Αν οι «απέναντι» ψάχνουν για μια αυθεντική ιστορία ηρωϊσμού πάνω από το Αιγαίο, πέραν αυτών που διαδραματίζονται καθημερινά, όταν οι Τούρκοι αναχαιτίζονται από τους πιλότους της Π.Α στις «εκδρομές» της ΤΗΚ πιο δυτικά απ’ ότι προβλέπεται, έχουμε εμείς μια – και δεν είναι από βιντεοπαιχνίδι. Είναι η απίστευτη ιστορία της αναχαίτισης ενός τουρκικού F-16C που θέλησε να «παίξει» στην… λάθος πλευρά του Αιγαίου από ένα άοπλο εκπαιδευτικό Τ-33, όπως ακριβώς μου την διηγήθηκε ο πιλότος του, ο αείμνηστος Γιάννης Κουρατζόγλου.
Αυτό που κάνει την ιστορία δύσκολα πιστευτή αρχικά είναι ο τίτλος της: αναχαίτιση F-16 από Τ-33; Αυτό δεν γίνεται, είναι η πρώτη αντίδραση. Όμως υπάρχουν πράγματα που δεν περιγράφονται στο flight manual ενός αεροπλάνου. Το να πετάς το αεροσκάφος όχι απλώς με την «αίσθηση» αλλά με ψυχή και υψηλό φρόνημα είναι από αυτά που δεν μαθαίνει κανείς από κάποιο εγχειρίδιο…
Δευτέρα 21 Ιουνίου 1993, επέτειος της καταστροφής των Ψαρών και της μάχης του Κιλκίς-Λαχανά. Δύο Τ-33A της 370 ΜΕΕ με χαρακτηριστικό κλήσεως «Πίνδος Μπλακ» απογειώνονται από την Λάρισα με προορισμό μια περιοχή 20 έως 40 ναυτικά μίλια ανατολικά-βορειοανατολικά της Σκύρου, για την εξάσκηση ελεγκτών αεράμυνας στην αναχαίτιση. Καιρός καλός, με μικρή θόλωση κάτω από τα 10.000 πόδια, μετάβαση στην περιοχή ευχάριστη.
Φθάνοντας στην περιοχή συνεργασίας με τα επίγεια ραντάρ, παραχωρούνται τα ύψη 16.000 και 18.000 πόδια και αρχίζει η πρώτη τοποθέτηση.
«Θα συνεχίσετε ροή τρία-τέσσερα-μηδέν και Άμυνα ένα-εννέα-μηδέν» δίνει οδηγίες το ραντάρ. «Ένα-εννέα-μηδέν η Άμυνα, προχώρα, είμαι στα 15 ζουζούνι» ακούγεται ο αρχηγός του σχηματισμού, Επισμηναγός (Ι) Κουρατζόγλου Ιωάννης, έμπειρος χειριστής αναγνωριστικών με περισσότερες από 3.000 ώρες στο ενεργητικό του εν των οποίων οι 1.000 στα Τ-33 συν 350 ώρες στα F-104G της 335Μ.
«Με οκτώ ανεβαίνω εγώ, ροή τρία-τέσσερα-μηδέν» αναφέρει από το άλλο αεροπλάνο ο κυβερνήτης του, Σγός (Ι) Κ. Π. «Στα 16 είναι» ενημερώνει τον αρχηγό του σχηματισμού ο backseater του «TR-602», Ανθσγός (Ι) Β. Τ. Τότε πετούσε με την 349 Μοίρα Αναχαιτίσεως Ημέρας αλλά πάντα θα θυμάται την αναχαίτιση F-16 που έκανε με Τ-33! Περίπου 30 μίλια ανατολικά της Σκύρου, τα αεροσκάφη μόλις είχαν αρχίσει να διαχωρίζονται όταν ξαφνικά εμφανίζεται ένα τρίτο αεροσκάφος.
«Ώπα, ώπα, το F-16 ανάμεσά μας είναι, το είδατε;» ακούγεται η φωνή του συγκυβερνήτη του «602». «Τί είναι αυτό, πες του να κοιτάξει ψηλότερα, τί είναι τούρκικο;» ρωτά με έξαψη στην φωνή ο Ανθυποσμηναγός. «Κοίτα δεξιά σου Κώστα, έχεις ένα αεροπλάνο» ενημερώνει σοβαρά τον Νο 2 ο αρχηγός. «Ελληνικό είναι;»
«Π…» καλεί το ραντάρ ο Επισμηναγός, «υπάρχει ανάμεσά μας ένα άλλο αεροσκάφος, ένα F-16, για κοίταξε τί γίνεται». «Είναι σε δεξιά στροφή κι έρχεται από δω τώρα». «Άστον να πιάσει, άστον να πιάσει». «Νομίζω πως είναι τούρκικο». «Τούρκικο είναι γαμώ την φάρα του, γαμώ…» ακούγεται απειλητικά ο «Μπλακ 1».
Με την αλαζονεία που του δίνει η τεχνολογία του αεροπλάνου του, ο εισβολέας «κολλάει» πίσω από το «Μπλακ 2» κάνοντας έξαλλο τον αρχηγό του σχηματισμού που ξεσπά σε βρισιές. «Σε ακολουθεί, στρίψε και κατέβαινε» δίνει διαταγή στον Νο 2 και ρίχνεται ξωπίσω του. «Fox 2 τον έχω».
Οι ελληνικές συχνότητες ενδεχομένως παρακολουθούνται γιατί ο χειριστής του τουρκικού μαχητικού ενημερώνεται μέσω άλλης συχνότητας και αφήνοντας το «Μπλακ 2» στρέφει εναντίον του «Μπλακ 1». «Από πάνω μας πέρασε. Έχουμε όριο g σ’ αυτό;» ρωτά ψύχραιμα ο συγκυβερνήτης του άλλου αεροπλάνου. «Ευτυχώς όχι» έρχεται από μπροστά η απάντηση.
Η συχνότητα γεμίζει από τις βαριές ανάσες των πιλότων που τραβούν g και τις φωνές του κυβερνήτη του «602». «Ματαιώνεται η συνεργασία με το «Π…» ενημερώνει τον σταθμό ραντάρ με έναν δυσοίωνο τόνο στην φωνή.
«Τον βλέπεις που τον έχω; Είναι στην «ώρα έξι» την δικιά μας, γ… το μ… της Εύας…». «Δεν φεύγει από πίσω». «Α, ρε π… να μην έχω ένα ίδιο! Σ’ αρέσει τώρα ε; Κερατά!» «Τον βλέπεις; είναι πίσω; επάνω σου είναι;». «Όχι, όχι, έφυγε τώρα». «Θα τον κατεβάσω στα μηδέν. Στα μηδέν!» ορκίζεται ο αρχηγός του σχηματισμού.
Το σχέδιό του είναι απλό: «Από τα 16.000 πόδια θα τον παρέσυρα με ελιγμούς πολύ χαμηλά και όπως θα ήταν απασχολημένος με το άλλο αεροπλάνο, θα του έριχνα την σκιά μου κάνοντάς τον να πέσει στην θάλασσα. Ή θα τον χτυπούσα με την κοιλιά του δικού μου. Θα τον έπνιγα τον κερατά και θα τον έβγαζα πνιγμένο έξω…» μου έλεγε χρόνια μετά.
Οι φόρμες αντι-g σφίγγουν σαν ατσάλινο γάντι γύρω από τα σώματα των χειριστών καθώς τα αεροσκάφη στροβιλίζονται πάνω από το Αιγαίο. Η βελόνα στο υψόμετρο γυρίζει σαν τρελλή. Τώρα μπροστά βρίσκεται ο Νο 1 του ζευγαριού των Τ-33, πίσω το τουρκικό και πιο πίσω, στα 4.000 πόδια το «Πίνδος 2».
Το «602» τρέμει σύγκορμο καθώς ο χειριστής πετά το αεροπλάνο στα όριά του, μη θέλοντας να δώσει την ικανοποίηση στον πιλότο του τουρκικού να τον βάλει στο σκοπευτικό του. «Το αεροπλάνο μας ήταν ένα από τα τέσσερα που είχε η Μοίρα χωρίς περιορισμούς σε g και εφοδιασμένο με καθίσματα Martin-Baker. Ο Β. διάβαζε τότε για να πάει στα F-16 και μου έλεγε ότι το φωτοπολυβόλο τους «γράφει» μέχρι τα 6 g. Εμείς πηγαίναμε με 6,5…» Ο κατασκευαστής έθετε όριο τα 6,7.
«Περνάμε στα 5.000 πόδια» ενημερώνει ήρεμα τον πιλότο του «602» ο συγκυβερνήτης. «Θα τον γ… τον π…!» βρυχάται από το intercom ο αρχηγός. Από το μυαλό του περνούν σαν αστραπή οι ιστορίες που του διηγούντο οι παππούδες του για τις θηριωδίες των Τούρκων στην Μικρασιατική καταστροφή, ο Νίκος Σιαλμάς, ο Μαρίνος Μητραλέξης να διεμβολίζει το ιταλικό βομβαρδιστικό. Αυτός ο Τούρκος δεν θα πανηγύριζε. «Θα τον κάνω να γυρίσει κάθετα τον π…». «Άστονε, είναι ψηλότερα, είναι ψηλότερα». «Στα μηδέν ρε π…, γ…, εκεί, στα μηδέν!»
Με κλίση σχεδόν 90ο και την μανέτα στο 90%, το αεροπλάνο «κατρακυλάει» 6.000 πόδια το λεπτό προς την θάλασσα με 6,2 g και το ταχύμετρο στους 410 κόμβους, παρασύροντας το φορτωμένο με εξωτερικές δεξαμενές τουρκικό κάτω από τα 1.000 πόδια –στο ύψος όπου ο χειριστής του «TR-602» έχει βάλει εκατοντάδες από τις ώρες πτήσης του. Οι ανάσες τους ακούγονται βαριές σαν σφυριές, το μαγνητόφωνο που καταγράφει την αποστολή από τα g «γράφει» με δυσκολία…
Το τουρκικό πέφτει στην παγίδα και ακολουθεί από κοντά, περιμένοντας το Τ-33 να «καρφώσει» στην θάλασσα που πλησιάζει επικίνδυνα. Εκεί ο αρχηγός του σχηματισμού «πετάει» αιφνιδιαστικά τα brakes έξω. Ο πιλότος του F-16C τα χάνει και με έναν ενστικτώδη ελιγμό περνάει μπροστά. Ακριβώς αυτό που ήθελε ο «Μπλακ 1».
Σε κλάσματα δευτερολέπτου «βάζω brakes μέσα, κινητήρα στο 100% και στρέφω δεξιά με κλίση 90 μοιρών, αποφασισμένος να τον χτυπήσω όπου τον έβρισκα. Είχα πει στον μικρό πίσω «τα χέρια πάνω στις χειρολαβές κι άμα σου πω να πηδήξεις έφυγες!». Συνειδητοποιώντας τον κίνδυνο καθώς το ελληνικό αεροπλάνο άρχισε να γεμίζει επικίνδυνα το οπτικό του πεδίο, ο Τούρκος πιλότος βάζει αστραπιαία χέρι μπροστά και το F-16C τινάζεται σαν πύραυλος, με τα καυσαέριά του να σηκώνουν ψεκάδες από την επιφάνεια της θάλασσας.
Ήταν και το μόνο που μπορούσε να κάνει για να σωθεί. Ή θα «στόλαρε» και θα εγκατέλειπε ή θα «κάρφωνε». «Περνά από τα 16-20». «Περνάει, περνάει, περνάει, πέρασε…». «Δεν πάει στο διάολο!». «Έλα να τον ρίξουμε μέσα, το καθίκι» καλεί το άλλο αεροπλάνο ο Επισμηναγός βλέποντας τον «απέναντι» να σώζεται στο «παρά πέντε» από το fly-by-wire του αεροσκάφους του.
Το πιστό Τ-33 κοντεύει να χάσει τα πριτσίνια του αλλά μάταια… Το τουρκικό φεύγει «με τα χίλια» ανατολικά. «Έφυγε ψηλά και δεξιά». «Α ρε να μην έχω ένα ίδιο εργαλείο να τους γ… τη μ…!» ωρύεται έξαλλος με την αδυναμία του αεροπλάνου του. Οι συχνότητες έχουν πάρει φωτιά καθώς μιλούν έως και τέσσερεις ταυτόχρονα…
«Η χειρότερη στιγμή ήταν να τον βλέπω να ξεφεύγει…» θυμόταν απαρηγόρητος ο κυβερνήτης του «602». Ήταν τόσο κοντά. Το τουρκικό είχε φθάσει πια στην ασφάλεια του Istanbul FIR αλλά το «602» δεν θα γυρίσει αμέσως στην βάση του καθώς το πλήρωμά του είχε κάποιες «εκκρεμότητες» να επιλύσει, λίγο… ανατολικότερα.
Πίσω στην Μοίρα επικρατούσε ενθουσιασμός. Στην πίστα τους σηκώνουν θριαμβευτικά στα χέρια, το τηλέφωνο χτυπά ασταμάτητα για συγχαρητήρια, άσε τις δεκάδες επισκέψεις. Οι μηχανικοί πάντως το πρώτο που έκαναν ήταν να ελέγξουν το αεροπλάνο αν έχει «στραβώσει». Δεν βρήκαν τίποτα. Η «Δασκάλα» άντεξε παλληκαρίσια. Γιατί την πετούσαν παλληκάρια.
Αυτή είναι η αληθινή ιστορία της πρώτης αναχαίτισης ενός μαχητικού 3ης γενιάς από ένα παλιό εκπαιδευτικό τζετ της δεκαετίας του ’50. Δεν την γνωρίζουν πολλοί, ούτε έγινε ποτέ viral, διότι ο Γιάννης Κουρατζόγλου εκτός από ψυχωμένος αεροπόρος ήταν και σεμνός, όπως τόσοι άλλοι συνάδελφοί του… Αν τώρα οι γείτονες θέλουν αυθεντικό ηχητικό υλικό για να φρεσκάρουν την μνήμη τους, ευχαρίστως να τους δανείσω την κασέτα της αποστολής.
(Από παλαιότερο δημοσίευμα στην Π&Δ)
