίπου τέλος 2026 έως Άνοιξη 2029.
3^η φρεγάτα, «Φορμίων»: Παραδίδεται στις 31 Δεκεμβρίου 2026 ως Standard 1 «συμπληρωμένο» εντός Γαλλίας, αλλά στις 30 Απριλίου 2027 (4 μήνες μετά) πάει σε Standard 2 και Standard 2+ μαζί, στη Γαλλία. Τέλος στις 30 Ιουνίου 2029, εντός Ελλάδας θα γίνουν οι παραδόσεις των δυνατότητων για Standard 2++. Και εδώ ο κύκλος ολοκλήρωσης είναι από τέλος 2026 έως τα μέσα του 2029.
4^η φρεγάτα «Θεμιστοκλής»: Παραδίδεται εντός Γαλλίας, σε Standard 2+ (απευθείας) στις 31 Δεκεμβρίου 2028. Ενώ η παράδοση δυνατοτήτων για Standard 2++ θα γίνει εντός Ελλάδας στις 31 Μαρτίου 2030, δηλαδή 15 μήνες μετά.

ΣΧΟΛΙΟ: Οι παραπάνω αλλαγές είναι το πιο σύνθετο κομμάτι της αναθεωρημένης σύμβασης. Τα νέα πρότυπα της κλάσης, συνολικά 4, παρουσιάζονται ως «συμπληρώσεις και βελτιώσεις-εξτρά δυνατότητες», κάτι το οποίο είναι σαφώς θετικό, δηλαδή τα σκάφη να ενσωματώνουν νέες ικανότητες.

Το προβληματικό όμως είναι πως κάθε σκάφος ναι μεν θα παραδίδεται στο Ελληνικό Ναυτικό στις νέες συμφωνημένες αρχικές ημερομηνίες, αλλά μετά θα ξεκινά ένα διάστημα κυμαινόμενο ανά σκάφος (4 χρόνια για την «Κίμων», κάτι λιγότερο από 3 για τη «Νέαρχος», 2,5 χρόνια για την «Φορμίων» και λιγότερο από 1,5 έτος για τη «Θεμιστοκλής») όπου τα καράβια θα είναι σε ένα εκτεταμένο κύκλο αναβαθμίσεων-αλλαγών.

Αυτό πρέπει να δούμε -και θα φανεί μόνο στην πράξη- τι ακριβώς διοικητική, εφοδιαστική και επιχειρησιακή επιβάρυνση θα προκαλέσει στο ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό. Δηλαδή πόσο διάστημα κάθε σκάφος θα χρειάζεται να είναι σε ενσωμάτωση νέων δυνατοτήτων, τι εργασίες θα χρειαστούν για κάθε μια από αυτές κ.λπ. Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα -και το ευχόμαστε- όλο αυτό το πλάνο να γίνει ομαλά, δηλαδή να συνδυάζεται κάθε πακέτο εξέλιξης από το ένα πρότυπο στο άλλο με τις προγραμματισμένες «ακινησίες» κάθε σκάφους (όταν δηλαδή κάνει την συντήρηση του). Και πάλι όμως θα χρειαστεί επανεκπαίδευση του προσωπικού στις νέες δυνατότητες, κάποια περίοδος δοκιμών κ.ο.κ. Άρα το πρόγραμμα φρεγατών FDI, στην πράξη παίρνει μια παράταση ολοκλήρωσης για το 2029-2030.

Επίσης να τονίσουμε το εξής: Οι νέες ημερομηνίες μετάβασης σε κάθε επόμενο πρότυπο, αναφέρονται ως «παράδοση δυνατοτήτων». Αυτό δεν ισοδυναμεί όμως απαραίτητα με την ενσωμάτωση τους. Για παράδειγμα, η πρώτη φρεγάτα, η «Κίμων» θα πάρει την μετεξέλιξη σε Standard 2 και 2++ μαζί, στις 31 Οκτωβρίου 2027, αλλά τι χρονικό διάστημα από τότε και μετά, θα διαρκέσει η υλοποίηση τους; Δηλαδή η γαλλική πλευρά έχει την συμβατική υποχρέωση να μας αποδώσει τη συγκεκριμένη ημερομηνία κάποια υλικά/υπηρεσίες/λογισμικό κ.λπ. Αλλά αυτά θα μπουν «αυθημερόν» στο σκάφος; Ή θα μεσολαβήσει και κάποιο διάστημα μετά για να γίνει η ολοκλήρωση τους, το οποίο είναι σήμερα άγνωστο και εξαρτάται από το εύρος και τις εργασίες αυτών των ενσωματώσεων. Εδώ είναι επίσης άγνωστο αν υπάρχει κάποιο εξτρά κόστος, εργασιών εντός Ελλάδας, για τα παραπάνω.

Γ. Αλλαγές στα κόστη

Ξεκινάμε με την 4^η FDI, η οποία θα κοστίσει συνολικά 809,37 εκατ. ευρώ, για το τελικό πρότυπο Standard 2++. Η προκαταβολή για το σκάφος είναι το 30%, δηλαδή 242,8 εκατομμύρια ευρώ (το ίδιο ποσοστό δόθηκε και για τις πρώτες 3 φρεγάτες), ενώ κοπή πρώτου μετάλλου για το σκάφος αναφέρεται η 30^η Ιουνίου 2025, δηλαδή έχει γίνει ήδη (;). Το πρώτο δομικό στοιχείο στη συναρμολόγηση στη δεξαμενή, θα μπει στις 31 Αυγούστου 2026. Και σε αυτή τη φρεγάτα έχουμε αποπληρωμή της, ουσιαστικά “μετρητοίς”, (όπως και στις 3 πρώτες) καθώς μόλις τελειώσει η βασική συναρμολόγηση στη δεξαμενή στη Γαλλία θα έχουμε πληρώσει το 87% της αξίας, ενώ όταν ξεκινήσουν οι δοκιμές εν πλω, θα έχουμε πληρώσει το 97%.

Στη συνέχεια, υπάρχει ένα εξτρά κόστος, που περιλαμβάνει την αναβάθμιση των 3 πρώτων FDI, αρχικά στο Standard 1 «με βελτιώσεις», μετά στο Standard 2 «με βελτιώσεις», στο 2+ και στο τελικό 2++. Κάθε τέτοιο «βήμα», θα κοστίζει 5.043.000 ευρώ. Άρα κάθε ένα από τα 3 πρώτα πλοία θα έχει 4 εξτρά «βήματα» εξέλιξης, συνολικού κόστους κάπου 20 εκατ., οπότε και για τα 3 σκάφη φθάνουμε τα 60,5 εκατ. ευρώ.

Σημείωση εδώ: οι εξτρά δυνατότητες που μπαίνουν, και παράγουν τα 2 νέα πρότυπα (2+ και 2++), αλλά και τις αλλαγές στα υπάρχοντα (1 και 2), όπως διαπιστώνουμε είναι όλες τάξης των 5 εκατ. ανά «βήμα». Άρα πρόκειται για μικρές-μεσαίες αλλαγές. Όταν υπάρξουν πληροφορίες τι μπορεί να είναι ακριβώς αυτές, θα τις μεταδώσουμε.

ΣΧΟΛΙΟ: Για το κόστος της νέας 4^ης φρεγάτας: Αυτό πρέπει να το συγκρίνουμε με το μέσο κόστος των προηγούμενων, οι οποίες, χωρίς το οπλικό φορτίο (Aster και Εxoset) και τη σύμβαση «εν συνεχεία υποστήριξης», επίσης χωρίς το κόστος τορπιλών και αντιμέτρων και το κόστος εκπαίδευσης πληρώματος, αλλά με τις αρχικές υπηρεσίες και βασικά ανταλλακτικά, κόστισαν 2,192 δις ευρώ. Άρα, κατά μέσο όρο, το σκάφος «πλήρες» σε αρχικό Standard 2, έφθανε τα 730,7 εκατ. ευρώ. Τώρα κάθε σκάφος από τα πρώτα 3 θα επιβαρυνθεί με άλλα 20 εκατ. αναβαθμίσεων όπως είπαμε (με τα νέα πρότυπα έως το τελικό Standard 2++), οπότε η μέση τιμή του θα φθάσει τα 751 εκατ. ευρώ. Άρα η 4^η φρεγάτα στην ίδια διαμόρφωση/υπηρεσίες, που κοστίζει 809 εκατ. εμφανίζεται 58 εκατ. ακριβότερη. Τιμή μάλλον λογικά αυξημένη, μετά πάροδο 3,5 ετών τουλάχιστον, από την αρχική σύμβαση.

Πόσο θα μας κόστιζε η 4η φρεγάτα, αν την είχαμε παραγγείλει εξαρχής και όχι μετά από τόσα χρόνια; Η προαίρεση που αναφερόταν στην αρχική σύμβαση την κοστολογούσε 730 εκατομμύρια στο Standard 2 (μαζί με τις βασικές υπηρεσίες πρώτα ανταλλακτικά κ.λπ.). Συν τα 20 εκατ. των νέων αναβαθμίσεων, θα έφθανε (πάλι) τα 750. Οπότε η καθυστέρηση παραγγελίας, μας κόστισε τα 58 εκατ. που αναφέραμε.

Να δούμε και τη γενική αύξηση κόστους που έρχεται από τις αναθεωρημένες συμβάσεις, η οποία αναλύεται ως εξής:

4η φρεγάτα, 809 εκατ.
Νέες δυνατότητες και συμπληρώσεις προτύπων: 60,5 εκατ.
Επέκταση σύμβασης υποστήριξης (δείτε παρακάτω): 56,2 εκατ.
Σύνολο, προσθέτοντας και τις κρατήσεις 6% υπέρ ταμείων, 982 εκατ. ευρώ.
Έτσι μαζί με τα 3,05 δις ευρώ (με κρατήσεις) που κόστισαν οι 3 πρώτες φρεγάτες, ήδη έχουμε φθάσει σε γενικό σύνολο προγράμματος 4 σκαφών, τα 4,032 δις ευρώ, το κορυφαίο δηλαδή σε αμυντική επένδυση της Ελλάδας. Και υπάρχει συνέχεια, όπως θα δούμε.

Η γραμμή τομής των δυο επιφανειών των πλευρών της FDI, ένα από τα ενσωματωμένα χαρακτηριστικά στελθ.

Δ. Επέκταση σύμβασης υποστήριξης

Αλλαγές έχουμε και στην σύμβαση 017Β/21 που αφορά την «εν συνεχεία υποστήριξη» των φρεγατών. Η αρχική προέβλεπε υποστήριξη 36 μηνών για κάθε φρεγάτα, με έναρξη από την παράδοση της.

Η τροποποίηση, προβλέπει τα εξής: Ισχύει το 36μηνο για τις 3 πρώτες, και μετά από αυτό, παρατείνεται ως εξής: Συν 21 μήνες για την 1^η φρεγάτα, συν 9 μήνες για την 2^η, συν 7 μήνες για την 3^η. Για την 4^η φρεγάτα η υποστήριξη θα είναι συνολικά 19 μήνες από την παράδοση της.

Στην πράξη, η αναθεωρημένη σύμβαση υποστήριξης βάζει ως καταληκτικό όριο για την ισχύ της, το τέλος Ιουλίου 2030 για όλα τα σκάφη, οπότε ανάλογα το πότε παραδίδεται η κάθε φρεγάτα (αρχική παράδοση πάντα), ποικίλει η παράταση της υποστήριξης. Το εξτρά κόστος είναι 56,2 εκατομμύρια ευρώ.

ΣΧΟΛΙΟ: Η αρχική σύμβαση υποστήριξης ήταν αξίας 138 εκατ. ευρώ για 36 μήνες για κάθε σκάφος. Οπότε στην πράξη αγοράζαμε 108 μήνες υποστήριξης (36Χ3), άρα, κάθε μήνας/σκάφος κόστιζε 1,27 εκατ. ή 15,3 εκατ. ανά σκάφος το έτος. Η παράταση τώρα της σύμβασης προσθέτει συνολικά 56 μήνες υποστήριξης και για τα 4 σκάφη. Η αναλογία δηλαδή γίνεται, είναι 1 εκατομμύριο ευρώ το μήνα/σκάφος. Καλύτερη τιμή δηλαδή, αλλά κρατάμε εδώ πως κάθε φρεγάτα FDI, εμφανίζεται να θέλει κάπου 12 εκατομμύρια το έτος «εν συνεχεία υποστήριξη», συν βέβαια τα αναλώσιμα της, σε καύσιμα, λιπαντικά όπως και τις εργασίες και μικρές επισκευές.

Σαφώς ένα υψηλό κόστος, περισσότερο από ότι το Πολεμικό Ναυτικό είχε μέχρι σήμερα γνωρίσει για τα σκάφη του. Αλλά μάλλον αναμενόμενο, καθώς τα σύγχρονα πολεμικά σκάφη (όλων των κατασκευαστών) έχουν αυξημένες ανάγκες συντήρησης, οι οποίες κιόλας δεν… αναβάλλονται με διάφορες «πατέντες» και συμβιβασμούς. Άρα το ελληνικό κράτος τώρα θα κληθεί να υπολογίσει στις αμυντικές του δαπάνες και αυτά τα πάγια μεγάλα ετήσια κόστη και να συντηρήσει τα κορυφαία του σκάφη όπως πρέπει.

Ε. Αλλαγή προδιαγραφών αποδοχής

Καταγράφεται στη νέα σύμβαση, αλλαγή σε ένα σημείο των βασικών προδιαγραφών επιδόσεων των ελληνικών FDI. Συγκεκριμένα στο δείκτη «περιθώριο αύξησης βάρους» του σκάφους (δηλαδή την δυνατότητα να δεχθεί επιπλέον φόρτωση, π.χ. όπλα ή εξοπλισμό). Αυτός στην αρχική σύμβαση ήταν ίσος με 140 τόνους ως συμβατική επίδοση (το επιθυμητό), ενώ ως κατώτατη αποδεκτή επίδοση ήταν το «ίσο ή μεγαλύτερο» των 120 τόνων. Τώρα στη νέα σύμβαση, αυτά έχουν γίνει 135 τόνοι και 115. Τα υπόλοιπα βασικά κριτήρια επιδόσεων εμφανίζονται τα ίδια με την αρχική σύμβαση.

ΣΧΟΛΙΟ: Η… έκπτωση, κατά 5 τόνους στο συνολικό περιθώριο βάρους, που καταγράφουμε είναι αναμενόμενη σε νέες σχεδιάσεις, οπότε δεν έχουμε εδώ κάτι κρίσιμο.

Τι λείπει ακόμη, με κόστος εκατοντάδων εκατομμυρίων

Αν νομίζει κανείς πως με την αναθεώρηση της αρχικής σύμβασης για να προστεθεί και η 4 φρεγάτα και να ενσωματωθούν οι βελτιώσεις σε όλα τα σκάφη, «τελειώνει» το πρόγραμμα των FDI, κάνει λάθος. Καθώς λείπουν ακόμη πολλά στοιχεία για να είναι τα σκάφη πλήρως λειτουργικά και το κόστος τους αθροίζεται σε πολλά εκατομμύρια ακόμη. Καταγράφουμε εδώ τα πιο γνωστά:

ΦΟΡΤΟΣ ΠΥΡΑΥΛΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ 4^η ΦΡΕΓΑΤΑ: Θυμίζουμε πως η αρχική παραγγελία των 3 σκαφών είχε οργανωθεί σε 3 συμβάσεις, μια για τα πλοία, μια για την «εν συνεχεία υποστήριξη» και μια για τα κύρια πυραυλικά όπλα, δηλαδή τους αντιαεροπορικούς Aster 30 και τους αντιπλοϊκούς Exocet ΜΜ40 Block 3C. Τώρα λοιπόν που παραγγέλνουμε 4^η φρεγάτα, χρειάζεται και σύμβαση (επέκταση της προηγούμενης) που να προβλέπει αγορά και των εξτρά πυραύλων που θα φορτώσει η «Θεμιστοκλής». Το κόστος που είχε αρχικά προϋπολογιστεί για αυτό το έργο ήταν 200 εκατ. ευρώ, θα δούμε αν έχει πάρει κάποια αύξηση, αλλά είναι απαραίτητη αυτή η νέα παραγγελία. Και φυσικά δεν αποτελεί σοβαρή λύση να «μοιραστεί» ο αρχικός φόρτος πυραύλων των 3 σκαφών, στα 4!
ΦΟΡΤΟΣ ΤΟΡΠΙΛΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΡΩΝ CANTO, ΓΙΑ ΤΗΝ 4^η ΦΡΕΓΑΤΑ: Όπως και παραπάνω, στην αρχική παραγγελία των 3 φρεγατών, περιλαμβανόταν για όλες, 15 τορπίλες ΜU90 και 54 αντίμετρα τύπου CANTO (για παραπλάνηση εχθρικών τορπιλών). Οπότε και αυτό εκκρεμεί ως νέα προμήθεια για την «Θεμιστοκλής».
ΦΟΡΤΟΣ ΠΥΡΑΥΛΩΝ RAM ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΑ 4 ΠΛΟΙΑ: Κάθε σκάφος φέρει ένα εκτοξευτή πυραύλων RAM, για εγγύς άμυνα, πάνω από το υπόστεγο του ελικοπτέρου. Μέχρι σήμερα όμως, δεν έχει γίνει παραγγελία των βλημάτων αυτών! Ο εκτοξευτής έχει χωρητικότητα 21 πυραύλους, άρα για 4 σκάφη χρειαζόμαστε το απολύτως ελάχιστο 84 βλήματα, στην πράξη τουλάχιστον 100 (οπότε κάπου 100 εκατ. ευρώ ακόμη), για να έχουμε και ένα μικρό απόθεμα ασκήσεων. Και εδώ δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα καμία παραγγελία, ενώ το πρώτο σκάφος, το «Κίμων», θα παραδοθεί εντός λίγων εβδομάδων. Άρα θα έχει τον εκτοξευτή RAM άδειο; Θα φορτωθεί αυτός με λίγα βλήματα που υπάρχουν απόθεμα από τις πυραυλακάτους «Ρουσέν»; Μεγάλα ερωτήματα.
ΣΥΣΤΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ (ECM): Γνωστό θέμα, έχει γίνει μεγάλη συζήτηση για αυτό, κάποια στιγμή είχε γραφεί στον ελληνικό Τύπο, ότι «είναι σχεδόν έτοιμο», «θα δοκιμαστεί με την 1^η γαλλική φρεγάτα» κ.λπ. Εδώ αναμένουμε τις εξελίξεις. Δηλαδή πότε θα υπάρχει ένα σύστημα πλήρες για παρουσίαση, πότε θα δοκιμαστεί εν πλω πάνω σε μια φρεγάτα FDI (γαλλική ή ελληνική), ώστε να αξιολογηθεί για τις επιδόσεις του, πόσο θα κοστολογηθεί, και βέβαια πότε θα παραγγελθεί από το Πολεμικό Ναυτικό για να γίνει μετά η εγκατάσταση του. Ενώ δεν διευκρινίζεται κάπου στο πλαίσιο των αναβαθμίσεων αξίας 20 εκατ. για κάθε σκάφος, αν αφορά και τέτοια εξέλιξη.
ΕΚΤΟΞΕΥΤΕΣ SYLVER 70 ΓΙΑ ΕΞΑΠΟΛΥΣΗ ΠΥΡΑΥΛΩΝ SCALP NAVAL: Ένα ιδιαίτερο ζήτημα που και εδώ δεν έχουμε αποκρυπτογράφηση. Ο υπουργός Άμυνας κ. Δένδιας, έως και πολύ πρόσφατα, βεβαίωνε πως η 4^ηFDI θα είχε ικανότητα «εξαπόλυσης SCALP Naval», και πως αυτή η δυνατότητα θα επεκτεινόταν και σε τουλάχιστον άλλες 2 FDI από τις αρχικές 3. Αυτή η δυνατότητα προϋποθέτει τουλάχιστον ένας από τους 4, οκταπλούς εκτοξευτές Sylver 50 (οι οποίοι εξαπολύουν τους αντιαεροπορικούς πυραύλους Aster-30) να αντικατασταθεί με Sylver 70 (μεγαλύτερος σε ύψος), ο οποίος χωρά και εξαπολύει τους SCALP Naval. Τα ερωτήματα εδώ είναι τα εξής: Η 4^η FDI, όπως παραγγέλνεται, περιλαμβάνει και ένα Sylver 70; Ή μήπως όχι; Η επέκταση της σύμβασης με «εξτρά δυνατότητες» αξίας συνολικά 20 εκατ. ευρώ ανά σκάφος για τα 3 πρώτα, περιλαμβάνει αλλαγή εκτοξευτή με Sylver 70; Το χαμηλό και «σπασμένο» στα 4 κόστος μάλλον δείχνει όχι. Επίσης πουθενά στην αναθεωρημένη σύμβαση δεν γίνεται αναφορά σε διαφορετικό/νέο εκτοξευτή (παρεκτός και αν είναι στο απόρρητο τμήμα της). Άρα τελικά η πολλαπλώς αναγγελμένη δυνατότητα εξαπόλυσης «στρατηγικών όπλων από τις FDI», ισχύει ακόμη; Ή έχει μετατεθεί για επόμενη, άλλη φάση βελτίωσης, οπότε τα σκάφη θα έρθουν όπως είχε προγραμματιστεί αρχικά, με 32 κελιά εξαπόλυσης Aster 30; Και πως συνδυάζονται τα παραπάνω, με την χθεσινή ενημέρωση από τον κ. Δένδια, ότι τα σκάφη θα έχουν δυνατότητα εξαπόλυσης πυραύλων ELSA (ένα μελλοντικό πύραυλο cruise, πολύ μεγάλης εμβελείας, αλλά κάτι που θα υλοποιηθεί τουλάχιστον σε μια δεκαετία); Εδώ μαζεύονται πολλά ζητήματα που θέλουν διαφάνεια.
ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΜΗ ΕΠΑΝΔΡΩΜΕΝΑ ΕΛΙΚΟΠΤΕΡΑ S-100: To πρόγραμμα αυτό, αξίας 41 εκατ. ευρώ, προβλέπει τον εξοπλισμό των φρεγατών FDI με τα μη επανδρωμένα ελικόπτερα S-100 της αυστριακής Schiebel. Αν και έχει περάσει από τη Βουλή, ακόμη εκκρεμεί η υπογραφή της σύμβασης.

Τον πύραυλο cruise μεγάλης εμβελείας ELSA, θα μπορούν να φέρουν οι ελληνικές FDI, δηλώνει ο Ν. Δένδιας

Η νέα σύμβαση που είναι η παλαιά

Η επίλυση που επιλέχθηκε για την παραγγελία της 4^ης φρεγάτας FDI, με τροποποιήσεις της αρχικής σύμβασης του 2022, έγινε καθώς ήταν ο πιο σύντομος τρόπος για να ολοκληρωθεί το σχετικό νομικό υπόβαθρο, ενώ προβλεπόταν και υποχρεωτική τροποποίηση της σύμβασης εφόσον προστίθενται εξτρά δυνατότητες στα σκάφη (το πακέτο αναβαθμίσεων που περιγράφηκε).

Το ζήτημα είναι…