Ένα σημαντικό στα όσα υπονοούνται (μιας και είναι… πετσοκομμένο για λόγους ασφαλείας) έγγραφο της Αμερικανικής Αεροπορίας έφερε στη δημοσιότητα το site POGO, το οποίο συγκρίνει το μαχητικό F-35 σε ρόλο επίγειας υποστήριξης, με το “κλασικό” πλέον σε αυτό το ρόλο Α-10 Warthog!
H αντιπαράθεση των δύο αεροσκαφών δεν είναι τυχαία, καθώς το F-35 προορίζεται να αντικαταστήσει το A-10 που θα αποσυρθεί, οπότε θα αναλάβει και τον πολύ ειδικό του ρόλο της εγγύς αεροπορικής υποστήριξης (Close Air Support – CAS). Έτσι το συγκεκριμένο έγγγραφο περιγράφει πραγματική συγκριτική δοκιμή που έγινε μεταξύ των δύο αεροσκαφών, F-35A και A-10C στο διάστημα Απριλίου 2018 – Μαρτίου 2019, στο κέντρο δοκιμών toy China Lake στην Καλιφόρνια όπως και στην Αριζόνα, με χρήση πολλών όπλων (πυροβόλα, κατευθυνόμενες βόμβες JDAM, Paveway, SDB, Maverick κ.α.). Στις παρακάτω φωτό φαίνεται τι φορτίο και εξοπλισμό έφεραν τα δύο αεροσκάφη κατά τη δοκιμή.
H δοκιμή έγινε με τα δύο αεροσκάφη να πετάνε ζεύγος, στην ίδια ακριβώς αποστολή, με διαδοχικά περάσματα πάνω από το ίδιο “σενάριο στόχων και απειλών”, ώστε να είναι δυνατή η απευθείας σύγκριση. Υπήρξαν αποστολές ημέρας και νύχτας, με στόχους κατά κτηρίων, οχημάτων και προσωπικού, με ποικιλία ενημέρωσης, τόσο φωνητική όσο και ψηφιακή, σε περιβάλλοντα αστικά αλλά και ανοιχτού πεδίου. Οι αποστολές που κλήθηκαν τα δύο αεροσκάφη να κάνουν ήταν εγγύς υποστήριξης (το μεγαλύτερο μέρος) αλλά και κλήσης από προωθημένους ελεγκτές εδάφους (FAC), όπως και έρευνας-διάσωσης μάχης (CSAR) όπου έπρεπε να υποστηρίξουν την ασφαλή διάσωση πιλότου που είχε καταρριφθεί. Οι πιλότοι που μετείχαν στη δοκιμή ήταν υψηλής εμπειρίας (αν και εκείνοι των F-35A δεν είχαν εξειδικευθεί σε τέτοιες αποστολές στο ίδιο το αεροσκάφος), και έκαναν συνολικά 69 εξόδους με 117,5 ώρες πτήσης.
Το περιβάλλον απειλών τώρα στην συγκριτική δοκιμή ήταν “χαμηλής-μεσαίας έντασης”, όπως αναφέρεται, καθώς έτσι κι αλλιώς το A-10 δεν είχε σχεδιαστεί να κάνει αποστολές σε υψηλής έντασης πεδία με ισχυρή αεράμυνα (σε τέτοιες συνθήκες άλλωστε είναι ζήτημα ποια μαχητικά μπορεί να δράσουν σε υποστήριξη στρατευμάτων και σε χαμηλές πτήσεις).
Αν και το έγγραφο που ήρθε στην κατοχή του POGO μετά από σχετικό αίτημα, είναι όπως είπαμε “κατάμαυρο”, δηλαδή πάρα πολλά στοιχεία έχουν διαγραφεί, το συμπέρασμα που βγαίνει είναι πως το F-35A, δεν… τα κατάφερε, τουλάχιστον στο ίδιο επίπεδο με το Α-10. Αν και το έγγραφο λέει πως τα αεροσκάφη εκπλήρωσαν τον σχετικό ρόλο, το F-35A χρειάστηκε περισσότερες εξόδους από ότι ο “Αγριόχοιρος” για να μεταφέρει τον ίδιο όγκο πυρομαχικών, και υπάρχει ένδειξη περί “συμπερασμάτων και συστάσεων” που πρέπει να εφαρμοστούν στο πρόγραμμα του F-35, για να βελτιωθεί η απόδοση του σε τέτοιες επιχειρήσεις. Και με επισημάνσεις για ανάγκη βελτίωσης του πυροβόλου του F-35 σε ρόλο προσβολής εδάφους, όπως και της επικοινωνίας του αεροσκάφους με μονάδες στο έδαφος, αλλά και της περαιτέρω εκπαίδευσης των πιλότων.
Το POGO εντοπίζει εδώ και τα εξής ζητήματα: αν το F-35A σε αυτούς τους πολύ ειδικούς ρόλους θέλει περισσότερες εξόδους από το Α-10C, έχοντας όμως μικρότερη διαθεσιμότητα, αυτό πολλαπλασιάζει την υστέρηση του. Επίσης το Α-10 φαίνεται πως είχε μεγαλύτερη ευστοχία, καθώς μπόρεσε να πλησιάσει περισσότερο τους στόχους, έχοντας την ειδική θωράκιση και την βαριά κατασκευή του, στοιχεία δηλαδή που επιτρέπουν την παραμονή του πάνω από το πεδίο της μάχης. Ακόμη, το Α-10 μπορούσε να πετάξει με μεγαλύτερη ποικιλία πυρομαχικών, και βέβαια με μεγάλο απόθεμα βλημάτων για το πυροβόλο του που είναι από μόνο του ένα πολύ ειδικό οπλοσύστημα.
Να σχολιάσουμε εμείς εδώ τα εξής: Αρχικά δεν μας εκπλήττει το αποτέλεσμα της συγκεκριμένης σύγκρισης. Το Α-10 είναι ένα πραγματικά σπάνιο αεροσκάφος, κατασκευασμένο εξαρχής για αυτό τον πολύ ειδικό ρόλο εγγύς υποστήριξης, ανταποκρινόμενο σε μια ψυχροπολεμική ανάγκη που προέβλεπε ορδές σοβιετικών αρμάτων να εφορμούν στην Ευρώπη (ή κινεζικών στην Ν. Κορέα ή κάτι αντίστοιχο). Τέτοιο αεροσκάφος εδώ και 50 χρόνια δεν έχει ξανακατασκευαστεί, τουλάχιστον στο δυτικό στρατόπεδο και προφανώς ως τόσο “ειδικό”, δεν μπορεί να προσεγγιστεί στο ρόλο του. Ενώ βέβαια όλη η διαδικασία χρήσης και υποστήριξης του, έχει πλέον συσσωρεύσει τεράστια εμπειρία στην αξιοποίηση του στις αποστολές που κάνει, άρα εξ ορισμού κάθε σύγκριση του με άλλα αεροσκάφη/άλλους πιλότους είναι προβληματική, μιας και δεν έχουν τις αντίστοιχες παραστάσεις.
Το όλο θέμα όμως, είναι και πολύ “αμερικανικής” υφής. Καθώς στις περισσότερες αεροπορίες του κόσμου δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο με το Α-10, δηλαδή μια εξειδικευμένη “μηχανή”, χτισμένη γύρω από ένα θηριώδες πυροβόλο και με ικανότητα μεταφοράς δεκάδων βομβών και ρουκετών. Άρα ναι μεν για τις ΗΠΑ είναι… θέμα αν το Α-10 μπορεί να αποσυρθεί, αλλά όχι για άλλους.
Πάντως στην Ουάσιγκτον το ζήτημα της απόσυρσης των συγκεκριμένων αεροσκαφών έχει γίνει θρίλερ καθώς έχει εγκριθεί μετά από πολλές αναβολές η σταδιακή “έξοδος” τους (υποτίθεται θα φύγουν τα πρώτα 42 από υπηρεσία) αλλά και αυτή παραμένει υπό συζήτηση μέχρι να βρεθεί μια πειστική εναλλακτική τους, όπως ζητά το Κογκρέσο. Πάντως η Αμερικανική Αεροπορία υποστηρίζει έντονα το F-35 και ζητά την απόσυρση των Α-10, σε μια υπόθεση που έχει και “πολιτική” χροιά (καθώς χρειάζονται κονδύλια να κατευθύνονται προς την παραγωγή των F-35), αλλά και επιχειρησιακή.
Το τελευταίο είναι ίσως το πιο σύνθετο θέμα, καθώς το τι είναι “εγγύς υποστήριξη” είναι μια μεγάλη συζήτηση διεθνώς. Τι ορίζεται δηλαδή σήμερα ως τέτοια αποστολή, πως μπορεί να γίνει με τα σύγχρονα αεροπορικά μέσα, αν τηρείται μια ισορροπία επιβίωσης των αεροσκαφών με την υποστήριξη των μονάδων στο έδαφος, αν όλη η διαδικασία μπορεί πλέον να αλλάξει σε μορφή, με χρήση πυρομαχικών μεγάλης ακριβείας-μεγάλης εμβελείας, οπότε δεν χρειάζεται καν η “χαμηλή πτήση πάνω στην πρώτη γραμμή του μετώπου”, όπως κάνουν τα Α-10.
Μάλιστα θα μπορούσε κανείς να πει πως με την εξέλιξη των αντιαεροπορικών πυραύλων και την “πύκνωση” τους πάνω από το πεδίο της μάχης, αργοκίνητα αεροσκάφη που θα πετούν σε χαμηλό ύψος δεν έχουν πλέον καμμία τύχη. Στο μέτωπο της Ουκρανίας όμως, βλέπουμε πως τα σοβιετικής εποχής Su-25 Frogfoot, μια ανατολική εκδοχή τέτοιων αεροσκαφών, εξακολουθούν να αποδίδουν και να επιβιώνουν, σε πείσμα πολλών… πυραύλων!
Για να μην είμαστε όμως μονοσήμαντοι. Η συστηματική υποστήριξη στρατευμάτων στο έδαφος, τουλάχιστον στο σύγχρονο πόλεμο, σαφώς γίνεται με πολλούς τρόπους. Αρχικά με πυροβολικό ακριβείας (μεγάλο εδώ σχολείο η Ουκρανία), με πολλά μη επανδρωμένα (πάλι Ουκρανία), με πολλά αντιαρματικά (… Ουκρανία) και βέβαια με χρήση μαχητικών ελικοπτέρων και εξειδικευμένων αεροσκαφών, που πετούν και κοντά αλλά και πιο μακριά από το πεδίο της μάχης, αλλά έχουν καλή επικοινωνία με αυτό και ροή δεδομένων στόχων. Έτσι υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία μέσων και επιλογών, για τη συγκεκριμένη αποστολή.
Σε κάθε περίπτωση το ρεπορτάζ του POGO δείχνει πως το Α-10, ένα αεροσκάφος που έχει δει πολεμική χρήση στη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία (και όχι στις ευρωπαϊκές πεδιάδες όπως κυρίως προοριζόταν), παραμένει στον θρόνο του, παρότι γερασμένο και κουρασμένο. Αλλά απαιτεί κι αυτό μεγάλη εξειδίκευση πιλότων, που εξασκούνται συνεχώς σε αυτό τον ρόλο, κάτι που δύσκολα θα βρεθεί σε μια πιο σύγχρονη αεροπορία εξοπλισμένη με μαχητικά “πολλαπλής χρήσης”. Δεν μπορείς να τα έχεις όλα!
