Ενισχυμένη θα είναι η στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά τη φετινή αντιπυρική περίοδο προς τα κράτη – μέλη. Στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ελληνικού Πυροσβεστικού Σώματος παρουσίασαν αναλυτικά τα στοιχεία κατά τη διάρκεια τεχνικής ενημέρωσης δίνοντας έμφαση μεταξύ άλλων σε τρεις άξονες, την πρόληψη, την ετοιμότητα αλλά και τη διαλειτουργικότητα. Όπως τόνισε ο προϊστάμενος της Μονάδας Επικοινωνίας της Γενικής Διεύθυνσης Ευρωπαϊκής Πολιτικής Προστασίας και Επιχειρήσεων Ανθρωπιστικής Βοήθειας (DG ΕCHO), Ζαχαρίας Γιακουμής η συνδρομή για το 2025 βασίζεται σε τρεις πυλώνες, τα πτητικά μέσα, το πρόγραμμα προεγκατάστασης Ευρωπαίων πυροσβεστών καθώς και την παροχή εμπειρογνωμοσύνης σε χώρες που το έχουν ανάγκη.
Ειδικότερα όπως τονίστηκε, καθ’ όλη τη διάρκεια του Ιουλίου και του Αυγούστου σχεδόν 650 πυροσβέστες (641) από 14 ευρωπαϊκές χώρες θα τοποθετηθούν στρατηγικά σε καίριες τοποθεσίες υψηλού κινδύνου στη Γαλλία, την Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία, προκειμένου να παράσχουν άμεση υποστήριξη στα τοπικά πυροσβεστικά σώματα. Αναφορικά με τα εναέρια μέσα, όπως σημείωσε ο κ. Γιακουμής ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας (ECPP) θα συνδράμει μέσω του rescEU και της Ευρωπαϊκής Δεξαμενής Πολιτικής Προστασίας με 26 πτητικά μέσα που θα έχουν στη διάθεσή τους 10 χώρες. Συγκεκριμένα 22 πυροσβεστικά αεροσκάφη και 4 ελικόπτερα θα είναι σταθμευμένα σε 10 κράτη μέλη για να παρέμβουν σε περίπτωση ανάγκης. Οι πόροι αυτοί, οι οποίοι συντονίζονται και συγχρηματοδοτούνται μέσω του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της ΕΕ, θα συμβάλουν στον μετριασμό των κινδύνων και θα δώσουν τη δυνατότητα ταχύτερης και πιο αποτελεσματικής αντιμετώπισης κρίσεων.
Ειδικότερα η κατανομή των πτητικών μέσω θα είναι η εξής:
– Γαλλία: Τέσσερα αμφίβια αεροσκάφη μεσαίου μεγέθους και ένα ελικόπτερο.
– Ελλάδα: Τέσσερα αμφίβια αεροσκάφη μεσαίου μεγέθους.
– Κροατία: Δύο αμφίβια αεροσκάφη μεσαίου μεγέθους.
– Ιταλία: Δύο αμφίβια αεροσκάφη μεσαίου μεγέθους.
– Ισπανία: Δύο αμφίβια αεροσκάφη μεσαίου μεγέθους.
– Σουηδία: Τέσσερα ελαφρά αεροσκάφη.
– Πορτογαλία: Δύο ελαφρά αεροσκάφη.
– Κύπρος: Δύο ελαφρά αεροσκάφη.
– Τσεχία: Δύο ελικόπτερα.
– Σλοβακία: Ένα ελικόπτερο.
Όπως υπογράμμισε ο κ. Γιακουμής «για τα μέσα αυτά η Επιτροπή καλύπτει τα έξοδα stand by συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού τα πλήρη έξοδα μεταφοράς σε χώρα που ζητήσει βοήθεια καθώς και επιστροφής όπως και το 75% των επιχειρησιακών εξόδων».
Επιπλέον αναφέρθηκε και στα νέα πυροσβεστικά αεροσκάφη και ελικόπτερα που θα αποτελέσουν τα επόμενα χρόνια μόνιμο στόλο του rescEU.
Όπως είπε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επενδύει σημαντικούς χρηματοδοτικούς πόρους στην προμήθεια 12 νέων πυροσβεστικών αεροσκαφών και 5 ελικοπτέρων. «Τα πρώτα ελικόπτερα αναμένονται να παραδοθούν το 2026 ενώ το πρώτο αεροσκάφος καναντέρ αναμένεται να φτάσει στα τέλη του 2027 – αρχές του 2028. Το πρώτο από αυτά αναμένεται να έρθει στην Ελλάδα και τη στιγμή που μιλάμε κατασκευάζεται. Ο στόλος αυτός των καναντέρ θα παραδοθούν στο σύνολό τους στα επόμενα χρόνια».
Αναφορικά με το πρόγραμμα προεγκατάστασης ο κ. Γιακουμής επισήμανε ότι είναι «εξαιρετικά περήφανοι γι αυτό καθώς κάθε χρόνο μεγαλώνει» και προσέθεσε ότι παράλληλα με αυτό υπάρχουν 19 επίγειες πυροσβεστικές ομάδες, καθώς και μία ομάδα αξιολόγησης και παροχής συμβουλών, έτοιμες να κινητοποιηθούν από την ΕΕ σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη και τα συμμετέχοντα κράτη μέσω του μηχανισμού.
Σχετικά με τον τρίτο πυλώνα και την παροχή εμπειρογνωμοσύνης ο κ. Γιακουμής ανέφερε ότι στο Κέντρο Συντονισμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της ΕΕ θα συσταθεί ,από τις 16 Ιουνίου έως τις 19 Σεπτεμβρίου, μια ειδική ομάδα υποστήριξης για τις δασικές πυρκαγιές (29 ειδικοί) η οποία θα παρακολουθεί τους κινδύνους και θα αναλύει επιστημονικά δεδομένα.
«Μεταξύ των εμπειρογνωμόνων που θα την απαρτίζουν θα είναι ένας Έλληνας κι ένας Κύπριος συνάδελφος», σημείωσε και συμπλήρωσε ότι η επιστημονική στήριξη των κρατών-μελών αλλά και τρίτων χωρών θα είναι συνεχής και με δορυφορική χαρτογράφηση μέσω του προγράμματος Copernicus.
Όσον αφορά την πρόληψη και την ετοιμότητα ο κ. Γιακουμής υπογράμμισε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχωρά σε νέα βήματα τα τελευταία χρόνια. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση βοηθά τα κράτη-μέλη όχι μόνο στην αντιμετώπιση αλλά και στην κλιμάκωση των προληπτικών μέτρων μέσω μιας σειράς έργων. Υπάρχουν τα προγράμματα του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας. Η Ελλάδα έχει επωφεληθεί σημαντικά, δίνω ως ενδεικτικό παράδειγμα την αξιολόγηση όσον αφορά την ετοιμότητα αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών. Η Ελλάδα ήταν η πρώτη που έσπευσε μαζί με την Ιταλία και το γερμανικό κρατίδιο του Βρανδεμβούργου να αξιολογηθούν. Η έκθεση αυτή έχει δημοσιοποιηθεί από πέρσι και δείχνει ακριβώς τη σημασία που δίνει η Ελλάδα αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ενίσχυση της ετοιμότητας σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο και σε γενικότερο επίπεδο», σημείωσε. Ακόμη αναφέρθηκε στο δίκτυο γνώσεων για την πολιτική προστασία (Civil Protection Knowledge Network) το οποίο όπως είπε ο κ. Γιακουμής, έχει επίσης καταστεί κόμβος πρώτης επιλογής για την κοινότητα πολιτικής προστασίας τα τελευταία χρόνια είτε μέσω σεμιναρίων είτε μέσω κοινών ασκήσεων. «Η συνεργασία δεν περιορίζεται μόνο στους θερινούς μήνες έχει να κάνει όλο το χρόνο και είναι εκεί που κτίζεται η διαλειτουργικότητα. Τελευταία μεγάλη πρωτοβουλία που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Μάρτιο, είναι η στρατηγική για την ένωση ετοιμότητας με στόχο την πρόληψη και την αντίδραση στις αναδυόμενες απειλές και κρίσεις η οποία φιλοδοξεί να ενισχύσει τα κράτη-μέλη και την ικανότητα της Ένωσης να προλαμβάνει και να αντιμετωπίσει αναδυόμενες απειλές συμπεριλαμβανομένων και φυσικών κινδύνων όπως οι δασικές πυρκαγιές. Πάνω από 30 δράσεις βρίσκονται μέσα στη στρατηγική για την ετοιμότητα.
Πρόθεσή μας φυσικά να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι γιατί καλύτερη προετοιμασία σημαίνει και καλύτερη προστασία και ασφάλεια για όλους», κατέληξε.
Από την πλευρά του ο συντονιστής του Συνδέσμου Αξιωματικών Ξένων Αποστολών του Πυροσβεστικού Σώματος, αντιπύραρχος, Βασίλης Μπίκας παρουσίασε αναλυτικά στοιχεία για το πρόγραμμα προεγκατάστασης των Ευρωπαίων πυροσβεστών που ξεκίνησε πιλοτικά στην Ελλάδα το 2022. Όπως τόνισε, τη φετινή χρονιά οι χώρες έχουν αυξηθεί καθώς συνολικά θα συμμετάσχουν 14 χώρες εκ των οποίων τρεις για πρώτη φορά. Ειδικότερα, Ελλάδα, Γαλλία, Πορτογαλία και Ισπανία θα αποτελέσουν χώρες υποδοχής καθώς σε αυτές θα αναπτυχθούν συνολικά 641 πυροσβέστες. Ειδικότερα η Ελλάδα θα δεχτεί το 50% των Ευρωπαίων πυροσβεστών και συγκεκριμένα 323 πυροσβέστες από την 1η Ιουλίου έως τις 15 Σεπτεμβρίου. Πρώτη θα φτάσει η αποστολή των Βουλγάρων πυροσβεστών (40 άτομα) έχοντας ως βάση της τη Θεσσαλονίκη ενώ το πρόγραμμα ρίχνει αυλαία με τις αποστολές από Ρουμανία και Γαλλία ( 120 και 25 άτομα αντίστοιχα). Επιπλέον 50 πυροσβέστες από Αυστρία, 44 από Μολδαβία και 44 από Τσεχία θα αναπτυχθούν σε Πάτρα και Αττική. Ακόμη, όπως εξήγησε ο κ. Μπίκας για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά η Ελλάδα θα αποστείλει αντίστοιχα μονάδα δασικών επιχειρήσεων στην Γαλλία. «Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι γιατί αυτή τη φορά θα στείλουμε τις δυνάμεις μας στο νησί της Κορσικής. Επιπλέον, για τρία συνεχόμενα χρόνια οι Γάλλοι πυροσβέστες που αναπτύσσονται στην Ελλάδα προέρχονται από τη συγκεκριμένη μονάδα από το νησί της Κορσικής», τόνισε.
Σχετικά με την εξέλιξη του προγράμματος ο κ. Μπίκας επισήμανε ότι υπάρχει αυξητική τάση ενώ τόνισε ότι η Ελλάδα έχει ζήτηση ως προορισμός για τους Ευρωπαίους πυροσβέστες καθώς όπως ανέφερε «αποτελεί το ανοιχτό πανεπιστήμιο των δασικών πυρκαγιών όπου ο πυροσβέστης τόσο ο έμπειρος όσο και λιγότερο έμπειρος θα έρθει εδώ να μάθει δίπλα στο πλευρό των πιο έμπειρων Ελλήνων πυροσβεστών μοιραία καθώς έχουμε να αντιμετωπίσουμε σε καθημερινή βάση μικρές ή μεγάλες ή πολύ μεγάλες δασικές πυρκαγιές».
«Η Ελλάδα έχει ένα πρωταγωνιστικό ρόλο στο μηχανισμό καθώς τον έχει ενεργοποιήσει από το 2016 μέχρι και σήμερα 13 φορές προς όφελός της αλλά από την άλλη έχει ανταποκριθεί 54 φορές και το ισοζύγιο ξεκάθαρα γέρνει την πλάστιγγα υπέρ της προσφοράς μας», σημείωσε και κατέληξε ότι το μήνυμα δεν είναι άλλο παρά «ότι στη μάχη της κλιματικής κρίσης δεν περισσεύει κανείς».
Αύξηση των ενεργοποιήσεων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας
Κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης έμφαση δόθηκε στην ιδιαίτερη αύξηση των ενεργοποιήσεων του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας καθώς όπως επισήμανε ο κ. Γιακουμής μέχρι το 2019 είχαν περίπου 20 ενεργοποιήσεις τον χρόνο. «Αυτός ο μέσος όρος έχει φτάσει στις 100 ενεργοποιήσεις τον χρόνο και συνδέεται με πολλαπλές κρίσεις, διαφορετικού τύπου. Από το 2005 η Ελλάδα έχει ενεργοποιήσει τον αριθμό 30 φορές, τις περισσότερες φορές για πυρκαγιές», τόνισε. Επιπλέον αναφέρθηκε ιδιαιτέρως στην καταστροφική πυρκαγιά του 2023 στον Έβρο η οποία όπως είπε, είναι και η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια με σχεδόν 1.000.000 καμένων εκτάσεων ενώ επισήμανε ότι για αυτή την πυρκαγιά συνέβη μία από τις μεγαλύτερες κινητοποιήσεις του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας είτε σε πτητικά μέσα, οχήματα αλλά και σε πυροσβέστες.
