Μια από τις πολλές παράπλευρες εξελίξεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία είναι η έντονη πίεση που ασκούν πλέον οι μεγάλες αμυντικές εταιρίες του πλανήτη, κυρίως οι δυτικές βέβαια, ώστε να αυτοπροβληθούν ως «επενδυτικά ενδιαφέρουσες».
Αν και δεν είχε γίνει γνωστό στο ευρύ κοινό, εδώ και χρόνια ο παγκόσμιος αμυντικός τομέας δυσκολευόταν να βρει επενδυτικά κεφάλαια και τραπεζική στήριξη καθώς θεωρούνταν (και λογικά) ως μια βιομηχανία «βίας». Ταυτόχρονα διεθνώς είχε αναπτυχθεί η τάση για επενδύσεις σε εταιρίες με καλό προφίλ ESG, δηλαδή «environmental, social and governance». Στα ελληνικά αυτό μεταφράζεται ως εταιρίες που έχουν ένα ισχυρό προφίλ υπεύθυνης περιβαλλοντικής και κοινωνικής συμπεριφοράς όπως και αξιόλογης εταιρικής διακυβέρνησης, άρα λειτουργούν και παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες έχοντας υπόψη τις ανάγκες της κοινωνίας, την προστασία του περιβάλλοντος, την βελτίωση των συνθηκών εργασίας, και γενικότερα τη μείωση των επιπτώσεων που έχει η λειτουργία τους στον κόσμο.
Η τάση αυτή, υπέρ της «βιώσιμης ανάπτυξης», έχει πλέον και θεσμικό υπόβαθρο καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση όπως και διάφοροι ρυθμιστικοί φορείς στον χώρο των επενδύσεων θεσπίζουν σχετικά κριτήρια ESG και προβάλλουν-επιτάσσουν την ανάγκη οι επενδύσεις να κατευθύνονται εκεί, χαρακτηρίζοντας τον αμυντικό τομέα ως «κοινωνικά και ηθικά επισφαλή». Με αποτέλεσμα πολλά κεφάλαια (συνταξιοδοτικά, επενδυτικά, κερδοσκοπικά κ.λπ.) να δηλώνουν δημόσια πως παύουν να «ποντάρουν» σε εταιρίες άμυνας, διαφημίζοντας μάλιστα την απόφαση τους. Ενώ πολλές ομάδες πίεσης έκαναν εκστρατείες πίεσης ώστε να μειωθεί ή και να καταργηθεί η ροή επενδύσεων σε μια σειρά «μαύρων» βιομηχανιών, όπως η άμυνα, η εξόρυξη άνθρακα, η εξόρυξη πετρελαίου, η βαριά και ρυπογόνα χημική βιομηχανία κ.ο.κ.
Αμυντικές εταιρίες: Άνοδος μετοχών, η αγορά προεξοφλεί εξοπλισμούς;
Και ξαφνικά η Ρωσία εισβάλλει στην Ουκρανία. Κάτι που θεωρείται πλέον ως δεδομένο πως θα πυροδοτήσει ένα νέο κύμα εξοπλισμών, αλλά ανοίγει και την πόρτα στις αμυντικές εταιρίες να διεκδικήσουν και πάλι τη θέση τους στον επενδυτικό ορίζοντα. Έτσι οι μεγάλοι ευρωπαϊκοί όμιλοι των εξοπλισμών, όπως η Thales, η Rolls Royce, η Dassault έχουν συνασπισθεί και ενεργοποιήσει τους λομπίστες τους, ζητώντας να αρθούν οι σχετικοί περιορισμοί, π.χ. αυτοί της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που έχει κάνει μια «ταξινόμηση» ESG επενδύσεων.
Το βασικό επιχείρημα τους; Πως πλέον και αυτές ανήκουν στην ευρύτερη φιλοσοφία της «βιώσιμης ανάπτυξης» μιας και τα όπλα που παράγουν προσφέρουν «ασφάλεια και σταθερότητα» στις δημοκρατικές κοινωνίες. Κάπως έτσι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία λίγο απέχει από το να κάνει τα οπλικά συστήματα να χαρακτηρισθούν έως και… οικολογικά.
