Μήνυμα «προβολής ισχύος» προς την Άγκυρα αποτέλεσε η παρουσία επιθετικών ελικοπτέρων Apache του Ελληνικού Στρατού στην Κύπρο, τα οποία πέταξαν μέχρι εκεί στο πλαίσιο μεταστάθμευσης στο Ισραήλ για την διεξαγωγή κοινής συνεκπαίδευσης με Apache της Ισραηλινής Αεροπορίας.
Ο σχηματισμός που πέταξε από την Ελλάδα μέχρι το Ισραήλ αποτελείτο από:
–2 AH-64A+ Apache του 1ου Ταγματος Επιθετικών Ελικοπτέρων (1ο ΤΕΕΠ)
–2 AH-64D Longbow Apache του 2ου Τάγματος Επιθετικών Ελικοπτέρων (2ο ΤΕΕΠ)
–2 CH-47DG/SD του 4ου Τάγματος Ελικοπτέρων Αεροπορίας Στρατού (4ο ΤΕΑΣ).
Όπως έγινε γνωστό τα επιθετικά ελικόπτερα της Αεροπορίας Στρατού πέταξαν από τη βάση τους στο Στεφανοβίκειο μέχρι τη Κρήτη όπου και προσγειώθηκαν για ανεφοδιασμό στην αεροπορική βάση του Καστελίου. Από εκεί μετά από σύντομη ανάπαυση των πληρωμάτων απογειώθηκαν και πάλι για το Ισραήλ με ενδιάμεσο σκέλος την Κύπρο.
Η εκπαίδευση στο Ισραήλ
Η συνεκπαίδευση με τα ισραηλινά Apache πραγματοποιήθηκε το διάστημα από 23-24 Οκτωβρίου και αφορούσε συνεργασία του ΓΕΣ με τον ισραηλινό Στρατό (IDF) αν και είναι γνωστό ότι τα επιθετικά ελικόπτερα επιχειρούν εκεί υπό την σκεπή της Ισραηλινής Αεροπορίας. Παρά το μικρό χρονικό διάστημα της συνεκπαίδευσης, αυτή περιλάμβανε κοινές πτήσεις μεταξύ ελληνικών και ισραηλινών Apache με σκοπό την εκπαίδευση και ανταλλαγή απόψεων επί επιχειρησιακών θεμάτων που αφορούν τη δράση επιθετικών ελικοπτέρων.
Ελληνικά και ισραηλινά Apache έδρασαν σε μικτούς σχηματισμούς εφαρμόζοντας τακτικές εναέριας εφόδου, Εκκαθάρισης Δρομολογίου και Περιοχής, Έρευνας και Διάσωσης Μάχης (CSAR) σε συνεργασία με αεροσκάφος σε ρόλο Air Mission Commander (AMC).
Η συνεκπαίδευση έγινε στο πλαίσιο της διευρυμένης αμυντικής συνεργασίας Ελλάδος – Ισραήλ στο πλαίσιο της οποίας ισραηλινά Apache μαζί με Blackhawk και Yasur (η ισραηλινή έκδοση του CH-53) είχαν έρθει στην Ελλάδα το διάστημα 20 έως 30 Ιουλίου 2015, στο πλαίσιο άσκησης «OLYMPUS SUMMIT 2015», στην ευρύτερη περιοχή της Λάρισας. Τότε η 1η ΤΑΞΑΣ συμμετείχε με Επιθετικά Ε/Π AH-64A, AH-64D και με Ε/Π ΝΗ-90, ενώ η IAF με Επιθετικά Ε/Π AH-64, Ε/Π CH-53 και με αεροσκάφος King Air σε αντίστοιχα σενάρια και ρόλους με αυτά που πραγματοποιήθηκαν στην φετινή άσκηση. (Σημειώνεται επίσης οτι αυτή είναι η δεύτερη φορά που Apache της ΑΣ μεταβαίνουν στο Ισραήλ για συνεκπαίδευση)
Συνεργασία με το ΓΕΕΦ και διεξαγωγή βολών
Εν συνεχεία τα Ελληνικά Apache και Chinook αναχώρησαν για το σκέλος της επιστροφής όπου πέρασαν και πάλι από την Κύπρο για ανεφοδιασμό. Εκεί όμως τα ελικόπτερα πέρασαν υπό τον επιχειρησιακό έλεγχο του ΓΕΕΘΑ καθώς ήταν προγραμματισμένη η διεξαγωγή άσκησης σε συνεργασία με το ΓΕΕΦ για το διάστημα 25 -26 Οκτωβρίου.
Σύμφωνα με απόλυτα εξακριβωμένες πληροφορίες τα Apache και Chinook της Αεροπορίας Στρατού συνεργάστηκαν στενά με ελικόπτερα GAZELLE του ΓΕΕΦ στο πλαίσιο κοινής συνεκπαίδευσης, η οποία μεταξύ άλλων περιλάμβανε πτήση με μικτούς σχηματισμούς καθώς και τη διεξαγωγή βολών με πραγματικά πυρά.
Σε αυτή τη φάση τα AH-64A+και AH-64D της Αεροπορίας Στρατού με βάση εξόρμησης τον ανακατασκευασμένο διάδρομο της Λακατάμιας, πέταξαν για την εκτέλεση βολών στο πεδίο βολής «Καλού Χωρίου» Λάρνακας. Οι βολές πραγματοποιήθηκαν με πυρά πυροβόλου Μ230 των 30mm καθώς και ρουκέτες των 2,75In (70mm).
Εν συνεχεία την επόμενη ημέρα τα Apache αναχώρησαν μαζί με τα Chinook διανύοντας το σκέλος της επιστροφής και πάλι με ενδιάμεσο σταθμό τη Κρήτη όπου και βρίσκονται αυτή τη στιγμή.
Όπως είναι φυσικό η όλη δραστηριότητα καλύφθηκε από απόλυτη μυστικότητα για ευνόητους λόγους ενώ όπως γίνεται σε όλες τις αντίστοιχες περιπτώσεις συνεργασίας με ισραηλινές μονάδες, επίσημη ανακοίνωση που αναφέρεται στην συνεκπαίδευση ακολουθεί μετά το πέρας αυτής από τον αρμόδιο Κλάδο των Ε.Δ που συμμετείχε με μέσα και προσωπικό σε αυτήν.
Γιατί ήταν «ηχηρό» το μήνυμα των Apache
Η μετάβαση των Apache Longbow της Αεροπορίας Στρατού στην Κύπρο χαρακτηρίζεται εξαιρετικά σημαντική τόσο σε γεωστρατηγικό όσο και σε καθαρά επιχειρησιακό επίπεδο. Κατ αρχήν η παρουσία και μόνο μιας δύναμης επιθετικών ελικοπτέρων της Ελλάδας σε μια ευαίσθητη περιοχή που βρίσκεται στο επίκεντρο της επικαιρότητας, εξαιτίας των προκλητικών κινήσεων της Τουρκίας αναφορικά με την εκμετάλλευση ενεργειακών πόρων εντός της ΑΟΖ, αποτελεί απάντηση και μάλιστα μεγάλης «ισχύος» και «βεληνεκούς».
Οι «βόλτες» που κόβει το τουρκικό σεισμογραφικό πλοίο Barbaros ανοιχτά της Κύπρου με συνοδεία 4 φρεγατών του Τουρκικού Ναυτικού συνιστά ευθεία προκλητική ενέργεια, η οποία σε συνδυασμό με τις απειλές από την Άγκυρα εις βάρος της χώρας μας, έχουν ανεβάσει το θερμόμετρο στην περιοχή. Η Κύπρος αποτελεί ένα πιθανό θέατρο επιχειρήσεων για τις Ελληνικές Ε.Δ οι οποίες ενδέχεται ανά πάσα στιγμή να απαιτηθεί να αναπτύξουν δυνάμεις. Μέχρι σήμερα θεωρείτο ότι αυτές αφορούν κυρίως την συνδρομή υποστήριξης με μαχητικά της ΠΑ. Όμως η αποστολή των Apache, απέδειξε ότι οι Ε.Δ έχουν και άλλα μέσα να αποτρέψουν τον εχθρικό επιθετικό σχεδιασμό – σε δεδομένο χώρο και χρόνο – και μάλιστα με υψηλή αποτελεσματικότητα.
Σε επιχειρησιακό επίπεδο τα Apache και Longbow Apache έχουν την ικανότητα να προκαλέσουν καίρια πλήγματα τόσο σε χερσαίες όσο και ναυτικές μονάδες του αντιπάλου με τρομακτικό και ακριβή όγκο πυρός. Μια δύναμη Apache σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο μπορεί να επιφέρει ανατροπή μιας επιθετικής ενέργειας και να επηρεάσει με τη σφοδρότητα του, το τελικό αποτέλεσμα (ακόμη και σε μια και μοναδική αποστολή)!
Τα Apache μπορούν να πετάξουν σε μεγάλες αποστάσεις, ανεντόπιστα σε πολύ χαμηλό ύψος στο απόλυτο σκοτάδι και να χρησιμοποιηθούν επιθετικά για την εξουδετέρωση στόχων στρατηγικής αξίας (Ανάλογα παραδείγματα υπάρχουν στο παρελθόν με πιο γνωστό την εξουδετέρωση ραντάρ της ιρακινής αεράμυνας που άνοιξε την αυλαία της επιχείρησης «Desert Storm» το 1991).
Μικτές επιχειρήσεις Delta και Alpha
Φυσικά η ύπαρξη του Longbow Apache στο Ελληνικό οπλοστάσιο πολλαπλασιάζει τις ικανότητες κρούσης καθώς οι αισθητήρες του και ο όγκος πυρός που μπορεί να παραθέσει, το καθιστούν σημαντικά αποτελεσματικότερο από την αρχική έκδοση που παρέλαβε η Α.Σ στα τέλη της δεκαετίας του 90. Ο μικτός σχηματισμός της Α.Σ από AH-64D και AH-64A+ που συμμετείχε στην αποστολή στο Ισραήλ μέσω Κύπρου επιβεβαιώνει οτι τα τεχνολογικά εξελιγμένα “Delta” δύναται να δράσουν από κοινού με τα Alpha όχι μόνο σε τακτικές αποστολές πεδίου μάχης αλλά και σε αποστολές στρατηγικής κρούσης σε μεγάλες αποστάσεις.
Ιδιαίτερα η ύπαρξη ικανότερου συστήματος ναυτιλίας εξασφαλίζει ικανότητα πτήσης σε μεγάλες αποστάσεις. Μια ικανότητα που σταδιακά αποκτούν και τα AH-64A+ με προσθήκες στον εξοπλισμό τους. Επιπλέον διαπιστώνεται ότι η Αεροπορία Στρατού χρησιμοποιήθηκε ως «όπλο επιλογής» αφού έστειλε το κορυφαίο επιθετικό της ελικόπτερο στη Κύπρο, “προσομοιάζοντας” μια επιχειρησιακή αποστολή με την ευκαιρία που έδωσε η μετάβαση για εκπαιδευτικούς σκοπούς στο Ισραήλ. Η αποστολή αυτή προέβλεπε μεταξύ άλλων άφιξη στη Μεγαλόνησο – ανεφοδιασμό σε καύσιμα και άμεση ανάληψη δράσης για την προσβολή στόχων (επί πεδίου βολής) σε μια πρακτικά άγνωστη για τα πληρώματα περιοχή.
Η παρουσία των Apache Longbow στη Κύπρο υπενθυμίζει ότι ο ΕΣ διαθέτει τα μέσα να επιφέρει καίριο πλήγμα σε περίπτωση που απαιτηθεί η υποστήριξη φίλιων δυνάμεων σε περίοδο επιχειρήσεων. Χαρακτηριστικά όπως ανέφεραν πηγές με άριστη γνώση του θέματος, τα Apache Longbow διαθέτουν και την εμβέλεια και την ισχύ πυρός για να «σπείρουν τον όλεθρο» όταν και αν απαιτηθεί ενώ ας μη ξεχνάμε ότι όλα αυτά μπορούν να γίνουν σε απόλυτο σκοτάδι με δεδομένο ότι το ελικόπτερο είναι σχεδιασμένο για νυχτερινό αγώνα με πλήρη αυτονομία.
Ο άθλος του σχεδιασμού και της προετοιμασίας
Τέλος δεν θα πρέπει στο ελάχιστο να αγνοηθεί το γεγονός ότι το προσωπικό της Αεροπορίας Στρατού κλήθηκε να σχεδιάσει και να εκτελέσει (με απόλυτη επιτυχία όπως αποδείχτηκε) μια πολύπλοκη επιχείρηση εκτός Ελλάδας που περιλάμβανε σημαντικά μεγάλες αποστάσεις με πτήση πάνω από θάλασσα, προσγείωση σε προκεχωρημένες βάσεις ανεφοδιασμού, ναυτιλία σε άγνωστες περιοχές και συνεργασία σε εκπαιδευτικές αποστολές με ελικόπτερα της Κύπρου και του Ισραήλ.
Η φάση σχεδιασμού περιλαμβάνει μια εξαιρετικά απαιτητική διαδικασία καθώς πρέπει να υπολογιστούν με ακρίβεια οι αποστάσεις, τα καύσιμα, τα φορτία, οι διαδρομές, τα εναλλακτικά αεροδρόμια και οι καιρικές συνθήκες. Επιπλέον πρέπει να προβλεφθεί και να προηγηθεί εκτεταμένη σχεδίαση για ότι αφορά την διοικητική μεριμνά για την υποστήριξη των πληρωμάτων και τον ανεφοδιασμό των ελικοπτέρων. Αυτή περιλαμβάνει θέσεις όπου στήνονται πρακτικά προκεχωρημένες θέσεις ανεφοδιασμού FARP (Forward Arming and Refueling Points).
Βεβαίως η δημιουργία και διατήρηση βάσεων διασποράς όπου απαιτούνται για τον ανεφοδιασμό των Apache δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Oι θέσεις αυτές απαιτούν την ύπαρξη ειδικών εγκαταστάσεων για τη φύλαξη πυρομαχικών και καυσίμων τα οποία με τη σειρά τους χρειάζονται χρόνο για να στηθούν και προσωπικό για να υποστηριχθούν.
Σε αυτήν την προσπάθεια η συμβολή των Chinook του 4ου ΤΕΑΣ ήταν καθοριστική καθώς (χάρις την μεγάλη μεταφορική ικανότητα που διαθέτουν), μετέφεραν όλα τα απαραίτητα ανταλλακτικά / αναχορηγίες πυρομαχικών -ρουκετών – βλημάτων μαζί με το τεχνικό προσωπικό και αναπληρωματικούς χειριστές για τα Apache. Επιπλέον τα Chinook είχαν και ρόλο Έρευνας & Διάσωσης (SAR) σε περίπτωση όπου υπήρχε ζήτημα αναγκαστικής προσγείωσης είτε πάνω από ξηρά είτε πάνω από θάλασσα!
