Δυο ουσιαστικά βήματα «κοντύτερα» στην δυνητική προμήθεια F-35 ως Νέου Μαχητικού Αεροσκάφους της ΠΑ βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως αποκάλυψε ανάμεσα σε άλλα ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Αντιπτέραρχος (Ι) Χ. Χριστοδούλου στην πρώτη του συνάντηση με τους διαπιστευμένους δημοσιογράφους μετά την ανάληψη των καθηκόντων του στη διάρκεια της οποίας υπήρξε μια ευρεία ενημέρωση για τις εξελίξεις στα εξοπλιστικά προγράμματα και τις Ένοπλες Δυνάμεις, τόσο αυτά που έχουν δρομολογηθεί όσο και στους άξονες που θα κινηθεί το ΓΕΕΘΑ προς την κατεύθυνση συγκεκριμένων στόχων.
Σε κάποια βέβαια από τα προγράμματα απλώς αναφέρθηκε η… στασιμότητα η οποία υφίσταται και η επίκληση… προθέσεων. Παρόλα αυτά σε κάποια αποκαλύφθηκαν οι λεπτομέρειες του τρέχοντας καθεστώτος τους.
Ανάμεσα στα τελευταία και με μεγάλη διαφορά στην ουσία των εξελίξεων βρίσκεται η δημιουργία ενός πλαισίου που αφορά την δυνητική επιλογή και προμήθεια F-35 στο οποίο έχουν γίνει δυο σημαντικά βήματα, χωρίς όμως να σημαίνει ότι το JSF –και παρά τα όσα γράφονται σχετικά- βρίσκεται προ των πυλών της ΠΑ.
Το πρώτο και σημαντικότερο αφορά σύμβασης για μελέτη η οποία έχει ανατεθεί ήδη προ έτους στην Lockheed Martin, κατόπιν αδείας της αμερικανικής κυβέρνησης σχετικά με το σύνολο των απαιτήσεων και προβλέψεων που πρέπει να υφίστανται ώστε το JSF να ενταχθεί στο στερέωμα των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων. Η ανάθεση της μελέτης ακολούθησε επίσημης ενημέρωσης για τις απόρρητες δυνατότητες του F-35 που πιστεύεται ότι έγινε στην ελληνική πλευρά στις ΗΠΑ, την περίοδο που το πρόγραμμα του εκσυγχρονισμού των F-16V δεν είχε «κλείσει» ακόμη. Όπως είχαμε γράψει και παλαιότερα στην Π&Δ περί της προμήθειας του F-35 κάθε ενδιαφερόμενη χώρα πρέπει να περάσει από ορισμένα στάδια αξιολόγησης ως δυνητικός πελάτης, που δεν υπήρχαν στις απαιτήσεις πώλησης παλαιότερων αμερικανικών μαχητικών και οπλοσυστημάτων (ή τουλάχιστον όχι στην έκταση που υφίσταται για το F-35).
Γράφαμε τότε ότι τα στάδια αυτά περιλαμβάνουν και την αξιολόγηση των υποδομών, όχι μόνο της αεροπορίας της υποψήφιας χώρας αλλά και των ενόπλων της δυνάμεων γενικότερα και είναι πολυδιάστατη (η ύπαρξη οπλικών συστημάτων ή άλλων υποδομών που οι ΗΠΑ δεν θεωρούν συμβατά με την παρουσία των F-35 είναι μια από αυτές). Σημειώναμε επίσης ότι η σύνταξη αυτής της μελέτης απαιτεί χρόνο που κυμαίνεται από αρκετούς μήνες έως και χρόνια. Στην ελληνική περίπτωση η ολοκλήρωσή της θα απαιτήσει δυο χρόνια και θα γίνει εντός του 2019 ή στην αρχές του 2020.
Με βάση αυτή την μελέτη και αφού έχει εξευρεθεί η παρελκόμενη «δαπάνη συμβατότητας» μπορεί να υπολογιστεί το ακριβές κόστος ενός προγράμματος αγοράς του αμερικανικού μαχητικού στελθ. [Γράφαμε πρόσφατα στην ΠΤΗΣΗ Μαρτίου 2019 για τις επενδύσεις ύψους ενός περίπου δισεκατομμυρίου δολαρίων που απαιτήθηκαν στην περίπτωση της RAAF στην Αυστραλία σε ασφάλεια υποδομών ώστε να αποκτηθεί αυτή η «συμβατότητα»].
Η διαφορά Τουρκίας και Αυστραλίας: άφιξη στην χώρα των πρώτων F-35
Για να γίνει το δεύτερο, δηλαδή να υπολογιστεί το κόστος προμήθειας μιας Μοίρας F-35 απαιτείται το έτερο βήμα που είναι το αίτημα περί παροχής στοιχείων Τιμής και Διαθεσιμότητας (Price & Availability). Αυτό γίνεται με επιστολή που απευθύνεται στην αμερικανική πλευρά LoR (Letter of Request), κάτι το οποίο έγινε από ελληνικής πλευράς στις αρχές Φεβρουαρίου.
Όλα τα παραπάνω βέβαια είναι η προετοιμασία του πλαισίου που απαιτείται ώστε το F-35 να γίνει ουσιαστική υποψηφιότητα σε έναν μελλοντικό διαγωνισμό της ΠΑ για ΝΜΑ (Νέο Μαχητικό Αεροσκάφος).
Θεωρητικά αλλά και πρακτικά η διαδικασία, όταν αυτή γίνει, μπορεί να είναι διαγωνιστική με πρόσκληση ενδιαφέροντος σε όλους τους κατασκευαστές, όπως έχει γίνει και σε άλλες χώρες (ακόμη και αυτές που μετέχουν στο πρόγραμμα JSF ως εταίροι), πιο πρόσφατα στο Βέλγιο (που κατέληξε υπέρ του F-35) ή την Ελβετία (στην οποία η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη).
(Και) το Βέλγιο επιλέγει το F-35 για να αντικαταστήσει τον στόλο των F-16 του
Το κατά πόσο βέβαια έχει νόημα μια διαγωνιστική διαδικασία με το στελθ F-35 5ης γενιάς απέναντι σε μη στελθ μαχητικά 4ης (και 4,5) γενιάς, είναι θέμα προσέγγισης. Προφανώς το χαρακτηριστικό στελθ δεν θα μπορεί να μπει ως απαράβατος όρος.
Είναι όμως πολύ ενδιαφέρον το πώς το έθεσε ο Α/ΓΕΕΘΑ αναφερόμενος στο θέμα, ο οποίος υπογράμμισε την μοναδικότητα του F-35 ως στελθ μαχητικού πέμπτης γενιάς και όχι 4ης ή 4,5. Ουσιαστικά δηλαδή συμπαρατάχθηκε, έστω και εμμέσως, με την άποψη που εκφράζεται από πολλούς ότι «στο μέλλον θα υπάρχουν οι αεροπορίες που θα έχουν μαχητικά πέμπτης γενιάς και αυτές που ΔΕΝ ΘΑ έχουν». Φυσικά στην περίπτωσή μας, δεδομένης της απουσίας άλλου δυτικού μαχητικού πέμπτης γενιάς, αυτό σημαίνει ότι το F-35 γίνεται μονόδρομος, έστω και εάν υπάρξει μια (τυπική) διαγωνιστική διαδικασία.
Πόσο «κοντά» όμως βρίσκεται η προμήθεια F-35;
Παρά τα όσα γράφτηκαν και συνεχίζουν γράφονται (ειδικά φαντασιώσεις περί… αγοράς κοψοχρονιά των τουρκικών F-35 τα οποία είναι απολύτως ανόητα) τα όσα προαναφέρθηκαν δεν φέρνουν χρονικά κοντύτερα την αγορά JSF.
Αυτό που δημιουργούν τα δυο παραπάνω αλληλένδετα βήματα είναι η δημιουργία του απαραίτητου πλαισίου για το όταν υπάρχει προοπτική εκκίνησης προγράμματος ΝΜΑ, όποτε και αν γίνει αυτό. Διότι, εάν οι παραπάνω διαδικασίες ξεκινούσαν ταυτόχρονα με την εκκίνηση του τελευταίου θα χρειαζόντουσαν δυο ή και περισσότερα χρόνια μόνο και μόνο ώστε το F-35 να αποκτήσει ουσιαστικό καθεστώς υποψηφιότητας. Περισσότερα όμως θα έχουμε στο τεύχος της Π&Δ ΜΑΙΟΥ.
Προς το παρόν η ΠΑ εξακολουθεί να είναι προσηλωμένη στο πρόγραμμα των F-16V, ειδικά στο θέμα της χρηματοδότησής του που είναι και το μοναδικό για το οποίο υπάρχει προς το παρόν (αλλά και το ορατό μέλλον) δυνατότητα χρηματοδότησης. Το F-16V βέβαια το οποίο θα γίνει πρωτότυπο στις ΗΠΑ δεν έχει αναχωρήσει ακόμη αλλά οι πληροφορίες λένε ότι αυτό δεν αντανακλά απολύτως τις εξελίξεις στο πρόγραμμα, δεδομένου ότι η προετοιμασία συλλογών και οι εργαστηριακές δοκιμές στις Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζονται. Χρόνος-κλειδί στην προκειμένη περίπτωση είναι η αρχή του καλοκαιριού.
Παρεμπιπτόντως… «ξαναβρέθηκε» και το P-3B «ενδιάμεσης λύσης» για το οποίο το «νέο στοίχημα» είναι να πετάξει επιτέλους στις αρχές Μαΐου, να ακολουθήσουν δοκιμές και… κάποια στιγμή να βρει τον δρόμο προς την 353ΜΝΑΣ. Και σε αυτή την περίπτωση όμως η υπόθεση του αεροσκάφους «ενδιάμεσης λύσης» δεν αντανακλά αντίστοιχες καθυστερήσεις στο κύριο πρόγραμμα της αναβάθμισης των τεσσάρων αεροσκαφών που αναφέρεται ότι συνεχίζεται κανονικά. ΦΓΚ
