Στο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των ΠΕΠ (Πολλαπλών Εκτοξευτών Πυραύλων) MLRS και την ύψιστη προτεραιότητά του που έχει για τον Ελληνικό Στρατό έχουμε αναφερθεί πολλές φόρες τόσο από αυτό εδώ το βήμα όσο και από τις σελίδες του περιοδικού ΠΤΗΣΗ.
Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες μας, το πρόγραμμα, το οποίο κυοφορείτο εδώ και πολλά χρόνια και επανήλθε πρόσφατα στην επικαιρότητα, αναμένεται να έχει μια πολύ σημαντική εξέλιξη μέσα στις επόμενες εβδομάδες, με την αποστολή αιτήματος για έκδοση LOA (Letter of Offer and Acceptance) στις ΗΠΑ.
Να θυμίσουμε ότι αφορά στα 36 συστήματα της έκδοσης M270A0 (baseline 0) με δυνατότητα βολής βλημάτων ATACMS, 18 από τα οποία είχαν αποκτηθεί το 1994, παραδόθηκαν έως το 1997 συγκροτώντας την 193 ΜΠΕΠ (Μοίρα Πολλαπλών Εκτοξευτών Πυραύλων), ενώ 18 επιπλέον παραγγέλθηκαν το 1998 και επέτρεψαν τη συγκρότηση της 194 ΜΠΕΠ. Η ΜΠΕΠ συγκροτείται από μία Πυροβολαρχία Διοίκησης και τρεις Πυροβολαρχίες Βολής, κάθε μια από τις οποίες έχει ένα Ουλαμό Διοίκησης και δύο Ουλαμούς Βολής, έκαστος με τρεις εκτοξευτές M270, οχήματα υποστήριξης, μετεωρολογικό σταθμό Vaisala κ.ά.
Για τα MLRS o ΕΣ προμηθεύτηκε επίσης και σημαντικό αριθμό ρουκετών M26 και M26A2, ενώ μετά από παραγγελία 72 πυραύλων MGM-140A ATACMS Block I από την Τουρκία, προχώρησε επίσης σε δυο σχετικές αγορές, τον Ιούνιο του 1996 για 41 ATACMS Block I (M39) και το 1998 για επιπλέον 81 βλήματα. Οι ATACMS παραμένουν μέχρι σήμερα το μακρύ χέρι του Ελληνικού Στρατού για προσβολή στόχων πολύ πέραν της εμβέλειας οποιουδήποτε συστήματος συμβατικού πυροβολικού.
Όπως είναι γνωστό, το πρόβλημα που δημιουργήθηκε με τους χρήστες παλαιότερων συστημάτων MLRS ήταν αποτέλεσμα δυο εξελίξεων: της απαξίωσης των πυραυλικών πυρομαχικών λόγω λήξης του ορίου ζωής των πυραυλοκινητήρων τους και των επάλληλων αναβαθμίσεων στις οποίες προέβη ο μεγαλύτερος χρήστης, δηλαδή ο Αμερικανικός Στρατός. Αυτές υιοθετήθηκαν και από άλλες χώρες που επένδυσαν σε MLRS, και σχετίζονταν κυρίως με τη χρήση νεότερων, αναβαθμισμένων δυνατοτήτων πυρομαχικών.
Η έκδοση M270A1, ως αποτέλεσμα προγράμματος εκσυγχρονισμού που υιοθέτησε ο αμερικανικός Στρατός το 2005, περιέλαβε ανάμεσα σε άλλα και το IFCS (Improved Fire Control System), το οποίο αποτέλεσε «γέφυρα» επιτρέποντας τη χρήση παλαιότερων πυρομαχικών, ενώ αναγνώριζε και μπορούσε να αξιοποιήσει και νεότερες, βελτιωμένες εκδόσεις τους. Αργότερα, μέσα στη δεκαετία του 2010, με την εισαγωγή και άλλων πυρομαχικών με καθοδήγηση GPS προτάθηκε από τη Lockheed Martin η ενσωμάτωση στα M270A1 UFCS (Universal Fire Control System), ενός ΣΕΠ το οποίο εξακολουθούσε να έχει συμβατότητα με τα παλαιότερα πυρομαχικά και αξιοποιούσε πλήρως τα νεότερα.
Η πρόταση της αναβάθμισης M270A1 με UFCS δεν υφίσταται πλέον εδώ και καιρό, αφού ο Αμερικανικός Στρατός υιοθετεί στα M270A2 το CFCS (Common Fire Control System), το οποίο όμως δεν υποστηρίζει τα παλαιά πυρομαχικά, αφού τα αμερικανικά αποθέματα έχουν αποσυρθεί. Να σημειωθεί ότι ο Αμερικανικός Στρατός είχε στραφεί προς τα συστήματα HIMARS, η φιλοσοφία των οποίων είναι συμβατή με το δόγμα των καινούργιων μονάδων και σχηματισμών που συγκροτεί εδώ και περισσότερο από 10 χρόνια. O ΠΕΠ HIMARS χρησιμοποιεί επίσης CFCS, με αποτέλεσμα τα δύο συστήματα – M270A2 και HIMARS- να έχουν κοινό σύστημα ελέγχου βολής.
O ΕΣ, παρά το γεγονός ότι είχε επιδείξει ενδιαφέρον εκσυγχρονισμού των MLRS μέσα στη δεκαετία του 2010 με την υιοθέτηση της πρότασης του M270A1 UFCS (που θα διασφάλιζε τη συμβατότητα τόσο με τα παλαιά πυρομαχικά όσο και τα νεότερα) δεν προχώρησε (για τους γνωστούς λόγους αδυναμίας υλοποίησης προγραμμάτων για περισσότερα από 10 χρόνια) σε μια τέτοια εξέλιξη. Σε εκείνη τη φάση οι κυρίαρχοι παράγοντες ενός δυνητικού προγράμματος εκσυγχρονισμού MLRS ήταν το κόστος αλλά και η απαίτηση να μην απαξιωθεί το υφιστάμενο απόθεμα ρουκετών και βλημάτων.
Ο τελευταίος δεν αποτελεί πλέον κρίσιμο παράγοντα, αφού τα περισσότερα αποθέματα πυρομαχικών του ΕΣ έχουν πλέον περάσει το όριο ζωής τους και δεν είναι δυνατόν να ανακατασκευαστούν. Από την άλλη ο εκσυγχρονισμός των MLRS ώστε να μπορούν να αξιοποιήσουν τα πολύ ικανότερα σε ακρίβεια και εμβέλεια νεότερα πυρομαχικά έχει πλέον γίνει απόλυτα κρίσιμος, καθιστώντας, όπως προαναφέρθηκε, το σχετικό πρόγραμμα υψίστης σημασίας και προτεραιότητας. Υπό αυτό το πρίσμα εξετάστηκαν από πέρυσι οι σχετικές επιλογές, μια αμερικανική (με δυο εναλλακτικά σκέλη) και μια γερμανική.
Η αμερικανική πρόταση αφορούσε είτε αναβάθμιση στο επίπεδο M270A2 με το ίδιο ακριβώς πρόγραμμα που εφαρμόζει ο Αμερικανικός Στρατός, είτε στην αναβάθμιση των M270A0 σε ένα υβριδικό επίπεδο μεταξύ του M270A1 και του M270A2, το M270A1-MUiC (Minimal Upgrade in-Country), που υιοθετούν άλλοι χρήστες, όπως πρόσφατα το Μπαχρέιν.
To Μπαχρέιν εκσυγχρονίζει τα M270 MLRS του στο πρότυπο M270A1+
Το M270A1-MUiC υιοθετεί CFCS των M270A2 και μπορεί να βάλει όλα τα σημερινά διαθέσιμα σύγχρονα πυρομαχικά σε υπηρεσία αλλά και μελλοντικά υπό εξέλιξη. Όπως όλες οι επιλογές εκσυγχρονισμών όμως εγκαταλείπει τα παλαιότερα πυρομαχικά, τα αποθέματα των οποίων όμως έχουν λήξει. Το πρόγραμμα διαφέρει από αυτό του Αμερικανικού Στρατού στο ότι ο τελευταίος με το Μ270A2 προβαίνει σε πλήρη ανακατασκευή των εκτοξευτών, που επανέρχονται σε εργοστασιακή κατάσταση μηδενικών ωρών λειτουργίας («zero mile condition»).
Ένας άλλος πολύ σημαντικός νεωτερισμός είναι η υιοθέτηση του συστήματος C2 AFATDS (Advanced Field Artillery Tactical Data System), μέσω του οποίου επιτυγχάνεται υψηλό επίπεδο διασύνδεσης με επίγειους και εναέριους αισθητήρες για την υλοποίηση βολών με υπόδειξη από άλλο μέσο (sensor/shooter), όπως για παράδειγμα η πλήρης διαλειτουργικότητα με τα ελικόπτερα MH-60R που θα αποκτήσει το ΠΝ (με πρώτες παραδόσεις το 2022).
Το σημαντικότερο στοιχείο (αμφότερων των προγραμμάτων εκσυγχρονισμού) είναι η υιοθέτηση του CFCS. Σύμφωνα με τη Lockheed Martin το CFCS παρέχει χρόνο επεξεργασίας βολής 0,5 δευτερολέπτων, με ικανότητα εξαγωγής «fire solution» στο ήμισυ του χρόνου των ανταγωνιστικών συστημάτων, προσφέροντας σημαντικό πλεονέκτημα στη ανταπόδοση πυρών. Το σύστημα μπορεί να αποθηκεύσει σενάρια αποστολής τα οποία δίνουν στο πλήρωμα διάφορες τακτικές και επιχειρησιακές επιλογές σε σχέση με τα πυρομαχικά που θα χρησιμοποιηθούν, τις ρυθμίσεις των πυροσωλήνων και την τροχιά που θα ακολουθηθεί, ώστε να επιτευχθεί η βέλτιστη εμπλοκή.
Ένας άλλος πολύ σημαντικός νεωτερισμός είναι η υιοθέτηση του συστήματος C2 AFATDS (Advanced Field Artillery Tactical Data System), μέσω του οποίου επιτυγχάνεται υψηλό επίπεδο διασύνδεσης με επίγειους και εναέριους αισθητήρες για την υλοποίηση βολών με υπόδειξη από άλλο μέσο (sensor/shooter), όπως για παράδειγμα η πλήρης διαλειτουργικότητα με τα ελικόπτερα MH-60R που θα αποκτήσει το ΠΝ (με πρώτες παραδόσεις το 2022).
Η χρήση του CFCS παρέχει τη δυνατότητα ενσωμάτωσης όλων των σημερινών και μελλοντικών πυρομαχικών (MFOM, MLRS Family Of Munition), τα οποία θα περιλαμβάνουν ρουκέτες με δυνατότητα πλήγματος κινούμενων στόχων και ρουκέτες με ρόλο κρούσης κατά πλοίων μέσω κατάδειξης από ραντάρ μονάδας επιφανείας ή MEA ή ΑΦΝΣ. Με το CFCS τα αναβαθμισμένα M270 (είτε A1-MUiC, είτε A2) θα παρέχουν δυνατότητα εξαπόλυσης 12 ρουκετών μέσα σε 49,5 δευτερόλεπτα, απαιτώντας χρόνο κάτω των 60 δευτερολέπτων από τη στιγμή λήψης της εντολής («Call for Fire») για την εκπομπή των πυρών, εφόσον ο εκτοξευτής είναι εν στάση και σε κατάσταση ετοιμότητας. Η ίδια διαδικασία, δηλαδή η εξαπόλυση 12 ρουκετών με τον εκτοξευτή εν κινήσει απαιτεί 90 δευτερόλεπτα, ενώ, και στις δυο περιπτώσεις, απαιτούνται 90 δευτερόλεπτα για την απομάκρυνσή του μετά τη βολή, ένας εξαιρετικά ζωτικός παράγοντας για την επιβίωση από ανταποδοτικό πυρ. Η επαναγέμιση του M270 με δυο «πακέτα» πυρομαχικών σε σημείο ανασυγκρότησης απαιτεί τέσσερα λεπτά.
Στη μετάβαση από M270A0 σε M270A1-MUiC το όχημα-φορέα M993 και το συγκρότημα φορτωτή/εκτοξευτή LLM (Loader Launcher Module) ανακατασκευάζονται μερικώς με χρήση προηγούμενων και νέων εξαρτημάτων με αποτέλεσμα την επέκταση της επιχειρησιακής ζωής του συστήματος. Ωστόσο τα συστήματα δεν αποσυναρμολογούνται πλήρως και δεν επανέρχονται σε εργοστασιακή κατάσταση μηδενικών ωρών λειτουργίας η χρήση νέων απαρτίων είναι συγκριτικά περιορισμένη και τα περισσότερα παλαιότερα απάρτια δεν ανακατασκευάζονται.
Ο ΕΣ επέλεξε την οικονομικότερη λύση της αναβάθμισης στο επίπεδο M270A1-MUiC ως την πλέον κατάλληλη για την περίπτωσή του, αφού τα 36 MLRS που διαθέτει βρίσκονται σε άριστη κατάσταση (σχεδόν σαν καινούργια, όπως περιγράφονται από Αμερικανούς που τα επιθεώρησαν) και δεν έχουν καμία σχέση με τα εξαιρετικά ταλαιπωρημένα αντίστοιχα του US Army. Έτσι υπάρχει το ίδιο επιδιωκόμενο αποτέλεσμα με σημαντική μείωση της δαπάνης.
Μια άλλη ουσιαστική διαφορά είναι ο τόπος υλοποίησης του προγράμματος. Στην περίπτωση του M270A1-MUiC ο σχετικός εξοπλισμός και τα απάρτια θα έλθει στην Ελλάδα σε μορφή συλλογών (κιτ) για τη σταδιακή υλοποίηση του εκσυγχρονισμού στα ΕΑΣ (Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα) με τη συμμετοχή και άλλων ελληνικών εταιριών. Αυτό ικανοποιεί τόσο την απαίτηση για ελληνική προστιθέμενη αξία, όσο και την επιθυμία οι χρόνοι αποδέσμευσης και απουσίας των εκτοξευτών από τις μονάδες που τους αξιοποιούν να είναι όσο το δυνατόν πιο περιορισμένοι. Στην περίπτωση του M270A2 οι εργασίες θα έπρεπε να γίνουν αποκλειστικά στις ΗΠΑ, σε εργοστάσιο βάσης του Αμερικανικού Στρατού. Αυτό, πέραν του περιορισμού της ελληνικής βιομηχανικής συμμετοχής και είχε και το πολύ μεγάλο μειονέκτημα της «απουσίας» των εκτοξευτών από την Ελλάδα για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ τώρα η διαδικασία ανακατασκευής μπορεί να γίνει με σταδιακή αποδέσμευση ΠΕΠ από τις μονάδες τους και την άμεση επιστροφή τους σε αυτές.
Για την υποστήριξη μετά την αναβάθμιση του συστήματος η Lockheed Martin προσφέρει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα VOLEP (Vehicle Operational Life Extension Program) που εξασφαλίζει FOS στην Ελλάδα από τα ΕΑΣ σε συνεργασία με το NSPA (NATO Support and Procurement Agency) και παρέχει επίσης λύσεις για εκπαίδευση τεχνικού προσωπικού και τις ανάγκες εργοστασιακής συντήρησης των συστημάτων.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, η επιλογή της λύσης M270A1-MUiC, που δεν μειονεκτεί σε τίποτε ουσιαστικό έναντι της λύσης M270A2, αλλά εξοικονομεί κονδύλια, επιτρέπει την άμεση υλοποίηση προγράμματος εκσυγχρονισμού για το σύνολο των 36 ΠΕΠ και όχι των 24, όπως είχε αναφερθεί από κάποιες πηγές.
Η πρόκριση της λύσης M270A1-MUiC έγινε μετά σχετική εισήγηση, σε συνέχεια της επίσκεψης αντιπροσωπίας της Διεύθυνσης Πυροβολικού του ΓΕΣ τον περασμένο Φεβρουάριο σε εγκαταστάσεις του US Army, όπου τα στελέχη της παρακολούθησαν ανάμεσα σε άλλα και βολές σύγχρονων MFOM. Μια αποστολή για έκδοση LOA μέσα στις επόμενες εβδομάδες και η υπογραφή της το τρίτο τρίμηνο του 2022 μπορεί να οδηγήσει σε έναρξη υλοποίησης του προγράμματος το 2024 και ολοκλήρωσή του ακόμη και το 2026.
Να θυμίσουμε ότι το συνολικό πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των MLRS έχει προϋπολογισμό 1-1,2 δις, περιλαμβανομένων και των πυρομαχικών. Στην παρούσα φάση όμως η LOA θα αφορά, σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, μόνο τον εκσυγχρονισμό των ΠΕΠ σε M270A1-MUiC.
Για το πρόγραμμα όμως και ειδικά για το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης θα επανέλθουμε πολύ σύντομα με πολύ περισσότερες πληροφορίες.
