Σύμφωνα με πληροφορίες του navaldefence.gr και του flight.com.gr, το ΥΠΕΘΑ μέσω ΓΕΕΘΑ έχει ζητήσει να ενταχθεί στον ευρωπαϊκό μηχανισμό χρηματοδότησης, SAFE, πρόγραμμα για απόκτηση νέας γενιάς αντιπλοικών πυραύλων RBS-15. Με κύριο αντικείμενο την έκδοση Mk4 Gungnir και με άμεσο ενδιαφέρον και για τον τελευταίας γενιάς Mk3. Πρόκειται για μια εξέλιξη με ιδιαίτερη σημασία, καθώς συνδυάζει χαμηλό οικονομικό αποτύπωμα, άμεση διαθεσιμότητα και τεράστιο επιχειρησιακό αποτέλεσμα, σε μια περίοδο όπου η αντικατάσταση των παλαιών Harpoon αποτελεί αδήριτη ανάγκη, ειδικά ενόψει της απόκτησης των φρεγατών κλάσης Bergamini.
Οι RBS-15 Mk3 και Mk4 αποτελούν μια ευρωπαϊκή οικογένεια αντιπλοικών πυραύλων που καλύπτει ταυτόχρονα χρήση από πλοία επιφανείας, αεροσκάφη και παράκτιες συστοιχίες, δίνοντας τη δυνατότητα κοινών αποθεμάτων και ενιαίας φιλοσοφίας χρήσης. Η συμμετοχή στο SAFE επιτρέπει στο ΠΝ να κινηθεί εντός ενός συνολικού προϋπολογισμού της τάξης των 100 εκατομμυρίων ευρώ, εξασφαλίζοντας αριθμό βλημάτων που σε εθνικό πρόγραμμα θα ήταν αδύνατος, ενώ ταυτόχρονα δημιουργείται και “περίσσευμα δυνατοτήτων” ώστε να καλυφθούν όχι μόνο οι φρεγάτες αλλά και άλλοι κλάδοι.
Ο RBS-15 Mk3 είναι ένα πλήρως ώριμο και δοκιμασμένο όπλο, με επιχειρησιακή παρουσία σε αρκετά ευρωπαϊκά ναυτικά. Διαθέτει μεγάλη κεφαλή μάχης περίπου 200 κιλών και έχει σχεδιαστεί με τη λογική της καταστροφής μεγάλου πλοίου επιφανείας με ένα μόνο πλήγμα. Η φιλοσοφία one shot one kill δεν είναι θεωρητική, αλλά αποτέλεσμα συνδυασμού βαριάς κεφαλής, προφίλ πτήσης εξαιρετικά χαμηλού ύψους και μεγάλης ανθεκτικότητας σε παρεμβολές.
Ο πύραυλος μπορεί να επιχειρεί χωρίς εξάρτηση από GPS (στην τελευταία έκδοση που μοιράζεται ηλεκτρονικά με τον Mk4), αξιοποιώντας αδρανειακή πλοήγηση, και τον ενεργό ερευνητή ραντάρ στο τελικό στάδιο, κάτι κρίσιμο σε ένα περιβάλλον έντονου ηλεκτρονικού πολέμου όπως το Αιγαίο.
Η επόμενη έκδοση, ως Mk4 Gungnir αποτελεί την εξέλιξη αυτής της φιλοσοφίας. Το βασικό του πλεονέκτημα είναι η εμβέλεια που ξεπερνά τα 300 χιλιόμετρα, όπου η πτήση πραγματοποιείται εξ ολοκλήρου σε εξαιρετικά χαμηλό ύψος, σε προφίλ δηλαδή sea skimming, από την εκτόξευση έως την τελική προσβολή. Αυτό τον καθιστά εξαιρετικά δύσκολο στον εντοπισμό και ακόμη δυσκολότερο στην αναχαίτιση, ιδιαίτερα σε κορεσμένο περιβάλλον όπου στις εχθρικές μονάδες θα πλησιάζουν ταυτόχρονα απειλές από παντού. To όπλο έχει σχεδιαστεί επίσης να μπορεί να μπορεί να πλοηγείται με μεγάλη ακρίβεια, χωρίς τη χρήση GPS. Ενώ διατηρεί την ίδια βαριά κεφαλή μάχης με τον Mk3, οπότε ένα επιτυχένο χτύπημα επαρκεί για την εξουδετέρωση μιας σύγχρονης φρεγάτας.
Η καλή τιμή ανά βλήμα, σε συνδυασμό με τη χρηματοδότηση και τις οικονομίες κλίμακας του SAFE, μετατρέπει τους RBS-15 σε ιδανικό εργαλείο «κλειδώματος» του Αιγαίου. Οπότε μιλάμε για ένα όπλο που μπορεί να ελέγξει θαλάσσιους διαδρόμους σε αποστάσεις που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν απαγορευτικές, χωρίς να απαιτεί πανάκριβες πλατφόρμες ή σύνθετες λύσεις υποστήριξης. Η δυνατότητα χρήσης και ως όπλο για παράκτιο πυροβολικό πολλαπλασιάζει περαιτέρω την αξία του, δημιουργώντας ένα πλέγμα απαγόρευσης για τον εχθρό, από θάλασσα, αέρα και ξηρά.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι Mk3 και Mk4 προωθούνται ενεργά σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέσω SAFE, με τη Βουλγαρία να εμφανίζεται ως χώρα που κινείται δυναμικά στο πλαίσιο αυτό και δυνητικά ως “επικεφαλής κράτος” για κοινές προμήθειες. Για την Ελλάδα, η πιθανή σύμπραξη αυτή μειώνει το ρίσκο, επιταχύνει τις διαδικασίες και ενισχύει την αποτρεπτική ισχύ σε χρόνο που μετριέται σε λίγα χρόνια και όχι δεκαετίες.
Αν τελικά η συμμετοχή του ΠΝ στο SAFE οδηγήσει σε υπογραφή για τους RBS-15 Mk3 και κυρίως Mk4, θα μιλάμε για μια από τις πιο ουσιαστικές κινήσεις ενίσχυσης της ναυτικής ισχύος της χώρας τα τελευταία χρόνια. Πρέπει να σημειωθεί πως το όπλο μεταφέρεται από τα σουηδικά Saab Gripen, αλλά σε ελληνική υπηρεσία μπορεί να οπλίσουν τα F-16V της ΠΑ. Σε πολιτικό επίπεδο, μια τέτοια εξέλιξη μπορεί δικαίως να παρουσιαστεί ως πρώτη επιτυχία της ηγεσίας του ΥΠΕΘΑ σε ότι αφορά το SAFE, καθώς θα αξιοποιεί ένα ευρωπαϊκό εργαλείο για να καλύψει ένα κρίσιμο κενό άμυνας.
